Opracowanie pytań z Makrosocjologii
1. Pojęcie makrostruktury społecznej: 3
2. Podmiotowość społeczna - indywidualna i kolektywna 3
3. Pojęcie systemu społecznego i społeczeństwa globalnego: 3
4. Procesy globalizacji społecznej 4
5. System społeczny wg Parsonsa: 4
6. Koncepcja „systemów – światów” I.Wallersteina i współpracowników 4
7. Koncepcje rozwoju zrównoważonego i opacznego 5
8. Koncepcja formacji społecznej Karola Marksa 5
9. Wskaźniki rozwoju ekonomicznego: 6
10. Miary ubóstwa w świecie : 6
11. Typologia ładu społecznego wg Ossowskiego: 6
12. Typologie współczesnych społeczeństw: 6
13. Społeczeństwo tradycyjne i nowoczesne. Teoria modernizacji. 7
14. Społeczeństwo przedprzemysłowe, przemysłowe i poprzemysłowe 8
15. Procesy dezindustrializacji. Postindustrializm. 9
16. Powszechniki ewolucyjne wg Parsonsa: 9
17. Pojęcie klasy społecznej, stanu i warstwy: 9
18. Kasty 9
19. Elementy teorii klas K.Marksa. Komentarze współczesne. 10
20. Kapitalistyczne i niekapitalistyczne struktury klasowe. Osobliwości struktury społecznej w III Świecie. 10
21. Klasy społeczne, a własność siły roboczej: 10
22. Klasy w sobie i klasy dla siebie 11
23. Współczesne krytyki pojęcia klasy społecznej i struktury klasowej 11
24. Klasy profesjonalno – menedżerskie 12
25. Różne koncepcje klas średnich i „nowa” klasa średnia 12
26. Środowiska społeczne jako funkcjonalne ekwiwalenty klas (S.Hradil) 13
27. Amerykańskie teorie stratyfikacji Lyndów i Warnera 13
28. Uwarunkowane klasowo prawidłowości zachowań 13
29. Funkcjonalna teoria stratyfikacji Davisa i Moore’a 14
30. Funkcjonalna teoria stratyfikacji Parsonsa 14
31. Koncepcja klas społecznych Halbwasha i Gurvitcha 14
32. Koncepcja klas ekonomicznych i społecznych u Webera 15
33. Stany społeczne wg Webera 15
34. Granice ruchliwości społecznej, a równość szans w społeczeństwie 16
35. Dyskryminacja społeczna i deklasacja 16
36. Nieformalność ekonomiczna i społeczna. Sektory nieformalne. 16
37. Lumpenproletariat a marginalność społeczna 17
38. Marginalność społeczna 17
39. Podklasy 17
40. Świadomość klasowa 18
41. Krystalizacja statusu społecznego (G.Lensky) i jej konsekwencje 18
42. Konflikt społeczny i jego funkcje 18
43. Przegląd koncepcji narodu. Naród a etnos 19
44. Grupa etniczna i etnograficzna 20
45. Procesy etnogenezy i etnicyzm 20
46. Etnocentryzm – stereotypy narodowe i etniczne 21
47. Pogranicze 22
48. Etnoklasy 22
49. Ludy tubylcze i tubylczość 23
50. Stare ruchy społeczne wg Heberle 23
51. Ruchy natywistyczne i millenarystyczne 23
52. Nowe ruchy społeczne. Podmioty emergentne. Koncepcje Offe i Touraine 24
53. Interwencja socjologiczna 25
54. Pokolenia jako makrostruktury 25
55. Pokolenia społeczne a tzw. kohorty 26
56. Koncepcja rodzaju społecznego (Gender) 26
57. Władza, panowanie, wpływ 26
58. Społeczeństwo obywatelskie 27
Makrostruktura – układ który wyznacza ramy i kierunki życia społecznego; charakteryzuje się: wielokrotną złożonością, skomplikowaniem powiązań między elementami, względną odpornością wobec ingerencji i dezintegracji, wspólnotą kultury, są względnie duże.
Własności makrostruktur:
a) samoistność – makrostruktura, to niezależny, zamknięty świat społeczny, w przeciwieństwie do mikrostruktur, które nie są samoistne i egzystują w ramach makrostruktur
b) samoreferencja – rozwój makrostruktur jest autonomiczny, odbywa się w pewnych zamkniętych ramach, odgrodzonych od świata zewnętrznego, gdzie układem odniesienia jest struktura sama dla siebie
c) samowystarczalność – w przeciwieństwie do mikrostruktur
Makrostruktury tworzą dla mikrostruktur kierunki i ramy rozwoju. Mogą ulegać destrukcji i dezintegracji w wyniku negatywnego działania mikrostruktur
Przykłady mikrostruktur:
- do niedawna były nimi społeczeństwa narodowe, ale pod wpływem postępującego procesu globalizacji stały się one mezostrukturami
- wg Gurwitcha to klasy społeczne są zamkniętymi światami, są całkowicie niekompatybilne między sobą; Marks uważał, że klasy nie są makrostrukturami
- makrostrukturami mogą być np.: klasy, warstwy, stany, ruchy społeczne, etnosy, ludy, narody
Intuicje wiążące się z pojęciem podmiotowości to autonomia, eksterioryzacja, kreatywność, wolność, dezalienacja, współuczestnictwo w życiu społecznym, nie uleganie manipulacji
Podmiotowość społeczna to zdolność jednostki lub zbiorowości społecznej do wywierania wpływu na strukturę społeczną, to także podatność tej struktury na wpływ; podmiotowość jest wypracowana, a nie dana raz na zawsze, nie wszystkie jednostki są podmiotami
W socjologii:
a) nurty uwypuklające podmiotowość kładą nacisk na spontaniczne, aktywne, czynne podejmowanie przez jednostki działań kreatywnych prowadzących do sensownych skutków; nurt ten stoi w opozycji do behawioryzmu – podmiotowość bierze się z interakcji, podmiotem jest się wśród innych
b) P.Sztompka stworzył dialektyczną koncepcję podmiotowości społecznej – rzeczywistość społeczna jest syntezą powstałą w wyniku oddziaływania dwóch przeciwstawnych biegunów: podmiotowości jednostek i podmiotowości struktur
c) metaforyczne rozumienie podmiotowości kolektywnej odnosi się do funkcji elit społecznych – elity decydują o cechach dominujących w danej zbiorowości
d) wg Touraine – proponuje zastąpienie pojęcia roli społecznej przez podmiotowość i tożsamość
Podmiot kolektywny – tworzy się w wyniku procesu integracji podmiotów jednostkowych, które cechuje świadomość wspólnego losu i interesu
Stopnie dorzałośći kolektywnej:
a) utopia – zanegowanie istniejącego stanu rzeczywistości społecznej oraz stworzenie obrazu społeczeństwa będącego wyrazem dążeń podmiotu
b) projekt – stworzenie bardziej realistycznego obrazu rzeczywistości, próba usystematyzowania dążeń i postulatów
c) rządność – konkretny projekt tworzenia świata społecznego
System społeczny to pewien względnie izolowany układ, obejmujący interakcje pomiędzy jednostkami; występuje współzależność pomiędzy elementami systemu społecznego – zmiana w obrębie jednego elementu wywołuje zmiany w innych.
System społeczny jest pojęciem zbliżonym do struktury społecznej – jest to układ wzajemnie powiązanych stosunkami elementów
...
aiko_ok