Curling Curling nale�y do sport�w zespo�owych, podobnych do p�tanque czy bocce. Jest on rozgrywany na prostok�tnej tafli lodu przez dwie dru�yny licz�ce po 4 zawodnik�w. Do gry u�ywa si� ci�kich granitowych kamieni, kt�re s� wypuszczane na lodzie w kierunku celu zwanego domem. Liczba przyznanych punkt�w zale�y od ilo�ci kamieni znajduj�cych si� najbli�ej �rodka domu. Poziom umiej�tno�ci, precyzji i z�o�ono�ci wykonywanych zagra� oraz odpowiednia strategia sprawiaj�, �e curling jest nazywany �szachami na lodzie�. Curling to gra, w kt�rej u�ywa si� granitowych kamieni; na zdj�ciu wida� cztery pola do gry. Curling to gra, w kt�rej u�ywa si� granitowych kamieni; na zdj�ciu wida� cztery pola do gry. Historia powstania Curling powsta� prawdopodobnie w p�nym �redniowieczu w Szkocji. Pierwsza odnaleziona wzmianka, w kt�rej znajduje si� opis konkursu w puszczaniu kamieni po lodzie, jest autorstwa Paisley'a Abbey pochodz�cego z Renfrew. Dokument ten datuje si� na luty 1541. Sport ten fascynowa� nie tylko pisarzy, ale tak�e malarzy. Dowodem tego s� dwa obrazy - My�liwi na �niegu i Pejza� zimowy z �y�wiarzami i pu�apk� na ptaki - Pietera Bruegela (starszego) przedstawiaj�ce holenderskich wie�niak�w rzucaj�cych kamienie[1] (w tamtym okresie Szkocj� i Niderlandy ��czy�y silne kontakty handlowe oraz wymiana kulturowa; innym tego przyk�adem jest historia golfa). Pieter Bruegel, Pejza� zimowy z �y�wiarzami i pu�apk� na ptaki, 1565 Pieter Bruegel, Pejza� zimowy z �y�wiarzami i pu�apk� na ptaki, 1565 Samo s�owo curling pojawi�o si� w zapisach z 1620 w szkockim Perth jako przedmowa i cz�� poematu Henry'ego Adamsona. Sport ten ju� wtedy by� znany (wci�� jest w Szkocji) jako �rycz�ca gra�, a to z powodu d�wi�ku jaki wydaj� kamienie szoruj�ce po lodzie (a w�a�ciwie po kropelkach wody wcze�niej rozpryskanych na nawierzchni� pola do gry). Sama nazwa wywodzi si� od szkockiego czasownika curr[2] i oznacza nisko brzmi�cy gwar (podobnie w j�zyku angielskim istnieje s�owo purr � mrucze�). Jednak�e wyraz �curling� nie pochodzi od ruchu kamienia, kt�rego tor �zakr�ca� (z ang. � �curl�). We wczesnej historii curling jako kamieni u�ywano p�askich g�az�w, wy�owionych z dna rzeki, kt�re czasem obrabiano. Z tego te� powodu rzucaj�cy mia� niewielk� kontrol� nad kamieniem i zwyci�stwo zale�a�o bardziej od szcz�cia ni� rzeczywistych umiej�tno�ci gracza, w przeciwie�stwie do dnia dzisiejszego. Curling rozgrywany na �wie�ym powietrzu by� niezmiernie popularny w Szkocji pomi�dzy XVI a XIX wiekiem, jako �e klimat zapewnia� dobre warunki atmosferyczne ka�dej zimy. Dzi� siedziba �wiatowej Federacji Curling znajduj� si� w szkockim Perth, kt�ra jest tak�e komitetem zarz�dzaj�cym Royal Caledonian Curling Club � pierwszym w historii klubem curlingowym. Dzisiaj ten sport cieszy si� niezwyk�� popularno�ci� przede wszystkim w Kanadzie (w tym kraju jest zarejestrowanych najwi�cej - oko�o 900 tys. - zawodnik�w), gdzie zosta� przywieziony przez szkockich imigrant�w. Kr�lewski Klub Curlingowy w Montrealu (Montreal Curling Club), najstarszy dzia�aj�cy jeszcze klub w P�nocnej Ameryce powsta� ju� w 1807 roku. Natomiast pierwsze stowarzyszenie w Stanach Zjednoczonych rozpocz�o swoj� dzia�alno�� w 1832. Poza podbojem kontynentu ameryka�skiego, gra zdoby�a liczne grono sympatyk�w w Szwajcarii i Szwecji jeszcze przed ko�cem XIX wieku, r�wnie� dzi�ki Szkotom. W obecnych czasach curling jest rozgrywany w ca�ej Europie, a ostatnio tak�e w Japonii, Australii, Nowej Zelandii, a nawet w Chinach czy Korei. Niedawno powsta�a Federacja Brazylii, w nied�ugiej przysz�o�ci ma r�wnie� zosta� za�o�ona Meksyka�ska Federacja Curlingu. Pierwsze w historii mistrzostwa odby�y si� w Falkirk oraz Edynburgu w 1959 i s� znane jako �Puchar Szkocji�. Jednak�e w rozgrywkach mog�y bra� udzia� wy��cznie dru�yny m�skie. Zwyci�zcami tego turnieju by�a dru�yna kanadyjska z Regina (Saskatchewan), prowadzona przez Erniego Richardsona. Curling sta� si� oficjaln� dyscyplin� Zimowych Igrzysk Olimpijskich dopiero w 1998, w Nagano. 8 lutego 2006 Mi�dzynarodowy Komitet Olimpijski podj�� decyzj�, �e konkurs curlingowy rozgrywany na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich w 1924 roku (zwanych r�wnie� jako Semaine des Sports d'Hiver lub Mi�dzynarodowy Tydzie� Sport�w Zimowych) by� pe�noprawn� dyscyplin� olimpijsk�, a nie sportem pokazowym. Z tego te� powodu zdobyte w�wczas medale dopisano do klasyfikacji medalowych Wielkiej Brytanii i Irlandii (z�oto), Szwecji (dwa srebrne) i Francji (br�zowy). 5 stycznia 2008 zosta� otworzony pierwszy w Polsce tor do curlingu, wybudowano go w Paw�owicach. Podstawowe zasady Jako boiska do gry u�ywa si� prostok�tnych tafli specjalnie przygotowanego lodu, na kt�rym s� namalowane dwa zestawy k� (domy). W konkurencji bior� udzia� dwie dru�yny licz�ce po czterech zawodnik�w, kt�rych kapitan jest cz�sto okre�lany mianem �skipa�. Ka�dy zesp� ma do dyspozycji po 8 granitowych kamieni, cz�sto humorystycznie nazywanych �czajnikami�, to w�a�nie nimi zawodnicy staraj� si� zdoby� punkty. W czasie jednej partii meczu (ang. end) ka�dy z uczestnik�w meczu wypuszcza po dwa kamienie na zmian� z zawodnikiem dru�yny przeciwnej. Osoba zagrywaj�ca ma wp�yw na ostateczn� pozycje kamienia poprzez nadanie mu odpowiedniej pr�dko�ci, rotacji oraz kierunku. Ju� po jego wypuszczeniu istnieje mo�liwo�� korygowania toru po jakim si� on porusza poprzez intensywne szczotkowanie powierzchni przed nim, co redukuje rotacj� i zwi�ksza odleg�o�� na jak� mo�e przemie�ci� si� kamie�. Kiedy ju� wszystkie kamienie zostan� wykorzystane, oblicza si� liczb� zdobytych punkt�w i rozpoczyna kolejny end z drugiego domu. Zawodnik�w nazywa si� kolejno: otwieraj�cym, drugim, trzecim oraz czwartym i tradycyjnie wypuszczaj� oni kamienie w powy�szej kolejno�ci. Skip, jako kapitan dru�yny, decyduje o zagraniach poszczeg�lnych graczy (oraz o og�lnej strategii zespo�u) pokazuj�c szczotk� odpowiednie miejsce w domu, w kt�rym ma zosta� umieszczony kamie�. Nie ma konkretnej zasady nakazuj�cej skipowi zagrywa� na ostatniej pozycji, dlatego w ostatnich latach zdarza�o si�, i� kapitanowie wypuszczali kamienie jako drudzy czy trzeci w kolejno�ci. Podstawowym celem gry jest zdobycie jak najwi�kszej ilo�ci punkt�w w ka�dym endzie. Jest to mo�liwe poprzez umieszczenie w�asnych kamieni najbli�ej �rodka domu i pozostanie ich w tym miejscu a� do ko�ca partii. Ze wzgl�du na liczb� kamieni bior�cych udzia� w grze, maksymalnie w jednej rundzie mo�na zdoby� osiem punkt�w. Takie sytuacje zdarzaj� si� bardzo rzadko, poniewa� pod uwag� brane s� tylko te po�o�one w �rodku domu, ale nie dalej ni� pierwszy kamie� dru�yny przeciwnej. Strategie typu: ustawianie stra�nika, wybijanie kamieni przeciwnika i postawienie w jego miejscu w�asnego (bump) czy usuni�cie ich w og�le z gry (take-out) umo�liwiaj� zdobycie niewielkiej ilo�ci punkt�w. Mianem draw okre�la si� precyzyjne zagranie do celu. Peel (z angielskiego �obiera� lub �wygoni�) oznacza usuni�cie z gry dw�ch kamieni � celu ataku oraz atakuj�cego Aby mie� pewno��, i� zagranie zostanie odpowiednie wykonane, skip stoi w domu i wskazuje zawodnikowi odpowiednie miejsce, z uwzgl�dnieniem zakrzywienia toru rzutu. W tym czasie pozostali dwaj gracze maj� za zadanie szczotkowa� l�d przed kamieniem. Od chwili, w kt�rej kamie� zostaje wypuszczony, �aden z zawodnik�w nie ma prawa go dotkn��, tak wi�c zamiatanie jest jedyn� mo�liwo�ci� skorygowania jego �lizgu. Mecz liczy sobie zwykle osiem end�w, chocia� podczas zawod�w �wiatowej klasy ustala si� t� liczb� na dziesi��, a zawod�w amatorskich � sze��. Pole do gry Na obrazku wida� fragment pola do gry. Kamie� musi zosta� ustawiony jak najbli�ej �rodka najmniejszego, bia�ego ko�a. Na obrazku wida� fragment pola do gry. Kamie� musi zosta� ustawiony jak najbli�ej �rodka najmniejszego, bia�ego ko�a. Polem do gry w curlingu jest tafla lodu o d�ugo�ci 150 st�p (45,72 m) i szeroko�ci 16 st�p 5 cali (5 m). Powierzchnia lodu musi by� odpowiednio przygotowana, tzn. musi by� absolutnie p�aska , aby kamienie mog�y porusza� si� przy jak najmniejszym tarciu. Kluczowym momentem owych przygotowa� jest spryskanie tafli czyst� wod�, kt�ra po zamarzni�ciu tworzy "kropelki" (pebble). Ze wzgl�du na to, i� pomi�dzy nimi a spodem kamienia wyst�puje tarcie, obraca si� on w jedn� lub drug� stron� i dzi�ki czemu tor �lizgu jest zakrzywiony. Poniewa� w trakcie gry "kropelki" �cieraj� si�, zmienia si� tarcie oraz si�a rotacji. Zdarza si�, �e niewielkie kryszta�ki lodu, znane tak�e jako "z�bki", przyczepiaj� si� do powierzchni kamienia. Mo�e to spowodowa� znacz�c� zmian� toru lotu. W trakcie gry krople si� �cieraj� i pojawia si� coraz wi�cej nier�wno�ci, zw�aszcza je�li wody u�ytej do skraplania nie poddano wcze�niej destylacji, aby usun�� zanieczyszczenia. Zawodnicy odbijaj� si� z haka by nada� kamieniowi odpowiedni p�d. Z kt�rej stopy si� wybijaj�, zale�y od tego czy gracz jest prawo- czy lewor�czny. Zawodnicy odbijaj� si� z haka by nada� kamieniowi odpowiedni p�d. Z kt�rej stopy si� wybijaj�, zale�y od tego czy gracz jest prawo- czy lewor�czny. Na tafli narysowane s� dwa zestawy wsp�rodkowych k�, kt�re jako ca�o�� tworz� dom o �rednicy 12 st�p (3,7 m). Znajduj� si� na obu ko�cach pola do gry. Po�rodku ka�dego z dom�w krzy�uj� si� dwie linie, dziel�ce go na �wiartki. Wzd�u� pola namalowana jest linia �rodkowa (centre line) i to w�a�nie one, wraz lini� celu (tee line) dziel� domy na cztery cz�ci. Te ostatnie znajduj� si� w odleg�o�ci 16 st�p (4,9 m) od ko�ca toru. Dwie pozosta�e to linie spalonego (hog line), kt�re kamie� musi przekroczy�, aby w og�le bra� udzia� w grze. Ka�da z nich znajduje si� w odleg�o�ci 37 st�p (11,3 m) od ko�ca toru. Ko�a tworz�ce dom maj� �rednice o d�ugo�ci odpowiednio: czterech, o�miu i dwunastu st�p. Zazwyczaj rozr�nia si� jej ze wzgl�du na kolor, jakim s� pomalowane. Oznaczenia te nie maj� wp�ywu na przyznawan� punktacj�, s� zaledwie pomoc� wizualn� pozwalaj�c� stwierdzi�, kt�ry...
chmurka_