WIRUSOWE CHOROBY WYSYPKOWE
· Wysypka na skórze exanthema.
· Wysypka na błonach śluzowych enanthema.
ODRA - MORBILLI
· Ostra choroba wirusowa dzieci i młodzieży, przebiega z gorączka i wysypką.
Etiologia
· RNA wirus, sklasyfikowany jako Morbillvirus z rodziny Paramyxoviridae.
· Wirus szerzy się drogą kropelkową, źródłem zakażenia chory człowiek.
· 95% przypadków dotyczy dzieci do 15 roku życia, choć na odrę jest wrażliwy każdy człowiek niezależnie od wieku.
· Okres zaraźliwości praktycznie od 5 dnia przed wystąpieniem wysypki, a kończy w 5 dniu od jej wystąpienia.
· 9 – 11 dni bezobjawowy (okres wylęgania).
· Nieżyt spojówek, łzawienie światłowstręt, nieżyt błon śluzowych nosa, suchy kaszel.
· Na błonie śluzowej policzków, na łukach podniebiennych, tylnej ścianie gardła pojawia się wysypka – enanthema (okres zwiastunów).
· Na 2 – 3 dni przed wystąpieniem wysypki pojawiają się tzw. Plamki Fiłatowa - Koplika - patognomoniczne dla rozpoznania odry – białe plamki na czerwonym tle na bocznych ścianach błony śluzowej jamy ustnej na wysokości zębów trzonowych i przedtrzonowych – czasem bardzo obfite – utrzymują się 1 – 3 dni.
· Wysypka pojawia się 14 dni po zakażeniu, zwykle za uszami i twarzy koło ust, na brodzie - potem przesuwa się na tułów i kończyny (okres wysypkowy).
· Wysypka początkowo grudkowa, ciemnoróżowa, potem ceglasta, rozlewa się łącząc się z innymi plamami i pokrywa całą skórę, pozostawiając tylko gdzieniegdzie pasma białej skóry.
· W 3 – 4 dniu ustępowanie w tej samej kolejności w jakiej się pojawiła pozostawiając brudno brązowe podbarwienia.
· Po ustąpieniu wysypki samopoczucie dziecka poprawia się (okres zdrowienia).
· Układ oddechowy – zapalenie płuc, zapalenie oskrzeli.
· Ośrodkowy układ nerwowy – encephalomyelitis, podostre stwardniające zapalenie mózgu.
· Przewód pokarmowy – zapalenie żołądkowo – jelitowe, zapalenie wątroby.
Leczenie
· Nie ma swoistego leczenia – leczenie objawowe, światłowstręt – przyciemnienie, leki przeciwgorączkowe i uśmierzające kaszel.
·
· W powikłaniach płucnych antybiotyki.
· Dzieci ze styczności, które nie chorowały na odrę i nie były szczepione mogą być zaszczepione w ciągu pierwszych 72 godzin od momentu kontaktu, co chroni je przed zachorowaniem i zapobiega szerzeniu się epidemii.
· Zgodnie z programem szczepień ochronnych przeciw odrze szczepi się dwukrotnie: pierwsza dawka w 13-14 miesiącu życia, druga dawka w 7 roku życia.
· Szczepionka zawiera żywy atenuowany wirus.
· Zamiast monowalentnej szczepionki przeciw odrze można stosować szczepionkę skojarzoną przeciw odrze, śwince i różyczce – MMR.
· Plan eradykacji odry na świecie - eradykacja odry w Europie do 2007 roku.
RÓŻYCZKA - RUBELLA
· Jest wywoływana przez wirus różyczki, należący do togawirusów.
· Przenosi się bezpośrednio z człowieka na człowieka , jak i z matki na płód przez łożysko.
· Pacjent jest zakaźny od 7 dnia przed pojawieniem się wysypki do 14 dnia po jej ustąpieniu.
· Niemowlęta z zespołem różyczki wrodzonej mogą wydalać wirusa nawet do roku.
Przebieg kliniczny
· Okres inkubacji około 18 dni.
· Umiarkowana gorączka do 38,3 oC, szybko pojawiająca się żywo różowa wysypka grudkowo-plamista- najpierw pojawia się na policzkach ( najbardziej obfita), a następnie na tułowiu i na kończynach.
· Wysypka najszybciej znika na twarzy, a najdłużej utrzymuje się na kończynach.
· Występuje umiarkowane złe samopoczucie i objawy nieżytu nosa.
· Występuje znaczne powiększenie węzłów chłonnych szyjnych, zausznych i podpotylicznych.
· Zakażenie jest często bezobjawowe – u ponad 20% osób, które miały kontakt z chorym, stwierdza się podwyższony poziom przeciwciał, bez wystąpienia wysypki.
Zespół różyczki wrodzonej
· Jest skutkiem wewnątrzmacicznego zakażenia płodu, w przebiegu pierwotnej infekcji ( również bezobjawowej) u nieodpornionej ciężarnej.
· Może to prowadzić do wystąpienia mnogich wrodzonych wad rozwoju u płodu i przyczynia się do częstszych poronień, martwych urodzeń oraz wczesnych zgonów niemowląt.
Powikłania
· Przemijające zapalenie stawów
· Skaza małopłytkowa
· Zapalenie mózgu – rzadko
Rozpoznanie
· Obraz kliniczny, leukopenia z limfocytozą.
· Pewne rozpoznanie – izolacja wirusa z krwi lub z wymazów z jamy nosowo-gardłowej.
· Materiał genetyczny wirusa można wykryć za pomocą reakcji łańcuchowej polimerazy PCR.
· W roku 1969 zatwierdzono bardzo skuteczna, żywą szczepionkę.
· W Polsce od 1987 roku obowiązkowo szczepi się 13 – letnie dziewczynki.
· Zaleca się stosowanie poliwalentnej szczepionki przeciw odrze, śwince i różyczce zamiast obowiązkowego podstawowego szczepienia przeciw odrze preparatem monowalentnym.
· Nie ma leczenia przyczynowego.
· Wywoływana przez wirus ospy wietrznej – półpaśca, należący do rodziny Herpesviridae.
· Choroba przenosi się z człowieka na człowieka i jest bardzo zakaźna w okresie od pojawienia pierwszej zmiany, aż do czasu gdy ostatni pęcherzyk pęknie i pokryje się strupem – 5-6 dni.
· Rozpoczyna się nagle pojawieniem się rumieniowych plamek o średnicy 2-3 mm, zwykle początkowo na tułowiu lub owłosionej skórze głowy, a następnie rozprzestrzenia się na twarz i na kończyny.
· U prawie 50% chorych dzieci pęcherzyki lub owrzodzenia pojawiają się również w jamie ustnej lub gardle.
· W ciągu kilku godzin w środkowej części plamek powstają przeźroczyste pęcherzyki, które następnie mętnieją i pękają, stając się pępkowato zagłębionymi sączącymi zmianami, które szybko przysychają tworząc strup.
· Strupy mogą się utrzymywać nawet przez kilka tygodni.
· U chorych obserwuje się jednocześnie różne stadia rozwojowe wykwitów ospy wietrznej – od pojawienia się do wytworzenia strupów ( w ospie prawdziwej wszystkie zmiany pojawiają się jednocześnie).
· Gorączka może się pojawić od początku, ale szczyt osiąga w czasie największego nasilenia wysypki - 3-4 dzień choroby.
· Objawowe – leki przeciwgorączkowe i przeciwświądowe.
· Podawanie acyklowiru jest kontrowersyjne – ale może być u osób z zaburzeniami odporności- dzieci z białaczką i innymi chorobami rozrostowymi na lekach cytostatycznych, na przewlekłej kortykoterapii, po radioterapii.
Zapobieganie
· Stosuje się szczepionkę zawierającą atenuowane wirusy Varicella zoster – szczep OKA.
PÓŁPASIEC - HERPES ZOSTER
· Jest wywoływany przez wirus ospy wietrznej – półpaśca i stanowi reaktywacje zakażenia, które przez lata pozostawało utajone w komórkach nerwowych – od czasu, gdy pacjent chorował na ospę wietrzną.
· Półpasiec u dzieci nie jest rzadką chorobą, jednak znacznie częściej występuje u dorosłych i jest u nich bardziej bolesny.
Objawy kliniczne
· Wysypkę tworzą twarde napięte zmiany pęcherzowe, grupujące się wzdłuż przebiegu nerwu czuciowego.
· Nietypowe jest zajęcie więcej niż jednego nerwu.
· Wyjątek stanowią chorzy z zaburzeniami odporności, u których może być zaatakowanych kilka dermatomów.
· Wykwity utrzymują się 10 –28 dni.
· Po odpadnięciu strupów mogą pozostać niewielkie powierzchowne blizny.
· U dzieci ból jest niewielki lub go nie ma - u dorosłych natomiast ból może być bardzo silny.
· Acyklowir podawany i.v. może być skutecznym lekiem – szczególnie u osób z upośledzoną odpornością.
· Zachorowania na półpasiec są znacznie rzadsze u dzieci, które otrzymały żywą atenuowaną szczepionkę przeciw ospie wietrznej.
· W przypadku zajęcia gałęzi ocznej nerwu czaszkowego V może się rozwinąć zapalenie rogówki i naczyniówki.
· Wywołują zwykle wirusy Coxsackie A i B oraz ECHO.
· Wirusy przenoszą się z człowieka na człowieka przez kontakt bezpośredni, albo za pośrednictwem wody, głównie latem i jesienią.
· Okras inkubacji - 2-4 dni.
· Początkowo gorączka, ból głowy, czasami pojawiają się nudności i wymioty.
· Drugiego dnia pojawiają się pęcherzyki na podniebieniu miękkim, zwykle w pobliżu migdałków.
· Rzadko zajęta jest błona śluzowa na przedniej części jamy ustnej lub dziąseł, co pozwala odróżnić od zakażenia wirusem opryszczki zwykłej.
· Herpangina różni się też krótszym trwaniem zmian 2 – 4 dni, a nie 7 – 10 dni jak w opryszczce.
· Objawowe
· Rzadko
ZAKAŻENIA WIRUSEM OPRYSZCZKI ZWYKŁEJ
HERPES SIMPLEX
· Wirus opryszczki zwykłej Herpes hominis - HSV -1, HSV – 2 jest szeroko rozpowszechniony w populacji ludzkiej.
· Zakażenie zarówno pierwotne jak i wtórne – może wyzwalać bogatą symptomatologię kliniczną – ze strony skóry, błon śluzowych, OUN, rzadziej narządów wewnętrznych.
· &#...
medicine