Ćwiczenie 1.doc

Ochrona Przyrody

Ćwiczenie 1

„Siedliska podlegające prawnej ochronie.

Analiza fitosocjologiczna i flory gatunków podlegających prawnej ochronie.

Charakterystyka siedlisk słodkowodnych.”

Pracę wykonali:

Adrian Staszałek

Dariusz Czyżewski

Grzegorz Gil

Konrad Waszkiewicz

IV rok Ochrona Środowiska (studia niestacjonarne)

Wydział Kształtowania Środowiska i Rolnictwa ZUT w Szczecinie

Listopad 2009 r.

Siedliska występujące w systemach słodkowodnych:

3110 - Jeziora lobeliowe.

3130 - Brzegi lub osuszane dna zbiorników wodnych ze zbiorowiskami z Littorelletea, Isoëto–Nanojuncetea.

3140 - Twardowodne oligo– i mezotroficzne zbiorniki z podwodnymi łąkami ramienic Charetea.

3150 - Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion.

3160 - Naturalne dystroficzne zbiorniki wodne.

3260 - Nizinne i podgórskie rzeki ze zbiorowiskami włosieniczków.

I.                    3110 – Jeziora lobeliowe.

19

Definicja:

Miękkowodne jeziora oligotroficzne, mezotroficzne i wczesne stadia rozwoju jezior dystroficznych, odznaczające się obecnością izoetydów oraz zespołu Isoëto‑Lobelietum s. lato.

Jezioro lobeliowe to taki zbiornik, w którym występują razem lub osobno charakterystyczne gatunki roślin (izoetydy) – lobelia jeziorna Lobelia dortmanna, poryblin jeziorny Isoëtes lacustris, poryblin kolczasty Isoëtes echinospora, brzeżyca jednokwiatowa Littorella uniflora, wywłócznik skrętoległy Myriophyllum alterniflorum, tworzą właściwe sobie asocjacje i nieograniczenie się reprodukują. Jeziora, które w przeszłości należały do typu jezior lobeliowych, a aktualnie nie spełniają żadnego z powyższych kryteriów, należy uważać za historycznie lobeliowe, lub określać je jako lobeliowe zdegradowane.

Zbiorowiska roślinne identyfikujące siedlisko:

Klasa Littorelletea uniflorae

Rząd Littorelletalia uniflorae

Związek Lobelion dortmannae

Zespół Isoëto–Lobelietum dortmannae zespół poryblinu jeziornego i lobelii jeziornej

Podzespoły: I.–L. isoëtosum lacustris

I.–L. typicum

I.–L. lobelietosum

I.–L. littorelletosum

Związek Isoëtion lacustris

Zespoły:

Isoëtetum echinosporae zespół poryblinu kolczastego

Myriophylletum alterniflori zespół wywłócznika skrętoległe-go

Związek Hydrocotylo–Baldellion

Zespoły i zbiorowiska:

Luronietum natantis zespół elismy wodnej

Ranunculo–Juncetum bulbosi zespół jaskra leżącego i situ drobnego

Zbiorowisko z Sparganium angustifolium zb. z jeżogłówką pośrednią

Klasa Utricularietea intermedio–minoris

Rząd Utricularietalia intermedio–minoris

Związek Sphagno–Utricularion

Zespół Sparganietum minimi zespół jeżogłówki najmniejszej

Klasa Scheuchzerio–Caricetea nigrae

Rząd Scheuchzerietalia palustris

Związek Caricion lasiocarpae

Zespoły:

Calletum palustris zespół czermieni błotnej

Caricetum lasiocarpae zespół turzycy nitkowatej

Klasa Charetea

Rząd Charetalia

Związek Nitellion flexilis

Zespoły:

Nitelletum flexilis

Nitelletum capillaris

Związek Fontinalion antipyreticae

Zbiorowisko z Drepanocladus sordidus zb. z sierpowcem brudnym

Klasa Potametea

Rząd Potametalia

Związek Nymphaeion

Zespoły:

Polygonetum natantis zespół rdestu ziemnowodnego

Nupharo–Nymphaeetum albae zespół grążela żółtego i grzybieni białych

Nymphaeetum candidae zespół grzybieni północnych

Nupharetum pumili zespół grążela drobnego

Znaczenie ekologiczne i biocenotyczne:

Występowanie izoetydów ze związku Lobelion dortmannae w jeziorach jest uważane za wskaźnik specyfiki ekosystemów wodnych charakteryzujących się wysokimi walorami czystości wód, a zarazem ich specyficznego składu mineralnego, polegającego na bardzo niskim zmineralizowaniu wód i często śladowych ilościach wapnia. Tylko w takich wodach mogą rozwijać się izoetydy, które w naszych jeziorach, poza walorem przyrodniczym, nie znajdują związków z np. ichtiofauną. Niemniej jednak w głębokich i dużych jeziorach lobeliowych występuje populacja ryb łososiowatych reprezentowana przez sielawę.

II.                 3130 - Brzegi lub osuszane dna zbiorników wodnych ze zbiorowiskami z Littorelletea, Isoëto–Nanojuncetea.

Definicja:

Zbiorowiska drobnych tero-fitów i bylin na okresowo zale-wanych brzegach i dnach stawów rybnych oraz zbioro-wiska niskich bylin występujące w przybrzeżnych wodach i na brzegach oligo- i mezotroficz-nych jezior.   Zbudowane są

głównie z gatunków osiągających na terenie Polski wschodnią granicę areału i należą do rzadkich składników flory.

W tym siedlisku wyodrębnia się dwa podtypy:

·         3130–1 Roślinność mezotroficznych zbiorników wodnych należąca do związków Lobelion, Hydrocotylo-Baldenion i Eleocharition acicularis.

Wodne lub ziemnowodne zbiorowiska drobnych bylin występujące w przybrzeżnych, płytkich wodach i na płaskich brzegach oligo– i mezotroficznych jezior oraz na dnach okresowo osuszonych stawów rybnych zebrane w klasie Littorelletea (związki: Lobelion, Hydrocotylo‑Baldenion, Eleocharition acicularis)

·         3130–2 Roślinność mezotroficznych zbiorników wodnych należąca do związku Elatini–Eleocharition ovatae.

Krótkotrwałe, pionierskie zbiorowiska drobnych terofitów z klasy Isoeto‑Nanojuncetea (związek: Elatini–Eleocharition ovatae) rozwijające się na łagodnie nachylonych brzegach oraz dnach pozbawionych wody stawów hodowlanych i (bardzo rzadko!) na brzegach małych stawów i mokrych depresji śródpolnych.

Zbiorowiska roślinne identyfikujące siedlisko:

Klasa Littorelletea uniflorae

Rząd Littorelletalia uniflorae...