epidemiologia zgonów- samobójstwa.pdf

Probl Hig Epidemiol 2010, 91(1): 92-98

Epidemiologia zgonów dzieci i młodzieży z powodu

samobójstw w Polsce w latach 1999-2006

Epidemiology of children and adolescent suicides in Poland in 1999-2006

Ewelina Napieralska, Zbigniew Kułaga, Beata Gurzkowska, Aneta Grajda

Zakład Zdrowia Publicznego, Instytut „Pomnik-Centrum Zdrowia Dziecka” w Warszawie

Wprowadzenie. W Stanach Zjednoczonych i Europie coraz więcej młodych

ludzi popełnia samobójstwo. Również w Polsce współczynnik zgonów

z powodu samobójstwa w przedziale wiekowym 10-19 lat jest wysoki.

Cel. Analiza samobójstw w grupie dzieci i młodzieży 10-19 lat.

Materiał i metody. Anonimowe rekordy zgonów dzieci i młodzieży w wieku

10-19 lat w latach 1999-2006 uzyskano z Głównego Urzędu Statystycznego

(GUS). Zgony grupowano wg przyczyny – samobójstwo, wieku i płci oraz

analizowano zmianę w czasie współczynników umieralności.

Wyniki. W latach 1999-2006 śmiercią samobójczą zmarło 2556 dzieci

i młodzieży. W rozpatrywanym okresie znaczącą większość młodych

samobójców stanowili chłopcy: 2181 przypadków, co w grupie wiekowej

10-14 stanowiło 79,38% całości grupy, natomiast w przedziale wiekowym

15-19 lat 86.09%. Najwyższą liczbę samobójstw odnotowano w maju,

a najniższą w miesiącach lipiec-sierpień Głównym sposobem popełniania

samobójstwa było powieszenie. Współczynniki umieralności wśród chłopców

i dziewcząt w wieku 10-14 uległy zwiększeniu w okresie 1999-2006

z wartości, odpowiednio 2/100 000 do 2,5/100 000 i 0,3/100 000 do

1,1/100 000 (odnotowano tendencję statyczną w przypadku dziewcząt).

W przypadku młodzieży w wieku 15-19 lat współczynniki samobójstw

dokonanych oscylowały w granicach: 14,0-17,9/100 000 (chłopcy)

i 2,3-2,8/100 000 dziewczęta; w tej grupie wieku nie wykazano istotności

statystycznej zmiany współczynnika do roku 1999 do 2006.

Wnioski. Przedstawione wyniki mogą być przyczynkiem do wyznaczenia

kierunków prewencji. Najbardziej zagrożoną grupą są chłopcy w przedziale

wiekowym 15-19 i do nich przede wszystkim powinny być adresowane

programy proilaktyki.

Introduction. In the USA and Europe suicides of young people have been

constantly increasing, also in Poland suicidal death rates for youth aged

10-19 years remain high.

Aim. To investigate general characteristics of suicides among children and

adolescents aged 10-19 years.

Materials and methods. Anonymous deaths records of children and

adolescents aged 10-19 years for the years of 1999-2006 were obtained

from the Central Statistical Oice (GUS). Deaths were grouped according

to cause, age and gender and the change over time in mortality rates

was analyzed.

Results. Between 1999 and 2006 in Poland 2256 children and adolescents

died a suicidal death. Males outnumbered females in youth suicide: 2181

cases; in the age group of 10-14 years there were 79.38% of male suicides

and in the age group of 15-19 years – 86.09%. The highest suicide number

among youth was noted in May, the lowest in July-August. Death by hanging

and sufocation was the most common suicide method. Between 1999 and

2006 suicidal death rates in the age group of 10-14 years increased from

2/100 000 to 2.5/100 000 and from 0.3/100 000 to 1.1/100 000 of

boys and girls respectively, with statistical tendency for change in case of

girls. Suicidal death rates in case of 15-19-year-old adolescents oscillated

between 14.0 and 17.9/100 000 (boys), and 2.3 and 2.8/100 000 (girls)

without statistical signiicance of change over time.

Conclusions. Treatment would likely be efective by providing appropriate

coping skills and preventing future suicidal attempts in high-risk youngsters

i.e. 15–19 year-old males. This group should focus particular attention of

preventive programs.

Słowa kluczowe: samobójstwa, dzieci, młodzież

Key words: suicide, children, adolescents

Adres do korespondencji / Address for correspondence

Mgr Ewelina Napieralska

Zakład Zdrowia Publicznego, Instytut “Pomnik-Centrum Zdrowia Dziecka”

al. Dzieci Polskich 20, 04-730 Warszawa

tel. (0-22) 815-11-45; e-mail: zdrowie.publiczne@czd.pl

www.phie.pl

Nadesłano: 21.10.2009

Zakwaliikowano do druku: 22.01.2010

Wykaz skrótów

WHO – Światowa Organizacja Zdrowia

APC – roczna zmiana procentowa ( Annual Percent Change )

GUS – Główny Urząd Statystyczny

ICD-10 – rewizja 10 Międzynarodowej Statystycznej Kla-

syikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych

IS – iloraz szans ( Odds Ratio )

PU – przedział ufności

Wprowadzenie

Współczesna literatura naukowa obituje w szereg

odniesień dotyczących kwestii zachowań samobój-

czych [1]. Wydawać by się więc mogło, iż temat jest

tak doskonale znany, że możliwe jest podjęcie skutecz-

nych działań prewencyjnych. Jednak samo zjawisko

samobójstwa dotyka wielu płaszczyzn, a na proces

składa się kilka elementów: myśli samobójcze, próby

Napieralska E i wsp. Epidemiologia zgonów dzieci i młodzieży z powodu samobójstw w Polsce w latach 1999-2006

samobójcze i w końcu samo samobójstwo (tzw. samo-

bójstwo dokonane) [1]. Przegląd dostępnej literatury

przedmiotu wskazuje, iż uwaga badaczy skupiona jest

na zagadnieniach związanych z próbami samobójczy-

mi [2]. Niemniej jednak, z punktu widzenia zdrowia

publicznego, najważniejszą kwestią do rozpatrzenia

jest analiza zgonów spowodowanych samobójstwem

dokonanym, to bowiem one stanowią bezpowrotną

stratę dla społeczeństwa. Statystki dotyczące trendów

światowych ukazują, iż krajami z najwyższymi współ-

czynnikami zgonów w populacji ludzi dorosłych są

kraje Europy Wschodniej (najwyższe współczynniki

– Litwa, Rosja, Białoruś) [3].

Źródłem wiedzy na temat polskiej populacji z pew-

nością są badania przeprowadzone w 2007 roku na

podstawie kart zgonów z roku 2004, zebranych przez

WHO – Health for All Mortality Database . Badania

dotyczyły populacji w przedziale wiekowym 15-59

lat, niemniej jednak na szczególną uwagę zasługuje

grupa wiekowa młodzieży i młodych dorosłych (15-29

lat). Istotnym wnioskiem płynącym z badań jest nie-

pokojący wzrost współczynnika zgonów z powodu

samobójstw w populacji młodych ludzi w Polsce [4].

Zważywszy zatem na fakt, iż stan zdrowia dzieci

i młodzieży jest gwarancją rozwoju państwa, niepoko-

jącym zjawiskiem wydają się coraz częstsze doniesienia

o nasilających się zachowaniach autodestrukcyjnych

w tej grupie wiekowej. Być może przyczyną zwiększonej

liczby samobójstw są czynniki, o których wspomina się

w odniesieniu do depresji, mianowicie: rozpowszechnie-

nie środowiskowych czynników patogennych, do któ-

rych zalicza się m.in. duże migracje ludności i związane

z tym zmiany środowiska, szkoły, grupy rówieśniczej,

poczucie izolacji, osamotnienia oraz brak poczucia

bezpieczeństwa. Ponadto zwraca się uwagę na zwięk-

szenie w populacji zużycia leków, których działaniem

niepożądanym może być depresja [5]. Niepokojące

trendy obserwuje się również w innych krajach, np.

szacuje się, iż w Stanach Zjednoczonych 1-2/100 000

dzieci i młodzieży poniżej 15 roku życia będzie usiło-

wało popełnić samobójstwo, wskaźnik ten wzrasta do

11/100 000 w grupie wiekowej 15-19 lat [6]. Problem

zagrożeń z zakresu zdrowia psychicznego zauważa

również Unia Europejska, która prowadzi politykę na

rzecz propagowania zdrowia psychicznego oraz tworzy

podstawy współpracy i wymiany dobrych praktyk, roz-

wiązań i badań naukowych. Europejski Pakt na Rzecz

Zdrowia i Dobrostanu Psychicznego obejmuje 5 priory-

tetów, m.in. zapobieganie depresji i samobójstwom oraz

zdrowie psychiczne młodych ludzi a edukacja [7].

Psychologowie rozwoju zwracają uwagę, iż okres

dojrzewania jest często bardzo burzliwym etapem

rozwoju młodego człowieka, w którym staje się on

bardziej wrażliwy na wszelkie aspekty zmian własnej

izyczności, emocjonalności i seksualności. Jest to

czas buntu, negacji norm i konliktów, co stanowi

dobre podłoże dla wykształcenia zaburzonego obrazu

własnego „ja”, oraz zachowań autodestrukcyjnych.

Przedmiotem niniejszego artykułu jest analiza

zgonów spowodowanych samobójstwem wśród dzieci

i młodzieży, uwzględniająca cechy różnicujące grupy

takie jak płeć, wiek (rozpatrywany w dwóch katego-

riach: 10-14 oraz 15-19 lat) oraz sposób popełnienia

samobójstwa.

Materiały i metody

Indywidualne, anonimowe rekordy zgonów dzieci

i młodzieży w wieku 10-19 lat w latach 1999-2006

uzyskano z Głównego Urzędu Statystycznego (GUS).

Rekord zawierał następujące dane: rok i miesiąc uro-

dzenia i zgonu, wiek w momencie zgonu (lata ukoń-

czone), płeć, wyjściowa (pierwotna) przyczyna zgonu

wg ICD-10, miejsce zgonu (szpital, inny zakład opieki

zdrowotnej, dom, inne), województwo zamieszkania,

klasyikacja miejsca zamieszkania (miejska/wiejska).

Dane o wielkości populacji wg wieku i płci pozyskano

z Bazy Danych Demograia – GUS (http://www.stat.

gov.pl/demograia/index.html).

Liczebność populacji na dzień 30 czerwca danego

roku obliczono jako średnią z liczebności na dzień 31

grudnia roku poprzedniego i 31 grudnia roku danego.

W zbiorze rekordów zgonu za lata 1999-2002 w za-

kresie wieku 10-19 lat brakowało przyczyny zgonu

w 33 rekordach – co było związane z kontynuacją

strajku lekarzy z lat 1997-1998, polegającego na nie

podawaniu przyczyny zgonu na karcie zgonu. Dane

te pominięto w dalszej analizie zakładając, że wpływ

ich braku na wnioskowanie był niewielki.

Analizie poddano zgony zakodowane jako samo-

bójstwa (kody ICD-10: X60-X84, Y87.0). Wyznaczo-

no współczynniki umieralności na 100 000 mieszkań-

ców wg płci, kategorii wieku: 10-14 i 15-19 lat. Dane

opracowano z użyciem pakietu statystycznego SAS 9.1

for Windows oraz EpiInfo 3.5.1. Istotność statystyczną

różnic częstości zgonów między płciami oraz grupami

wieku badano testem chi-kwadrat. Wyznaczono iloraz

szans (IS) zgonu chłopców w porównaniu do dziewcząt

wraz z 95% przedziałami ufności (PU) ilorazu szans.

Istotność statystyczną zmiany w czasie współczyn-

nika umieralności badano szacując regresję liniową,

w której zmienną objaśnianą był logarytm naturalny

współczynnika umieralności, natomiast zmienną ob-

jaśniającą rok. Zastosowanie modelu w takiej postaci

pozwala wyznaczyć stałą w badanym okresie roczną

zmianę procentową ( Annual Percent Change – APC),

zgodnie z równaniem: APC=(exp(b1)-1)*100, gdzie

b1 to oszacowanie parametru przy zmiennej rok.

Wyznaczono również 95% przedziały ufności APC

w analizowanym okresie oraz istotność statystyczną

zmiany współczynników umieralności. Za granicz-

Probl Hig Epidemiol 2010, 91(1): 92-98

ny poziom istotności statystycznej przyjęto wartość

p<0,05. Wartości p w zakresie 0,05-0,1 uznano za

tendencję statystyczną.

Tabela II. Zmiana współczynników samobójstw młodzieży w wieku 10-14

oraz 15-19 lat w latach 1999-2006

Table II. Change in suicide rates of adolescents aged 10-14 and 15-19 years

between 1999-2006

Wyniki

W latach 1999-2006 śmiercią samobójczą zmar-

ło 2556 dzieci i młodzieży (w przedziale wiekowym

10-19 lat). W okresie 1999-2006 znaczącą więk-

szość młodych samobójców stanowili chłopcy: 2181

przypadków, co w grupie wiekowej 10-14 stanowiło

79,38% całości grupy (p<0,01; IS=1,55; przedział

ufności: 1,46-1,64), natomiast w przedziale wieko-

wym 15-19 lat 86,09% (p<0,001; IS: 1,69; przedział

ufności: 1,66-1,71). W dokładniejszej analizie grupy

wiekowej 15-19 można zauważyć proporcjonalny

wzrost liczby samobójstw i większy udział procentowy

w kolejnych latach życia (tab. I, ryc. 1).

Rok

10-14

15-19

wsp.

1999

2,0

0,3

305 17,9

2,7

2000

2,5

0,6

238

2,6

2001

2,5

0,2

243 14,3

2,4

2002

2,1

0,7

246 14,7

2,6

2003

1,1

0,4

233 14,4

2,3

2004

1,9

0,7

228 14,7

2,7

2005

2,1

0,6

230 15,4

2,8

2006

2,5

1,1

227 15,7

2,4

231

1950

315

0,84

0,07

0,74

0,83

APC

-0,92

15,76

-0,45

-0,27

l95_PU

-11,24

-1,96

-3,56

-3,05

u95_PU

10,59

36,68

2,76

2,6

Tabela I. Stosunek wieku i płci samobójstw dokonanych

Table I. Age and gender ratio in suicidal deaths

p – istotność statystyczna zmiany; APC – roczna zmiana procentowa,

l95%_PU – dolna granica 95%PU; u95%_PU – górna granica 95%PU

płeć

Wiek (lata)

razem

10-14 N (%)

15-19 N (%)

3,0

chłopcy

dziewczta

razem

chłopcy

231 (79 %)

1950 (86%)

2181

2,5

dziewczęta

60 (21%)

315(14%)

375

razem

291

2265

2556

2,0

1,5

wsp.zgonów

udział %

1,0

0,5

0,0

1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006

Ryc. 2. Współczynnik umieralności w grupie wiekowej 10-14 lat

Fig. 2. Mortality rate in the age group of 10-14 years

chłopcy

dziewczta

razem

wiek w latach

Ryc. 1. Udział procentowy oraz współczynnik samobójstw chłopców

15-19 lat w kolejnych latach życia

Fig. 1. Percentage and rate of suicides in boys aged 15-19 years in

consecutive life years

W rozpatrywanym okresie współczynnik umie-

ralności z powodu samobójstw wykazuje tendencje

wzrostową dla obu płci w przedziale wieku 10-14

(dziewczęta z 0,3 na 1,1/100 000 a chłopcy z 2 do

2,5/100 000). Wykazano brak istotności statystycz-

nej wzrostu (mierzony roczną zmianą procentową)

w grupie chłopców i tendencję statystyczną wzrostu

w grupie dziewcząt (APC=15,76, p=0,07). W grupie

wiekowej 15-19 lat stwierdzono wahania współczynni-

ka: w grupie dziewcząt w zakresie od 2,3 do 2,8/100

000; w grupie chłopców od 14,0 do 17,9 /100 000

(tab. II) bez istotności statystycznej zmian (APC,

odpowiednio (dziewczęta; chłopcy): -0,27; -0,45)

(ryc. 2, ryc. 3).

1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006

Ryc. 3. Współczynnik umieralności w grupie wiekowej 15-19 lat

Fig. 2. Mortality rate in the age group of 15-19 years

W większości przypadków samobójstwo doko-

nywane było w miejscach nieokreślonych, w domach

oraz w innych określonych miejscach (wg kodu miej-

sca zdarzenia Międzynarodowej Klasyikacji Chorób

i Problemów Zdrowotnych – Rewizja 10). Najwyższą

liczbę samobójstw odnotowano w maju, a najniższą

Napieralska E i wsp. Epidemiologia zgonów dzieci i młodzieży z powodu samobójstw w Polsce w latach 1999-2006

w miesiącach lipiec-sierpień. Różnica ta wykazywała

istotność statystyczną (p=0,005). Z całą pewnością

taką zmienność sezonową determinowały przede

wszystkim przypadki samobójstw chłopców w prze-

dziale wiekowym 15-19 lat, których szczegółowy

rozkład przedstawia rycina 4.

Główną metodą popełniania samobójstwa było

powieszenie. Ta forma dominowała zarówno w całej

grupie wiekowej rozpatrywanej bez względu na płeć

czy wiek, ale również przy uwzględnieniu tych cech

różnicujących. Pewne zmiany w dalszej hierarchii,

poza niekwestionowanym nr (1), kształtowały się

następująco:

Tabela III. Podział według miejsca popełnienia samobójstwa

Table III. Distribution according to place of suicide

Miejsce popełnienia samobójstwa*

miejsce nieokreślone

1386

54,23

dom

946

37,01

inne określone miejsce

166

6,49

III

IV V VI VII VIII

IX X XI XII

gospodarstwo rolne

0,82

Ryc. 4. Zmienność sezonowa samobójstw chłopców 15-19 lat w pro-

centach

Fig. 4. Seasonal change in suicides of boys aged 15-19 years in %

szkoła

0,47

instytucja mieszkalna

0,39

ulica, autostrada

0,31

miejsce handlu i usług

0,16

teren przemysłowy i budowlany

0,08

chłocy i dziewczęta 10-19 lat

1. powieszenie

2. skok z wysokości

3. zatrucie

miejsce uprawiania sportu i gim.

0,04

*wg ICD-10

Tabela IV. Podział według miesiąca popełnienia samobójstwa

Table IV. Distribution according to month of suicide

Miesiąc popełnienia samobójstwa

chłocy 10-19 lat

1. powieszenie

2. skok z wysokości

3. zatrucie

dziewczęta 10-19 lat

1. powieszenie

2. zatrucie

3. skok z wysokości

maj

259

10,13

styczeń

250

9,78

kwiecień

249

9,74

listopad

243

9,51

czerwiec

220

8,61

chłocy 10-14 lat

1. powieszenie

2. skok z wysokości

3. utopienie

chłocy 15-19 lat

1. powieszenie

2. skok z wysokości

3. zatrucie

dziewczęta 10-14 lat

1. powieszenie

2. skok z wysokości

3. zmiażdzenie pojaz-

du mechanicznego

dziewczęta 15-19 lat

1. powieszenie

2. zatrucie

3. skok z wysokości

październik

212

8,29

marzec

205

8,02

grudzień

201

7,86

luty

195

7,63

Ryc. 5. Najczęściej wybierane metody popełnienia samobójstwa w ka-

tegoriach płci i wieku

Fig. 5. The most frequent methods of suicide according to gender

and age

wrzesień

195

7,63

sierpień

165

6,46

lipiec

162

6,34

Tabela V. Metoda popełnienia samobójstwa w kategorii płci i wieku

Table V. Method of suicide according to gender and age

Metoda popełnienia samobójstwa

Dziewczęta 10-19

Chłopcy 10-19

Ogółem 10-14

Ogółem 15-19

powieszenie

1 (N=251; 66,93%)

1( N= 1975; 90,55%)

1 (N=270; 92,78%)

1 (N=1956; 86,36%)

skok z wysokości

3 (N=39; 10,40%)

2 (N= 88; 4,03%)

2 (N=9; 3,09%)

2 (N=118; 5,21%)

zatrucia

2 (N=54; 14,40%)

3 (N=46; 2,11%)

5 (N=2; 0,69%)

3 (N=98; 4,32%)

postrzał i podobne

7 (N=3; 0,80%)

4 (N=20; 0,92%)

6 (N=1; 0,34%)

5 (N=22; 0,97%)

wskoczenie przed ruchomy przedmiot

5 (N=7; 1,87%)

5 (N=16; 0,73%)

5 (N=2; 0,69%)

6 (N=21; 0,92%)

inne

6 (N=4; 1,07%)

6 (N=15; 0,69%)

N=0

7 (N=19; 0,84%)

zmiażdżenie pojazdu mech.

4 (N=13; 3,47%)

7 (N=13; 0,60%)

4 (N=3; 1,03%)

4 (N=23; 1,02%)

utopienie

6 (N=4; 1,07%)

8 (N=0,37%)

3 (N=4; 1,37%)

8 (N=8; 0,35%)

N=375

N= 2181

N=291

N=2265

Probl Hig Epidemiol 2010, 91(1): 92-98

– w grupie chłopców 10-14 lat: powieszenie (1), skok

z wysokości (2), utopienie (3);

– w grupie dziewcząt 10-14 lat: powieszenie (1), skok

z wysokości (2), zmiażdżenie pojazdu mechanicz-

nego (3);

– w grupie chłopców 15-19 lat: powieszenie (1), skok

z wysokości (2), zatrucie (3);

– w grupie dziewcząt 15-19 lat: powieszenie (1),

zatrucie (2), skok z wysokości (3) (tab. V, ryc. 5).

wydaje się być liczbą niewielką. Warto w tym miejscu

zwrócić uwagę na możliwość zastosowania ewentualnej

prewencji. Jednym z często pojawiających się zaleceń

proilaktyki suicydologicznej jest ograniczenie środ-

ków umożliwiających popełnienie samobójstwa [13],

co w świetle przedstawionej charakterystyki polskich

młodocianych samobójców stanowi skuteczny środek

prewencyjny tylko w stosunku do niewielkiego odset-

ka z nich (wybierających metody takie jak: zatrucia,

zmiażdżenia w pojeździe mechanicznym oraz postrzał

(X60-X69; X82; X72-X75)) – łącznie 330 przypadków

z 2556 stwierdzonych zgonów. Pozostałym metodom

takim jak powieszenie, utopienie, skok z wysokości czy

wskoczenie pod ruchomy przedmiot (X70; X71; X80;

X81) bardzo trudno jest w ten sposób przeciwdziałać.

W tym miejscu warto również wspomnieć, iż wyniki

badań wyraźnie wskazują, iż wraz z wiekiem rozszerza

się zakres możliwości popełnienia samobójstwa, co

z jednej strony może wynikać z większej wyobraźni

i możliwości intelektualnych młodych ludzi, z dru-

giej zaś może być skutkiem faktycznej zwiększonej

dostępności niebezpiecznych środków np. leków.

Kolejną kwestią, na którą zwracają uwagę badacze,

jest rozpoznanie czynników ryzyka. Obecnie wyróż-

nia się następujące: depresja i poczucie beznadziei,

zaburzenia psychiczne, słabe dostosowanie społeczne,

doświadczanie przemocy izycznej, psychicznej bądź

seksualnej, dysfunkcje oraz przypadki samobójstw

w rodzinie, długotrwałe problemy zdrowotne, słabe

strategie radzenia sobie ze stresem i wcześniejsze próby

samobójcze [14]. Wyznaczając różnorakie korelaty,

zauważono między innymi, iż wśród dziewcząt choru-

jących na anoreksję wzrasta prawdopodobieństwo za-

machu samobójczego [15], a najczęstszym powodem

śmierci osób chorych na schizofrenię jest samobójstwo

[1]. Wykazano również, iż upośledzenie umysłowe

nie zwiększa ryzyka popełnienia samobójstwa. W ba-

daniach nad tą grupą przedstawiono, że prawdopodo-

bieństwo samobójstwa wśród upośledzonych kobiet

jest takie samo, jak w grupie kobiet w populacji ogólnej,

zaś w przypadku mężczyzn prawdopodobieństwo to

spada o 1/3 [15].

Istnieje zjawisko luktuacji i sezonowości podej-

mowanych prób. W badaniach przeprowadzonych

w Szkocji na próbie obejmującej lata 1969-1987 wy-

znaczono rozkład częstości prób samobójczych dla

kobiet, gdzie szczytowe miesiące przypadały na okres

letni, a spadek występował zimą. Takie badania, były

dokonywane w wielu krajach, często jednak uzyskiwa-

no zmienne rezultaty. Wynikać to może z faktu analizy

dwóch zjawisk: prób samobójczych oraz samobójstw

dokonanych [16]. Analiza samobójstw dzieci i mło-

dzieży polskiej wykazuje, że najwięcej samobójstw

popełnionych zostało w maju. Wydaje się, że próba

zweryikowania hipotezy, iż może to mieć związek z sy-

Dyskusja

Powyższa analiza ukazuje charakterystykę

samobójstw dokonanych przez dzieci i młodzież

w Polsce, w okresie od 1999 do 2006 roku w oparciu

o dane o zgonach Głównego Urzędu Statystycznego.

Tendencje rozwojowe mówią o wzroście ilościowym

zjawiska w całej populacji, szybszym wzroście liczby

samobójstw wśród mieszkańców wsi oraz zmianie

w strukturze demograicznej, polegającej na zwiększo-

nym udziale samobójstw w młodzieżowych grupach

wiekowych [3]. Tendencja wzrostowa współczyn-

ników zgonów w Polsce jest spójna z tendencjami

światowymi. Według WHO śmiertelność z powodu

samobójstw w przeciągu ostatnich 45 lat wzrosła

o 60%, a w populacji 15-19 lat stanowi jedną z pięciu

przyczyn zgonów w tej grupie wiekowej [9].

Samobójstwa tak młodych ludzi budzą wiele kon-

trowersji i nasuwają szereg wątpliwości dotyczących

motywów, charakterystyki, oraz możliwości prewencji.

Nie dziwi zatem fakt, iż interpretacji zjawiska jest

bardzo wiele. Jednym z czołowych wyzwań jest próba

odpowiedzi na pytanie: Czy młodzi samobójcy prze-

jawiają zaburzenia psychiczne?

W literaturze przedmiotu (publikacje głównie

skupiające się na badaniach niedoszłych samobójców)

prezentowane są dwa stanowiska. Pierwsze z nich

wskazuje, iż dominującym aspektem, który skłania

młodych ludzi do samobójstwa jest patologia życia

rodzinnego [10], drugie zakłada, iż pacjenci ze skłon-

nościami samobójczymi często stosują mechanizmy

obronne, które ukrywają ich tendencje samobójcze

lub depresje [11]. W tym kontekście mówi się, iż za-

burzenia psychiczne stwierdza się u 90% młodzieży

podejmującej zamachy samobójcze [1].

W Stanach Zjednoczonych jedną z teorii wyja-

śniających zjawisko tendencji wzrostowej liczby sa-

mobójstw jest fakt zwiększenia dostępności do broni

palnej [12], nie tłumaczy to jednak powodów wzrostu

współczynnika w krajach europejskich, w których

dostęp do broni nie jest tak powszechny, a zwiększony

odsetek zgonów spowodowanych śmiercią samobójczą

jest następstwem stosowania innych (poza bronią

palną) metod. W Polsce w wyniku postrzałów (X70)

w latach 1999-2006 zginęły 23 osoby, co porównując

z liczbą samobójstw w wyniku powieszenia (2226)

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: