Stres pracodawcapdf.pdf

Michał Gólcz

Stres

w pracy

Poradnik dla pracodawcy

Warszawa 2007

Projekt okładki

Dorota Zając

Opracowanie redakcyjne

Izabella Skrzecz

Opracowanie typograficzne i łamanie

Barbara Charewicz

PAŃSTWOWA INSPEKCJA PRACY

GŁÓWNY INSPEKTORAT PRACY

WARSZAWA 2007

Spis treści

Stres w pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

Wpływ stresu na organizm człowieka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

Długotrwały stres a choroby . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

Stres pozytywny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

Stres negatywny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8

Stres pracowników a funkcjonowanie firmy . . . . . . . . . . . . . . . . 8

Podatność pracowników na stres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10

Jak sprawdzić, czy pracownicy doświadczają stresu

wywołanego pracą? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11

Czy pracodawca ma obowiązek przeciwdziałania stresowi

w pracy? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12

Czy pracodawca musi przeciwdziałać stresowi wywołanemu

życiem prywatnym pracowników? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15

Z myślą o przyszłości – prewencja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19

Na zakończenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25

Gdzie można uzyskać pomoc? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

Warto przeczytać . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

Stres w pracy

Z pojęciem stresu bardzo często spotykamy się w naszym życiu co-

dziennym. Z reguły kojarzymy stres z negatywnymi, niepożądanymi

skutkami jego oddziaływania. Niewiele osób wie, że pojęcie to jest neu-

tralne. Tak naprawdę wyróżnia się bowiem dwa rodzaje stresu: stres po-

zytywny, motywujący, oraz stres negatywny, demotywujący, powodujący

z czasem negatywne konsekwencje zawodowe, społeczne i zdrowotne,

w tym choroby psychosomatyczne.

To, czy stres będzie miał dla pracownika charakter pozytywny czy

negatywny, zależy zarówno od stawianych mu wymagań, jak i od jego

fizycznych, emocjonalnych i intelektualnych możliwości radzenia sobie

z nimi w danej chwili.

Negatywny stres powodują wymagania przekraczające możliwości

radzenia sobie pracownika w danym momencie, najczęściej nadmier-

ne, długotrwałe lub nieangażujące żadnych jego predyspozycji i umie-

jętności – praca powtarzalna, monotonna.

Odpowiedzią organizmu na powyższe sytuacje jest wystąpienie tzw.

reakcji stresowej.

Przeciążenie

jakościowe

Przeciążenie

ilościowe

Niedociążenie

jakościowe

Fizyczne

warunki pracy

STRES

Brak kontroli

nad pracą

Brak wsparcia

Niejasność roli

Konflikt roli

Wpływ stresu

na organizm

człowieka

Reakcja stresowa jest mechanizmem odziedziczonym po naszych

przodkach. Jej pierwotnym celem było przygotowanie nas na zagroże-

nie. Z tego powodu w czasie stresu:

zwiększa się wydzielanie hormonów, przyspiesza się akcja serca,

pogłębia i przyspiesza oddech, zwiększa się napięcie mięśni, wzra-

sta ciśnienie krwi, zmniejsza się wrażliwość na ból, przyspieszają

procesy przemiany materii, wzrasta wydolność isiła fizyczna;

następują trudności z koncentracją – nie zwracamy uwagi na oto-

czenie; odczuwamy przy tym silne emocje, takie jak niepokój,

strach, złość lub gniew;

jesteśmy pobudzeni, niecierpliwi, odczuwamy przymus działania;

w stanie silnego napięcia możemy nawet zachować się agresywnie.

Reakcja stresowa nie jest chorobą. Jest odpowiedzią organizmu na

nadmierne wymagania otoczenia, także pracy. Gdy reakcja stresowa

pojawia się często, może jednak prowadzić do różnego rodzaju dolegli-

wości somatycznych, a z biegiem czasu także do poważnych chorób.

Długotrwały

stres a choroby

Poważne zmiany w stanie zdrowia nie pojawiają się od razu. Są efektem

wielu różnych, wygórowanych, a występujących jednocześnie i powta-

rzających się wymagań w pracy. Pod wpływem stresu nieustannie do-

chodzi wtedy do aktywowania układów wewnętrznych organizmu,

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: