C.Oyster ,,Grupy”
Dwa poziomy funkcjonowania każdej grupy zadaniowej:
- wymiar zadaniowy: odnoszący się do zależności między członkami grupy a pracą jaką mają do wykonania.
- wymiar społeczny: odnoszący się do zależności występujących między poszczególnymi członkami grupy.
Wymiar zadaniowy wiąże się przede wszystkim z czynnikiem produktywności grupy, a wymiar społeczny z czynnikiem spójności lub bliskości pomiędzy jej członkami.
Wyróżnia się trzy typy zadań w ramach grup:
-zadania produkcyjne w których określony jest produkt końcowy, który ma być uwieńczeniem podjętej pracy
-zadania dyskusyjne których wynik działań grupowych nie mysi być wiadomy. Ci którzy podejmują dyskusję nie zakładają że przyniesie ona konkluzję.
-zadania polegające na rozwiązaniu problemu: określony jest efekt końcowy, lecz znajduje się on raczej w sferze idei a nie przedmiotów.
Aspekt formalny grupy – wiąże się jasno z określonymi regułami i mechanizmami i kontroli. Szczególnie sformalizowany charakter mają wszystkie organizacje militarne. Akceptowane formy działania są w nich regulowane specjalnym dokumentem.
Aspekt nieformalny grupy – w znacznie mniejszym stopniu podporządkowany ścisłym regułom i mechanizmom kontroli.
Co to jest grupa – jej cechy:
- wielkość: biorąc pod uwagę podstawowe procesy przebiegające w grupie, czyli: komunikację, koordynację wysiłków w celu zrealizowania wspólnego zamierzenia, przestrzegania solidarności grupowej, podjęcie decyzji co do własnego zaangażowania w działalność grupy, zmiany w dostępie do władzy i zasobów, wspólną prace, przystosowanie do przemian, jaki niesie upływ czasu, ustanowienie powtarzalnych wzorców zachowania we wzajemnych kontaktach, należy przyjąć, że dwoje ludzi stanowi już grupę (diada).
Triada występuje wówczas gdy grupę tworzą trzy osoby, a każda grupa licząca mniej niż dwudziestu członków zaliczana jest do grup małych.
-role (odgrywane przez człowieka rolę to ,,jedna z najważniejszych determinant jego zachowania”); komplentarność ról – zachowując się w dany sposób oczekujemy zachowania danej osoby w sposób odpowiedni do naszego; klarowność – świadomość tego jak mamy zachowywać się w danej roli; ambiwalencja roli - zaskoczenie, zetknięcie się z czymś czego się nie spodziewaliśmy, z czasem uczucia ambiwalencji znikają.
Role różnią się od siebie poziomem złożoności.
Rozróżnić możemy rolę osiągniętą i rolę przypisaną. Nad rolą osiągniętą mamy duży zakres kontroli. Wkładamy wysiłek aby utrzymać związaną z nią pozycję. Rolą przypisaną są: wiek, płeć rasa.
Model Bormanna – zgodnie z nim droga do przyjęcia jakiejś roli wiedzie przez metodę uczenia się zwaną warunkowaniem instrumentalnym. Jej zasada jest prosta: jeśli za jakieś zachowanie zostajemy nagrodzeni, to ulega ono utrwaleniu i zaczyna się powtarzać. Jeśli jakieś zachowanie spotyka się z obojętnością bądź karą, to jego częstotliwość zmniejsza się, aż zostanie zupełnie wyeliminowane.
Role zadaniowe to zachowania, które przybliżają nas do zamierzonego celu. Należy do nich rola inicjatora, który popycha grupę do podjęcia jakiegoś wyzwania; dostarczyciela informacji, który zbiera potrzebne dane i szuka zasobów poza grupą; opiniodawcy, który udziela rad na temat wykonania zadania, stylisty, który dopracowuje koncepcje itd.
Funkcjonowanie w rolach indywidualnych może prowadzić do zakłóceń i tarć wewnątrz grupy nawet do jej całkowitej dezintegracji im paraliżu. Założeniem ich bowiem jest osiągnięcie jakiegoś indywidualnego celu bez zważania na dobro grupy.
Problemy wywołane funkcjonowaniem w rolach:
Przeciążenie rolą – występuje gdy spoczywa na nas zbyt wiele obowiązków i nie możemy sprostać wszystkim oczekiwanym związanym z pełnionymi przez nas rolami. Poszczególne zadania mogą się nie wykluczać ani nie powodować konfliktów, ale jest ich po prostu za dużo.
Konflikt ról – (1-konflikt wewnętrzny w obrębie jednej roli-pojawia się gdy istnieje rozbieżność między tym, jakie jednostka ma wyobrażenie na temat roli a związanymi z tą rolą oczekiwaniami społecznymi; 2-konflikt zewnętrzny między różnymi rolami; 3-konflikt ról o charakterze interpersonalnym; 4 – konflikt o charakterze etycznym – podjęcie decyzji w słusznej sprawie lecz kłócącej się z wewnętrznymi zasadami moralnymi). Z konfliktem mamy też do czynienia gdy zachowania wynikające z pełnienia dwóch ról wzajemnie się wykluczają.
-status - prestiż pewnej pozycji. Stanowi on element formalnego aspektu funkcjonowania grupy i sugeruje, że występuje w niej określona hierarchia i nie każde miejsce jest równie zaszczytne.
Relacje interpersonalne: zaufanie i spójność:
Zaufanie odnosi się do pewności jaką pokładamy w innych ludziach. Jest ona podstawą wiary w to, że potrafimy przewidywać ich zachowanie i możemy na swoich przewidywaniach polegać.
Spójność – spójność grupy koreluje z jej produktywnością obserwowana, ale nie w sposób bezpośredni i automatyczny. Najczęściej między tymi zjawiskami zachodzi relacja obustronna tzn. wysoka produktywność obserwowana jest w grupach cechującymi dużą spójnością i na odwrót.
Wielkość grupy jest zazwyczaj odwrotnie skorelowana z poziomem jej spójności.
-interakcje – interakcje grupowe mogą mieć charakter formalny, związany z celami grupy, lub nieformalny, odnoszący się do kontaktów towarzyskich. Trzy typy interakcji zachodzących w małych grupach: spotkania służące wymianie informacji- odbywają się w sposób zgodnie z ustalonymi procedurami i porządkiem. Nikt nie oczekuje że zapadną jakieś konkretne decyzje; spotkania służące podejmowaniu decyzji; spotkania towarzyszące szczególnym zdarzeniom.
-cele - stanowią rację bytu każdej grupy. Cele formalne są zazwyczaj długoterminowe i ukierunkowane bądź na osiągnięcie jakiegoś konkretnego efektu, bądź na doprowadzenie do końca jakiegoś procesu. Celami pośrednimi mogą być w tym przypadku zaliczenia z kolejnych przedmiotów. Podlegają one dalszemu rozłożeniu na cele krótkoterminowe. Czyli wybory celów które ostatecznie zaważą na celu głównym/długoterminowym.
-zmiany okresowe – przeobrażenia jakim podlega grupa z upływem czasu. Z czasem coraz bardziej klarowne stają się rolę poszczególnych członków, ustala się hierarchia statusu, ludzie dobrze się poznają dzięki zachodzącym interakcja oraz zdobywają doświadczenie związanym z wspólnym wykorzystaniem zadań.
-normy – opisują jak określone standardy intelektualne i standardy zachowania znajdują zastosowanie ma gruncie grupy, czyli wskazują jak pewne rzeczy zwykło się w tym miejscu robić. Normy możemy podzielić na te przyjmowane w sposób milczący oraz otwarcie głoszone.
olyka2