kinesiotaping.pdf

Nowiny Lekarskie 2005, 74, 2, 190–194

JOLANTA ZAJT-KWIATKOWSKA 1, 2 , EL BIETA RAJKOWSKA-LABON 2 , WOJCIECH SKROBOT 2 ,

STANISŁAW BAKUŁA 2

KINESIO TAPING METODA WSPOMAGAJ CA PROCES

USPRAWNIANIA FIZJOTERAPEUTYCZNEGO – WYBRANE APLIKACJE KLINICZNE

KINESIO TAPING AS THE AUXILIARY METHOD

IN THE PHYSIOTHERAPY PROCESS THE CLINICAL APPLICATION

1 Katedra Zdrowia Publicznego Akademii Wychowania Fizycznego i Sportu w Gda sku

Kierownik: prof. dr hab. Józef Drabik

2 Katedra Rehabilitacji Akademii Medycznej w Gda sku

Kierownik: dr hab. med. Stanisław Bakuła, prof. AMG

Streszczenie

Celem artykułu jest przedstawienie mechanizmów oddziaływania na skór , tkanki podskórne, mi nie oraz wi zadła elastycznych plastrów

bawełnianych, o du ej rozci gliwo ci, sprzedawanych pod komercyjn nazw Kinesio Tex. W pracy omówiono metodologi wykonywania

zabiegów oraz zaprezentowano wybrane aplikacje, stosowane w celu wspomagania procesu usprawniania fizykalnego w okre lonych dysfunk-

cjach i jednostkach chorobowych.

SŁOWA KLUCZOWE: kinesio taping, fizjoterapia, terapeutyczne aplikacje kliniczne.

Summary

The purpose of this article was to describe the mechanisms that affect the skin, hypodermic tissues, muscles and ligaments during the use of the

elastic cotton plaster called Kinesio Tex. The second part of this paper presents methodology of performed treatment and presents some exam-

ples of clinical applications of Kinesio Taping in some dysfunctions and disorders.

KEY WORDS: kinesio taping, physiotherapy, clinical application.

Wprowadzenie

Kinesio Taping ® (KT) jest metod terapii naturalnej,

która została opracowana przez dr Kenzo Kase. Jest

propagowana i rozpowszechniania na wiecie od 1963

roku. Pocz tkowo stosowana była głównie w medycynie

sportowej. Obecnie znajduje coraz szersze zastosowanie

w innych specjalno ciach klinicznych, zwłaszcza w orto-

pedii, traumatologii, chirurgii narz dów ruchu, neurolo-

gii, onkologii i pediatrii. Metoda zyskuje coraz szersze

zastosowanie, nie tylko w Japonii i USA, ale równie i w

Europie. W Polsce jest mało znana i wykorzystywana

przez niewielk grup terapeutów.

Metoda polega na zastosowaniu specjalnych pla-

strów o nazwie KINESIO TEX naklejanych bezpo red-

nio na skór . S to klej ce ta my bawełniane, o odpo-

wiedniej strukturze splotu i du ej rozci gliwo ci (do

140% pierwotnej długo ci) oraz ró nej szeroko ci i dłu-

go ci. Dobrze przylegaj do skóry, nie ograniczaj ru-

chomo ci w stawach oraz nie powoduj odczynów po-

dra nienia skóry. Dzi ki wodoodpornym wła ciwo ciom

mog by u ywane przez klika dni oraz nie stanowi

ograniczenia w stosowaniu zabiegów hydroterapeutycz-

nych. Przyczyn wielu problemów w obr bie narz du

ruchu jest ograniczony (zwolniony) przepływ krwi i lim-

fy oraz zag szczenie płynów ustrojowych w warstwie

podskórnej. Zastosowanie plastra powoduje uniesienie i po-

fałdowanie naskórka wraz z warstw brodawkow skóry

wła ciwej. To z kolei prowadzi do zwi kszenia mo li-

wo ci przepływu krwi w obr bie sieci naczyniowej pod-

brodawkowej i w naczyniach gł bokich skóry oraz zwie-

lokrotnienie transportu chłonki, pocz wszy od

wło niczek chłonnych brodawek poprzez sie chłonn

podbrodawkow do naczy krwiono nych. Dzi ki cze-

mu, powstaj korzystniejsze warunki do regeneracji w

obr bie miejsc zmienionych procesem chorobowym. W

efekcie dochodzi do normalizacji napi cia mi niowego,

powi ziowego, uaktywnienia przepływu krwi i limfy,

zmniejszenia dolegliwo ci bólowych oraz poprawy mo-

toryki [9, 10].

Metodyka wykonywania zabiegów*

W metodzie KT ® stosowane s nast puj ce techniki

uzale nione wskazaniami klinicznymi:

· Mechaniczna ( mechanical correction ) polecana

jest w celu zwi kszenia elastyczno ci tkanek. Pla-

ster nale y rozci i nada mu kształt litery Y o

krótkiej podstawie (baza) i wydłu onych ramio-

nach (ogonki). Naklejanie plastra mo na rozpo-

cz od bazy lub od ogonków w zale no ci od

wskazania wynikaj cego ze wzmo onego lub

osłabionego napi cia tkanek. Kinesio Tex przy na-

lepieniu nale y rozci ga od 50 do 75% pierwot-

nej długo ci.

· Powi ziowa ( fascia correction ) stworzona w celu

zmniejszenia wzmo onego napi cia powi zi. Po-

Kinesio Taping metoda wspomagaj ca proces usprawniania fizjoterapeutycznego – wybrane aplikacje kliniczne

191

lecane jest zakładanie plastra po uprzednim usta-

wieniu cz ci ciała w warunkach maksymalnego

rozci gni cia lub po zastosowaniu ruchów zmniej-

szaj cych wzmo one napi cie (wstrz sanie). Kinesio

Tex naklejany z rozci gliwo ci od 25 do 50%.

· Miejscowa ( space correction ) stosowana tylko

i wył cznie na miejsca zmienione procesem zapal-

nym oraz punkty bolesne o lokalizacji miejscowej.

Kinesio Tex nale y rozci ga od 25 do 50%.

· Wi zadłowo/ ci gnowa ( ligeamant/tendon cor-

rection ) opracowana w celu stymulacji mechano-

receptorów i zwi kszonego torowania priopriore-

ceptywnego, które powinny normalizowa na-

pi cie wi zadeł i ci gien. Mo e by stosowana

po uprzedniej mechanicznej korekcji, po techni-

kach rozlu niaj cych jak i poprzez punktowe na-

klejanie pasm plastra. Naci g plastra powinien

wynosi 25–50% oraz do 100% przy zastosowa-

niu równoczesnym dwóch procedur.

· Funkcjonalna ( functional correction ) stosowana w

ograniczeniach ruchomo ci i niewła ciwym usy-

tuowaniu poszczególnych segmentów ciała utrud-

niaj cych ich funkcjonowanie.

· Limfatyczna ( lymphatic correction ) zalecana w

profilaktyce i terapii obrz ków limfatycznych.

Nale y stosowa wieloczłonowe rozcinanie pla-

strów i nakłada plaster cz ci bazow w okolicy

w złów chłonnych oraz ogonkami okala ko czy-

ny. Bardzo ostro nie i delikatnie rozci ga ko -

cówki (ogonki) plastra (0–15%).

Plastry mo na ci na dowolnie wybran długo

i szeroko , nadawa im odpowiedni kształt w zale no-

ci od anatomicznych warunków oraz wskaza klinicz-

nych. W sprzeda y dost pne s plastry o szeroko ci 2,5

cm, 3,75 cm, 5 cm i 7,5 cm. oraz długo ci 4 m, 5 m i

31,5 m. W metodzie KT zaleca si stosowanie pi ciu

technik rozcinania plastrów zwanych:

· Y – najcz ciej stosowana aplikacja na mi nie

i wi zadła.

· I – technika zalecana po zabiegach chirurgicz-

nych, w miejscowych dolegliwo ciach bólowych

mi ni i korekcji funkcjonalnej.

· X – stosowana na mi nie o wielobrzu cowej bu-

dowie i przebiegu i oddziaływaniu na dwa stawy.

· „Fan” – technika rozcinania zbli ona do Y, ale z

wi ksz liczb rozci (4–5). Stosowana głównie

w aplikacjach wykorzystywanych w terapii obrz -

ków limfatycznych.

· „Web” (sie ) – rozci cie plastra posiadaj ce dwie

bazy, mi dzy którymi tworzona jest siatka w -

skich pasków w liczbie 4,5 lub 6. Aplikowana

głównie miejscowo na obrz ki i stłuczenia.

Wła ciwe nakładanie plastra na powierzchni skóry

zale y od stanu klinicznego tkanek mi niowych i po-

wi zi. Polecane s dwie techniki:

– technika rozlu niaj ca, zalecana w stanach ostrych

ze zwi kszonym napi ciem mi ni i du ymi dolegliwo-

ciami bólowymi

– technika wzmacniaj ca, zalecana w stanach prze-

wlekłych przebiegaj cych z osłabieniem mi nia.

Ka da aplikacja kliniczna powinna by zaplanowana

i uwarunkowana wskazaniami klinicznymi. Terapeuta

musi ustali strategi wykonania zabiegu, w ramach

której powinien wybra technik ci cia i nakładania

plastra, wyznaczy miejsce i kierunek oraz ustali pro-

cent jego rozci gania.

Przed nało eniem plastra nale y skór oczy ci (od-

tłu ci rodkiem kosmetycznym lub farmaceutycznym,

najlepiej na bazie alkoholu) i usun nadmiar owłosie-

nia. Zabiegi te zapewni dłu szy czas utrzymywania si

plastra na skórze. Plaster utrzymuje si na skórze około

4 dni. Zdejmowanie plastra nale y rozpoczyna od pa-

sków dystalnie poło onych (lub w skich jego cz ci);

jedn r k wolno odkleja , a drug przytrzymywa skó-

r . Zabieg nale y powtarza wielokrotnie, nawet do

kilku miesi cy, najlepiej do momentu ust pienia lub

zmniejszenia objawów (bólu, obrz ku, ograniczenia

ruchomo ci i funkcji).

W strategii post powania nale y równie uwzgl dni

kalkulacj kosztów wykonania zabiegu, poniewa Kine-

sio Taping nie jest metod terapeutyczna finansowan

przez NFZ. Obecnie rolka długo ci 4,5 m i szeroko ci

4,5 cm kosztuje około 50,- PLN. Rzeczywisty koszt

jednego zabiegu uzale niony jest od ilo ci zaplanowa-

nych aplikacji oraz od długo ci plastra potrzebnego do

jej realizacji.

*Opisany sposób wykonywania zabiegów i polecane

w niniejszym artykule technik, autorzy opisali na pod-

stawie zdobytych kwalifikacji na kursach prowadzonych

przez dyplomowanych instruktorów akredytowanych

przez Kinesio Taping ® Association oraz wiadomo ci

z podr cznika dr Kenzo Kase [4].

Wybrane aplikacje kliniczne

1. Zespół bólowy dolnego odcinka kr gosłupa l -

d wiowego

Opis przypadku: chora lat 63, skar y si na miej-

scowe bóle w dolnym odcinku kr gosłupa l d wiowego,

szczególnie nasilaj ce si po wykonywaniu czynno ci w

pozycjach powoduj cych jego przeci enie.

Metodyka plastrowania: zabieg składaj cy si z 2

aplikacji (Ryc. 1).

· Technika mi niowa – po przyklejeniu bazy na

ko ci krzy owej w pozycji skłonu w przód nakle-

jamy ogonki plastra po obu stronach kr gosłupa.

· Technika wi zadłowa – uło enie plastra równole-

gle w poprzek pleców na miejsce bolesne w celu

zwi kszenia stabilizacji (w rodkowej cz ci roz-

ci gni ty maksymalnie 75–100%).

192

J. Zajt-Kwiatkowska i inni

· Plastrowanie mi nia nadgrzebieniowego – plaster

nakładamy nieznacznie go rozci gaj c (15–25%)

w celu uzyskania rozlu nienia mi nia.

· Plastrowanie mi nia naramiennego – sposób post -

powania jest podobny jak dla mi nia nadgrzebie-

niowego.

· Aplikacj nale y zako czy zastosowaniem tech-

niki korekcyjnej – plaster w kształcie litery Y z

dług baz , któr nale y umie ci w okolicy bole-

snej. Bazowa cz Y nakładana jest bez naci ga-

nia plastra natomiast ogonki rozci gamy (50–

75%). W czasie nakładania ko cówek plastra pa-

cjent zgina rami w przód.

Ryc. 1. Pacjentka z zespołem bólowym dolnego odcinka kr -

gosłupa po zało eniu KT ® .

Fig. 1. Patient with pain back after KT ® application.

3. Zespół bólowy stawu kolanowego

Opis przypadku: chory lat 42, skar y si od roku na

bóle stawu kolanowego, nasilaj ce si w czasie obci a-

nia ko czyny dolnej. Kolano bez cech obrz ku i ograni-

czenia ruchu.

Metodyka plastrowania: zastosowano zabieg skła-

daj cy si z 3 aplikacji (Ryc. 3).

· Plastrowanie mi nia czworogłowego uda

· Technika stabilizuj ca rzepk

· Plastrowanie mi ni tylnej grupy uda.

2. Zespół uszkodzenia pier cienia rotatorów stawu

barkowego

Opis przypadku: chory w wieku 58 lat, zespół bó-

lowy nawracaj cy, aktualnie utrzymuj cy si stan bólo-

wy od 6 miesi cy, nasila si w czynno ciach dnia co-

dziennego wymagaj cych ruchu zło onego, głównie z

komponentem płaszczyzny rotacyjnej, brak ograniczenia

ruchomo ci stawu.

Metodyka plastrowania: zło ony zabieg składaj cy

z nało enia 3 aplikacji (Ryc. 2).

Ryc. 3. Pacjent z zespołem bólowym kolana po zało eniu KT ® .

Fig. 3. Patient with knee pain after KT ® .

Ryc. 2. Pacjent z zespołem uszkodzenia sto ka rotatorów po

zało eniu KT ® .

Fig. 2. Patient with rotator cuff impingement after KT ® .

4. Stan po mastektomii – terapia wczesna poope-

racyjna i pó na (obrz k limfatyczny):

Post powanie wczesne pooperacyjne

Opis przypadku: chora lat 43 po zabiegu mastek-

tomii, brak objawów obrz ku ko czyny po zabiegu.

Terapi prowadzono profilaktycznie zamiast banda o-

wania ko czyny górnej.

Metodyka plastrowania:

nało ono 3 aplikacje: na rami z przodu i tyłu oraz

przedrami plaster rozci to na w skie 1cm paski paski,

bazy plastrów przyło ono na górnej, przedniej i górnej

tylnej powierzchni barku oraz poni ej dołu łokciowego

po stronie wewn trznej przedramienia (Ryc. 4).

Kinesio Taping metoda wspomagaj ca proces usprawniania fizjoterapeutycznego – wybrane aplikacje kliniczne

193

· Baza nad nadkłykciem przy rodkowym ko ci ra-

miennej. R ka w pozycji neutralnej, łokie w wy-

pro cie. Paski naklejone wzdłu przedniej cz ci

przedramienia, w kierunku podstawy kciuka.

· Baza nieco poni ej pierwszej w okolicy nadkłykcia

przy rodkowego ko ci ramiennej. Ko czyna w poło-

eniu neutralnym, łokie w wypro cie. Paski nakle-

jane wzdłu tylnej cz ci przedramienia, w kierunku

grzbietu dłoni.

· Baza w pobli u przyczepów m. obłego mniejszego

i m. obłego wi kszego. Ko czyna górna w odwie-

dzeniu i zgi ciu horyzontalnym. Paski prowadzone

nad rodkow cz ci m. naramiennego w kierunku

rodkowej cz ci łokcia.

Ryc. 4. Pacjentka po zabiegu mastektomii i nało onymi plastrami.

Fig. 4. Patient after mastectomy with taping.

Dyskusja

Metoda KT ® jest stosowana od kilkudziesi ciu lat

w terapii dolegliwo ci bólowych stawów i mi ni oraz

w łagodzeniu skutków urazów i przeci e aparatu ru-

chu. Zwolennicy jej stosowania uwa aj , e przynosi

ona dobre efekty lecznicze, jednak e cz sto brak im

poparcia w pi miennictwie publikacjami wyników opar-

tymi na prawdziwych dowodach naukowych. W wi k-

szo ci prac autorzy opisuj swoje do wiadczenia kli-

niczne, a ich prace maj głównie charakter kazuistyczny.

W prezentowanej pracy autorzy przedstawili metodolo-

gi post powania i swoje pierwsze do wiadczenia wyko-

rzystania w terapii fizykalnej plastrów Kinesio Tex.

Podkre lono, e metod KT ® zastosowano jako rodek

dodatkowy – wspomagaj cy jako zalecany w wybranych

przypadkach klinicznych program usprawniania fizjote-

rapeutycznego. W artykule zaprezentowano zasady i

metodyk nakładania plastrów oraz przedstawiono pi

mo liwo ci zastosowania ich w wybranych przypadkach

klinicznych.

Przedstawiaj c metod i proponowane aplikacje

prze ledzono dane z pi miennictwa. Herbert z Australij-

skiego Uniwersytetu w Sydney przebadał 154 pacjentów

z dolegliwo ciami bólowymi stawu kolanowego, których

dobrał w cztery podgrupy badawcze. Istotny wniosek był

taki, i po 3 miesi cach terapii stwierdził ró nice po-

twierdzaj ce tez , e u ycie plastra przynosi zmniejsze-

nie dolegliwo ci bólowych. Jednak e w badaniu kontro-

lnym, przeprowadzonym po 12 miesi cach od

zako czenia terapii, nie było ró nic pomi dzy grup ,

której naklejono KT ® i stosowano kinezyterapi a grup

u której nie stosowano plastrów [2].

Podobne wnioski wynikaj z pracy angielskich na-

ukowców, którzy równie zaobserwowali zmniejszenie

dolegliwo ci bólowych i popraw wyników w skali

WOMAC bezpo rednio po trwaj cej 10 tygodni terapii.

Natomiast ró nic nie obserwowano w badaniu kontrol-

nym, po upływie 12 miesi cy, pomi dzy grup chorych

z dolegliwo ciami bólowymi kolan leczonych za pomoc

terapii wiczeniami i terapi plastrami [7].

Badacze z Uniwersytetu na Florydzie przeprowadzili

eksperyment u 14 młodych, zdrowych studentów, polegaj -

cy na wyznaczeniu warto ci reakcji sił podło a i wyznacze-

Obrz k limfatyczny

Opis przypadku: p acjentka w wieku 55 lat, po ma-

stektomii radykalnej wykonanej w 2001 roku. Obrz k

ko czyny górnej prawej utrzymuj cy si przez okres

około 3 lat. Wcze niej prowadzone standardowe post -

powanie p/obrz kowe. Konsystencja obrz ku mi kka.

Metoda plastrowania: Zało ono plastry stosuj c

trzy aplikacje (Ryc. 5).

Ryc. 5. Pacjentka z obrz kiem limfatycznym i zało onymi

trzema aplikacjami KT ®

Fig. 5. Patient with lymphedema post mastectomy and applica-

tions KT ® .

194

J. Zajt-Kwiatkowska i inni

niu aktywno ci EMG dla mi nia płaszczkowatego, pisz-

czelowego przedniego, obszernego przy rodkowego i dwu-

głowego uda w czasie chodu. Uczestnikom eksperymentu

nało ono aplikacj KT ® na staw kolanowy. Badanie wyka-

zało zwi kszenie siły reakcji podło a i zwi kszon aktyw-

no mi nia płaszczkowatego po nało eniu plastrów, co

według autorów potwierdza zwi kszenie stabilizacji stawu

kolanowego [8].

Salish i wsp. prowadzili badania na niewielkiej gru-

pie chorych (10 osób) z dolegliwo ciami bólowymi

kolan, u których wykonano plastrowanie rzepki. Rezulta-

ty ich bada potwierdzaj zmniejszenie dolegliwo ci

bólowych oraz popraw parametrów kinematycznych

chodu i wzrost siły reakcji podło a. Nie zaobserwowali

oni ró nic w badaniu EMG aktywno ci mi nia obszer-

nego bocznego [5].

Inni naukowcy ameryka scy poszukiwali odpowiedzi

na pytanie, czy aplikacja plastra w obr bie stawu skokowe-

go zwi ksza torowanie prioprioreceptywne. Wykonany

eksperyment (na zdrowych osobach) nie potwierdził przyj -

tej w pracy hipotezy badawczej [1]. Wnioski s odmienne

ni w pracy Murray’a, który sugeruje polepszenie prioprio-

recepcji w okresie wczesnej fazy usprawniania ruchowego

po urazie stawu skokowego [3].

Korea czycy, prowadz c eksperyment na królikach,

nie stwierdzili ró nic w szybko ci przepływu limfy, gdy

zwierz tom zało ono tylko plastry. Natomiast staty-

stycznie istotne ró nice dostrze ono przy stosowaniu

KT ® wraz z 15 minutowym programem wicze bier-

nych [6].

Przytoczone powy ej wnioski z publikowanych prac

potwierdzaj obserwacje autorów, e nało enie plastrów

KT ® zmniejsza poziom odczuwania bólu, usprawnia

mo liwo ci funkcjonalne chorego oraz mo e stanowi

dobry rodek uzupełniaj cy leczenie fizjoterapeutyczne.

Jednak e uogólnienie ich wymaga dalszych obserwacji

i konieczno ci wprowadzenia wła ciwej metodologii

bada , co pozwoli zweryfikowa skuteczno i efektyw-

no metody Kinesio Tapingu stosowanej w terapii kon-

kretnych przypadków klinicznych.

Pi miennictwo

1. Halseth T., McChesney J., DeBeliso S., Vaughn R., Lien J.:

The effects of kinesio taping on proprioception at the ankle.

Journal of Sports Sciences and Medicine , 2004, 3, 1–7.

2. Herbert R.: Exercise, not taping, improves outcomes for pa-

tients with anterior knee pain. Aust. J. Physiother ., 2001, 47,

66.

3. Murray J., Husk L.: Effect of kinesio taping on propriocep-

tion in the ankle. J. Orthop. Sports Phys. Ther ., 2001, 31, A–

37.

4. Kase K., Wallis J., Kase T.: Clinical therapeutic applications

of the Kinesio Thaping method. Tokyo: KenI Kai Co. LTD;

2003.

5. Salish G.B., Brechtter J.H., Farwell D., Powers C.M.: The

effects of patellar taping on knee kinetics, and vastus later-

alis muscle activity during stair ambulatorium in individuals

with patellofemoral pain. J. Orthop. Sports Phys. Ther .,

2002, 32, 3–10.

6. Shim J.Y., Lee H.R., Lee D.C.: The use of elastic adhesive

tape to promote lymphatic flow in the rabbit hind leg. Yonsei

Med. J. , 2003, 44, 1045–1052.

7. Quily B., Trucker M., Campbell R., Dieppe P.: Physiother-

apy, including quadriceps exercises and patellar taping, for

knee osteoarthritis with predominant pattelo-femoral joint

involvement: randomized controlled trial. J. Rheum ., 2003,

30, 1311–7.

8. Yi C., Brunt D., Kim H., Fiolkowski P.: Effect of ankle tap-

ing and exerciese on EMG and kinetics during landing. J.

Phys. Ther. Sci. , 2003, 15, 81–85.

9. Kinesio Taping Association. Kinesio Taping® Basic Course.

2002.

10. Kinesio Taping Association. Kinesio Taping® Upper Ex-

tremity 2003.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: