Wartości poznawcze we współ. Pedagogice, teoretycznie i praktycznie zorientowanej. (S. Palka).
PEDAGOGIKA :
TEORETYCZNIE PRAKTYCZNIE
ZORIENTOWANA ZORIENTOWANA
-opis i wyjaśnienie badań -praktyka + doświadczenia dyscyplin
-rozumienie i interpretacja pokrewnych (psycho., filo., socjo.)
badań - projektowanie i realizowanie
-teoria pedagogiczna działań użytecznych dla praktyki
-poznanie naukowe pedagogicznej
-badanie zjawisk w odnieseniu
historycznym i przestrzennym
Obie pedagogiki istnieją na podstawie wiedzy pedagogicznej uzyskiwanej poprzez poznanie naukowe.
· wartości poznawcze, moralne, estetyczne, bioilogiczne, ekonomiczne, społeczne są równorzędne.
Wdg. Kunowskiego :
pedagogika - teoretyczna wiedza i nauka o wychowaniu (nauka o praktycznej pedagogii)
pedagogia - dzieło wychowania, czynności i umiejętności wychowawcze
*pedagogia to obiekt penetracji zarówno teoretycznie jak i praktycznie zorientowanych pedagogów (tylko Ci drudzy mogą formowac pedagogię)
Wdg. Gniteckiego :
- badania hermeneutyczno pedagogiczne nie wykluczają empirii
- podstawowy problem badawczy pedagogiki to nieumiejętność znalezienia związku między scjentyczną a hermeneutyczną refleksją o edukacji
WARTOŚCI POZNAWCZE
Filozofia - w tej dziedzinie naczelną wartością poznawczą jest PRAWDA.
podstawowe wartości poznawcze wdg. Hempolińskiego :
- obiektywność (własność osiągniętych rezultatów)
- racjonalność
racjonalność wdg. Hejnickiej - Bezwińskiej :
- postawa, w której nie przyjmuje się nic bez uzasadnienia
- wartościowanie pewnego typu racji jako lepszych
- pewność (wymóg osiągania wiedzy pewnej)
Wartości poznawcze wdg. Morszczyńskiego :
- to co przysługuje myśli ludzkiej (np. twórczość)
- wartości takie jak sądy i teorie
WARTOŚCI POZNAWCZE :
- cechy związane z czynnościami poznawania rzeczywistości
- wytwory (rezultaty) poznania
- właściwości wytworów
*Galarowicz - wieloznaczność słowa wartość (własność rzeczy i jednocześnie rzecz obdarzona własnością)
WYTWORY POZNANIA (konstrukty) :
- prawa i teorie
- główne wartości kostruktów to prawdziwość i obiektywność
Dzięki poznaniu naukowemu dochodizmy do prawdziwego i obiektywnego efektu! Postmodernizm przekreśla i odrzuca taką ideę. Neguje to co było owocem nauki epoki nowożytnej, odrzuca istnienie prawidłowości i praw uniwersalnych, deterministycnzych, jednoznacznych.
-prawa niepewne i doraźne
-badacze niepewni, chwiejni, zdezorientowani
Cechy teori postmodernizmu :
- relatywizm poznawczy (odrzucenie poznania naukowego)
- zaprzeczenie istnienia wartości uniwersalnych
- ahistoryczność
- przyjęcie rozowoju alinearnego
- ambiwalencja poznawcza
- relatywizm moralny
- wątpliwość w istnienie obiektywnych prawd
Postmodernizm odbiera pedagogice teoretycznie zorientowanej pewność badawczą, wiarę w sens tworzenia teorii wiedzy pedagogicznej (podstawy praktyki). Burzy tez idee pedagogiki praktycznie zorientowanej ponieważ nie może ona być niepewna, niedookreślona i chwiejna (dotyczy dzieci i młodziezy więc musi być pewna). Postmodernizm przeczy sam sobie. (np. teoria o odrzuceniu możliwości budowania teorii)
Badacz potrzebuje ładu, porządku, układów odniesienia i oparcia!
UKŁADY ODNIESIENIA I OPARCIA
- wartości poznawcze występujące w prawach i teoriach
- wartośći poznawcze występujące w konstruktach poznania
Wartości znajdziemy w sferach prawidłowości (mogących stanowić podstawę do budowy teorii naukowych)
Wybrane sfery prawidłowości :
a) Sfera prawidłowości pedagogicznych :
- odkrywanie prawidłowości procesów wychowania, kształcenia i samokształcenia
- prawidłowości uwarunkowań tych procesów
- wiedza teoretyczne m.in. zasady nauczania
b) Sfera prawidłowości psychologicznych :
- prawidłowości rozwoju psychicznego są elementem podsatwowym przy organizacji procesów pedagogicznych
- procesy musza być dostosowane do stanu rozwoju pscyhicznego
c) Sfera prawidłowości socjologicznych :
- znajomość prawidłowości socjologicznych pomaga zrozumiec i zinterpretować sytuację wychowawcze i dydaktyczne
Te sfery nie wyczerpują wszystkich dziedzin poznania, z których pedagogdzy - teoretyk i praktyk - mogą korzystać. Szukanie obiektywnej wiedzy pomga zwalczyć ambiwalencję.
Wartości poznawcze - dla pedagoga poszukującego- to idee, którym warto służyć, wskzują one kierunek działania poznawczego. Powołaniem obu typów pedagogów jest praca twórcza, budowanie.
Wdg Stróżewskiego :
- buduje się w imię wartości
- budowanie oznacza tworzenie czegoś pożytecznego czego wcześniej nie było
Wdg. Cichonia ranga aksjologii rośnie :
- wraz zuświadomieniem sobie nikłej znajomości świata wartości
- w miarę coraz głebszego zrozumienia wartości w rozwiązywaniu trudności i konfliktów, które niesie ze sobą współczesny świat
betina641