ANGIELSKIE CZASY
Present Simple
Jak tworzymy zdania w czasie Present Simple?
- Zdania oznajmujące - w czasie "present simple" czasownik przybiera formę podstawową we wszystkich osobach z wyjątkiem 3 os. l.poj., gdzie dodaje się końcówkę -es lub -s
- Zdania pytające tworzymy stawiając operator "do" lub "does" (w trzeciej osobie liczby pojedyńczej), przed podmiotem zdania, np.: Do you drink coffee?
* W zdaniach, w których występuje jeden z czasowników specjalnych, formę pytającą tworzymy stawiając ten czasownik przed podmiotem zdania, np.: Can you ride a bike?
- Zdania przeczące tworzymy dodając słówko "not" do operatora "do/does" lub czasownika specjalnego, np.: I don't drink coffee. I cannot use a computer.
Użycie czasu Present Simple
1.Stany Stałe:
Czasu "present simple" używamy kiedy mówimy o czymś co ma charakter stały lub nie zmieniający się, np. kiedy wyrażamy swoje uczucia, opinie lub wzajemne relacje. W tym sensie często używa się takich czasowników jak np.: love, belong, know, hate, like itd. This coat belongs to Mary. I don't like tomatoes.
2.Zjawiska i Prawa Fizyczne:
Czasu "present simple" używamy kiedy mówimy o zjawiskach i prawach fizycznych. The sun shines. 0° is the temperature at which water freezes.
3.Czasu "present simple" używamy by wyrazić ogólną prawdę o kimś lub na jakiś temat.
You drink too much.
4.Czynności Powtarzające się:
Czasu "present simple" używamy kiedy mówimy o czynnościach stale powtarzających się, takich jak nawyki, nałogi, czynności należące do codziennej rutyny. W tym przypadku często używa się wyrażeń czasowych, np.: always, often, usually, sometimes, ever, every day, twice a week, seldom, never rarely itd. I brush my teeth every morning.
5.Komentarze:
"Present simple" używamy kiedy komentujemy jakieś szybko następujące po sobie wyda-rzenia, np.: mecz piłki nożnej, np.: A player passes to another player and he scores a goal.
6.Instrukcje, Demonstracje, Przepisy:
Czasu "present simple" używamy kiedy dajemy komuś instrukcje lub o nie pytamy. Instrukcje i demonstracje to serie zakończonych wydarzeń następujących bezpośrednio po sobie i mogą być nimi przepisy kucharskie, instrukcje obsługi lub demonstracje wykonywania jakiejś czynności. I put two eggs into the bowl.
7.Rozkłady Jazdy, Czynności Zaplanowane - Odniesienie do Przyszłości:
Czasu "present simple" używamy w odniesieniu do przyszłości kiedy mówimy o wydarzeniach występujących planowo. Mogą to być rozkłady jazdy lub inne czynności mające mieć miejsce wg jakiegoś planu, np.: The train leaves at 7 o'clock. Tom starts school on Monday.
8.Opowiadanie:
Czasu "present simple" używamy dla czynności występujących jedna po drugiej w małych odstępach czasowych. Zabieg ten jest często stosowany w opowiadaniach kiedy chcemy aby nasza opowieść była bardziej ciekawa lub dramatyczna, np.: I get in and what I see? I see her with him. Can you imagine?
9.Obiecywanie:
"Present simple" używamy kiedy obiecujemy coś komuś, np.: I promise not to do it again.
10.Korespondencja Formalna:
Istnieje grupa utartych wyrażeń stosowanych w listach formalnych, które piszemy w czasie "present simple", np.: I write to you ... I look forward to hearing from you.
* Wyrażenia te mogą być stosowane także w czasie Present Continuous w mniej formalnej korespondencji.
11.Cytaty:
Czasu "present simple" używamy kiedy cytujemy czyjąś wypowiedź, np.: My professor says that I am the best of his students.
12.I hear, I see itd.
Zdania rozpoczynające się od wyrażeń typu "I hear, I gather, I see, I understand, I know" itd. mogą odnosić sie do przeszłości lub teraźniejszości, np.: I hear you're leaving. I hear you've had a lot of trouble with your doughter.
13.Here comes, There goes:
Należy pamiętać, że wyrażenia "here comes" i "there goes" występują w formie czasu "present simple", np.: Here comes my wife. nie: Here's coming my wife.
14.Czasowniki typu non-progressive
Istnieje grupa czasowników, które nie występują z końcówką -ing. Czasowniki te wyrażane są w formie właściwej dla czasu "present simple".
15.Tryby warunkowe:
Czasu "present simple" używany jest także w trybach warunkowych I typu.
Kiedy nie używamy czasu present simple?
Czasu "present simple" nie używamy, kiedy mamy na myśli długość trwania danej czynności. W takim przypadku używamy np. czasu Present Perfect lub Present Perfect Continuous.
Nie I work here for ten yeras tylko I have worked here for ten years.
Present Continuous
Jak tworzymy zdania w czasie Present Continuous?
- Zdania twierdzące tworzymy zestawiając odpowiednią formę czasownika "to be" z czasownikiem głównym z końcówką -ing.
- Zdania pytające w czasie "present continuous" tworzymy stosując tzw. szyk przestawny czyli czasownik "to be" stawiamy przed podmiotem zdania, np.: Am I writing?
- Zdania przeczące tworzymy dodając "not" do czasownika "to be", np.: I am not writing.
Użycie czasu Present Continuous:
1.Czynności ciągłe:
Czasu "present continuous" używamy kiedy mówimy o czynności, która rozpoczęła się jakiś czas temu i nadal trwa w sposób nieprzerwany w chwili obecnej lub o czynności, którą wykonujemy właśnie teraz w momencie mówienia, np.: Indeed, I am writing now, with my book on my knee, and listening to the talk of three old men who are sitting beside me.
2.Stany przejściowe:
Czasu "present continuous" używamy kiedy mówimy o czymś co ma charakter przejściowy. Coś dzieje się obecnie, ale nie tylko w tej chwili, np.: I'm working too much lately.
3.Denerwujące sytuacje:
Czasu "present continuous" można użyć także kiedy mówimy o określonej sytuacji, która powtarza się bardzo często a nawet zbyt często. Sytuacja ta jest dla nas zazwyczaj denerwująca, np.: He is always making noise late at night.
4.Czynności powtarzające się:
Czasu "present continuous" używamy, kiedy mówimy, że o jakiejś porze jesteśmy zawsze w trakcie wykonywania jakiejś czynności, np.: At five I'm usually watching TV.
* Powyższe zdanie w czasie "present simple" miałoby trochę inne znaczenie. At five I usually watch TV oznacza, że jest to moja normalna pora na oglądanie telewizji.
5.Plany na przyszłość:
Czasu "present continuous" używamy także do mówienia o z góry zaplanowanych czynnościach, np.: I'm leaving tomorrow.
Be going to
1.Wydarzenia niezależne od naszej woli:
Wyrażenia "be going to" używamy kiedy przewidujemy wydarzenia, które nie są zależne od naszej woli, np.: It's going to rain.
2.Przewidywania oparte o to co widać:
Wyrażenia "be going to" używamy także kiedy mówimy o najbliższej przyszłości, kiedy widzimy już, że coś prawie na pewno sie wydarzy. Sytuacja taka może może mieć miejsce kiedy widzimy nadciągające chmury i mówimy It's going to rain lub kiedy widzimy, że ktoś się potknął i mówimy He's going to fall.
3.Wcześniej podjęte decyzje:
"Be going to" używamy także kiedy mówimy o wcześniej podjętych decyzjach lub intencjach działania. Kładziemy nacisk na to jaka decyzja została podjęta, co mamy zamiar zrobić, a nie na ustalone plany na przyszłość, np.: What are you going to do with this problem?
4.Stałość w przyszłości:
Wyrażenia "be going to" używamy także kiedy mamy na myśli coś co będzie w przyszłości miało charakter stały. Może tu być mowa zarówno o tym jaki kolor będzie miał nasz nowy pies albo ile pokoi będzie miał nasz nowy dom itd., np.: John's new car is going to be white.
Present Perfect
Jak tworzymy zdania w czasie Present Perfect?
- Zdania twierdzące - dodając do podmiotu zdania operator "have" lub w trzeciej osobie liczby pojedyńczej "has" oraz imiesłów czasu przeszłego czyli tzw. III forma czasownika, np.: I have broken my leg.
- Zdania przeczące - dodając "not" do operatora "have" lub "has" w formie twierdzącej, np.: I have not been there yet.
- Zdania pytające - stawiając operator " have" lub "has" przed podmiotem zdania, np.:
Have I been there?
Użycie słówek "yet", "just" oraz "already", "since" i "for":
- Słówka "yet" używamy na końcu zdania pytającego oraz na końcu zdania przeczącego. "Have you finished yet?", "I haven't finished yet".
- Słówka "already" i "just" na ogół używamy w zdaniach oznajmujących.
John has already come. John has just come in.
- "Since" używamy kiedy mamy na myśli określony moment w przeszłości, np.:
I haven't been there since my birthday.
- "For" używamy kiedy mamy na myśli okres czasu, np.: I have lived here for ten years.
Użycie czasu present perfect:
1.Związek pomiędzy teraźniejszością i przeszłością:
Czas " present perfect " jest swego rodzaju łącznikiem pomiędzy przeszłością i teraźniejszością. Obejmuje on okres czasu rozciągający się od pewnego momentu w przeszłości do chwili obecnej, np. I have lived here for ten years.
2.Czynności wciąż trwające:
"Present perfect" używamy mówiąc o czynności, która rozpoczęła się w przeszłości i nadal trwa w chwili obecnej I have lived in this town since 1975 – zdanie to oznacza, że mieszkam w tym mieście od 1975 roku. Czynność nie została zakończona - nadal tam mieszkam.
3.Skutek w teraźniejszości:
Czasu "present perfect" używamy mówiąc, że jakaś czynność w przeszłości ma skutki w teraźniejszości, np.: I can't go to the party because I have broken my leg.
4.Czynności przed chwilą zakończone:
Czasu "present perfect" używamy mówiąc o czynnościach przed chwilą zakończonych, np.:
I have just eaten my sandwich.
5.Czynności stałe, niezakończone:
Czasu "present perfect" używamy mówiąc o czynności stałej, niezakończonej, która rozciąga się w nieokreślonym czasie, w przeszłości jak i teraźniejszości. I have never gone to church.
6.Brak powiązania z teraźniejszością:
Czasu "present perfect" nie używa się kiedy nie ma powiązania z teraźniejszością, np.:
I have been to California. My grandfather has been to California 100 years ago.
Present Perfect Continuous
Jak tworzymy zdania w czasie Present Perfect Continuous?
- Zdania oznajmujące - zestawiając wyrażenie "have been" lub, w trzeciej osobie liczby pojedyńczej, "has been" z imiesłowem czasu teraźniejszego czyli z czasownikiem z końcówką -ing, np.: I have been watching TV.
- Zdania przeczące - dodając słówko "not" do operatora "have" lub "has", np.:
I have not been watching TV.
- Zdania pytające - stawiając "have" lub "has" przed podmiotem zdania.
Have I been watching TV?
Użycie czasu Present Perfect Continuous:
1. Czasu "present perfect continuous" używamy kiedy mówimy o czynności, która rozpoczęła się w przeszłości i nadal trwa lub dopiero co się zakończyła i widoczne są jej skutki.
Należy pamiętać, że czas "present perfect" nie może być użyty w zdaniach, które odnoszą się do określonego czasu w przeszłości, np.: At least you have come. I have been waiting for you for 30 minutes. I have been waiting for him until 6.00 o'clock.
Porównanie "present perfect continuous" i "present simple/continuous":
Wszystkich trzech czasów używa się by mówić o czynnościach lub wydarzeniach rozpoczętych w przeszłości i trwających do teraz. Różnica jest taka, że czas "present perfect continuous" używamy kiedy mówimy o wydarzeniu lub czynności mającej się w niedługim czasie zakończyć. Czas ten skupia się na czynności lub wydarzeniu trwającym aż do tej pory oraz kładzie nacisk na to jak długo dana sytuacja miała miejsce, np:
I have been learning english for five years. I was learning english for five years.
Porównanie "present perfect continuous" i "present perfect simple":
1. Obydwa czasy stosujemy kiedy mówimy o czynnościach, które mają skutki w chwili obecnej. Różnica polega na tym, że czas "present perfect continuous" kładzie nacisk na czynność samą w sobie i na ciągłość jej trwania, czas "present perfect simple" natomiast skupia się na rezultacie tej czynności, np.: I have been learning for three hours and I have learned a lot.
2. Czasu "present perfect continuous" używamy kiedy mówimy o czynnościach powtarzających się tylko wtedy gdy nie podajemy ile razy to robiliśmy, np.:
I have been watching a lot of TV lately. I have been watching TV three times this week.
3. Czasu "present perfect continuous" używamy kiedy mówimy o czynnościach lub wydarzeniach, które mają charakter okresowy. Do opisywania czynności lub zdarzeń długotrwałych używa się raczej "present perfect simple", np.:
I have been working very hard lately, because I want to keep up with Jonathan's studies, and I have been practicing shorthand very assiduously.
* Czasu "present perfect continuous" używamy jednak kiedy mówimy o czymś co ma charakter stały wtedy gdy jest to zdarzenie mające charakter ciągły i rozwijający się, np.: People have always been developing their skills.
Past Simple
Jak tworzymy zdania w czasie past simple?
- Zdania oznajmujące - w czasie "past simple" czasownik przybiera tę samą formę we wszystkich osobach liczby pojedyńczej i mnogiej (np.walked,played,saw,went,drove)
Czasowniki regularne w czasie "past simple" tworzymy poprzez dodanie końcówki -ed lub -d do czasownika w formie podstawowej,np.: played, walked.
Czasowniki nieregularne tworzy się na wiele sposobów i należy je opanować pamięciowo, np.: drive - drove, get - got, feed - fed.
- Zdania pytające - stawiając operator "did" przed podmiotem zdania. Czasownik określający czynność występuje w formie podstawowej, np.: Did you see him yesterday?
- Zdania przeczące tworzymy dodając "not" do operatora "did". Czasownik pozostaje w formie podstawowej, np.: I did not see him yesterday.
* W mowie potocznej wyrażenie "did not" redukuje się do "didn't."
Użycie czasu "past simple":
1.Past Simple i czasowniki modalne:
Zdania pytające tworzymy stawiając czasownik przed podmiotem, a zdania przeczące tworzymy dodając słówko not do czasownika modalnego, np.: * Could Mary ride a bicycle when she was six? Mary couldn't ride a bicycle when she was six.
2.Czynności przeszłe, zakończone:
Czasu "past simple" używamy mówiąc o różnego rodzaju czynnościach lub wydarzeniach przeszłych, zakończonych. Mogą to być zarówno zdarzenia powtarzające sie w przeszłości jak i wydarzenia, które miały miejsce tylko jeden raz, czas wydarzenia może być podany ale nie musi, np.: I was there yesterday. I saw him two days ago.
3.Narracje, opisy:
Czas "past simple" stosujemy także we wszelkiego rodzaju narracjach o przeszłości także kiedy opisujemy osobę.
Past Continuous
Jak tworzymy zdania w czasie Past Continuous?
- Zdania twierdzące w czasie "past continuous" - zestawiając operator "was/were" z imiesłowem czasu teraźniejszego czyli z czasownikiem z końcówką -ing, np.: I was working.
- Zdania przeczące w czasie "past continuous" tworzymy dodając "not" do operatora "was" lub "were", np.: I was not working.
- Zdania pytające w czasie "past continuous" tworzymy poprzez inwersję, tzn. podmiot i orzeczenie zamieniamy miejscami, np.: Was I working.
Użycie czasu Past Continuous:
Czasu "past continuous" używamy kiedy mówimy o czynności, która trwała w sposób ciągły w określonym czasie w przeszłości, np.: I was reading a book at seven o'clock.
* Czasu "past continuous" używamy także kiedy chcemy podkreślić, że robiliśmy coś nieprzerwanie przez jakiś okres czasu, np.: I was reading this book all day yesterday.
Porównanie "past continuous" i "past simple"
1. "Past continuous" i "past simple" często występują w zdaniu razem. "Past continuous" służy jako tło dla czasu "past simple" - czynność dłuższa jest wyrażona w czasie "past continuous", a krótsza w czasie "past simple", np.: While I was reading, the telephone rang.
2. Czasu "past continuous" używamy kiedy mówimy o czymś co ma charakter przejściowy lub okresowy. "Past simple" używa się kiedy jest mowa o dłuższych i bardziej stałych czynnościach, np.: When I got home, he was working. He worked there for ten years.
3. Czasu "past continuous" nie używamy kiedy mówimy o czynnościach powtarzających się, chyba że są one tłem dla innej czynności, np.: I tried three times.
Past Perfect
Jak tworzymy zdania w czasie Past Perfect?
- Zdania twierdzące w czasie "past perfect" tworzymy dodając do podmiotu zdania operator "had" oraz imiesłów czasu przeszłego czyli tzw. III forma czasownika (ang. past participle), np.: I had seen her somewhere before.
- Zdania przeczące i pytające w czasie "past perfect" tworzymy w ten sam sposób co w czasie "present perfect" tylko zamiast słówka "have" lub "has" stosujemy "had", np.:
I hadn't worked. Had I worked?
Użycie czasu Past Perfect:
1.Czasu "past perfect" używamy kiedy mówimy o czynnościach lub wydarzeniach, które wydarzyły się przed jakimiś innymi czynnościami bądź wydarzeniami. He and his wife, the old lady who had received me, looked at each other in a frightened sort of way.
2.Marzenia i nadzieje które się nie spełniły:
Czasu "past perfect" używamy kiedy mówimy o niezrealizowanych życzeniach, marzeniach lub intencjach albo nadziejach, np.: Two days of fog, and not a sail sighted. Had hoped when in the English Channel to be able to signal for help or get in somewhere.
* Czasu "past perfect" można użyć po "if", "wish" i "would rather" kiedy mówimy o czymś co się nie wydarzyło, np.: I am in hopes that we need have no inquest, for if we had it would surely kill poor Lucy, if nothing else did.
3.Wydarzenia i czynności następujące po sobie:
Czasu "past perfect" zazwyczaj nie używa się kiedy jest mowa o czynnościach następujących jedna po drugiej w krótkim czasie, chociaż jest to możliwe w sytuacji kiedy chcemy podkreślić, że ta pierwsza czynność jest czynnością odrębną i niezależną od tej drugiej, np.: When I had told him the facts and got his signature to the necessary papers, and had written a letter with them ready to post to Mr. Hawkins, he began to ask me how I had come across so suitable a place.
* Czasu "past simple" używamy kiedy czynność późniejsza jest efektem tej wcześniejszej lub istnieje między nimi powiązanie przyczynowo-skutkowe, np.: When I came close she bowed and said, "The Herr Englishman?"
Past Perfect Continuous
Jak tworzymy zdania w czasie past perfect continuous?
Zdania w czasie "past perfect continuous" tworzymy w ten sam sposób co w czasie "present perfect continuous" tylko zamiast operatora "have/has" używamy "had"
Użycie czasu Past Perfect Continuous:
Czasu "past perfect continuous" używamy kiedy mówimy o dłuższych czynnościach lub wydarzeniach, które trwały nieprzerwanie do pewnego momentu w przeszłości, np.:
He said that in his watch he had been sheltering behind the deckhouse, as there was a rain storm, when he saw a tall, thin man,(...)
Future Simple
Jak tworzymy zdania w czasie Future Simple?
- Zdania twierdzące - w czasie "future simple" zdania twierdzące tworzymy przy użyciu czasownika posiłkowego "shall/will", np.: I shall/will do it.
- Zdania przeczące tworzymy dodając "not" do "will/shall" w zdaniu twierdzącym,np: I shall not/will not do it.
* Formy: "shall not" i "will not" w mowie zazwyczaj skracamy do "shan't" i "won't".
- Zdania pytające tworzymy stawiając "shall/will" przed podmiotem...
saligia11