SIP Egzamin.doc

1. Co to są SIP, SIT, SIG (GIS)?

SIP (Systemem informacji przestrzennej) - nazywa się system pozyskiwania, przetwarzania i udostępniania danych zawierających informacje przestrzenne oraz towarzyszące im informacje opisowe o obiektach wyróżnionych w części przestrzeni objętej działaniem systemu. Dzielimy na:

- SIT (systemy informacji o terenie) - operujące informacją pierwotną (uzyskaną na podstawie bezpośrednich pomiarów terenowych lub na podstawie wielkoskalowych zdjęć lotniczych) pod względem dokładności odpowiadającą mapom wielkoskalowym (skale większe od 1:5000)

-SIG (systemy informacji geograficznej) - operujące informacją wtórną (przetworzoną), pod względem dokładności i szczegółowości odpowiadającą mapom średnio i małoskalowym, (skala 1:10 000 i mniejsze).

2. Wymień i krótko opisz funkcje SIP.

Podstawową funkcją SIP jest wspomaganie decyzji. Ponadto do podstawowych funkcji należą:

·         wprowadzanie danych

- pozyskiwane danych przestrzennych w drodze: pomiarów terenowych, trójwymiarowej digitalizacji fotogrametrycznej oraz innych metod fotogrametrii i teledetekcji, transferu danych z innych systemów, digitalizacji, skanowania i wektoryzacji map, wykorzystania innych materiałów archiwalnych (niekartometrycznych jak szkice, zarysy, wykazy, itp.).

- wprowadzanie danych opisowych: w trybie interaktywnym lub wsadowym, wprowadzanie manualne związków topologicznych lub ich automatyczne generowanie,

- wykrywanie błędów i redagowanie danych przestrzennych: kontrolowanie danych przestrzennych pod względem formalnym, tj. pod względem formatu i dopuszczalnych wartości, automatyczne wykrywanie błędów topologicznych, ich sygnalizowanie i możliwość interaktywnego usuwania,interaktywna edycja obiektów (usuwanie, modyfikacja),

- wykrywanie błędów i redagowanie danych opisowych: kontrolowanie danych opisowych pod względem formalnym, wykrywanie brakujących opisów, wyszukiwanie i modyfikacja grupy danych, interaktywna edycja danych opisowych.

·         zarządzanie danymi - Zarządzanie danymi można określić jako zespół procesów, których głównym celem jest utrzymanie w należytym stanie zasobów informacyjnych systemu. Aby ten cel osiągnąć dane muszą być sprawdzane i korygowane przed wejściem do systemu, a sposób ich przechowywania powinien uwzględniać niezbędne zabezpieczenia przez fizycznym uszkodzeniem lub dostępem osób nieupoważnionych. Istotną rzeczą jest również, aby zastosowane struktury danych oraz mechanizmy wyszukiwania zapewniły użytkownikowi sprawne udostępnianie informacji. Wśród funkcji przechowywania i zarządzania danymi wyodrębniamy następujące zadania szczegółowe:

określanie praw dostępu poszczególnych użytkowników, wyszukiwanie danych z zastosowaniem różnych warunków, kontrola poprawności, archiwizacja danych.

·         przetwarzanie danych

- konwersje i zmiany struktury danych: automatyczne lub interaktywne łączenie dwóch fragmentów bazy z uzgodnieniem styków, generalizacja, generowanie warstwie na podstawie regularnej lub nieregularnej siatki punktów terenowych, wygładzanie linii przez aproksymację jej przebiegu linia krzywą,

- transformacje: transformacja danych wektorowych lub rastrowych do układu określonego współrzędnymi punktów łącznych, obliczanie współrzędnych w różnych odwzorowaniach kartograficznych,

- analiza przestrzenna: nakładanie warstw, agregowanie, tworzenie obszarów buforowych, wyznaczanie pola części wspólnej obszarów, analiza sieciowa, obliczanie i bilansowanie objętości mas ziemnych, wykonywanie przekrojów powierzchni oraz analiza widoczności,

- analiza statystyczna: ocena dokładności danych, analiza regresji i wariancji.

·         udostępnianie danych -  wykonywanie rysunków na monitorach graficznych, ploterach i drukarkach,  wykonywanie kopii obrazu wyświetlanego na ekranie, yokreślenie znaków umownych, kolorów,  generowanie zestawień i wyrysów, przekazywanie danych w ustalonych formatach zapisu,

3. Co to są metadane?

metadane oznaczają informacje opisujące zbiory danych przestrzennych i usługi danych przestrzennych oraz umożliwiające ich odnalezienie, inwentaryzację i używanie;

4. Co to jest infrastruktura danych przestrzennych?

ESDI Dostarcza użytkownikom zintegrowane usługi geoinformacyjne, np. w zakresie wizualizacji i łączenia informacji oraz dokonywania analiz przestrzennych i czasowych.

ESDI obejmie odpowiednią politykę i organizację, dane i technologie, standardowe mechanizmy przekazu oraz finansowe i ludzkie zasoby, które niezbędne są do tego, aby zaspokojone zostały potrzeby wszystkich użytkowników geoinformacji.Zintegrowane usługi geoinformacyjne realizowane będą w sieci baz danych powiązanych wspólnymi standardami i protokółami.

5. Opisz serwisy WMS.

Web Map Service - międzynarodowy standard udostępniania map rastrowych w internecie. Udostepniane mapy są renderowane na podstawie danych geograficznych zawartych najczęściej w bazie danych lub w plikach i wyświetlane najczęściej w takich formatach jak GIF, JPEG, PNG.

Jeden serwis może oferować kilka warstw tego samego obszaru prezentując jednak różne dane (np. rzeki, line kolejowe, podział administracyjny, itd.).

W celu zobaczenia map użytkownik łączy się z serwerem WMS przy pomocy specjalnego programu - klienta WMS. Klient pobiera z serwera metadane, w których znajduje się lista dostępnych warstw, obsługiwane formaty, systemy współrzędnych itp. Użytkownik wybiera interesujące go warstwy, a program wysyła do serwera zapytanie o gotowy wycinek mapy o zadanych wymiarach i położeniu.

6. Dyrektywa Inspire – czemu ma służyć i co jest jej realizacją w Polsce?

INSPIRE to INfrastructure for SPatial InfoRmation in Europe (Infrastruktura Informacji Przestrzennej w Europie). Innymi słowy jest to zespół środków prawnych, organizacyjnych i technicznych wraz z powiązanymi z nimi usługami oferujący powszechny dostęp do danych przestrzennych na terenie Unii Europejskiej.
Ma on wspomagać ustawodawców w podejmowaniu decyzji i działań mogących mieć bezpośredni lub pośredni wpływ na środowisko.

W ramach INSPIRE w każdym z państw UE ma być stworzony geoportal umożliwiający dostęp do odpowiednio sharmonizowanych zasobów danych przestrzennych w formie usług sieciowych, serwisów katalogowych oraz przede wszystkim poprzez metadane. W Polsce portal ten będzie funkcjonował pod adresem www.geoportal.gov.pl.

25 kwietniu 2004 INSPIRE został opublikowany przez Parlament Europejski jako Dyrektywa.
15 maja 2007 roku nastąpiła ratyfikacja INSPIRE - od tej daty państwa członkowskie maja dwa lata (do 15 maja 2009r.) na dostosowanie i wprowadzenie w życie ustaw i przedsięwzięć koniecznych do spełnienia wytycznych dyrektywy.

7. Wymień i podaj skale dostępnych w Polsce cyfrowych zasobów informacji przestrzenne w skalach 1:10000 i mniejszych.

KSIG jest to rejestr państwowy dla wszystkich instytucji zajmujących się zarządzaniem przestrzenią kraju, który stanowią standaryzowane bazy danych referencyjnych, zawierające informacje o obiektach znajdujących się na i pod powierzchnią Ziemi, wraz z określeniem ich położenia.

Komponenty KSIG:

- Mapa zasadnicza w skalach od 1:500 do 1:5000

- EGiB (ewidencja gruntów i budynków) – baza danych katastralnych,

- TBD – baza danych topograficznych o stopniu szczegółowości odpowiadającym skali 1:10000,

- Ortofotomapa – w tym zdjęcia lotnicze oraz zobrazowania satelitarne,

- VMAP L2 – baza danych wektorowych, o stopniu szczegółowości odpowiadającym skali 1:50 000, służy do prezentacji na mapach treści topograficznej,

- Mapa hydrograficzna Polski 1:50000 (baza Hydro),

- Mapa sozologiczna Polski 1:50000 (baza Sozo),

- BDO – Baza Danych Ogólnogeograficznych

- Jednolity system odniesień przestrzennych.

8. Jaka jest różnica między cyfrowym modelem krajobrazowym a cyfrowym modelem kartograficznym. Narysuj przykład.

Cyfrowy model kartograficzny DCMjest podporządkowany przede wszystkim wymogom prezentacji kartograficznej ipowstaje wprocesie redakcji

Podstawowa baza danych DLMjest możliwie wiernym odzwierciedleniem przestrzeni na przyjętym poziomie uogólnienia. Tworzą ją obiekty o rzeczywistej (niezakłóconej procesem redakcji mapy) geometrii zapisanej w postaci wektorowej.

9. Opisz krótko zasób TBD.

TBD –CYFROWY MODEL KRAJOBRAZU I CYFROWY MODEL KARTOGRAFICZNY

W zasobie TBD wyróżnić można dwie wyraźne jego składowe

:-zasób podstawowy

-zasób kartograficzny (KARTO)

Zasób podstawowy jest częścią zasobu TBD zorganizowaną i zapisaną zgodnie z ogólnie przyjętymi standardami dotyczącymi budowy baz danych przestrzennych właściwymi systemom informacji geograficznej (GIS), zawierającą dane pomiarowe wolne od zniekształceń w wyniku procesów redakcyjnych związanych z prezentacjami kartograficznymi, obarczone jedynie generalizacją pierwotną danych wynikająca z metod pomiaru i przyjętego modelu pojęciowego danych.

Zasób podstawowy TBD stanowią trzy główne bazy składowe:

-"ciągła" przestrzennie wektorowa baza danych topograficznych tworzona w oparciu o technologię GIS (komponent TOPO)

-zapisana w podziale sekcyjnym baza numerycznego modelu rzeźby terenu (komponent NMT)

-zapisana w podziale sekcyjnym baza ortofotomap (komponent ORTOFOTO)

10. Podaj przykłady wykorzystywania TBD.

Sieć dróg, kolei i budowli mostowych jest niezbędną informacją do:

-wykonywania planów zagospodarowania przestrzennego

-instytucje odpowiedzialne za ich wykonywanie: samorząd województwa, samorządy gminne,

-wspomagania systemów służb ratowniczych

-pogotowia ratunkowego, straży pożarnej, policji,

-projektowania i zarządzania siecią drogową, kolejową, tranzytową -Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad, Wojewódzkie, Powiatowei Gminne Zarządy Dróg, Koleje Państwowe,

-projektowania i zarządzania siecią telekomunikacyjną

-zakłady telekomunikacyjne,

-wspomagania służb odpowiedzialnych za utrzymanie czystości

-Miejskie Przedsiębiorstwa Oczyszczania,

-projektowania i wykonywania instalacji przemysłowych.

Sieć cieków stanowi źródło danych dla:

-projektowania i zarządzania ciekami, zbiornikami wód -Zarządzanie Kryzysowe Wojewody Małopolskiego, Regionalne Zarządy Gospodarki Wodnej, Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych.

Sieć uzbrojenia terenu stanowi niezbędna informację dla:

-projektowania, inwentaryzacji oraz zarządzania siecią telekomunikacyjną, elektroenergetyczną, przewodami służącymi do przesyłania cieczy lub gazów -zakładów energetycznych, gazowniczych, ciepłowniczych, kanalizacyjnych, wodociągowych, koncernów paliwowych, hut metalurgicznych i innych zakładów przemysłowych.

Tereny zabudowy i urządzeń z nimi związanych stanowią podstawę informacji dla:

-wspomagania systemów służb ratowniczych

-pogotowia ratunkowego, straży pożarnej, policji,-zarządzania architekturą i nieruchomościami

-właścicieli, administratorów i zarządców nieruchomości, zakładów przemysłowych,-projektowania terenów przeznaczonych pod zabudowę, inwestycji przemysłowych -instytucji odpowiedzialnych za ich wykonywanie: samorząd województwa, samorządy gminne.

Tereny leśne:

-zarządzanie terenami leśnymi

-Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych, nadleśnictw,-wykonywanie planów zagospodarowania przestrzennego -instytucje odpowiedzialne za ich wykonywanie: samorząd województwa, samorządy gminne.

-ochrona środowiska przyrodniczego -samorząd Województwa.

11. Jaka jest treść mapy hydrologicznej?

Na treść tematyczną mapy składają się następujące grupy elementów, uszeregowane w kilku poziomach informacyjnych:

– topograficzne działy wodne,

– wody powierzchniowe,

– wypływy wód podziemnych,

– wody podziemne pierwszego poziomu,

– przepuszczalność gruntów,

– zjawiska i obiekty gospodarki wodnej,

– punkty hydrometryczne pomiarów stacjonarnych.

Każdy z tych elementów jest reprezentowany przez grupę zjawisk i obiektów wodnych przedstawionych na mapie za pomocą znaków umownych.

12. Jaka jest treść mapy sozologicznej?

Na treść tematyczną mapy składają się następujące grupy elementów, uszeregowane w kilku poziomach informacyjnych:

1. Formy ochrony środowiska przyrodniczego:

– grunty orne, łąki, pastwiska, lasy chronione i pozostałe; udokumentowane złoża surowców mineralnych,

– parki narodowe i parki krajobrazowe oraz ich otuliny, rezerwaty i pomniki przyrody

– stanowiska dokumentacyjne, użytki ekologiczne i zespoły przyrodniczo-krajobrazowe,

– ujęcia i strefy ochronne ujęć wód.

2. Degradacja komponentów środowiska przyrodniczego:

– degradacja powierzchni terenu,

– typy gleb zdegradowanych,

– czynniki i klasy uszkodzeń lasów,

– degradacja wód powierzchniowych i podziemnych,

– degradacja powietrza atmosferycznego

– rodzaje przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko,

3. Przeciwdziałanie degradacji środowiska przyrodniczego:

– urządzenia odpylające i odsiarczające, oczyszczalnie ścieków, pasy wiatrochronne, ekrany akustyczne, punkty utylizacji odpadów, miejscowości posiadające kanalizację, punkty monitoringu środowiska.

4. Rekultywacja środowiska przyrodniczego:

– formy rekultywacji.

5. Nieużytki:

– typy nieużytków.

6. Oznaczenia uzupełniające: granice państw, województw, powiatów i gmin, miasta wojewódzkie, powiatowe i siedziby gmin.

Poszczególne elementy treści tematycznej mapy sozologicznej przedstawione są na mapie za pomocą odpowiednich znaków umownych

13. Jaka jest treść mapy glebowo-rolniczej?

Mapa glebowo-rolnicza przedstawia przestrzenną zmienność siedliska glebowego oraz zawiera informacje dotyczące ważniejszych właściwości fizycznych i przydatności rolniczej gleby.

Treść mapy stanowią kompleksy rolniczej przydatności gleb, wydzielone na podstawie budowy profilu glebowego, warunków klimatycznych, usytuowania w terenie oraz stosunków wilgotnościowych, typy genetyczne gleb oraz skład mechaniczny warstw profilu glebowego.

Głównym celem mapy jest racjonalne wykorzystanie rolniczej przestrzeni produkcyjnej przez osoby zajmujące się rolnictwem. Mapę glebowo-rolniczą wykorzystuje się do przygotowania szeregu różnorodnych opracowań, np. mapy zagrożeń erozją wodną i wietrzną, mapy dostępności wód gruntowych dla roślin, mapy sozologicznej. Pełne wykorzystanie informacji zawartych na ww. mapach pozwala na podejmowanie właściwych decyzji w sprawie racjonalnego wykorzystania, ochrony i kształtowania obszarów wiejskich.

14. Wymień dostępne w PIG cyfrowe mapy geologiczne.

1 Mapa geologiczna Polski 1:500 000 

2 Mapa geologiczna Polski 1:200 000 

3 Mapa hydrogeologiczna Polski 1:200 000 

4Szczegółowa mapa geologiczna Polski 1:50 000 

5 Mapa hydrogeologiczna Polski 1:50 000 

6 Mapa geologiczno - gospodarcza Polski 1:50 000

 7 Mapa geośrodowiskowa Polski 1:50 000

 8 Szczegółowa mapa geologiczna Sudetów 1:25 000 

9 Atlasy geochemiczne

15. Podaj źródła danych NMT. Jakie jest stosowane najczęściej i dlaczego?

Podstawowym źródłem danych wykorzystywanych dla potrzeb wykonania NMT mogą być poza zdjęciami satelitarnymi, ortofotomapy, które mogą pochodzić z przetworzenia zdjęć lotniczych wykonanych w ramach dedykowanych nalotów fotogrametrycznych lub zasobów Centralnego Ośrodka Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej. W przypadku wykorzystania ortofotomap udostępnionych przez CODGiK należy dokonać ich dodatkowej aktualizacji w ramach analizy map zasadniczych pozyskanych z powiatowych i miejskich zasobów geodezyjnych oraz w drodze bezpośrednich pomiarów terenowych.

dane do NMT pochodzą z:

-pomiarów terenowych

-zdjęć lotniczych i ich opracowań fotogrametrycznych

·         -map topograficznych i skaningu laserowego lub radarowego

16. Wymień i scharakteryzuj trzy sposoby (modele) zapisu NMT

• regularna siatka punktów (macierz punktów wysokościowych) (ang. GRID -Regular Raster Grid)–jest ...