SDJ.Software.Developer-'s.Journal.2011.05.PL.(P2PNet.pl).pdf

Spis treści

5/2011 (197)

BIBLIOTEKA MIESIĄCA

4. Biblioteka Qt: Budowa głównego okna aplikacji w oparciu o klasę QmainWindow

Rafał Kulaga

Niezależnie od przeznaczenia opracowywanej aplikacji, okno główne stanowić będzie zawsze jej wizytówkę. Jest

to bowiem element, którego prawidłowe zaprojektowanie i napisanie ma kluczowe znaczenie dla wygody użyt-

kownika oraz w dużej mierze wpływa na projekt całej aplikacji. W artykule tym Czytelnik będzie miał okazję

zapoznać się z klasami zawartymi w bibliotece Qt, umożliwiającymi tworzenie funkcjonalnych i nowoczesnych

głównych okien aplikacji. Zapraszam do lektury!

WEB DEVELOPMENT

10. Grafika 3D dla WWW

Adam Wiernasz

U progu ery WEB 3.0 przed światem IT otwierają się nowe możliwości prezentacji informacji. Już niedługo spe-

cyfikacja HTML 5 i webGL jako jej składowa, pozwolą na płynną prezentację gier i wizualizacji 3D w środowisku

przeglądarki. Zanim jednak nowe standardy staną się powszechne w codziennym użytku, możemy postarać się

o stworzenie namiastki tego przy użyciu najpopularniejszej na dzień dzisiejszy technologii Flash.

PROGRAMOWANIE PHP

18. Test-Driven Development oraz Continous Integration w projektach PHP 5.3

Wojciech Sznapka

Era, gdy PHP służyło do pisania prostych stron WWW i ksiąg gości dawno minęła. Coraz więcej poważnych firm

stosuje PHP w znaczących projektach, a społeczność i firmy rozwijają technologie, dzięki którym PHP zaczyna do-

ganiać swoich dojrzałych rywali, Javę i .NET. W artykule przedstawię kilka porad i dobrych praktyk, jak sprawić

by projekty testowały się same, co zapewni im dobrą jakość.

PROGRAMOWANIE GRAFIKI

24. Algorytm Lianga-Barsky’ego

Arkadiusz Rataj

Mówiąc o grafice komputerowej, największą dozę emocji dostarczają nam obrazy trójwymiarowe, generowa-

ne przez najnowocześniejsze urządzenia graficzne. Tworzone przez nie projekcje niejednokrotnie wprowadzają

nas w błąd i skłaniają do zastanowienia się, czy oglądany obraz jest rzeczywistym czy wygenerowanym sztucznie?

Nie zdajemy sobie sprawy, że te wszystkie wspaniałości nie istniały by, gdyby nie osiągnięcia w dziedzinie grafiki

dwuwymiarowej. Bowiem za każdym razem, gdy na ekranie ma się pojawić obraz, trzeba rozwiązać jeden pod-

stawowy problem - jak na ekran komputera przenieść obraz znany ze świata rzeczywistego? W artykule przed-

stawiam jedno z możliwych rozwiązań, które wykorzystuje algorytm Lianga-Barsky’ego.

Miesięcznik Software Developer’s Journal

(12 numerów w roku) jest wydawany przez

Software Press Sp. z o.o. SK

Kierownik produkcji: Andrzej Kuca

andrzej.kuca@software.com.pl

Redakcja dokłada wszelkich starań, by publikowane

w piśmie i na towarzyszących mu nośnikach

informacje i programy były poprawne, jednakże nie

bierze odpowiedzialności za efekty wykorzystania

ich; nie gwarantuje także poprawnego działania

programów shareware, freeware i public domain.

Wszystkie znaki firmowe zawarte w piśmie są

własności odpowiednich firm.

Zostały użyte wyłącznie w celach informacyjnych.

Prezes: Paweł Marciniak

Adres korespondencyjny:

Software Press Sp. z o.o. SK,

ul. Bokserska 1, 02-682 Warszawa, Polska

tel. +48 22 427 36 91, fax +48 22 224 24 59

Dyrektor wydawniczy: Natalia Sieniutowicz

Redaktor naczelny: Łukasz Łopuszański

lukasz.lopuszanski@software.com.pl

www.sdjournal.org

cooperation@software.com.pl

Osoby zainteresowane współpracą prosimy o kontakt:

cooperation@software.com.pl

Skład i łamanie: Tomasz Kostro

www.studiopoligraficzne.com

Dział reklamy: adv@software.com.pl

Spis treści

INŻYNIERIA OPROGRAMOWANIA

30. Po co nam interfejsy? Tworzenie elastycznego kodu

Michał Bartyzel, Mariusz Sieraczkiewicz

Niektóre wytyczne dotyczące programowania obiektowego traktowane są jako dogmat. Częsty kłopotem do-

gmatu jest stosowanie go w bezrefleksyjny i automatyczny sposób, co prowadzi do całkowitego zagubienia idei,

które ktoś próbował nam przekazać. W artykule zajmiemy się jednym z takich dogmatów, który brzmi: Trzeba

programować poprzez interfejsy. Trzeba? Ale po co?

TESTOWANIE

40. Problematyka testowania akceptacyjnego aplikacji internetowych oraz

automatyzacji testów w projektach komercyjnych - Robot Framework

Marek Zapłata

Testowanie pełni kluczową rolę w procesie wytwarzania oprogramowania, niezależnie od stosowanej w pro-

jekcie metodyki. Jest to zagadnienie niezwykle szerokie, dlatego w literaturze przedmiotu znaleźć można wiele

definicji testowania oraz procesów i narzędzi wspomagających testowanie.

WYWIAD

46. Metoda doskonalenia pracy zespołu. Wywiad z Bartoszem Chrabskim

Reklama

BIBLIOTEKA MIESIĄCA

Biblioteka Qt: Budowa głównego

okna aplikacji w oparciu o klasę

QMainWindow

Niezależnie od przeznaczenia opracowywanej aplikacji, okno główne stanowić

będzie zawsze jej wizytówkę. Jest to bowiem element, którego prawidłowe

zaprojektowanie i napisanie ma kluczowe znaczenie dla wygody użytkownika

oraz w dużej mierze wpływa na projekt całej aplikacji. W artykule tym

Czytelnik będzie miał okazję zapoznać się z klasami zawartymi w bibliotece Qt,

umożliwiającymi tworzenie funkcjonalnych i nowoczesnych okien głównych

z wykorzystaniem klasy QMainWindow. Zapraszam do lektury!

Dowiesz się:

• Jak tworzyć profesjonalne główne okna aplikacji bazu-

jące na klasie QmainWindow,

• Jak biblioteka Qt upraszcza tworzenie złożonych inter-

fejsów poprzez wykorzystanie akcji (klasa QAction),

• Jak korzystać z klas QToolBox, QToolBar, QMenu,

QMenuBar, QStatusBar oraz QDockWidget.

Powinieneś wiedzieć:

• Jak tworzyć widgety oraz okna dialogowe w bibliotece

Qt.

nego interfejsu użytkownika, w przypadku aplikacji two-

rzonych z wykorzystaniem biblioteki Qt, jest zapozna-

nie się z klasami, które wykorzystywane są do budowy

głównego okna aplikacji.

Artykuł ten rozpocznie się opisem struktury główne-

go okna aplikacji, z omówieniem i przykładami zastoso-

wania najważniejszych jego elementów takich jak: pa-

sek menu, paski narzędzi, pasek statusu, okna dokowa-

ne oraz widget centralny. Biblioteka Qt zawiera ponadto

klasę QAction , która bardzo upraszcza tworzenie menu

i pasków narzędzi – jej zastosowanie również zostanie

dokładnie opisane. Artykuł zakończony zostanie przypo-

mnieniem podstawowych zasad związanych z mechani-

zmem zarządzania pamięcią w zbiorach obiektów dzie-

dziczących po klasie QObject , tym razem z przykładami

dla opisywanych klas.

sy niezbędne do tworzenia złożonych okien

dialogowych: QDialog oraz klasy layoutów,

wykorzystywane do grupowania widgetów. Czytelnik

miał ponadto okazję zapoznać się z trzema sposobami

wykorzystania plików opisu interfejsu, tworzonych przy

użyciu programu Qt Designer oraz opisem korzyści,

a także potencjalnych problemów wynikających z zasto-

sowania tego narzędzia w większych projektach.

Większość dostępnych na rynku aplikacji łączy bardzo

wiele podobieństw w budowie interfejsów użytkownika.

W głównym oknie aplikacji prezentowany jest zazwy-

czaj aktualnie otwarty dokument, zaś w oknach dialogo-

wych możemy zmieniać konfigurację bardziej szczegóło-

wych aspektów pracy aplikacji lub wpływać na zawartość

otwartego dokumentu. Rozwiązanie takie powoduje, iż

podstawowa funkcjonalność większości aplikacji może

być przez przeciętnego użytkownika wykorzystywana

bez potrzeby odwoływania się do dokumentacji.

Projektowanie graficznych interfejsów użytkownika

jest dziedziną, w której oryginalność rzadko stanowić

będzie powód do dumny – właśnie ze względu na nawy-

ki użytkowników aplikacji. Jednym z podstawowych kro-

ków do utworzenia wygodnego oraz w pełni funkcjonal-

Struktura głównego okna aplikacji

Projektując oraz implementując główne okno aplikacji,

warto trzymać się sprawdzonych wzorców, określają-

cych rozmieszczenie poszczególnych elementów. Za-

wsze warto również korzystać z widgetów dostosowa-

nych do konkretnego zadania – przykładowo, możliwe

jest tworzenie od podstaw pasków narzędzi zawierają-

cych obiekty klasy QPushButton , jednak znacznie lepszym

rozwiązaniem jest zastosowanie obiektów klasy QAction ,

dodawanych do obiektu klasy QToolBar przy użyciu me-

tody addAction() .

5/2011

W poprzedniej części cyklu opisane zostały kla-

Budowa głównego okna aplikacji w oparciu o klasę QMainWindow

Z podobną sytuacją mamy do czynienia w przypad-

ku wyboru widgetu, na którym oparte będą okna dialo-

gowe. Oczywiście możliwe jest użycie klasy QWidget ja-

ko klasy bazowej i własnoręczna implementacja wszyst-

kich niezbędnych metod, jednak byłoby to rozwiązanie

zdecydowanie nieefektywne. Klasa bardziej rozbudowa-

na, jaką jest QMainWindow , również nie najlepiej spraw-

dziłaby się w tym zastosowaniu. Jak jednak wiadomo

z poprzedniej części cyklu, biblioteka Qt zawiera klasę

QDialog , która nadaje się w tym celu doskonale, ponie-

waż posiada wszystkie niezbędne metody oraz mechani-

zmy, które w razie potrzeby mogą być przez programi-

stę rozszerzane lub modyfikowane poprzez wykorzysta-

nie dziedziczenia.

Wniosek płynący z powyższych rozważań jest oczywi-

sty – aby uzyskać elastyczny i funkcjonalny interfejs użyt-

kownika, którego modyfikacja w kolejnych wersjach nie

będzie dla programisty drogą przez mękę, należy odpo-

wiednio wybierać klasy do realizacji postawionych za-

dań. Na Rysunku 1 przedstawiony został schemat typo-

wego okna głównego aplikacji wraz z wyróżnionymi naj-

ważniejszymi jego elementami, obok których podane zo-

stały nazwy klas biblioteki Qt, które wykorzystać należy

w celu ich praktycznej realizacji.

Zanim jednak przejdziemy do opisu poszczegól-

nych elementów, warto zapoznać się z samą klasą

QMainWindow , w oparciu o którą buduje się główne okna

aplikacji.

ciu metody setCentralWidget() . Przykład jej zasto-

sowania w konstruktorze obiektu dziedziczącego po

QMainWindow może być następujący:

QGraphicsScene *scene = new QGraphicsScene();

scene->addText("Hello, QMainWindow!", QFont("Times",

18, QFont::Bold));

QGraphicsView *view = new QGraphicsView(scene);

this->setCentralWidget(view);

Klasa QGraphicsScene reprezentuje obszar, na którym

umieszczane mogą być elementy graiczne, takie jak

tekst, obrazy oraz widgety. Obiekty tej klasy mogą być

wyświetlane w instancjach klasy QGraphicsView . Więcej

informacji na temat tych i innych klas służących do wy-

świetlania graiki dwuwymiarowej zawartych zostanie

w jednej z następnych części cyklu.

Akcje i ich zastosowanie

Klasa QAction zapewnia jednolity interfejs umożliwiają-

cy tworzenie akcji interfejsu użytkownika, które mogą

być następnie umieszczane w wielu z elementów głów-

nego okna aplikacji. Każda akcja zawierać może iko-

nę, tekst, opis pomocy kontekstowej, skrót klawiszo-

wy oraz tekst wyświetlany na pasku stanu aplikacji po

jej wybraniu. Właściwości te są ustawiane przez meto-

dy setIcon() , setText() , setWhatsThis() , setShortcut()

oraz setStatusTip() . Dokładny opis tych metod Czytel-

nik znajdzie w dokumentacji biblioteki Qt.

Akcje tworzone są zazwyczaj jako elementy potomne

okna, w którym będą używane. Przed użyciem, muszą

one zostać dodane do odpowiednich widgetów przy po-

mocy metody addAction() klasy QWidget . W celu połą-

czenia akcji z obsługującymi je slotami należy skorzystać

z generowanego przez nie sygnału triggered() , np.:

Klasa QMainWindow

W oparciu o klasę QMainWindow buduje się główne

okna aplikacji. Dziedziczy ona bezpośrednio po klasie

QWidget i nie jest dziedziczona przez żadną klasę nale-

żącą do biblioteki Qt. Główną cechą odróżniającą kla-

sę QMainWindow od klasy QDialog , jest obsługa mechani-

zmów charakterystycznych dla głównego okna aplikacji

– widgetów dokowanych, pasków narzędzi, menu oraz

statusu.

Struktura głównego okna opartego na klasie

QMainWindow przedstawiona została na Rysunku 1. Dzie-

dziczenie po niej odbywa się w sposób identyczny, jak

w przypadku klasy QDialog , toteż jego opis zostanie

w tym artykule pominięty i zajmiemy się od razu najważ-

niejszymi klasami, wykorzystywanymi w opartych na niej

oknach. Są to:

QObject::connect(deleteAct, SIGNAL(triggered()),

this, SLOT(deleteActHandler));

W powyższym przykładzie zakładamy, że deleteAct

jest wskaźnikiem na obiekt klasy QAction , zaś

deleteActHandler() jest slotem zdeiniowanym np.

w obiekcie klasy QMainWindow .

Tworzenie graficznych interfejsów użytkownika z wy-

korzystaniem pozwala nie tylko na szybkie ustawianie

właściwości takich jak ikona i tekst opisu dla wielu wid-

getów jednocześnie, lecz również ułatwia tworzenie do-

kumentacji kodu. W przypadku zastosowania dużej ilo-

ści sygnałów i slotów niepowiązanych z akcjami, zarzą-

dzanie ich połączeniami staje się wraz z rozwojem apli-

kacji coraz trudniejsze.

• QMenuBar – klasa reprezentująca pasek menu;

• QToolBar – klasa reprezentująca pasek narzędzi;

• QStatusBar – klasa reprezentująca pasek stanu;

• QDockWidget – klasa reprezentująca widget dokowany;

• QToolBox – klasa reprezentująca zbiór grup narzędzi.

Ponadto instancja klasy QMainWindow posiada tzw.

widget centralny ( central widget ), który wyświetlany

jest w głównym obszarze okna, ustawiany przy uży-

Pasek menu – klasa QMenuBar

Pasek menu jest standardowym elementem każdej aplika-

www.sdjournal.org

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: