Język białoruski.pdf

Język białoruski

http://xpicto.republika.pl/slavonia/jezyki/bia.html

Język białoruski

Беларуская мова

cechy wschodniosłowiańskie

silny wpływ akcentu na wymowę samogłosek (choć słabszy niż w języku

rosyjskim) akanie . Polega ono na wymawianiu głosek a, o i e w pierwszej

sylabie poprzedzającej sylabę akcentowaną jako a , w pozostałych sylabach

jako ə, ĭ (w zależności od tego, czy poprzedzająca spółgłoska jest twarda,

czy miękka). Zjawisko to jest konsekwentnie oznaczane w pisowni:

Głoski e, o, a są oznaczane we wszystkich sylabach

nieakcentowanych oznacza się literą а (po spółgłoskach twardych), я

(po miękkich).

рэкі - рак а , чэрап - чарап ы , дом - дам ы , горад - гара ды , цёмна -

цямн ю сенька, н о гi - на га

Samogłoska e w pierwszej sylabie przed sylabą akcentowaną jest

oznaczana literą я , we wszystkich pozostałych sylabach jako е .

лес - ляс ы , землі - зям ля , бег - бя го м

вы ехаць, в о сень, велі за рны

ciakanie i dziakanie zamiana głosek ť i ď przez ć i dź

np.: адзін, дзед, дзьве, жыць, пісаць

częste używanie ŭ (krótkiego u )

w przedrostku i spójniku u , gdy poprzedni wyraz kończy się na

samogłoskę, np.:

ў сына, ўмёр, ўдогі, ўданы

zamiast v zamykającego sylabę, np.:

сыноў, траўка, дзяўчонка

zamiast ł zamykającego sylabę, np.:

даў, поўнач, ня ўзяў

brak zmiany ł → ŭ gdy występuje ł w przypadkach zależnych

стол : стола; палка : палок

przejście g → γ (w piśmie dźwięk g jest przedstawiany literą г , czasem dla

oddania dźwięku g używa się litery ґ )

нага, гэта, горад, гора, багаты

stwardnienie ŕ

трэба 'trzeba' , трэці 'trzeci'

twarde č (w odróżnieniu od miękkiego rosyjskiego č )

час, чорны, чужы, чысты, чэрвень, чех

protetyczne v przed o, u

восем 'osiem', васемнаццаты 'osiemnasty', воспа 'ospa', вока 'oko'

długie spółgłoski: z'z' зз , s's' сс , dźdź ддз , c'c' цц , ll лл , n'n' нн , šš шш , žž

1 z 2

2008-06-10 16:24

Język białoruski

http://xpicto.republika.pl/slavonia/jezyki/bia.html

10.

жж , čč чч

жыццё 'życie', жыллё 'mieszkanie', дзённік 'dziennik'

w czasownikach I koniugacji w 3 os. l. poj. cz. teraź. brak końcówki -t , np.:

буд у е, к а жа, х о ча, бяр э

11.

rozróżnienie rodzaju w odmianie liczebnika dwa

np.: два - двух, двум; дзве - дзвюх, дзвюм

12.

częste użycie imiesłowów przysłówkowych

13.

brak inicjalnego n w formach przypadkowych zaimków 3. os.

np.: пра яго, пра іх

14.

zachowane przejście k, g, χ → c, z, s w odmianie rzeczowników rodzaju

męskiego i żeńskiego

np.: рака : (па) рацэ, інстытут : (у) інтытуце, бераг : (на) беразе, скруха :

(у) скрусе, эпоха : (аб) эпосе

15.

końcówki przymiotnikowe w mianowniku l. poj. r. męskiego bez -j

np.: цудоўны, летні

Wstecz Spis treści Wstęp Na początek strony

2 z 2

2008-06-10 16:24

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: