Koszty jakości w normach
Koszty jakości, to wszystkie koszty działań mających na celu osiągnięcie odpowiedniej jakości oraz koszty wynikające z niewłaściwego nadzoru (czyli inaczej straty poniesione na skutek braku pożądanej, zadawalającej jakości). Koszty jakości są to ściśle określone nakłady związane z uzyskaniem danego poziomu jakości, które (najczęściej w sposób ukryty) przejawiają się w różnych rodzajach i stanowiskach kosztów. Zarządzanie tymi kosztami sprowadza się do doboru takiej struktury nakładów, przy której łączna suma strat i kosztów ponoszonych na zapewnienie jakości będzie mniejsza.
Koszty jakości w normie ISO 9004:2000 [6.8 Zasoby finansowe] (1)
n Zaleca się, aby zarządzanie zasobami objęło działania określające potrzeby i źródła zasobów finansowych. Zaleca się, aby nadzorowanie zasobów finansowych obejmowało porównywanie rzeczywistego wykorzystania z planami i podejm. niezbędnych działań.
n Zaleca się, aby kierownictwo planowało, udostępniało i nadzorowało zasoby finansowe niezbędne do wdrożenia i utrzymania skutecznego i efektywnego systemu zarządzania jakością i do osiągnięcia celów organizacji. Zaleca się, aby kierownictwo rozważyło opracowanie innowacyjnych metod finansowego wsparcia i zachęcania do doskonalenia funkcjonowania organizacji.
Koszty jakości w normie ISO 9004:2000
n Doskonalenie skuteczności i efektywności systemu zarządzania jakością może wpływać pozytywnie na wyniki finansowe organizacji, np.: wewnętrznie poprzez redukcję zakłóceń procesu i uszkodzeń wyrobu, strat w materiałach i czasie albo,
zewnętrznie poprzez redukcję wad produktów, kosztów odszkodowania w ramach gwarancji i rękojmi oraz kosztów utraconych klientów i rynków.
Koszty jakości w normie ISO 9004:2000 [6.8 Zasoby finansowe] (3)
n Sporządzenie sprawozdań dotyczących tych spraw może także dostarczać środki do określania nieskutecznych lub nieefektywnych działań i do inicjowania odpowiednich działań doskonalących.
n Zaleca się wykorzy. sprawozdań finansowych dot.działań związanych z funkcjonow. sys. zarządzania jakością i zgodnością wyrobu podczas przeglądu zarządzania.
Przekrój rodzajowy (1)
n koszty jakości dobre – kwoty wydatkowane na zapewnienie, że poziom świadczonych usług czy dostarczanych produktów spełni lub przewyższy oczekiwania klientów, czyli są to kwoty wydatkowane na sprawność ogółu procesów gospodarczych; zaliczyć tutaj można np.: szkolenia, planowanie, właściwy przepływ informacji, efektywne konstruowanie procesów;
n koszty jakości złe – koszty, których można by uniknąć, gdyby produkty i procesy były perfekcyjne; to koszty niewłaściwego wykonawstwa i wynikające z tego koszty ponownego wykonania, a także koszty inspekcji i usunięcia usterek.
Przekrój rodzajowy - model kosztów jakości PAF
n koszty prewencji (prevention cost) – są to koszty działań mające na celu uniknięcie wadliwości lub koszty doskonalenia jakości;
n koszty oceny (appraisal cost) – koszty badania, kontroli; sprawdzenie, czy są spełnianie wymagania jakościowe;
n koszty błędów (failure cost) – koszty wynikające z niespełnienia wymagań.
Koszty utraconych możliwości (koszty alternatywne)
różnica pomiędzy obecnymi przychodami a przychodami potencjalnymi (które mogłyby zaistnieć jeżeli produkty i usługi byłyby dobrej jakości).
n Koszt związany z jakością, typowy dla organizacji, należy zidentyfikować i monitoro.
n Istotne jest, aby klasyfikacja danych kosztów była związana i spójna z innymi praktykami księgowymi w danym przedsiębiorstwie, tak, aby można było dokonywać porównań pomiędzy okresami kosztów lub powiązanymi działaniami.
n Koszty związane z jakością są dającą się zidentyfikować podgrupą kosztów działalności gospodarczej; księgowi mogą wykorzystać do ich prowadzenia księgę dodatkową lub noty księgowe.
n Dla celów kontrolnych konieczne jest przydzielenie kosztów jakości do pewnego działania, a wykurz. systemu kont w ramach stanowisk kosztów jest jedną z wygodnych metod. Przydzielenie kosztów jest istotne dla analizy i zapobiegania niepowodzeniom. Przydzielenie takie nie może być dokonane wyłącznie przez księgowego; może być konieczne uzyskanie porady ze strony osoby o przygotowaniu technicznym.
BS 6143, pkt 4, Identyfikacja danych kosztowych
Rachunek kosztów jakości to gromadzenie na kontach (bilansowych i pozabilansowych)
wszystkich kosztów związanych z jakością produkcji, powstających we wszystkich sferach realizacji wyrobów oraz analiza kształtowania się tych kosztów. Rachunek kosztów jako umożliwia podejm. działań na rzecz poprawy jako. i optym. tych kosztów.
CEL RACHUNKU KOSZTÓW JAKOŚCI
Sterowanie kosztami (controlling) dla działań zapewniających jakość Zadania jednostki organizacyjnej (w tym działu kosztów / płac) Zadania jednostki organizacyjnej ds. zapewnienia jakości. Ujmowanie i ocena wszystkich ponoszonych w zakładzie kosztów Zestawienie tych kosz., które zaliczyć należy do kosz. jakości Badanie kosztów w celu stworzenia impulsów do poprawy racjonalności działań w zakresie jakości i ogólnej gospodarności Stworzenie bazy inform. dla obliczania oraz planowania kosztów w zakładowym rachunku kosztów. Planowanie i kontrola wszystkich kosztów
Cel prowadzenia rachunku kosztów jakości
ocena efektywności zarządzania jakością za pomocą relacji kosz. do korzyści osiąganych poprzez działania pro jakościowe; stworzenie podstaw dla wew. programów poprawy jakości poprzez identyfikowanie problemów do rozwiązania, obszarów priorytetowych działań lub szans; wzrost wartości firmy wyrażonej w jej cenie.
Funkcje rachunku kosztów jakości
n funkcja informacyjna – zbieranie i agregacja danych,
n funkcja analityczna - dostarczanie indor. umożliwiających przeprowadzenie analizy poziomu i dynamiki w czasie kosz. jakości według grup kosz. i miejsc ich powstania,
n funkcja optymalizacyjna,
n funkcja motywacyjna - ustalanie jakościowych mierników dokonań poszczególnych ośrodków odpowiedzialności oraz stworzenie systemu bodźców finansowych i nie finansowych, które by stymulowały do pożądanych zachowań.
n funkcja kontrolna - dostarczanie informacji kosztowych umożliwiających dokonanie oceny stopnia wykonania przez ośrodki odpowiedzialności podstawowych zadań jakościowych oraz wykorzystanie postawionych do dyspozycji środków finansowych na redl.tych zadań Rachunek kosztów jakości powinien dostarczać informacji na temat:
wielkości kosztów, ich struktury, dynamiki rozwoju, miejsc powstawania.
Wiedząc gdzie i jakie kosz. powstają, możemy szukać przyczyny takiego stanu rzeczy a poprzez to wpływać na ich obniżenie.
Ewidencja kosztów jakości
Schemat ewidencji kosztów jakości
Rachunek uwzględniający rodzaje kosztówà
Rachunek uwzględniający miejsca powstania kosztów jakościà
Rachunek z uwzględnieniem nośników kosztów
Na co koszty zostały poniesione
Podejście procesowe - Model kosztów procesu
n może zostać opracowany dla dowolnego procesu w ramach danej organizacji;
n może być wykorzystywany do identyfikowania i monitorowania kosztów procesu w ramach jednego konkretnego aspektu organizacji (np., system fakturowania, system dystrybucji zamówień czy system rekrutacji); może być także stosowany do monitorowania kosztów ogólnych (np. dla danego wydziału);
...
tekno-inez