Numer 11(34)-listopad 2003.pdf

(1124 KB) Pobierz
3054935 UNPDF
BIULETYN
INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ
Zesłańcy
Żydzi uratowani
z „nieludzkiej ziemi”
Donosy na
Satanowskiego
numer indeksu 374431
ISSN 1641-9561
9771641 956001
nakład 2765 egz.
cena 6,50 zł (w tym 0% VAT)
NR 11 (34)
listopad
2003
INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ
3054935.020.png
ADRESY I TELEFONY ODDZIAŁÓW IPN W POLSCE
BIAŁYSTOK
ul. Warsztatowa 1a, 15-637 Białystok
tel. (0-85) 664 57 03
GDYNIA
ul. Witomińska 19, 81-311 Gdynia
tel. (0-58) 660 67 00
fax (0-58) 660 67 01
KATOWICE
ul. Kilińskiego 9, 40-061 Katowice
tel. (0-32) 609 98 40
KRAKÓW
ul. Reformacka 3, 31-012 Kraków
tel. (0-12) 421 11 00
LUBLIN
ul. Wieniawska 15, 20-071 Lublin
tel. (0-81) 534 59 11
ŁÓDŹ
ul. Orzeszkowej 31/35, 91-479 Łódź
tel. (0-42) 616 27 45
POZNAŃ
ul. Rolna 45a, 61-487 Poznań
tel. (0-61) 835 69 00
RZESZÓW
ul. Słowackiego 18, 35-060 Rzeszów
tel. (0-17) 860 60 18
WARSZAWA
pl. Krasińskich 2/4/6, 00-207 Warszawa
tel. (0-22) 530 86 25
WROCŁAW
ul. Sołtysowicka 23, 51-168 Wrocław
tel. (0-71) 326 76 00
BIULETYN INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ
Redaguje Biuro Edukacji Publicznej IPN
Zespół redakcyjny: Władysław Bułhak (redaktor naczelny),
Janusz Kotański, Małgorzata Łętowska, Paweł Machcewicz,
Krzysztof Madej, Barbara Polak
Projekt graficzny: Krzysztof Findziński
Skład i łamanie: Wojciech Czaplicki
Adres: ul Towarowa 28, 00-839 Warszawa
Tel. (0-22) 581 89 24, fax (0-22) 581 89 26
e-mail: Barbara.Polak@ipn.gov.pl
http://www.ipn.gov.pl
Druk: Dom Wydawniczy Bellona
ul. Grzybowska 77, 00-844 Warszawa
3054935.021.png 3054935.022.png 3054935.023.png 3054935.001.png 3054935.002.png 3054935.003.png 3054935.004.png 3054935.005.png 3054935.006.png 3054935.007.png 3054935.008.png 3054935.009.png 3054935.010.png 3054935.011.png 3054935.012.png 3054935.013.png 3054935.014.png 3054935.015.png 3054935.016.png
BIULETYN
N R 11 (34)
LISTOPAD
2003
SPIS TREŚCI
KALENDARIUM IPN ..........................................................................
2
ROZMOWY BIULETYNU
O SOWIECKICH REPRESJACH WOBEC POLAKÓW ze Sławomirem
Kalbarczykiem, Tomaszem Łabuszewskim i Kazimierzem Krajewskim
rozmawia Barbara Polak .............................................................................
4
KOMENTARZE HISTORYCZNE
Marcin Markiewicz – TAJGA I TOPIELISKA ..................................................
31
Stanisław Jankowiak, Jan Miłosz – PRZESIEDLENIA LUDNOŚCI POLSKIEJ
Z ZSRR NA TEREN WIELKOPOSKI ..............................................................
36
Janusz Wróbel – ŻYDZI URATOWANI Z „NIELUDZKIEJ ZIEMI” .......................
42
Jerzy Bednarek– „BEZPIEKA WYLECI DZIŚ W POWIETRZE” ...........................
52
Marcin Chorązski – BOHATER Z PRZYPADKU? ............................................
57
RELACJE I WSPOMNIENIA
Kazimierz Flisek – WSPOMNIENIA MŁODEGO ŁAGIERNIKA ..........................
66
Tomasz Rochatka, Filip Leśniak – „ŚLADAMI LUDZKICH ŁEZ” ..........................
74
DOKUMENTY
Łukasz Kamiński – „W CELU WYTRĄCENIA RZEKOMYCH ARGUMENTÓW...” ...
82
Kazimierz Krajewski, Tomasz Łabuszewski – DONOSY NA SATANOWSKIEGO .
84
1
INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ
3054935.017.png
Kalendarium IPN
październik 2003
2 października
– w Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi została otwarta wysta-
wysta-
wa „Obraz wroga w propagandzie PRL”, przygotowana przez OBEP
w Łodzi przy współpracy z Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi.
Ekspozycja ukazuje główne kierunki walki propagandowej, jaką władze
komunistyczne prowadziły w latach 1945–1989.
6 października
– Biuro Edukacji Publicznej IPN przygotowało cykl wykładów otwartych „Po-
cykl wykładów otwartych „Po-
niedziałki z historią najnowszą” w roku szkolnym 2003/2004. Jedno-
cześnie rozpoczęły się szkolenia dla nauczycieli historii, wiedzy o społe-
czeństwie i języka polskiego organizowane przez BEP IPN wspólnie z Biurem
Edukacji m.st. Warszawy.
7 października
– w Domu Literatury w Warszawie – siedzibie Stowarzyszenia Pisarzy Pol-
skich odbyła się promocja wydanej staraniem krakowskiego OBEP książki
książki
Stanisława M. Jankowskiego i Ryszarda Kotarby „Literaci a sprawa ka-
książki
Stanisława M. Jankowskiego i Ryszarda Kotarby „Literaci a sprawa ka-
tyńska – 1945”
tyńska – 1945”.
8 października
– w warszawskiej siedzibie IPN odbyła się sesja naukowa, której towarzy-
szyła wystawa „Zwyczajny resort. Ludzie i metody bezpieki 1944–1956”
wystawa „Zwyczajny resort. Ludzie i metody bezpieki 1944–1956”.
Konferencję i wystawę przygotował OBEP IPN w Warszawie.
9 października
terenową lekcję historii. Trasa wio-
dła szlakiem bojowym Armii „Łódź”. Podczas rajdu młodzież wysłuchała
wykładu o szlaku 28. Dywizji Pancernej.
terenową lekcję historii
9–10 października – w Centralnym Muzeum Morskim w Gdańsku odbyła się konferencja na-
konferencja na-
ukowa „Wolne Związki Zawodowe Wybrzeża 1978–1980”
konferencja na-
ukowa „Wolne Związki Zawodowe Wybrzeża 1978–1980” zorganizo-
wana przez OBEP w Gdańsku i Zarząd Regionu Gdańskiego NSZZ „So-
lidarność”. W dyskusji panelowej przeprowadzonej drugiego dnia
konferencji udział wzięli m.in.: Lech Wałęsa, Bogdan Borusewicz, An-
drzej Gwiazda, Anna Walentynowicz i Krzysztof Wyszkowski.
15 października
– w Płocku w ramach Tygodnia Kultury Chrześcijańskiej zorganizowanego
przez Kurię Diecezjalną i Klub Inteligencji Katolickiej odbył się przygoto-
wany przez Oddział Warszawski Instytutu „Dzień IPN”
„Dzień IPN”. W siedzibie To-
warzystwa Naukowego w Płocku otwarto wystawę „Grudzień 1970”.
W Książnicy Płockiej odbyła się promocja książki Jacka Pawłowicza
„Chwała Bohaterom. Mieszkańcy Mazowsza Zachodnio-Północnego są-
dzeni przez Wojskowe Sądy Rejonowe w latach 1946–1955”. Podsumo-
waniem „Dnia IPN” była dyskusja panelowa na temat aparatu bezpie-
czeństwa w Polsce w latach 1944–1989, w której udział wzięli prof. Jerzy
Eisler, prof. Andrzej Paczkowski i prof. Andrzej Friszke.
„Dzień IPN”
– w sali konferencyjnej Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania
Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Warszawie przy ul. Towaro-
wej 28 odbyła się kolejna sesja Klubu Historycznego im. gen. Stefana
sesja Klubu Historycznego im. gen. Stefana
2
wa „Obraz wroga w propagandzie PRL”
niedziałki z historią najnowszą”
Stanisława M. Jankowskiego i Ryszarda Kotarby „Literaci a sprawa ka-
tyńska – 1945”
wystawa „Zwyczajny resort. Ludzie i metody bezpieki 1944–1956”
– OBEP w Łodzi zorganizowało trzecią terenową lekcję historii
9–10 października
ukowa „Wolne Związki Zawodowe Wybrzeża 1978–1980”
3054935.018.png
Roweckiego „Grota”. Podczas spotkania pokazano film „Kryptonim Po-
żoga” w reż. Wincentego Ronisza o 27. Wołyńskiej Dywizji Piechoty Ar-
mii Krajowej i zbrodniach na Wołyniu.
16 października
wystawa „Polacy na Syberii”
w 75. rocznicę powstania Związków Sybiraków. Wystawę przygotowało
OBEP w Krakowie wspólnie ze Związkiem Sybiraków w Krakowie.
wystawa „Polacy na Syberii”
18 października
konferencja naukowa „Represje wobec Kościo-
ła katolickiego na Kujawach i Pomorzu w latach 1945–1989”
konferencja naukowa „Represje wobec Kościo-
ła katolickiego na Kujawach i Pomorzu w latach 1945–1989”, zorgani-
zowana przez OBEP w Gdańsku – Delegaturę w Bydgoszczy oraz Diece-
zję Włocławską w ramach projektu badawczego „Aparat bezpieczeństwa
w walce z Kościołem i wolnością wyznania”. Podczas konferencji zapre-
zentowano najnowszy stań badań nad represjami aparatu bezpieczeń-
stwa, a także władz partyjno-państwowych wobec Kościoła katolickiego.
20–21 października – w Lublinie odbyła się konferencja naukowa „Lubelska opozycja przed
konferencja naukowa „Lubelska opozycja przed
Sierpniem 1980” przygotowana przez OBEP w Lublinie i Instytut Historii
Wydziału Nauk Humanistycznych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Konferencja stała się okazją do spotkania działaczy opozycji przedsierp-
niowej. Wzięli w nim udział m.in.: Leszek Moczulski, o. Ludwik Wiśniew-
ski, Zdzisław Szpakowski, Bohdan Borusewicz, Janusz Rożek, Henryk
Wujec, o. Aleksander Hauke-Ligowski, Janusz Krupski i Józef Ruszar.
wystawę „Okupacja sowiecka na prawym brzegu
Sanu w latach 1939–1941”
wystawę „Okupacja sowiecka na prawym brzegu
Sanu w latach 1939–1941” przygotowaną przez OBEP IPN w Rzeszowie.
Opracowali: Elżbieta Duda i Michał Durakiewicz
STATYSTYKA PRZYJMOWANIA WNIOSKÓW O UDOSTĘPNIENIE DOKUMENTÓW/ZAPYTANIE
O STATUS POKRZYWDZONEGO
październik 2003 r.
od początku wydawania
BIAŁYSTOK
10
1028
GDAŃSK
15 (10* + 1**)
2143 (650* + 276**)
KATOWICE
23
1426
KRAKÓW
25
1527
LUBLIN
7
681
ŁÓDŹ
88
762
POZNAŃ
5
1465
RZESZÓW
9
907
WARSZAWA
18
1563
WROCŁAW
10
985
BUiAD
10 (2***)
1391 (89***)
KONSULATY
0
227
RAZEM
136
14105
WNIOSKI ZREALIZOWANE
5247
wnioski przyjmowane w delegaturach: *Bydgoszcz, **Koszalin, ***Radom
3
Roweckiego „Grota”
– w Pałacu Sztuki w Krakowie odbyła się wystawa „Polacy na Syberii”
– we Włocławku odbyła się konferencja naukowa „Represje wobec Kościo-
ła katolickiego na Kujawach i Pomorzu w latach 1945–1989”
ła katolickiego na Kujawach i Pomorzu w latach 1945–1989”
20–21 października
Sierpniem 1980”
Sierpniem 1980”
– w Rzeszowie otwarto wystawę „Okupacja sowiecka na prawym brzegu
Sanu w latach 1939–1941”
Sanu w latach 1939–1941”
5247
5247
3054935.019.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin