Wolpert Lewis - Nienaturalna natura nauki.pdf - Filozofia - mieszko1szy

Lewis Wolpert

NIENATURAL

NA NATURA

NAUKI

przekład:

Hieronim Chojnacki Ewa

Penksyk

GWP

GDAŃSKIE

WYDAWNICTWO PSYCHOLOGICZNE

Gdańsk 1996

Recenzja wydawnicza:

prof. dr hab. Adam Synowiecki

Lewis Wolpert 1992

Psychologiczne, Gdańsk 1995

Wszystkie prawa zastrzeżone.

Książka ani żadna jej część nie może być przedrukowywana ani w

żaden inny sposób reprodukowana lub odczytywana w środkach

masowego przekazu bez pisemnej zgody Gdańskiego Wydawnictwa

Psychologicznego.

Pierwsze wydanie w jeżyku polskim

Redakcja naukowa: Krystyna Ruszczak Redakcja językowa: Ewa

Penksyk, Bożena Budzińska Korekta: Nina Lorkowska, Tomasz

Luftner

Skład: Magdalena Żylicz Opracowanie graficzne:

Jarosław Czarnecld

ISBN 83-85416-22-6

Druk: Prasowe Zakłady Graficzne ul. Wojska

Polskiego l, Bydgoszcz

Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne 81-7 58 Sopot, ul.

Piastów l/la, tel./fax 51-61 -04

Spis treści

Przedmowa.................................... 7

Wstęp........................................ 8

I. Nienaturalne myślenie .......................... 14

II. Technika nie jest nauką ......................... 38

III. Przeskok Talesa: Zachód i Wschód ................ 49

IV. Kreatywność ................................. 70

V. Konkurencja, kooperacja i zaangażowanie ......... 100

VI. Wątpliwości filozoficzne albo wybujały relatywizm.. 117 VII.

Nienauka ................................... 140

VIII. Nauka moralna i niemoralna .................... 167

EX. Nauka i społeczeństwo. ........................ 189

Bibliografia ................................. 196

Indeks. ..................................... 209

Przedmowa

a książka wzięła początek z niezadowolenia i chęci rozwiązania

zagadki. Nie dawał mi satysfakcji społeczny obraz nauki i wiele wypowiedzi

o niej w mediach, jak również pisemne opinie naukowców, między innymi

filozofów i socjologów. Pragnąłem odpowiedzieć na pytanie, dlaczego natura

nauki musi być tak niezrozumiała, a laicy mają tak wielkie trudności ze

zrozumieniem naukowych idei. Wydaje się to ściśle związane z lękiem, a

nawet wrogością wobec samej nauki.

Spróbowałem zatem przedstawić ją w nowym świetle, które może pomóc

rozstrzygnąć niektóre jej problemy. Zajmując się tak szerokim tematem, jak

natura nauki, w sposób nieunikniony wkraczałem na obszary filozofii,

psychologii i historii, a z tych dziedzin nie mam żadnego formalnego

wykształcenia. Jestem biologiem, ściślej zaś embriologiem, a moja metoda

przypomina te, które stosuje historia naturalna. Dlatego zasięgnąłem wielu

porad, a niektóre z nich znalazły potwierdzenie w tej książce, jestem więc

wdzięczny wszystkim, którzy mi dopomogli. Czuję się także zobowiązany

podziękować Uniwersytetowi w Warwick za zaproszenie mnie w 1990 roku

do Radcliffe z wykładami na temat „Nauka - historia nienaturalna", które

stały się podstawą prezentowanej tu rozprawy.

Dziękuję Percy Cohen, Stephenowi Cangowi, Patricii Farrar, Christophe-

rowi Gardnerowi, Jonathanowi Gloverowi, Mary i Jackowi Herbergom, Judy

Hicklin, Frankowi Jamesowi, Jonckheere, Rogerowi Jowellowi, Michaelowi

Kidronowi, Rolandowi Liltlewoodowi, Lauro Martineso-wi, Arthurowi

Millerowi, Thimothy'emu McDermottowi i Mary Tuck.

Osobne wyrazy wdzięczności kieruję do Maureen Maloney za cierpliwe

przygotowywanie maszynopisu.

Równie wielce jestem zobowiązany moim wydawcom. Bobowi Da-

venportowi i nade wszystko Susanne McDadd.

WStęp

ÓU-,

^ W ledza zabiła sionce, czyniąc z niego gazową kule pokrytą plamami... świat rozumu

i nauki... to suchy i sterylny świat mieszkańców abstrakcyjnego umysłu.

D.H.Lawrence

Współczesna nauka... jako czczą fikcja niszczy głęboko utajone fundamenty naszego

świata: zabija Boga i zajmuje jego miejsce na pustym tronie, zatem w przyszłości to

ona ma grać rolę jedynego legalnego obrońcy porządku istnienia i właściwego arbitra

wszelkiej istotnej prawdy... Ludzie myśleli, że mogą wyjaśnić i pokonać naturę -

dotychczasowy rezultat jest taki, że ją zniszczyli i wyobcowali się z niej.

Vaclav Havel

Społeczeństwo, które nie pojmuje, w jaki sposób funkcjonuje nauka, może z łatwością

paść ofiarą ignorantów... którzy kpią z tego, czego nie rozumieją, albo producentów

sloganów, którzy głoszą że uczeni to wyrachowani wojownicy dnia dzisiejszego i

narzędzia wojskowych. Różnica... między... rozumieniem i niezrozumieniem... jest także

różnicą między szacunkiem i podziwem z jednej strony a nienawiścią i lękiem z drugiej.

Izaak Asimov

Nauka jest bezspornie szczególnym znamieniem naszego stulecia,

charakteryzującym zachodnią cywilizację. Nigdy nie odnosiła większych sukcesów ani

nie wpływała na nasze życie w stopniu większym niż obecnie, mimo to większość ludzi

jej idee zna bardzo słabo. Niemal połowa mieszkańców Stanów Zjednoczonych nie

wierzy w ewolucję przez dobór naturalny, a znaczna część obywateli brytyjskich nie za

Wolpert Lewis - Nienaturalna natura nauki.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: