Poga�stwo w nowych szatach SERIA: BIBLIOTEKA WSPӣCZESNEGO CHRZE�CIJANINA Redaktor serii: KS. STEFAN KOPEREK Projekt ok�adki ca�ej serii: KS. MARIAN ZIELNIOK Dotychczas ukaza�y si� tytu�y: � Ks. Wac�aw Guba�a, Aktualne zagadnienia �ycia ludzkiego. Ks. Jan Dudziak, Konkordat Polski z dnia 28 lipca 1993 r. pod obstrza�em zarzut�w. Ks. Wac�aw Guba�a, Sztuczna prokreacja, ocena moralna. Ks. Wac�aw Guba�a, AIDS, alkoholizm, problemy moralne. Ks. Andrzej Zwoli�ski, Jaka Europa? Ks. Andrzej Zwoli�ski, Mi�dzy pokojem a wojn�. Ks. J�zef Tischner, Czytaj�c Veritatis Splendor. Ks. Andrzej Zwoli�ski, Czarne pytania Afryki. Ks. Andrzej Zwoli�ski, W g�szczu zla. Ks. Tadeusz Borutka, Cywilizacja mi�o�ci. Ks. Jan Orzeszyna, Dlaczego i jak si� spowiada�? KS. STEFAN DOBRZANOWSKI NEW AG� POGA�STWO W NOWYCH SZATACH �UNUM-KRAK�W IMPRIMATUR: Kuria Metropolitalna w Krakowie L. 1286/94 z dn. 14. VI. 1994 r. Wikariusz generalny: Bp Jan Szkodo� Notariusz: Ks. Jerzy Dziewo�ski Cenzor: Ks. dr Wac�aw Guba�a POLSKIE TOWARZYSTWO TEOLOGICZNE KRAK�W WYDAWNICTWO � UNUM � 31-002 Krak�w, ul. Kanonicza 3 - tel. 22-56-90 SPIS TRE�CI Od Autora ... 7 Wsp�czesna fala sekt i ruch�w pseudoreligijnych ... 9 Geneza ruchu New Ag� , Doktryna ... 15 Techniki pseudoduchowe i rozpowszechniania ruchu . Popularno�� ruchu ... 33 Upowszechnianie New Ag� w Polsce Krytyczna ocena fenomenu New Ag� Nasza odpowied� ... 47 11 metody .. 26 OD AUTORA Szeroko otwart� bram� wolno�ci i demokracji nap�ywaj� do naszego kraju zar�wno rzeczy dobre jak i pseudowarto�ci, a nawet antywar-to�ci. Nie mo�na tu nie zauwa�y� coraz bardziej g�o�nego i obecnego w naszej kulturze i �rodka przekazu ruchu New Ag� czyli "Nowej Epoki". Ten szeroko rozlany o zasi�gu ju� �wiatowym pr�d kulturowo-spo�eczny, maj�cy wiele wersji i kr�g�w oddzia�ywania proponuje nowe spojrzenie na cz�owieka i rzeczywisto��. Wzywa on zm�czonego naciskiem cywilizacji konsumpcyjnej i technicznej cz�owieka ko�ca XX w. do ca�kowitej przemiany �wiadomo�ci, a� do granic zdobycia przekonania �e jest si� boskim wsp�stw�rc� kosmosu, nie maj�cym nad sob� osobowego Boga. New Ag� zw�c si� superreligi� lub religi� cz�owieka kosmicznego spod znaku Wodnika g�osi wyzwolenie si� z kr�puj�cych nas norm cywilizacji, religii i moralno�ci. Propagatorzy tego ruchu przekonani o rych�ym upadku chrze�cija�stwa i obecnej kultury z nim zwi�zanej wyst�puj� najcz�ciej pod szlachetnymi szyldami jak np. ruch poko- ju, ekologia, pa�stwa bez granic, szko�y bez stressu i w ten spos�b pozyskuj� wielu. Teoria tego ruchu ��cz�c religi� z magi�, nauk� z parapsychologi�, filozofi� z astrologi� - wychodzi na spotkanie wielu skrytym pragnieniom cz�owieka; szczeg�lnie za� interesuje m�odych. Czy jest religi� godn� cz�owieka przysz�ego wieku, czy tylko jej namiastk� lub kolejn� utopi� po upadku totalitaryzra�w zapowiadaj�cych raj na ziemi dla wybranych? Czy nawi�zuj�c do okultyzmu, teozofii i starych wierze� Wschodu, a odrzucaj�c racjonalizm i religie objawione znamionuje post�p czy cofni�cie si� ludzko�ci? Czy wzywaj�c do praktykowania spirytyzmu, yogi, hipnozy, medytacji wschodniej, do wiary w reinkarnacj�, moc kryszta��w, Tarota i horoskopy da si� pogodzi� z nasz� wiar� katolick� czy te� nale�y to uzna� za stare zabobony i nawr�t poga�stwa? Czy New Ag� jest dla nas zagro�eniem czy wyzwaniem i szans�? Na te i inne pytania staram si� odpowiedzie� w tej broszurce czytelnikowi wyczulonemu na w�a�ciwe odczytywanie znak�w naszego czasu. Krak�w 3 Maja 1994. lUew Ag� poga�stwo w nowych szatach l. Wsp�czesna fala sekt i ruch�w pseudoreligijnych Kondycja duchowa dzisiejszego cz�owieka, rozliczne jej uwarunkowania, a w�r�d nich schy�ek XX wieku, a wi�c zawirowanie dziejowe prze�omu tysi�cleci wyzwalaj� w wielu pragnienie wiedzy tajemnej i wiar� w spe�nienie si� utopii, przes�dnych wierze�, czy te� ostatecznej apokalipsy ludzko�ci. Sprzyja tym osobliwym przekonaniom moda na irracjonalizm, upadek autorytet�w, rozczarowanie nauk� i og�lne zachwianie si� r�wnowagi duchowej ludzko�ci, co jest przejawem kryzysu, a mo�e nawet zmierzchu kultury euroatlantyckiej. Specyficznym symptomem obecnego czasu jest o�ywienie religijne, g��wnie jednak w postaci roz- woju r�norodnych sekt, i r�wnocze�nie odwr�t od Ko�cio�a i Boga Objawienia a nawet kult szatana. Wsp�cze�nie obok modnych sekt orientalnych powstaje wiele ruch�w religijnych i pa-rareligijnych podaj�cych recepty na szcz�cie cz�owieka ju� tu na ziemi *. Takim og�lno�wiatowym ruchem, uwa�aj�cym si� za religi� i g�osz�cym utopi� szcz�cia dla ludzko�ci w nowym tysi�cleciu jest New Ag�, czyli "Nowy Wiek""-. ��czy on w sobie elementy religii i filozofii Wschodu, teozofii, okultyzmu, a przede wszystkim poga�skiej gnozy. Gnoza fa�szywa czyli niechrze�cija�ska jest pogl�dem, �e cz�owiek mo�e osi�gn�� zbawienie na drodze samego rozumowego poznania, przez wtajemniczenie, zarezerwowane dla nielicznych3. W historii wyst�powa�a ju� w wielu postaciach, obecnie za� ' Zob. ks. J. Kowalski, Wsp�czesne sekty i gnozy, Neopoganizm i nowa religijno��, w: Z�udzenia nowej ery. Teologowie o New Ag�, red. ks. I. D��, Ole�nica, wyd. "Signum", 1993, ss. 11-48, oraz M. Libiszowska--��tkowska, Nowe ruchy religijne - zjawisko socjologiczne, "Wi�", nr 3, 1993, ss. 48-57. 2 Kard. G. Danneels, Nowy �ad. Nowa ludzko��. Nowa wiara. New Ag�, Krak�w, wyd. "M", 1992. 3 H. Masson, S�ownik herezji w Ko�ciele katolickim, Katowice, Wydawnictwo "Ksi��nica", 1993, ss. 126 i nn. 10 wyst�pi�a jako szybko rozprzestrzeniaj�ce si� zjawisko w skali �wiatowej. Za�o�eniem ruchu New Ag� - gnozy XX wieku by� stopniowy rozw�j przez wiele lat, i ujawnienie si� przed schy�kiem drugiego tysi�clecia chrze�cija�stwa, aby g�osi� �wiatu, �e nadchodzi era nowej religii - religii kosmicznej. Ruch ten by� wi�c konspiracj�, a obecnie staje si� manipulacj� dla polityki �wiatowej i olbrzymiego biznesu, kt�remu s�u�y 4. Naczelna idea New Ag� g�osi, �e skoro ludzko�� zmierza ku samozag�adzie, popychana na skraj przepa�ci przez cywilizacj� zachodni�, to ocalenie mo�e jej przynie�� tylko ca�kowita przemiana �wiadomo�ci cz�owieka. 2. Geneza ruchu New Ag� Ruch New Ag� nie rozpocz�� si� ani w sze��dziesi�tych ani w siedemdziesi�tych latach naszego stulecia. Korzeniami swymi si�ga zar�wno staro�ytnej gnozy, hinduizmu, jak i �ydowskiej kaba�y. Jego korzenie nowo�ytne to przede wszystkim Towarzystwo Teofizyczne za�o�one przez Rosjank� Helen� Pietrown� B�awats-k� (1831-1891) w 1875 r. w Nowym Jorku, 4 T. Biero�, Konspiracja Wodnika, "Tygodnik Powszechny", 30 (2273), 1993, ss. l i 4. 11 g�osz�ce ide� wsp�lnych prawd jednocz�cych wszystkie religie �wiata. By�a to wiara w istnienie "mistrz�w", kt�rymi byli wtajemniczeni i o�wieceni ludzie lub istoty duchowe. Uczennice B�awatskiej Annie Besant (1847-1933) i Alice Bailey (1880-1949) s� wymieniane jako g��wne "aposto�ki New Ag�". A. Bailey b�d�ca medium spirytystycznym, kontaktuj�cym si� z "mistrzami m�dro�ci" Tybetu, wychodz�c ze �r�de� ezoteryzmu, dostarczy�a ruchowi w swoich ksi��kach podstawy doktrynalnej oraz nazwy "New Ag�". Opieraj�c si� na astrologii zapowiada�a bliskie, powt�rne przyj�cie Chrystusa, jednak nie Chrystusa chrze�cijan, lecz jednego z siedmiu W�adc�w Wszech�wiata. Za europejski korze� ruchu uwa�a si� dzia�alno�� austriackiego antropozofa Rudolfa Stei-nera (1861-1925) i za�o�one przeze� w Dor-mach k. Bazylei w 1913 r. Towarzystwo Antro-pozoficzne5. Zapowiada� on nadej�cie nowej ery, czyli tzw. sz�stej epoki �wiata spod znaku Wodnika - New Ag�, kt�ra ma si� narodzi� na prze�omie XX i XXI wieku i przynie�� nowy porz�dek �wiata. 5 R. Steiner, Wszech�wiat - ziemia - cz�owiek, BieIsko-Bia�a, Towarzystwo Antropozoficzne w Polsce, 1993. 12 Pierwsz� reprezentowan� w mediach wersj� New Ag� da�a spo�ecze�stwu zachodniemu kontrkultura ameryka�ska lat sze��dziesi�tych. Fundamenty pod ni� stworzyli ju� w latach pi��dziesi�tych m�odzi, wyizolowani kulturowo i rozczarowani religijnie tzw. beatnicy, dla kt�rych buddyjska ekstaza ze� stawa�a si� kusz�c� filozofi� �ycia, a nast�pnie hippisi ze swoimi wizjami narkotycznymi i utopijnym radykalizmem. Kolejne etapy rozwoju New Ag� to Ruch Ludzkich Mo�liwo�ci w latach siedemdziesi�tych, kt�ry szerzyli w Ameryce liczni terapeuci o inklinacjach mistycznych, a w latach osiemdziesi�tych tzw. Harmonijne Wsp�lnoty 6. Wsp�czesna czo�owa pisarka ruchu Marylin Ferguson w swojej ksi��ce z 1980 roku pod tytu�em "The Aquarian Conspiracy" ("Spisek Wodnika"), stanowi�cej dzi� podstawowe �r�d�o wiedzy "nowej epoki" twierdzi, �e ruch ten zdobywa� poparcie stopniowo ju� przez wiele lat. Obecnie przedstawia go jako pot�n� sie�, kt�ra dzia�a aby dokona� radykalnych zmian w �wiecie pocz�wszy od Stan�w Zjednoczo- � A. Brooks, Ruch New Ag� to nic nowego, w: New Ag�, red. P. Macura, Krak�w, wyd. "Nomos", 1993, s. 78. 13 nych'. Faktycznie nowa fala okultyzmu w postaci New Ag� dosz�a do g�osu w latach siedemdziesi�tych i ogarn�a ca�y zachodni �wiat8. Ruch New Ag� czerpie sw� inspiracj� z psychologii humanistycznej i z teorii przyrodo-znawstwa, a r�wnie� z pr�d�w gnostyckich i filozofii Wschodu. Nie jest to ju� ruch elitarny, gdy� wielomilionowe nak�ady ksi��ek F. Cap-ry i M. Ferguson wprowadzi�y �wiadomo�� nowej ery w szerokie warstwy spo�eczne, oferuj�c im t� drog� nowy spos�b na �ycie. Ruch ten g�osi radykalne zerwanie z kluczowymi elementami my�li zachodniej i t�sknie spogl�da na koncepcje religii wschodnich, jako na drog� do rozwi�zania ludzkich problem�w. Prawdopodobnie wi�kszo�� ludzi przyznaj�cych si� do� w og�le nie zna teozoficznych ugrupowa� a jedynie opiera si� na koncepcjach ruchu szeroko propagowanych przez literatur� i media �wiatowe. Wiadomo jednak, �e liderzy ruchu studiuj� pod kierunkiem tybeta�skich mistrz�w, a ,,naj�wi�tszy" cz�owiek Tybetu, Dalay Lama przemawia obecnie na ca�ym �wiecie do szero- 7 P. H. Lochhaas, Co to jest... ruch New Ag�, Bielsko-Bia�a, wyd. "Augustana", 1993, ss. 20 i nn. 8 J. Sire, �wia...
antonif