Podstawy realizacji dźwięku.pdf

Podstawy

r r r ealizacji

ealizacji

dwiêku

Poradnik dla u¿ytkowników mikserów Spirit

A Harman International Company

Podstawy

ealizacji

SPIS TRECI

CZÊÆ 4: NAG£ANIANIE

Typowy koncert . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17

wstêp; mikrofony; przewody i po³¹czenia;

pod³¹czanie urz¹dzeñ efektowych i proceso-

rów; przygotowanie; przedzwanianie;

ustawianie ostatecznego brzmienia; unikanie

sprzê¿eñ

CZÊÆ 1: ZACZYNAMY

Do czego s³u¿y mikser? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

Jak dobraæ odpowiedni mikser . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

Regulatory - opis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

wejcia mono; wejcia stereo; grupy; sekcja

g³ówna

Wiêksze koncerty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20

obiekty redniej wielkoci; du¿e obiekty

nagrania koncertowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

Droga sygna³ów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

CZÊÆ 2: £¥CZENIE URZ¥DZEÑ Z

MIKSEREM

CZÊÆ 5: INNE ZASTOSOWANIA

Obs³uga monitorów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23

Grupowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24

Urz¹dzenia wejciowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8

Sprzêt wykorzystuj¹cy wejcia i wyjcia . . . . . . . . . . . . 9

CZÊÆ 8: W STUDIU

Urz¹dzenia wyjciowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

Podstawy i ergonomia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25

CZÊÆ 3: REALIZACJA DWIÊKU

Magnetofony i media zapisu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25

Mikser . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25

Dobór w³aciwego mikrofonu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10

rodzaje mikrofonów; pojemnociowe;

dynamiczne; elektretowe; ró¿ne charaktery-

styki kierunkowe

Proste nagrania wieloladowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26

Proste zgranie z wieloladu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27

U¿ycie specjalnego miksera In-line . . . . . . . . . . . . . 28

Nagrywanie instrumentów i g³osów . . . . . . . . . . . . . . 28

wokale; perkusja; gitara elektryczna; gitara

akustyczna; gitara basowa; instrumenty

klawiszowe

Ustawienia wstêpne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11

ustawianie wzmocnienia; ustawianie

poziomów t³umików; ustawianie poziomów

wyjciowych

Planowanie sesji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

U¿ywanie korektorów miksera . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12

sta³a korekcja; u¿ywanie korektora z

przestrajanym pasmem rodkowym

Przygotowanie do zgrania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

Wywa¿anie zgrania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

U¿ywanie urz¹dzeñ efektowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

rodzaje efektów: pog³os, opónienie, echo,

chorus i flanger, przesuwnik widma;

przygotowanie pêtli efektów; wysy³ki Aux pre-

fade i post-fade

CZÊÆ 7: PRZEWODY I Z£¥CZA

Symetryczne i niesymetryczne wejcia

mikrofonowe;

symetryczne i niesymetryczne wejcia

liniowe; inserty; wyjcia z kompensacj¹ masy;

wyjcia ze zrównowa¿on¹ impedancj¹ . . . . . . . . . . . . 31

U¿ywanie procesorów sygna³owych . . . . . . . . . . . . . . 15

ró¿nica pomiêdzy procesorami sygna³owymi

a procesorami efektów; ró¿ne rodzaje

procesorów sygna³owych: korektory

graficzne, korektory parametryczne, bramki,

ekspandery, kompresor/limiter; przygotowa-

nie procesora sygna³owego

CZÊÆ 8: S£OWNIK POJÊÆ

Od A do Z . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

Ustawianie ods³uchu dla wykonawców . . . . . . . . . . . 16

ZACZYNAMY

C. Regulatory opis

Teraz podamy Ci informacje o roli regulato-

rów, wejæ i wyjæ, jakie znajdziesz w

typowym mikserze. U¿yjemy dla przyk³adu

miksera Spirit Folio SX. Jeli wiesz ju¿, do

A. Do czego s³u¿y mikser?

Jeli wiesz ju¿, do

czego s³u¿¹ r egulat

egulat or

oor y w st

y w st andar

andar do

ddo wym

wym

Niezale¿nie do tego, jak wyrafinowane i drogie s¹ miksery,

wszystkie spe³niaj¹ jedn¹ podstawow¹ funkcjê: s³u¿¹ do

³¹czenia ze sob¹ wielu sygna³ów wejciowych w ¿¹danych

proporcjach. Miksery pozwalaj¹ ponadto na dodawanie

efektów do tych sygna³ów, jak równie¿ umo¿liwiaj¹ ich

odpowiednie przetwarzanie, kieruj¹c na zakoñczenie

gotowy materia³ dwiêkowy do odpowiedniego miejsca

przeznaczenia, którym mo¿e byæ wzmacniacz mocy lub

cie¿ki urz¹dzenia nagrywaj¹cego albo oba te odbiory

jednoczenie. Mikser to newralgiczne centrum dla

wszystkich róde³ sygna³u a wiêc najbardziej ¿ywotny

fragment Twojego systemu audio.

ê czêæ. Jeli

napotkasz na okrelenie szczególnie trudne,

szerzej bêdzie ono wyjanione w s³ownicz-

ku pojêciowym (czêæ 8).

ê czêæ.

WEJCIA MONO

A Mic In wejcie mikrofonowe

Tego wejcia XLR (tzw. Cannon) u¿yj do

pod³¹czenia swoich mikrofonów i di-boxów.

Okablowanie wejcia Mic In wyjanione

jest w czêci 7.

B Line In wejcie liniowe

To gniazdo wykorzystaj do pod³¹czenia

instrumentów o poziomie liniowym, jak

keyboardy, samplery czy maszyny perkusyj-

ne. Mo¿e ono równie¿ zostaæ wykorzystane

do pod³¹czenia powrotów z magnetofonów

wieloladowych lub innych urz¹dzeñ

nagrywaj¹cych. Wejcie liniowe nie zosta³o

skonstruowane dla mikrofonów i choæ

mo¿e zostaæ dla nich u¿yte, nie zapewni im

optymalnych warunków roboczych.

Okablowanie wejcia Line In wyjanione

jest w czêci 7.

C Insert Point punkt insertowy

Jest on u¿ywany do pod³¹czania w module

wejciowym zewnêtrznych procesorów

sygna³owych, jak kompresory czy limitery.

Punkt insertowy pozwala na umieszczenie

zewnêtrznych urz¹dzeñ w torze wejcio-

wym patrz rys 1.1.

B. Jak dobraæ odpowiedni

mikser

Miksery s¹ wykonywane w wielu ró¿nych wielkociach i w

wielu ró¿nych kategoriach cenowych, nic wiêc dziwnego,

¿e czasem trudno siê zorientowaæ, jaki model by³by

najodpowiedniejszy dla konkretnego rodzaju wykonywanej

pracy. Mo¿esz sobie jednak zadaæ kilka pytañ, które pomog¹

Ci w zawê¿eniu wyboru do najodpowiedniejszych modeli:

Do czego bêdê u¿ywaæ miksera np. do nagrañ

wieloladowych, nag³aniania koncertów, czy te¿ do

obu zastosowañ?

Jakie s¹ moje mo¿liwoci finansowe?

Ile mam róde³ dwiêku? Twój mikser powinien

posiadaæ przynajmniej tyle wejæ, ile jest róde³

dwiêku. Jeli planujesz kupiæ w przysz³oci wiêcej

sprzêtu, powiniene zainwestowaæ w dodatkow¹ liczbê

wejæ.

Jakie konkretne w³aciwoci miksera bêd¹ mi na pewno

potrzebne w pracy? Mo¿e to byæ np. korekcja, wysy³ki

Aux, lub wyjcia bezporednie Di Out dla wieloladu.

Czy mój mikser musi byæ ³atwy do przenoszenia?

Czy w miejscu, gdzie bêdê pracowa³, bêdzie dostêpne

zasilanie sieciowe?

Czy przeczyta³em tê broszurê od deski do deski?

Jeli mo¿esz satysfakcjonuj¹co odpowiedzieæ na te pytania,

oznacza to, ¿e jeste w stanie okreliæ dok³adnie, jaki mikser

jest Ci potrzebny.

MIC/LINE

PROCESOR

KOREKTOR

KOMPRESOR

BRAMKA

LIMITER

EKSPANDER

RYS 1.1

U¿ycie procesorów jest szerzej wyja-

nione w czêci 2 i 3, a w czêci 7

znajdziesz informacje dotycz¹ce ich

okablowania.

egulat

o or

y w st

d do

czego s³u¿¹ r

egulat

y w st

andar

mikserze, mo¿esz pomin¹æ t

mikserze, mo¿esz pomin¹æ t ê czêæ.

D Direct Out wyjcie bezporednie

Pozwala na wys³anie sygna³u prosto z

kana³u do magnetofonu wieloladowego, lub

te¿ do urz¹dzenia efektowego, gdy kana³

wymaga zastosowania oddzielnego efektu.

Wiêcej informacji na temat technik

studyjnych i po³¹czeñ znajdziesz w

czêciach 2 i 6.

E Gain Control regulator czu³oci

wejciowej

S³u¿y do ustawiania w³aciwego wysterowania

kana³u przez sygna³ mikrofonowy lub liniowy.

F HPF filtr górnoprzepustowy

Jak to sugeruje sama nazwa, ten prze³¹cznik

powoduje wyciêcie bardzo niskich czêstotliwo-

ci akustycznych, pozwalaj¹c czêstotliwociom

wy¿szym przejæ bez zmiany. Jest on szczegól-

nie u¿yteczny przy pracach nag³onieniowych,

poniewa¿ pozwala zredukowaæ wp³yw

zak³óceñ scenicznych i g³osek wybuchowych,

pogarszaj¹cych brzmienie mat eria³u; mo¿na

równie¿ poprawiæ przy jego u¿yciu brzmienie

mêskich g³osów, lub wyeliminowaæ przydwiê-

ki. Niektórzy producenci stosuj¹ dla tego filtru

okrelenie Low-cut dolnozaporowy. Patrz

rys. 1.2.

H Sekcja Aux

Na ogó³ te regulatory spe³niaj¹ dwie funkcje: po pierwsze,

pozwalaj¹ na regulacjê poziomu efektu (jak np. pog³os),

dodawanego do sygna³u wejciowego; po drugie, umo¿li-

wiaj¹ tworzenie niezale¿nych proporcji w torze ods³uchu

wykonawców, w studiu lub na scenie.

Jak u¿ywaæ torów Aux, jak ³¹czyæ je z zewnêtrznymi

urz¹dzeniami oraz o innych zastosowaniach dowiesz siê

wiêcej z czêci 3.

I Pan regulator panoramy

S³u¿y on do ustawienia po³o¿enia sygna³u w obrazie stereo;

mo¿e byæ równie¿ wykorzystany do skierowania sygna³u do

odpowiednich wyjæ grupowych (Group), wybranych

przyciskami komutacyjnymi (Routing Switches patrz

ni¿ej).

J Solo (PFL lub Solo in Place)

Przycisk PFL Solo pozwala na indywidualne ods³uchiwanie

sygna³ów wejciowych, co jest u¿yteczne przy lokalizacji

problemów lub przy ustawianiu czu³oci wejciowej i

korekcji.

PFL (ods³uch sprzed t³umika) to rodzaj ods³uchu solo,

pozwalaj¹cy na s³uchanie brzmienia PRZED T£UMIKIEM.

Mówi¹c inaczej, jeli poruszysz t³umikiem wejciowym w

trybie PFL, nie us³yszysz ¿adnej zmiany. Poniewa¿ g³onoæ

i efekty nie wp³ywaj¹ tu na sygna³, ods³uch PFL jest

u¿yteczny przy ustawianiu prawid³owych poziomów

przedwzmacniacza wejciowego.

Niektóre miksery Spirit posiadaj¹ ods³uch SOLO IN PLACE,

umo¿liwiaj¹cy ods³uch sygna³ów po t³umiku przy ich

rzeczywistym ustawieniu w panoramie stereo i wszystkimi

dodanymi efektami. Ten rodzaj Solo jest mniej odpowiedni

do ustawiania poziomów, lecz za to bardzo u¿yteczny

podczas wywa¿ania materia³u dwiêkowego.

K Przycisk Mute/Channel On-Off (wy³¹czanie

kana³u)

S³u¿y do szybkiego wyciszania kana³ów bez ruszania

t³umika. U¿yteczne jest to np. przy wstêpnym ustawianiu

kana³ów, które bêd¹ u¿ywane póniej (np. podczas

spektakli teatralnych lub przy emisji radiowej).

L T³umik

S³u¿y do ustawiania poziomu sygna³u wejciowego w

ca³kowitym materiale dwiêkowym; zapewnia równie¿

wizualne odwzorowanie ustawionego poziomu.

M Komutacja

Przy u¿yciu przycisków komutacyjnych sygna³ wejciowy

jest wysy³any do wybranych wyjæ miksera na ogó³

wyjcia g³ównego i wyjæ grupowych. Te przyciski s¹

u¿ywane w po³¹czeniu z regulatorem panoramy, który

zale¿nie od swojego po³o¿enia wysy³a sygna³y w odpowied-

nich proporcjach pomiêdzy lewym a prawym kana³em

wyjcia g³ównego, lub pomiêdzy parzystymi a nieparzysty-

mi wyjciami grupowymi.

RYS 1.2

G EQ sekcja korektora

Jest to na ogó³ najlepiej znany fragment

miksera, który pozwala na zmianê brzmienia

ka¿dego sygna³u wejciowego. Korektor jest

zazwyczaj podzielony na pasma, które s³u¿¹ do

regulacji okrelonych zakresów czêstotliwoci,

podobnie, jak w przypadku zwyk³ego

regulatora bar wy tonu w T woim zestawie hi-fi.

I rzeczywicie prosty dwupasmowy korektor

to niewiele wiêcej, ni¿ zwyk³y regulator bar wy

tonu. Im wiêcej pasm jednak posiada korektor,

tym bardziej jest wyrafinowany. Mikser SX

wyposa¿ony jest w korektory trójpasmowe, z

niezale¿nym regulatorem dla rodkowych

czêstotliwoci akustycznych. Pasmo rodkowe

jest przestrajane; daje Ci to wiêcej mo¿liwoci,

poniewa¿ mo¿esz dok³adnie wybraæ zakres

czêstotliwoci, który chcesz podbijaæ lub

podcinaæ.

Wiêcej szczegó³ów na temat korekcji

omówimy w czêci 3.

RYS 1.3

WEJCIA STEREO

GRUPY (SUBGROUPS)

Wzmacniacze gitarowe i ród³a dwiêku

zbierane pojedynczymi mikrofonami daj¹

wy³¹cznie sygna³y monofoniczne. Jednak

keyboardy, maszyny perkusyjne i inne media

elektroniczne posiadaj¹ prawdziwe wyjcia

stereofoniczne z oddzielnymi sygna³ami

lewego i prawego kana³u. Wejcia stereofonicz-

ne miksera s³u¿¹ do wygodnego pod³¹czania

sygna³ów obu kana³ów, które s¹ nastêpnie

wspólnie regulowane pojedynczym t³umikiem.

Wejcia stereo na ogó³ maj¹ skromniejsze

wyposa¿enie, ni¿ wejcia mono, poniewa¿

wiêkszoæ keyboardów jest z za³o¿enia

wyposa¿ona we wbudowane efekty i korekcjê.

Grupy pozwalaj¹ na logiczne przyporz¹dkowanie grup

instrumentalnych lub wokalnych do jednego t³umika

reguluj¹cego ich sumaryczn¹ g³onoæ, po uprzednim

wywa¿eniu proporcji pomiêdzy poszczególnymi instrumen-

tami. Grupy mog¹ byæ równie¿ wykorzystywane jako

dodatkowe wyjcia z niezale¿n¹ regulacj¹ poziomu,

nadaj¹ce siê znakomicie do sterowania grup g³onikowych

lub do nagrywania na jedn¹ cie¿kê kilku zmiksowanych ze

sob¹ instrumentów.

Pamiêtaj: Wejcia stereo mikserów Spirit z

gniazdami typu jack staj¹ siê monofoniczne,

gdy u¿yte jest tylko gniazdo lewego kana³u.

Wejcia z gniazdami typu cinch nie maj¹

takiej w³aciwoci.

RYS 1.5

T£UMIKI

WEJCIOWE

T£UMIKI

GRUPOWE

Pamiêtaj: Wejcia s¹

komutowane na grupy

poprzez przyciski komutacji

i regulatory panoramy

RYS 1.4

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: