Cudzoziemcy_w_Polsce._Biuletyn_FISE_kwiecien_2008_cudzoziemcy.pdf

Cudzoziemcy w Polsce

opracowanie:

Paweł Kaczmarczyk

Renata Stefańska

Joanna Tyrowicz

Biuletyn powstał w ramach działań

programu „Work in Poland”

Program

Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności

Program realizuje:

Fundacja Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych

Fundacja Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych

Warszawa, kwiecień 2008

Nakład: 500 szt.

Projekt graficzny: Frycz | Wicha

Skład graficzny: Mirosław Piekutowski

Korekta językowa: Dorota Matejczyk

Wszystkie prawa zastrzeżone.

Przedruk i reprodukcja w jakiejkolwiek postaci całości lub części biuletynu bez

pisemnej zgody Fundacji Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych są zabronione.

ISSN 18 98 – 69 6 X

Cudzoziemcy w Polsce

Paweł Kaczmarczyk

Renata Stefańska

Joanna Tyrowicz

Biuletyn został opracowany w oparciu o rozdział „Wybrane grupy imigrantów a polski rynek pracy” autorstwa Agnieszki Fihel

i Renaty Stefańskiej, z raportu FISE: „Współczesne procesy migracyjne w Polsce a aktywność organizacji pozarządowych

w obszarach powiązanych z rynkiem pracy” pod redakcją Pawła Kaczmarczyka i Joanny Tyrowicz.

BIULETYN nr 6

Zjawisko imigracji, czyli napływu obcokrajowców do Polski, jest stosunkowo

nowe. Dopiero od kilkunastu lat – wraz z rozpoczęciem transformacji

ustrojowej i otwarciem granic w 1989 r. – Polskę zaczęli masowo

odwiedzać cudzoziemcy. W różnych celach: handlowych, do pracy, na stu-

dia, w związku z zawarciem małżeństwa z obywatelem polskim czy z powo-

du prześladowań w kraju pochodzenia – by wymienić najważniejsze z nich.

Rys. 1. Odsetek cudzoziemców w populacjach wybranych państw europejskich, 1999-2002

Polska* 0,2%

0,5%

1,1%

W gry

2,0%

2,3%

2,6%

3,1%

Finlandia

Czechy

Włochy

Hiszpania

Portugalia

4,0%

4,3%

4,5%

4,8%

4,9%

5,3%

5,6%

Norwegia

Holandia

Wielka Brytania

Irlandia

Dania

Szwecja

Francja

Grecja

7,0%

Belgia

8,2%

8,8%

8,9%

Austria

Niemcy

Szwajcaria

19,9%

* stan na 1 września 2004 r.

Źródło: OECD (2005), Trends in international migration, annual report, 2004 edition, Paris: OECD oraz Narodowy Spis Powszechny 2002

Słowacja

Cudzoziemcy w Polsce

Tabela 1. Wybrane kategorie imigrantów w Polsce, 1995-2005

Imigranci

Rok

z zezwoleniem na

pobyt czasowy

z zezwoleniem na

osiedlenie się

z zezwoleniem na

pracę

uchodźcy

ze zgodą na pobyt

tolerowany

osoby przybyłe

w ramach repatriacji

1995

3 067

10 441

106

1996

2 841

11 915

123

1997

3 973

15 307

149

267

1998

4 893

1 657

16 928

399

1999

16 810

551

17 116

362

2000

15 037

857

17 802

944

2001

20 787

690

17 038

296

1 000

2002

29 636

607

22 776

279

832

2003

28 579

1 735

18 841

245

455

2004

25 427

4 366

12 381

315

846

372

2005

22 626

3 589

10 304

335

1 856

335

Źródło: Bijak J. i Koryś I. (2006), Statistics or reality? International migration in Poland, CEFMR Working Paper 3/2006, Warszawa: CEFMR, Kępińska E. (2007), Recent trends in international migration. The 2006 SOPEMI report for Poland, CMR Working Paper 15/73, Warszawa: OBM UW.

Wcześniej Polska była krajem „zerowej imigracji” – tak założonej

i w praktyce rzeczywistej.

Rozmiary napływu cudzoziemców do naszego kraju wciąż pozostają jednak

na stosunkowo niskim poziomie. Polska, bowiem jest nadal znacznie mniej

atrakcyjnym krajem docelowym dla przybyszów z krajów rozwijających się niż

tradycyjne kraje imigracyjne, takie jak np. państwa Europy Zachodniej. Poniższy

rysunek pokazuje, jak niewielki jest w Polsce udział imigrantów wśród ludności

w porównaniu do innych krajów Europy, przy czym sytuacja nie uległa zmianie

po wejściu Polski do Unii Europejskiej 1 maja 2004 r.

Stałe przebywanie w Polsce wymaga od obywateli wielu państw uzyskania ze-

zwolenia: na pobyt czasowy, na pobyt stały (osiedlenie się) oraz – gdyby intere-

sowało ich podjęcie zatrudnienia – także na pracę. Cudzoziemcy przekraczający

granicę Polski mogą ponadto wystąpić o status uchodźcy, a jeśli go nie uzyskają,

również o status tzw. pobytu tolerowanego. Osobne regulacje prawne dotyczą

także osób przybywających do Polski w ramach repatriacji. Na podstawie danych

na temat rejestrowanych pobytów obcokrajowców w Polsce można stwierdzić, że

imigracja do Polski jest kwestią o marginalnym znaczeniu, przy czym najważ-

niejszą – w sensie ilościowym – kategorią imigrantów legalnych są cu-

dzoziemcy, którzy otrzymali zezwolenia na pobyt czasowy (zaliczają się do

tej grupy m.in. studenci obcokrajowcy czy cudzoziemcy z zezwoleniami na pracę

w Polsce). Znacznie mniej liczna jest grupa uchodźców i cudzoziemców „z poby-

tem tolerowanym” oraz imigrantów przybyłych do Polski na podstawie wiz repa-

triacyjnych, co jednak istotne, to właśnie te dwie grupy – jak pokazują badania

– znajdują się w najtrudniejszej sytuacji na polskim rynku pracy.

Zanim przedstawimy sytuację cudzoziemców w Polsce i na polskim rynku pracy,

przyjrzymy się najpierw najważniejszym cechom imigracji do Polski. Ze względu

na nieporównywalne skale zjawiska imigracji zarobkowej z uchodźstwem i re-

patriacją, a także mając na względzie fakt, że te dwa ostatnie procesy cechują

bardzo specyficzne uwarunkowania prawne oraz bardzo indywidualne problemy

– opracowanie to koncentruje się na najistotniejszym ilościowo zjawisku, jakim

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: