Wynik podatkowy - wyprowadzanie z wyniku bilansowego oraz prezentacja w zeznaniu CIT-8.pdf

(45 KB) Pobierz
Wynik podatkowy - wyprowadzanie z wyniku bilansowego oraz prezentacja w zeznaniu CIT-8
Wynik podatkowy - wyprowadzanie z wyniku bilansowego oraz prezentacja w zeznaniu CIT-8
Wyprowadzanie wyniku podatkowego z bilansowego wyniku finansowego
Na wstępie naleŜy przypomnieć, Ŝe ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2002 r. nr 76, poz. 694; ostatnia zmiana w Dz. U.
z 2006 r. nr 208, poz. 1540) oraz ustawa o PDOP stanowią dwa odrębne akty prawne, dlatego ustalanie bilansowego wyniku finansowego rządzi się
innymi regułami niŜ ustalanie wyniku dla celów podatkowych (podstawy opodatkowania). Sytuacje, w których wynik bilansowy równy jest
wynikowi podatkowemu danego okresu, zdarzają się sporadycznie. Bywa natomiast, iŜ wynik danego okresu sprawozdawczego obliczony dla celów
bilansowych stanowi zysk, a podatkowo jest stratą (bądź odwrotnie). W praktyce ustalenie podstawy opodatkowania polega na pozabilansowym
dokonaniu szeregu korekt.
W niniejszym artykule przypomnimy pokrótce, o czym naleŜy pamiętać ustalając podstawę opodatkowania. PoniewaŜ zagadnienie to jest w istocie
bardzo obszerne, omówimy tylko niektóre, najczęściej występujące w praktyce rozbieŜności pomiędzy wynikiem finansowym z punktu widzenia
ustawy o rachunkowości oraz ustawy podatkowej.
OtóŜ - mając za punkt wyjścia bilansowy wynik finansowy (zysk lub stratę brutto) - aby obliczyć wynik podatkowy, naleŜy dokonać następujących,
pozabilansowych korekt:
1. PodwyŜszyć bilansowy wynik finansowy okresu bieŜącego o:
a) zarachowane w bieŜącym okresie koszty bilansowe, które co do zasady nie mogą stanowić kosztów uzyskania przychodów albo z uwagi na fakt,
Ŝe celem ich poniesienia nie było osiągnięcie podatkowego przychodu, albo w związku z tym, Ŝe ustawodawca - w treści art. 16 ust. 1 ustawy
o PDOP - bezwarunkowo wyklucza moŜliwość obniŜania o te wydatki podstawy opodatkowania. Do tych wyłączeń naleŜą np.: darowizny, odsetki
budŜetowe, koszty reprezentacji i reklamy niepublicznej w części przekraczającej limit 0,25% podatkowych przychodów, wpłaty na PFRON, odpisy
amortyzacyjne od wartości (lub części wartości) danego środka trwałego (bądź wartości niematerialnej i prawnej), odpowiadającej poniesionym na
jego (jej) nabycie lub wytworzenie wydatkom, które zwrócono podatnikowi w jakiejkolwiek formie, wydatki i koszty pokryte dochodami wolnymi
od podatku dochodowego, bilansowe odpisy amortyzacyjne prawa wieczystego uŜytkowania gruntu;
b) zarachowane w bieŜącym okresie koszty bilansowe, które nie stanowią kosztów uzyskania przychodów okresu bieŜącego; w tej grupie kosztów
mogą znaleźć się koszty, które:
obniŜyły juŜ podstawę opodatkowania w okresach ubiegłych (np. bilansowe odpisy amortyzacyjne środków trwałych oraz wartości
niematerialnych i prawnych, które dla celów podatkowych - z uwagi na jednostkową wartość początkową nieprzekraczającą 3.500 złotych
- zostały zamortyzowane jednorazowo w okresach poprzednich; koszty dla celów bilansowych rozliczane międzyokresowo, które w
całości stanowiły koszty podatkowe z chwilą ich poniesienia - wydatki, związane z uzyskaniem certyfikatu ISO, opłaty koncesyjne),
obniŜą podstawę opodatkowania w okresach przyszłych, dopiero po zaistnieniu określonych ku temu przesłanek, np. po dokonaniu
faktycznej zapłaty (odsetki od zobowiązań wobec kontrahentów, wynagrodzenia osób, z którymi zawarto umowy cywilnoprawne, płace
pracowników oraz składki na ubezpieczenia społeczne od tych wynagrodzeń, w części finansowanej przez płatnika - art. 16 ust. 1 pkt 11,
57 i 57a ww. ustaw) lub - w przypadku dokonania odpisów aktualizujących naleŜności własne lub odpisania tych naleŜności jako
nieściągalne - po uprawdopodobnieniu bądź udokumentowaniu nieściągalności tych wierzytelności w odpowiedni sposób.
c) zarachowane bilansowo i uwzględnione podatkowo w poprzednich okresach koszty, które naleŜy statystycznie wyłączyć z kosztów uzyskania
przychodów okresu bieŜącego; sytuacja taka moŜe mieć przykładowo miejsce wówczas, gdy w bieŜącym okresie sprawozdawczym jednostka
otrzyma wolną od podatku (np. na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 14, 14b, 23 lub 25 ww. ustawy) dotację na pokrycie wydatków, poniesionych
w okresach ubiegłych (i zaliczonych wówczas do kosztów uzyskania przychodów);
Korekty kosztów, wymienione w poz. 1 a)-c) wpływają bezpośrednio na zmniejszenie kwoty prezentowanej w poz. 31 deklaracji CIT-8, czyli
zmniejszają sumę kosztów uzyskania przychodów.
d) przychody, które w ogóle nie podlegają bilansowemu zarachowaniu, ale stanowią przychód dla celów podatkowych, np. przychody z tytułu
nieodpłatnego korzystania z rzeczy lub praw (art. 12 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy);
e) zarachowane w okresach poprzednich przychody bilansowe, stanowiące przychód podatkowy okresu bieŜącego, np. faktycznie otrzymane odsetki
od naleŜności (art. 12 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 12 ust. 4 pkt 2 ww. ustawy).
Korekty przychodów, wymienione w poz. 1 d)-e) wpływają bezpośrednio na zwiększenie kwoty prezentowanej w poz. 27 deklaracji CIT-8, czyli
zwiększają sumę przychodów ze źródeł połoŜonych na terytorium RP.
2. ObniŜyć bilansowy wynik finansowy o:
a) zarachowane w okresach poprzednich koszty bilansowe, stanowiące koszt podatkowy okresu bieŜącego, np. faktycznie zapłacone: odsetki od
zobowiązań wobec kontrahentów, wynagrodzenia osób, z którymi zawarto umowy cywilnoprawne, płace pracowników oraz składki na
ubezpieczenia społeczne od tych wynagrodzeń, w części finansowanej przez płatnika (art. 16 ust. 1 pkt 11, 57 i 57a ww. ustawy);
Korekty kosztów, wymienione w poz. 2 a) wpływają bezpośrednio na zwiększenie kwoty prezentowanej w poz. 31 deklaracji CIT-8, czyli zwiększają
sumę kosztów uzyskania przychodów.
b) zarachowane w bieŜącym okresie przychody bilansowe, które nie stanowią przychodów podatkowych, przykładowo:
·
·
·
równowartość rozwiązanych odpisów aktualizujących, niezaliczonych uprzednio do kosztów uzyskania przychodów (art. 12 ust. 1 pkt 4e
ww. ustawy),
·
kwoty naliczonych, lecz nie otrzymanych odsetek od naleŜności (art. 12 ust. 4 pkt 2 ww. ustawy),
·
kwoty zwróconych innych wydatków, niezaliczonych uprzednio do kosztów uzyskania przychodów (art. 12 ust. 4 pkt 6a ww. ustawy),
·
kwoty przeksięgowywane bilansowo - zgodnie z zasadą współmierności przychodów i kosztów - na dobro konta "pozostałe przychody
operacyjne", równolegle do odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, przyjętych
nieodpłatnie lub sfinansowanych z otrzymanych na ten cel środków, zarachowanych z chwilą ich otrzymania do "rozliczeń
międzyokresowych przychodów" (art. 41 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 ustawy o rachunkowości);
Korekty przychodów, wymienione w poz. 2 b) wpływają bezpośrednio na zmniejszenie kwoty prezentowanej w poz. 27 deklaracji CIT-8, czyli
zmniejszają sumę przychodów ze źródeł połoŜonych na terytorium RP.
c) zarachowane w bieŜącym okresie przychody bilansowe, stanowiące dochody wolne od podatku dochodowego (np. wymienione w art. 17 ust. 1
pkt 14, 14b, 23 i 25 ustawy o PDOP).
Korekty przychodów, wymienione w poz. 2 c) nie wpływają bezpośrednio na zmniejszenie kwoty prezentowanej w poz. 27 deklaracji CIT-8, czyli nie
zmniejszają sumy przychodów ze źródeł połoŜonych na terytorium RP (gdzie naleŜy je uwzględnić na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy), ale
pomniejszają podstawę opodatkowania poprzez wykazanie ich w odpowiednim wierszu części B.1 informacji CIT-8/0, skąd dopiero - za
pośrednictwem poz. 18 tej informacji - są przenoszone do poz. 38 deklaracji CIT-8.
Oprócz wyŜej wymienionych przychodów i kosztów, o które wynik podatkowy moŜe się róŜnić od wyniku bilansowego jednostki, naleŜy ponadto
wspomnieć o specyficznej prezentacji w zeznaniu podatkowym dochodów wolnych od podatku dochodowego na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 21 ww.
ustawy. OtóŜ w przepisie tym jest mowa o dotacjach, subwencjach, dopłatach i innych nieodpłatnych świadczeniach, otrzymanych w związku
z zakupem (albo wytworzeniem we własnym zakresie) środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, podlegających amortyzacji
w czasie. Z punktu widzenia prawa bilansowego środki te, księgowane z chwilą otrzymania do "rozliczeń międzyokresowych przychodów" (art. 41
ust. 1 pkt 2 i ust. 2 ustawy o rachunkowości), nie stanowią pierwotnie bilansowych przychodów (dlatego właśnie nie róŜnicują one w momencie
wpływu wartości wyniku podatkowego i bilansowego). Jednak - zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o PDOP - z chwilą faktycznego pozyskania
dotacji związanej ze środkiem trwałym (lub wartością niematerialną i prawną) naleŜy dodać jej kwotę do sumy przychodów ze źródeł połoŜonych na
terytorium RP (poz. 27 zeznania CIT-8), a jednocześnie wykazać ją w części B.1 informacji CIT-8/0 (stanowiącej załącznik do zeznania rocznego),
skąd - za pośrednictwem poz. 18 tej informacji - zostanie przeniesiona do poz. 38 zeznania CIT-8. Oczywiście gdyby nie dodano równowartości tych
środków do sumy przychodów podatkowych, a jednocześnie pomniejszono by o nie podstawę opodatkowania (poprzez wykazanie ich w części B.1
informacji CIT-8/0), skutkowałoby to błędem w postaci zaniŜenia podstawy opodatkowania (lub zawyŜenia straty).
Przykład:
Jednostka za 2006 r. osiągnęła wynik bilansowy (zysk) w kwocie ogółem 86.000 zł
Przyjmując zysk bilansowy jako podstawę do ustalenia podatku dochodowego od osób prawnych, dokonała następujących obliczeń:
1) do kwoty zysku bilansowego
dodała:
86.000 zł
a) wydatki niestanowiące kosztów uzyskania przychodów
(wynagrodzenia za grudzień 2006 r. wypłacone w styczniu 2007 r.
składki ZUS opłacone w lutym 2007 r., przekroczone
wydatki na reprezentację, odsetki na rzecz budŜetu)
14.000 zł
b) nieodpłatnie otrzymane od kontrahenta usługi stanowiące
przychody podatkowe
(nie księguje się ich w ogóle dla celów bilansowych)
12.000 zł
c) otrzymane darowizny
1.400 zł
d) otrzymane w 2007 odsetki od naleŜności (ujęte w księgach 2006 r.)
780 zł
Razem sumy zwiększające podstawę opodatkowania
28.180 zł
2) odjęła stanowiące koszty uzyskania przychodów:
a) uprawdopodobnione w 2006 r. odpisy aktualizujące naleŜności
2.600 zł
b) faktycznie zapłacone w 2006 r. odsetki od zobowiązań
3.000 zł
Razem kwoty zmniejszające podstawę opodatkowania
5.600 zł
Podstawa opodatkowania
108.580 zł
Dodajmy, Ŝe w jednostkach stosujących porównawczy rachunek zysków i strat w wyniku finansowym brutto jest juŜ uwzględniona zmiana stanu
produktów. I w takiej sytuacji, czyli ustalania podstawy opodatkowania, przyjmując za wyjściową kwotę zysku brutto, ta zmiana stanu produktów
160758239.001.png 160758239.002.png
nie podlega juŜ Ŝadnemu odejmowaniu czy dodawaniu od tego wyniku, bowiem juŜ jest w tym wyniku uwzględniona. Natomiast w przypadku
ustalania podstawy opodatkowania z danych ewidencji szczegółowej, czyli gdy przyjmujemy przychody (zesp. 70) i koszt własny tych przychodów
(zesp. 71) plus minus straty i zyski (77-0 i 77-1), pozostałe przychody i koszty operacyjne (76-0 i 76-1) oraz finansowe (75-0 i 75-1) - wówczas nie
uwzględniamy zmiany stanu produktów, jako Ŝe koszt własny zawiera tylko te koszty, które dotyczą danego okresu. Oczywiście takŜe w tych
obliczeniach wyłączamy z kosztów wydatki niestanowiące kosztów uzyskania przychodów oraz korygujemy przychody o te niezaliczane podatkowo
albo zaliczane podatkowo, a nieuwzględniane bilansowo - a więc jak w przykładzie wyŜej.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin