ordynacja.pdf

(334 KB) Pobierz
1
Ustawa z dnia 12 kwietnia 2001 r.
Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i
do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej
(Dz. U. Nr 46, poz. 499, Nr 74, poz. 786, Nr 154, poz. 1802, z 2002
r. Nr 14, poz. 128, Nr 113, poz. 984, Nr 127, poz. 1089, Nr 153,
poz. 1271, z 2003 r. Nr 57, poz. 507, Nr 130, poz. 1188, z 2004 r.
Nr 25, poz. 219, z 2005 r. Nr 140, poz. 1173, z 2006 r. Nr 218, poz.
1592 oraz z 2007 r. Nr 112, poz. 766)
Dział I. Przepisy wspólne
Rozdział 1. Przepisy ogólne
Art. 1. Ustawa określa zasady i tryb zgłaszania kandydatów na posłów i kandydatów na
senatorów, przeprowadzania wyborów oraz warunki ważności wyborów do Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, a także zasady
prowadzenia i finansowania kampanii wyborczej.
Art. 2. wyborach do Sejmu i do Senatu głosować można tylko osobiście i tylko jeden raz.
Art. 3. Wybory do Sejmu i do Senatu odbywają się łącznie, w dniu wolnym od pracy.
Art. 4. Przepisy niniejszego działu stosuje się do wyborów do Sejmu i do Senatu, jeżeli
przepisy szczególne ustawy nie stanowią inaczej.
Art. 5. Ilekroć w ustawie jest mowa o wyborach, należy przez to rozumieć wybory do
Sejmu i do Senatu.
Rozdział 2. Prawa wyborcze
Art. 6. Prawo wybierania (czynne prawo wyborcze) posłów i senatorów ma każdy
obywatel polski, który najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat.
Art. 7. Nie mają prawa wybierania osoby:
1) pozbawione praw publicznych prawomocnym orzeczeniem sądu,
2) pozbawione praw wyborczych prawomocnym orzeczeniem Trybunału Stanu,
3) ubezwłasnowolnione prawomocnym orzeczeniem sądu.
Art. 8. 1. Prawo wybieralności (bierne prawo wyborcze) przysługuje osobie mającej
prawo wybierania, jeżeli spełnia warunki określone w przepisach szczególnych ustawy.
1a. Nie mają prawa wybieralności osoby, wobec których wydano prawomocne orzeczenie
sądu stwierdzające utratę prawa wybieralności, o którym mowa w art. 21 a ust. 2 ustawy
z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów
bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów (Dz.U. Nr 218,
poz. 1592 i Nr 249, poz. 1832 oraz z 2007 r. Nr 25, poz. 162).
2. Nie można kandydować równocześnie do Sejmu i do Senatu.
Rozdział 3. Zarządzanie wyborów
Art. 9. 1. Wybory zarządza Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, w drodze postanowienia,
nie później niż na 90 dni przed upływem 4 lat od rozpoczęcia kadencji Sejmu,
wyznaczając wybory na dzień wolny od pracy, przypadający w ciągu 30 dni przed
upływem 4 lat od rozpoczęcia kadencji Sejmu. Postanowienie Prezydenta
Rzeczypospolitej podaje się do wiadomości publicznej i ogłasza w Dzienniku Ustaw
Rzeczypospolitej Polskiej najpóźniej w 5 dniu od dnia zarządzenia wyborów.
2. W postanowieniu, o którym mowa w ust. 1, Prezydent Rzeczypospolitej, po
zasięgnięciu opinii Państwowej Komisji Wyborczej, określa dni, w których upływają
terminy wykonania czynności wyborczych przewidzianych w ustawie (kalendarz
wyborczy).
Art. 10. 1. W razie skrócenia kadencji Sejmu na mocy jego uchwały lub na mocy
postanowienia Prezydenta Rzeczypospolitej Prezydent zarządza wybory, wyznaczając ich
datę na dzień przypadający nie później niż w ciągu 45 dni od dnia wejścia w życie
uchwały Sejmu o skróceniu swojej kadencji lub od dnia ogłoszenia postanowienia
Prezydenta Rzeczypospolitej o skróceniu kadencji Sejmu. Postanowienie Prezydenta
Rzeczypospolitej o zarządzeniu wyborów podaje się do wiadomości publicznej i ogłasza w
Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej najpóźniej w 5 dniu od dnia jego podpisania.
Przepis art. 9 ust. 2 stosuje się odpowiednio.
2. Wybory, o których mowa w ust. 1, przeprowadza się w trybie i na zasadach
określonych w ustawie, z tym że:
1) ustalone ustawą następujące terminy wykonania czynności wyborczych ulegają
skróceniu:
a) w art. 29 ust. 2, art. 30 ust. 3 oraz art. 44 ust. 2 - do 38 dnia przed
dniem wyborów,
b) w art. 30 ust. 4, art. 44 ust. 3, art. 96 ust. 3, art. 97 ust. 4 i 7 oraz art.
98 ust. 4 - do 35 dnia przed dniem wyborów,
c) w art. 137 ust. 3 - do 40 dnia przed dniem wyborów,
d) w art. 142 ust. 3 i art. 143 ust. 1 - do 25 dnia przed dniem wyborów,
2) terminy przewidziane w art. 102 ust. 3, art. 147 ust. 3 i art. 149 ust. 3 na
wnoszenie i rozpatrywanie skarg lub odwołań skraca się do 2 dni,
3) losowania jednolitych numerów dla list komitetów wyborczych, o których mowa
w art. 150 ust. 1 i art. 151 ust. 1, przeprowadza się jedynie dla list komitetów
wyborczych, które w poprzednich wyborach nie zarejestrowały list kandydatów.
Komitety, które uczestniczyły w poprzednich wyborach i w obecnych
zarejestrowały swoje listy, zachowują numery wówczas im przyznane.
Rozdział 4. Rejestr wyborców
Art. 11. 1. Stały rejestr wyborców obejmuje osoby stale zamieszkałe na obszarze gminy,
którym przysługuje prawo wybierania.
2. Można być ujętym tylko w jednym rejestrze wyborców.
3. Rejestr wyborców służy do sporządzania spisów wyborców dla wyboru Prezydenta
Rzeczypospolitej, dla wyborów do Sejmu i do Senatu, dla wyboru posłów do Parlamentu
Europejskiego, dla wyborów do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw, dla
wyboru wójta, burmistrza i prezydenta miasta, a także do sporządzania spisów osób
uprawnionych do udziału w referendum ogólnokrajowym oraz lokalnym.
4. Rejestr wyborców dzieli się na część A i część B.
5. Część A rejestru wyborców obejmuje obywateli polskich. W tej części rejestru
wyborców wymienia się nazwisko i imiona, imię ojca, datę urodzenia, numer ewidencyjny
PESEL i adres zamieszkania wyborcy.
6. Wyborcy będący obywatelami polskimi, zameldowani na obszarze gminy na pobyt
stały, są wpisywani do rejestru wyborców z urzędu.
7. Część B rejestru wyborców obejmuje obywateli Unii Europejskiej niebędących
obywatelami polskimi, stale zamieszkałych na obszarze gminy i uprawnionych, na
podstawie i w zakresie określonych w innych ustawach, do korzystania z praw
wyborczych w Rzeczypospolitej Polskiej. W tej części rejestru wyborców wymienia się
nazwisko i imiona, imię ojca, datę urodzenia, obywatelstwo państwa członkowskiego Unii
Europejskiej, numer paszportu lub innego dokumentu stwierdzającego tożsamość oraz
adres zamieszkania wyborcy.
8. Wyborcę, o którym mowa w ust. 7, o ile nie jest już wpisany do rejestru wyborców,
wpisuje się do rejestru wyborców, na jego wniosek, nie później niż 30. dnia po
zarządzeniu wyborów, w których, na podstawie i w zakresie określonych w innych
ustawach, zamierza uczestniczyć.
9. Do wniosku, o którym mowa w ust. 8, muszą być załączone:
1) kserokopia ważnego dokumentu stwierdzającego tożsamość wnioskodawcy
oraz
2) pisemna deklaracja, w której wnioskodawca podaje:
a) swoje obywatelstwo i adres stałego zamieszkania na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej,
b) nazwę okręgu wyborczego albo miejscowości, w państwie członkowskim
swojego pochodzenia, gdzie jest umieszczony w rejestrze wyborców,
c) oświadczenie, że zamierza korzystać z czynnego prawa wyborczego
tylko na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
d) oświadczenie, że w państwie członkowskim swojego pochodzenia nie
został pozbawiony czynnego prawa wyborczego.
10. Rejestr wyborców prowadzi na bieżąco gmina jako zadanie zlecone. 11. Rejestr
wyborców jest udostępniany, na pisemny wniosek, do wglądu w urzędzie gminy.
Art. 12. 1. (skreślony)
2. Wyborcy stale zamieszkali na obszarze gminy bez zameldowania na pobyt stały
wpisywani są do rejestru, jeżeli złożą w tej sprawie w urzędzie gminy pisemny wniosek
zawierający dane, o których mowa w art. 11 ust. 5, wraz ze wskazaniem adresu
ostatniego zameldowania na pobyt stały poza obszarem gminy.
3. Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio do wyborcy nigdzie niezamieszkałego,
przebywającego stale na obszarze gminy.
4. Wyborcy stale zamieszkali na obszarze gminy pod innym adresem aniżeli adres ich
zameldowania na pobyt stały na obszarze tej gminy mogą być wpisani do rejestru
wyborców pod adresem stałego zamieszkania, jeżeli złożą w tej sprawie w urzędzie
gminy wniosek zawierający dane, o których mowa w art. 11 ust. 5, wraz ze wskazaniem
adresu ostatniego zameldowania na pobyt stały na obszarze gminy.
Art. 13. 1. Decyzję o wpisaniu lub o odmowie wpisania do rejestru osoby, o której mowa
w art. 12 ust. 2-4, wydaje wójt lub burmistrz (prezydent miasta) w terminie 3 dni od
dnia wniesienia wniosku, zapewniając niezwłoczne jej doręczenie wnioskodawcy.
2. O wpisaniu wyborcy do rejestru niezwłocznie zawiadamia się urząd gminy właściwy ze
względu na ostatnie miejsce zameldowania wnioskodawcy na pobyt stały w celu
skreślenia go z rejestru wyborców w tej gminie.
3. Od decyzji w sprawie odmowy wpisania do rejestru przysługuje prawo wniesienia
skargi do właściwego miejscowo sądu rejonowego. Skargę wnosi się za pośrednictwem
wójta lub burmistrza (prezydenta miasta) w terminie 3 dni od dnia doręczenia decyzji.
Wójt lub burmistrz (prezydent miasta) przekazuje sądowi niezwłocznie skargę wraz z
decyzją i aktami sprawy. Wójt lub burmistrz (prezydent miasta) może też niezwłocznie
zmienić lub uchylić swoją decyzję, jeżeli uzna skargę w całości za zasadną.
4. Sąd rozpoznaje skargę, o której mowa w ust. 3, w postępowaniu nieprocesowym, w
terminie 3 dni od dnia jej doręczenia. Odpis postanowienia sądu doręcza się osobie, która
wniosła skargę, oraz wójtowi lub burmistrzowi (prezydentowi miasta). Od postanowienia
sądu nie przysługuje środek prawny.
Art. 14. 1. Osoby pozbawione prawa wybierania skreśla się z rejestru wyborców na
podstawie przekazywanych gminom zawiadomień sądu albo Trybunału Stanu.
2. W wypadku wygaśnięcia przyczyny pozbawienia prawa wybierania wyborca jest
wpisywany do rejestru wyborców na podstawie zawiadomień sądu albo Trybunału Stanu.
3. Minister Sprawiedliwości, po porozumieniu z Państwową Komisją Wyborczą, określi, w
drodze rozporządzenia, tryb i terminy zawiadamiania gmin o osobach pozbawionych
prawa wybierania oraz o wygaśnięciu przyczyny pozbawienia prawa wybierania, a także
wzory zawiadomień w tych sprawach, tak aby zapewnić bieżącą aktualizację w rejestrze
wyborców danych o osobach pozbawionych prawa wybierania i posiadających prawo
wybierania.
Art. 15. 1. Każdy może wnieść do wójta lub burmistrza (prezydenta miasta) reklamację
na nieprawidłowości w rejestrze wyborców, a w szczególności w sprawie:
1) pominięcia wyborcy w rejestrze,
2) wpisania do rejestru osoby, która nie ma prawa wybierania,
3) niewłaściwych danych o osobach wpisanych do rejestru,
4) ujęcia w rejestrze osoby, która nie zamieszkuje stale na obszarze gminy.
2. Reklamację wnosi się pisemnie lub ustnie do protokołu.
3. Wójt lub burmistrz (prezydent miasta) obowiązany jest rozpatrzyć reklamację w
terminie 3 dni od dnia jej wniesienia i wydać decyzję w sprawie.
4. Decyzję, wraz z uzasadnieniem, doręcza się niezwłocznie wnoszącemu reklamację, a
gdy dotyczy ona innych osób - również tym osobom.
5. Na decyzję nieuwzględniającą reklamacji lub powodującą skreślenie z rejestru
wnoszący reklamację bądź osoba skreślona z rejestru może wnieść, w terminie 3 dni od
dnia doręczenia decyzji, skargę za pośrednictwem wójta lub burmistrza (prezydenta
miasta) do właściwego miejscowo sądu rejonowego. Przepisy art. 13 ust. 3 i 4 stosuje się
odpowiednio.
Art. 15a. 1. Dane, o których mowa w art. 11 ust. 7 zdanie drugie, są przekazywane
przez wójta, burmistrza (prezydenta miasta) za pośrednictwem właściwego miejscowo
wojewody ministrowi właściwemu do spraw administracji publicznej.
2. Minister właściwy do spraw administracji publicznej przekazuje dane, o których mowa
w ust. 1, właściwym organom państw członkowskich Unii Europejskiej.
Art. 15b. 1. Minister właściwy do spraw administracji publicznej przekazuje właściwym
organom państw członkowskich Unii Europejskiej dane dotyczące obywateli polskich
chcących korzystać z praw wyborczych na terytorium innego państwa członkowskiego
Unii Europejskiej, w zakresie niezbędnym do korzystania z tych praw.
2. Dane, o których mowa w ust. 1, przekazuje wójt, burmistrz (prezydent miasta) na
żądanie i za pośrednictwem właściwego miejscowo wojewody ministrowi właściwemu do
spraw administracji publicznej.
Art. 16. Minister właściwy do spraw administracji publicznej, po zasięgnięciu opinii
Państwowej Komisji Wyborczej, określi, w drodze rozporządzenia:
1) sposób prowadzenia rejestru wyborców, ustalając:
a) wzór rejestru,
b) metody aktualizacji rejestru i sposób jego udostępniania,
c) wzór wniosku o udostępnienie rejestru,
d) wzór wniosku o wpisanie wyborcy do rejestru,
e) wzór zawiadomienia o wpisaniu do rejestru,
2) wzór pisemnej deklaracji, o której mowa w art. 11 ust. 9 pkt 2,
3) sposób przekazywania przez urzędy gmin właściwym organom wyborczym
okresowych informacji o liczbie wyborców objętych rejestrem wyborców, a także
4) tryb przekazywania przez Rzeczpospolitą Polską innym państwom
członkowskim Unii Europejskiej danych dotyczących obywateli tych państw,
zamierzających korzystać z praw wyborczych w wyborach na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej, jak również obywateli polskich chcących korzystać z
praw wyborczych na terytorium innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej,
uwzględniając w szczególności formę i terminy wymiany tych informacji, a także
konieczność zapewnienia ochrony danych osobowych.
Rozdział 5. Spis wyborców
Art. 17. 1. Osoby, którym przysługuje prawo wybierania, wpisuje się do spisu wyborców.
2. Wyborca może być wpisany tylko do jednego spisu wyborców.
3. Spis wyborców służy do przeprowadzania głosowania w wyborach do Sejmu i do
Senatu, do których wybory zostały zarządzone.
4. W spisie wyborców wymienia się dane, o których mowa w art. 11 ust. 5.
5. Spis wyborców, z zastrzeżeniem art. 25 ust. 1 i art. 26 ust. 1, sporządzany jest i
aktualizowany przez gminę jako zadanie zlecone.
6. Spis wyborców sporządza się w 2 egzemplarzach, oddzielnie dla każdego obwodu
głosowania, według miejsca zamieszkania wyborców, najpóźniej w 14 dniu przed dniem
wyborów.
7. Jeden egzemplarz spisu wyborców przekazuje się w przeddzień wyborów
przewodniczącemu właściwej obwodowej komisji wyborczej.
Art. 18. 1. Wyborca niepełnosprawny, na jego wniosek wniesiony do urzędu gminy
najpóźniej w 10 dniu przed dniem wyborów, jest dopisywany do spisu wyborców w
wybranym przez siebie obwodzie głosowania spośród obwodów głosowania, w których
znajdują się lokale, o których mowa w art. 53 ust. 1, na obszarze gminy właściwej ze
względu na miejsce jego stałego zamieszkania.
2. We wniosku, o którym mowa w ust. 1, podaje się dane wymienione w art. 11 ust. 5.
Art. 19. 1. Wyborca przebywający czasowo na obszarze gminy w okresie obejmującym
dzień wyborów jest dopisywany do spisu wyborców na jego wniosek wniesiony do urzędu
gminy najpóźniej w 10 dniu przed dniem wyborów.
2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do wyborcy nigdzie niezamieszkałego,
przebywającego na obszarze gminy. 3. We wniosku, o którym mowa w ust. 1, podaje się
dane wymienione w art. 11 ust. 5.
Art. 20. 1. Spis wyborców w szpitalach i w zakładach pomocy społecznej sporządza się
na podstawie wykazów osób, które będą w nich przebywać w dniu wyborów.
2. Wykazy osób, o których mowa w ust. 1, dyrektorzy szpitali i zakładów pomocy
społecznej przekazują do urzędu gminy najpóźniej w 10 dniu przed dniem wyborów.
3. Spis wyborców w zakładach karnych i w aresztach śledczych, a także w oddziałach
zewnętrznych tych zakładów i aresztów sporządza się na podstawie wykazów osób, które
będą w nich przebywać w dniu wyborów.
4. Wykazy osób, o których mowa w ust. 3, dyrektorzy zakładów karnych i aresztów
śledczych przekazują do urzędu gminy najpóźniej w 10 dniu przed dniem wyborów.
5. W spisie, o którym mowa w ust. 3, nie umieszcza się osób pozbawionych praw
publicznych prawomocnym orzeczeniem sądu.
Art. 21. 1. Żołnierze pełniący zasadniczą lub okresową służbę wojskową oraz pełniący
służbę w charakterze kandydatów na żołnierzy zawodowych lub odbywający ćwiczenia i
przeszkolenie wojskowe, a także ratownicy odbywający zasadniczą służbę w obronie
cywilnej poza miejscem stałego zamieszkania są dopisywani, na swój wniosek, do
wybranego przez nich spisu wyborców, sporządzonego dla miejscowości, w której
odbywają służbę. Wniosek składa się między 21 a 14 dniem przed dniem wyborów, chyba
że osoby, o których mowa w zdaniu pierwszym, przybyły do miejsca ich aktualnego
zakwaterowania po tym terminie. We wniosku podaje się dane wymienione w art. 11 ust.
5.
2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do policjantów z jednostek skoszarowanych,
funkcjonariuszy Biura Ochrony Rządu, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej
oraz Służby Więziennej pełniących służbę w systemie skoszarowanym.
3. Dowódcy jednostek wojskowych, komendanci oddziałów obrony cywilnej i dowódcy
jednostek policyjnych oraz przełożeni funkcjonariuszy Biura Ochrony Rządu, Straży
Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej oraz Służby Więziennej są obowiązani zapewnić
żołnierzom, ratownikom, policjantom oraz funkcjonariuszom możliwość wykonania
uprawnień wynikających z przepisu ust. 1.
4. Minister Obrony Narodowej, minister właściwy do spraw wewnętrznych oraz Minister
Sprawiedliwości, każdy w zakresie swojej właściwości, po porozumieniu z Państwową
Komisją Wyborczą, określą sposób realizacji obowiązków, o których mowa w ust. 3,
uwzględniając konieczność zapewnienia wyborcom, o których mowa w ust. 1 i 2,
możliwości wykonywania funkcji członków obwodowych komisji wyborczych i mężów
zaufania.
Art. 22. O dopisaniu lub wpisaniu do spisu wyborców osób, o których mowa w art. 19,
art. 20 ust. 1 i 3 i art. 21 ust. 1 i 2, niezwłocznie zawiadamia się urząd gminy właściwy
ze względu na miejsce ich stałego zamieszkania lub ostatniego zameldowania na pobyt
stały.
Art. 23. 1. Wyborca zmieniający miejsce pobytu przed dniem wyborów otrzymuje na
swoje żądanie, przed sporządzeniem spisu wyborców - na podstawie rejestru wyborców,
a po sporządzeniu spisu wyborców - na podstawie spisu wyborców, zaświadczenie o
prawie do głosowania w miejscu pobytu w dniu wyborów.
2. Zaświadczenie, o którym mowa w ust. 1, wydaje urząd gminy.
Art. 24. Minister właściwy do spraw administracji publicznej, na wniosek Państwowej
Komisji Wyborczej, określi, w drodze rozporządzenia, sposób sporządzenia i
udostępniania spisu wyborców, ustalając wzór spisu, metody jego aktualizacji, wzór
wniosku o udostępnienie spisu, wzory wykazów osób przebywających w szpitalach,
zakładach opieki społecznej, zakładach karnych i aresztach śledczych, w których
utworzono obwody głosowania, wzór zawiadomienia o dopisaniu lub o wpisaniu wyborcy
do spisu w innym obwodzie głosowania, wzór oraz sposób wydawania zaświadczenia o
prawie do głosowania.
Art. 25. 1. Wyborcy przebywający na polskich statkach morskich znajdujących się w
podróży w dniu wyborów wpisywani są do spisu wyborców sporządzanego przez kapitana
statku.
2. Wpisu dokonuje się na podstawie wniosku wyborcy zgłoszonego najpóźniej w 5 dniu

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin