Biomasa gimnazjum-final.pdf

Scenariusz zajęć dla uczniów gimnazjum

Autor: Elżbieta Tyralska-Wojtycza

2006-03-09

Biomasa – co to takiego?

WSTĘP

Według danych Europejskiego Centrum Energetyki Odnawialnej EC BREC

(G. Wiśniewski), wykorzystanie źródeł energii odnawialnej w 2002 roku w Polsce wynosiło

2,75% w całkowitym zużyciu energii pierwotnej. Najbardziej znaczącym odnawialnym

źródłem energii (OZE) jest biomasa. Jej udział w całkowitej produkcji energii z OZE wynosi

92,0% [produkcja energii elektrycznej – 310 GWH, produkcja ciepła – 102056 TJ; całkowita

produkcja energii - 103173 TJ (teradżuli)]. Udział pozostałych OZE w produkcji całkowitej

jest następujący:

• energia wodna – 7,3%,

• geotermia (pompy ciepła) – 0,5%,

• wiatr – 0,2%,

• energia słoneczna – 0,03%.

Jeżeli do OZE nie będziemy wliczać dużych elektrowni wodnych, udział biomasy

w całkowitej produkcji energii odnawialnej w Polsce wyniesie 98%.

Skoro biomasa ma tak duże znaczenie jako odnawialne źródło energii, to zapewne warto

dowiedzieć się, co to takiego.

CELE

Po zajęciach uczeń potrafi:

• wyjaśnić pojęcie „biomasa”,

• podać przykłady surowców, z których pozyskiwana jest biomasa,

• wyjaśnić możliwości zastosowania biomasy,

• wyjaśnić zalety biomasy w stosunku do konwencjonalnych źródeł energii

CZAS REALIZACJI

45 min.

METODY I TECHNIKI

• technika dyskusji piramidowej,

• pogadanka heurystycznej,

• elementy metody ćwiczeniowej,

• praca z tekstem/Internetem,

• gry dydaktyczne

MATERIAŁY POMOCNICZE

• materiały ze stron internetowych serwisu www.biomasa.org/edukacja ,

• prezentacja „OZE w Polsce”, G. Wiśniewski,

www.6pr.pl/images/prezentacje/s6/Wisniewski_OZE%20w%20Polsce.ppt ,

• schemat ilustrujący zasadę pracy techniką dyskusji piramidowej,

• kartki do zapisania ustalonej w grupach definicji biomasy,

• 4 schematy Biomasa – powstawanie i zastosowanie – jako część planszy, elementy

planszy formatu dużego arkusza papieru pakowego lub dwóch arkuszy papieru typu

klipart pt. BIOMASA – powstawanie i zastosowanie,

• notatnik, przybory do pisania, w tym piaski z grubą płaską końcówką

Scenariusz przygotowany w ramach projektu Fundacji Partnerstwo dla Środowiska

współfinansowanego przez NFOŚiGW.

www.biomasa.org/edukacja

Scenariusz zajęć dla uczniów gimnazjum

Autor: Elżbieta Tyralska-Wojtycza

2006-03-09

PRZEBIEG ZAJĘĆ

Jeśli kogoś poprosić, by podał przykłady odnawialnych źródeł energii, prawdopodobnie

najczęściej wymieni: energię Słońca, wiatru, wody, rzadziej - energię geotermalną czy fal

morskich. Ale żeby energię biomasy? No właśnie, co to jest biomasa?

1. Celem ustalenia znaczenia tego pojęcia proponuję zastosowanie techniki dyskusji

piramidowej. W tym celu poprośmy uczniów, by każdy indywidualnie zapisał po jednej

propozycji wyjaśnienia pojęcia „biomasa”. Następnie uczniowie utworzą pary i postarają

się sformułować wspólny zapis tego pojęcia. W kolejnym etapie dwie pary a następnie

dwie czwórki przygotują wspólną definicję biomasy (kolejne etapy pracy przedstawiono

na załączonym schemacie) . W ten sposób np. w 24 osobowej klasie powinny powstać trzy

definicje tego pojęcia. Prawdopodobnie będą one mieć wiele cech wspólnych, ale

zapewne wystąpią też różnice.

X X

X X X X

X X

definicja pojęcia biomasa

2. Przedstawiciele grup przypinają do tablicy opracowane w zespołach definicje. Jednym

kolorem zakreślają cechy wspólne tych definicji, innym kolorem pisaka podkreślają

różnice (można też zanotować na tablicy te cechy, które powtarzają się w kilku definicjach

oraz te, które wystąpiły pojedynczo).

3. Zanim sprawdzimy, wyjaśnienie tego pojęcia w serwisie internetowym, czyli

zweryfikujemy wyniki pracy uczniów, poprośmy ich o określenie stanu skupienia, w

jakim biomasa może występować.

4. Teraz pora porównać wyniki pracy w grupach z wyjaśnieniem tego pojęcia w serwisie

internetowym. Pod adresem www.biomasa.org/edukacja , znajdziemy zakładkę Biomasa, a

tam wyjaśnienie pojęcia „biomasa”.

5. Jak widać na podstawie poznanej definicji, biomasą jest w zasadzie każda materia

organiczna. Jednak dla porządku i lepszego zapamiętania zapiszmy konkretne nazwy

produktów, które zaliczamy do biomasy. Bo przecież biomasa to nie jeden, ale szereg

różnych pod względem pochodzenia i stanu skupienia produktów. Wyjaśnijmy uczniom,

że do biomasy zaliczamy: brykiet, pelety, biogaz, rośliny pochodzące z upraw

energetycznych. Chcąc uzyskać więcej informacji o poszczególnych rodzajach biomasy

dzielimy uczniów na cztery zespoły. Każdemu zespołowi przydzielamy jeden rodzaj

biomasy z prośbą o odszukanie informacji o pochodzeniu wskazanego rodzaju biomasy

oraz sposobie wykorzystania przez człowieka (jeżeli klasa jest liczna, to proponuję

podzielić uczniów tak, że jednym typem biomasy zajmują się 2-3 zespoły).

Scenariusz przygotowany w ramach projektu Fundacji Partnerstwo dla Środowiska

współfinansowanego przez NFOŚiGW.

www.biomasa.org/edukacja

Scenariusz zajęć dla uczniów gimnazjum

Autor: Elżbieta Tyralska-Wojtycza

2006-03-09

Każda z grup otrzymuje instrukcję do pracy.

Instrukcja

• Posługując się podanym adresem internetowym www.biomasa.org/edukacja/biomasa/ ,

proszę odszukać folder z napisem - Brykiet (każdej grupie przydzielmy inny rodzaj

produktu zaliczanego do biomasy).

• Proszę kliknąć w ten napis i odszukać odpowiedzi na pytanie, z czego otrzymywany jest

ten rodzaj biomasy i jakie ma zastosowanie. Wyniki pracy proszę zanotować na

otrzymanej części schematu, który po wykonaniu pracy przez każdy z zespołów utworzy

planszę pt. „BIOMASA – powstawanie i zastosowanie”.

• Proszę zanotować zalety tego rodzaju biomasy. Dlaczego warto ją stosować?

• Czas pracy – 15 minut.

6. Po wykonaniu tej pracy poprosimy uczniów, by przedstawiciele grup zaprezentowali

wyniki pracy z Internetem w formie zapisu w swojej części schematu. Po

zaprezentowaniu pracy czterech grup powstanie plansza np. do powieszenia w klasie,

która równocześnie może być podstawą do sporządzenia notatki z zajęć.

Schemat Biomasa – powstawanie i zastosowanie znajduje się w Załączniku nr 1.

7. Na zakończenie wróćmy jeszcze do pytania - jakie zalety ma biomasa? Dlaczego warto ją

stosować?

• W trakcie pracy z Internetem zanotowaliście zalety brykietu, pelet, upraw energetycznych

i biogazu. Poniżej podano tylko kilka z nich. Przeczytajcie ten tekst a następnie z

zaznaczonych liter ułóżcie hasło.

• ZEROWA EMISJA CO 2

• LOKALNE POZYSKIWANIE SUROWCÓW

• NISKA EMISJA SO 2

• LOKALNE WYKORZYSTANIE ODPADÓW

• OBNIŻENIE KOSZTÓW SKŁADOWANIA I TRANSPORTU

ŹRÓDEŁ ENERGII

• SĄ ŹRÓDŁEM ENERGII ODNAWIALNEJ

• OGRANICZENIE EMISJI GAZÓW CIEPLARNIANYCH

HASŁO: ......................................................

• Jeśli zanotowaliście jeszcze inne zalety biomasy dopiszcie je do powyższej listy.

Scenariusz przygotowany w ramach projektu Fundacji Partnerstwo dla Środowiska

współfinansowanego przez NFOŚiGW.

www.biomasa.org/edukacja

Scenariusz zajęć dla uczniów gimnazjum

Autor: Elżbieta Tyralska-Wojtycza

2006-03-09

ZAŁĄCZNIKI

Załącznik nr 1 - Schemat

powstawanie

i zastosowanie

Scenariusz przygotowany w ramach projektu Fundacji Partnerstwo dla Środowiska

współfinansowanego przez NFOŚiGW.

www.biomasa.org/edukacja

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: