Ortodoncja dokument.pdf

Punkty antropometryczne

Trichion (tr) - punkt leżący na granicy przecięcia linii włosów z linią środkową.

Glabella (g) /gładzizna/ - leży w miejscu najbardziej wysuniętym ku przodowi kości czołowej, między

łukami brwiowymi nad nasadą nosa w linii środkowej

Nasion (n) - punkt leżący w miejscu połączenia obu kości nosowych z kością czołową w linii

•i

środkowej.

Subnasale (sn) - leży na przejściu podstawy nosa w wargę górna.

Alare (al) - punkt położony najbardziej bocznie na skrzydełku nosa.

Gnathion (gn) - punkt leżący najniżej na dolnej krawędzi żuchwy.

Orbitale (or) - punkt leżący najniżej na dolnym brzegu oczodołu, pionowo pod źrenicą przy oku

skierowanym na wprost /skórny i kostny/. Przechodzi przez niego płaszczyzna frankfurdzka.

Tragion (t) punkt leżący na górnej krawędzi guzka /skrawka/ ucha.

Porion (po) - punkt leżący w najwyższym miejscu górnego brzegu otworu słuchowego zewnętrznego.

Stomion (sto) - punkt znajdujący się na szparze jamy ustnej w linii środkowej.

Labiale superius (ls) - punkt leżący na granicy czerwieni wargi górnej w linii środkowej ciała.

Labiale inferius (li) - punkt leżący na granicy czerwieni wargi dolnej w linii środkowej ciała.

Cheilion (ch) - punkt położony najbardziej bocznie w kącie ust.

Prosthion (pr) - najdalej ku przodowi wysunięty punkt na wyrostku zębodołowym szczęki, znajdujący

się pomiędzy siekaczami przy środkowymi. s

Pogonion (pg) - punkt leżący na wierzchołku guzowatości brodowej.

Gonion (go) - punkt leżący najbardziej ku dołowi i ku tyłowi na kącie żuchwy, w miejscu przejścia

trzonu żuchwy w gałąź.

Płaszczyzna pośrodkowa / strzałkowa, sagitałna / przechodzi przez wszystkie punkty pośrodkowe i

dzieli głowę i twarz na dwie części prawą i lewą.

Płaszczyzna frankfurcka / pozioma, horyzontalna, uszno - oczna /przechodzi przez punkty orbitale i

tragion i jest prostopadła do płaszczyzny pośrodkowej. Płaszczyzna ta została wprowadzona przez

Iheringa w 1872 roku, a uznana na Zjeździe Antropologów we Frankfurcie w 1884 roku.

Płaszczyzna oczodołowa /Simona 1919 r /, przechodzi przez dwa punkty orbitale i jest prostopadła do

płaszczyzny pośrodkowej i frankfurckiej. Dzieli twarz na część przednią i tylną.

Płaszczyzna czołowa / Kantorowicza, harda 1921 r /, przechodzi przez punkt glabella i jest

równoległa do płaszczyzny oczodołowej Simona.

Pole biometryczne -jest to przestrzeń zawarta między płaszczyzna oczodołową/Simona/ i

płaszczyzną czołową /Kantorowicza/. Służy do analizy profilu twarzy.

Płaszczyzna uszno - nosowa , płaszczyzna Campera; przebiega od górnego brzegu wejścia do

przewodu słuchowego /tragus/ do punktu subnasale.

Staw skroniowo - żuchwowy / articulatio temporomandibularis /

SSŻ - łączą podstawę czaszki z żuchwą, są jedynymi stawami w organizmie, których czynność jest

sprzężona ze sobą, są stawami złożonymi /piętrowymi/. W skład stawu wchodzą:

- powierzchnie stawowe dołka i guzka stawowego na kości skroniowej

- krążek stawowy / chrząstka śródstawowa /

- głowa stawowa wyrostka kłykciowego żuchwy

- torebka stawowa wzmocniona więzadłami i

Powierzchnia stawowa kości skroniowe składa się z części tylnej wklęsłej - dołu żuchwowego

i przedniej wypukłej - guzka stawowego.

Dół stawowy /żuchwowy /-fossa articularis /mandibulae /w przedniej części jest pokryty chrząstką,

ponieważ tylko w tej części przylega do niego głowa żuchwy. W przeciwieństwie do innych stawów

chrząstka dołu stawowego jest chrząstką włóknistą a nie szklistą. Dołek stawowy zajmujący przednią

część dołu żuchwowego leży ku przodowi od szczeliny skalisto - bębenkowej, która dzieli dół żuchwy

na część przednią/ łuskową/ i część tylną/ bębenkową/.

Guzek stawowy / tuberculum articulare /jest także pokryty chrząstką włóknistą i stanowi uwypuklenie

kostne przebiegające równolegle do dołka stawowego.

Głowa stawowa / caput mandibulae /, cała leży wewnątrz torebki stawowej, jednak tylko jej przednia

część jest pokryta chrząstką

Krążek stawowy / discus articularis /- chrząstka śródstawowa, znajduje się między głową żuchwy a

dołem stawowym, dzieląc staw na dwie nie łączące się ze sobą części; górną/ krążkowo - skroniową/

i dolną / krążkowo - żuchwową. Krążek stawowy ma kształt dwuwklęsłej soczewki dostosowanej do

dołka stawowego i głowy żuchwy / wyrównuje on różnicę w ukształtowaniu ich powierzchni /. Jest

zbudowany ze zbitej tkanki łącznej.

Torebka stawowa / capsula articularis I, ma kształt lejka zwróconego podstawą ku górze i zbudowana

jest z elastycznej tkanki łącznej, otaczając od zewnątrz staw. Torebka jest luźna i pozwala na znaczną

ruchomość głowy stawowej, tak iż może nastąpić zwichnięcie stawu bez przerwania torebki.

Wiązadła stawowe — zbudowane są ze ścięgńistej, nieelastycznej tkanki łącznej ograniczają w pewnym

stopniu wychylenia żuchwy, wzmacniając cienkie ściany torebki stawowej.

Wiązadło boczne / ligamentum la tera le / , skroniowo - żuchwowe / ligamentum

temporomandibułare I ogranicza ruchy żuchwy w kierunku bocznym i tylnym. Przyczepia się do

podstawy wyrostka jarzmowego, skąd biegnie ku tyłowi i dołowi, przyczepiając się do bocznej i tylnej

powierzchni szyjki żuchwy.

Wiązadło klinowo - żuchwowe / ligamentum sphenomandibulare / ogranicza ruchy żuchwy ku

dołowi i bokowi. Biegnie od zewnętrznej części kolca klinowego ku przodowi i dołowi, przyczepiając

się do wewnętrznej powierzchni gałęzi żuchwy w okolicy otworu żuchwowego.

Wiązadło ryłcowo - żuchwowe / ligamentum stylomandibulare / ogranicza wysuwanie żuchwy do

przodu. Biegnie od wyrostka rylcowego skośnie ku przodowi i dołowi do tylnego brzegu ramienia i

kąta żuchwy.

W więzadłach znajdują się zakończenia nerwowe, które są źródłem impulsów kierujących czynnością

mięśni decydujących o ruchach w stawie.

Warunkach prawidłowych - przy zamkniętych ustach i podczas ruchów - fizjologiczne stosunki w

stawach SŻ zależą m. in. od następujących czynników: ukształtowania łuków zębowych, typu okluzji,

rodzaju prowadzenia żuchwy / kłowe, sieczne, grupowe /, wysokości zwarcia, przebiegu i rodzaju

powierzchni okluzyjnej / wysokość guzków zębowych, rodzaj interkuspidacji itp. /.

Ruch: krążek —głowa żuchwy w dolnym piętrze stawu jest głównie ruchem obrotowym

Ruch : dołek stawowy - krążek w górnym piętrze jest to ruch ślizgowy

Podczas zwarcia zębów głowa stawowa znajduje się w części centralnej dołka stawowego.

Ruch opuszczania żuchwy - odpowiada otwieraniu ust i następuje podczas skurczu mięśni:

żuchwowo -gnykowego, bródowo - gnykowego i przedniego brzuśca mięśnia dwubrzuścowego /przy

ustalonej kości gnykowej/. W trakcie niewielkiego rozwierania szczęk, aż do położenia

spoczynkowego w dolnym piętrze stawu odbywa się ruch obrotowy głowy żuchwy wokół osi

poprzecznej / w dolnym piętrze stawu - ruch zawiasowy/.

Podczas większego rozwarcia odbywa się ruch ślizgowy /poprzedni/ w piętrze górnym z

przemieszczeniem krążków stawowych, w trakcie którego głowa żuchwy przesuwa się wzdłuż

powierzchni stawowej na szczyt guzka.

* prawidłowy ruch przesuwania głowy stawowej ku przodowi odbywa się wraz z chrząstka

śródstawową, ruch chrząstki śródstawowej ku przodowi następuje dzięki skurczowi części włókien

mięśnia skrzydłowego bocznego, które przyczepiają się do torebki stawowej i są zrośnięte z kraikiem.

Ruch unoszenia żuchwy - ruch głowy żuchwy w trakcie zwierania przebiegają w odwrotnej kolejności

i odpowiada zamykaniu ust. Zachodzi on dzięki skurczowi mięśni żwaczy, skrzydłowych bocznych i

skroniowych, przy czym tylne włókna mięśnia skroniowego pociągają żuchwę ku tyłowi.

Głowy stawowe przesuwają się wówczas ze szczytu ku podstawie guzka stawowego. Dalsze

unoszenie żuchwy odbywa się przez jednoczesny ruch poślizgowy ku tyłowi i ruch zawiasowy głowy

stawowej.

, j.

Ruch żuchwy ku przodowi - w procesie wysuwania i cofania /ruchy protruzyjno - retruzyjne/ biorą

udział dwa piętra stawu SŻ, w stawie odbywa się przemieszczanie zarówno głów, jak i krążków z

przewagą ruchu ślizgowego. Ruch głowy stawowej tzw. droga stawowa składa się z dwu faz: ruchu

obrotowego w dolnym piętrze stawu i ruchu ślizgowego na guzek stawowy w górnym piętrze stawu

Ruch wysuwania następuje dzięki jednoczesnemu obustronnemu skurczowi mięśni skrzydłowych

bocznych przy współdziałaniu zewnętrznych włókien mięśni żwaczy i przednich włókien mięśni

skroniowych.

Mięśnie skrzydłowe boczne pociągają również krążek stawowy.

Droga siekaczy dolnych /strzałkowa/ - powstaje podczas przesuwania ślizgowego siekaczy dolnych

ku przodowi po powierzchniach podniebiennych siekaczy górnych do momentu wzajemnego

zetknięcia się ich brzegów siecznych.

Jeżeli nachylenie strzałkowej drogi stawowej i strzałkowej drogi siecznej mają ten sam kąt w

stosunku do płaszczyzny poziomej, to mówimy o równoległym przesunięciu żuchwy i wówczas zęby

żuchwy nie utraciłyby kontaktu z zębami górnymi /ta sytuacja jest spotykana bardzo rzadko/.

Najczęściej /średnia z badań/ powierzchnia podniebienna siekaczy górnych tworzy z płaszczyzną

poziomą kąt /strzałkowy drogi siecznej/ około 40 - 50°, droga stawowa kąt średni 33°.

A zatem przy ruchu żuchwy do przodu, wobec większego kąta strzałkowego drogi siecznej niż drogi

stawowej, przedni punkt żuchwy opuszcza się w większym stopniu niż w okolicy trzonowców.

W przypadku zwarcia nożycowego, ruch wysuwania żuchwy prowadzi do utraty kontaktu zębów

trzonowych dolnych z górnymi = zjawisko Christensena.

Odstęp między powierzchniami żującymi" zębów bocznych jest tym większy, im głębsze jest

zachodzenie zębów przednich, /niekorzystne przy protezach całkowitych/

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: