Wybory zarzadza prezydent nie pozniej niż na 90 dni przed uplywem 4 letniej kadencji poprzedniego sejmu, zarzadzajac wybory na dzien wolnu od pracy przypadajacy nie pozniej niż na 30 dni przed uplywem poprzedniej kadenji.kandydatow na poslow i senatorow mogą zglaszac partie polityczne i wyborcy.Skrocenie kadencji sejmu może nastapic wlasna uchwala 2/3 ustawowej liczby lub poprzez prezydenta9obligatoryjnie,fakultatywnie)wówczas prezydent zwyznacza wybory w ciagu 45dni od dnia skrocenia, a pierwsze posiedzenie w ciagu 15 dni od wyborow.skrocenie kad sejmu powoduje skrocenie kad. Senatu TS, rzadu,
Dziala na sesjach jawnych.utajnienie może nastapic na wsnosek prezydium,30 poslow, 10 senatorow,jeżeli wymaga tego dobro panstwa-uchwala bezwzgledna w obecnosci polowy.
Organami sejmu sa:marszalek,prezydium,konwent seniorow,komisje stale, nadzwyczajne,resortowe,problemowe,sledcze-powolane bezwz.11 osob,na wniosek prezydium komisji 15 poslow,decyzje sa prawomocne gdy wezmie udzial w posiedzeniu 1/3 czlonkow komisji.Posel może nalezec do max 2 komisji.terminy posiedzen sejmu ustala sam sejm lub prezydium,w senacie marszalek senatu.powinno się zawiadomic o tym Prezydenta, czlonkow RM, pierwszego prezesa SN, Niku,NBP,RPO.wnioski w sprwaie porzadku obrad dostarcza się marszalkowi nie pozniej niż na 10 dni przed obradami.
Posel senator może być pociagniety do opowi. Przed TS na wniosek marszalka uchwala sejmu. Za nabywanie majatku samorzadu lub skarbu panstwa.
Prawa Poslow: wystapienie do Tk- 50poslow/30 senatorow,zglaszanie wstepnego wniosku do odpow przed TS 115 poslow,wniosek o powolanie RPO 35 poslow.
TRYB UCHWALODAWCZY- senat 30 dni sejm może odrzucic stanowisko senatu bezw.wiek.polowy.prezydent 21 dni,TK-jeżeli orzeknie niezgodnosc kilku aktow, prezydent podpisuje po zasiegnieci opini marszalka sejmu,veto prezydenckie może być uchylone 3/5 co najmniej polowy w sejmie.ogloszenie ustawy przez prezydenta, wchodzi w zycie w ciagu 14 dni. Inicajtywa ustawodawcza, poslowie(min.15,komisje stale) senat RM, prezydent 100tys obywateli.
PROJEKT PILNY tylko RM może uznac swój projekt za pilny, klauzule pilnosc można usunac do zakonczenia 2 czytania odbywaja się tylko 2 czytania,skomisja stala ma na rozpatrzenie projektu 30 dni.wszelkie poprawki senatu sa rozpatywane nie mogą to być projekty ustaw dotyczace: ustaw podatkowych, wyborczych do s se prezydenta org samorzadu, ustaw regulujacych ustroj i właściwości wladz publicznych, kodeksow. po3 dni w senacie 14 dni wprezydent 7 dni.jeżeli prezydent odmowi podpisu nie wydluza się czasu wszystko trzeba zalatwic w 7 dni.
KOMPETENCJE
-ustawodawcza,
-kontrolna- sprawuje kontrole nad RM, jej dzialanimi i kierunkiem polityki, udzilela rzadowi absolutorium(jego brak to powszechna dymisja rzadu),pociaganie do odpowiedzialnosci parlamentarnej min i RM,wotum zaufania, wotum nieufnosci, interpelacje, zapytania poselskie, rezolucje,deklaracje, apele, oswiadczenia, kontrola za pomoca NIKu
-kreacyjna, sejm powoluje: prezesa niku , RPO,generalnego inspektora ochrony danych osobowych,prezesa instytutu pamieci narodowej-za zgoda senatu, samodzielnie- zastepcow przewod i czlonkow TS,sedziow TK, na wniosek prezydenta prezesa NBP 4 do KRS se 2, s-4 se 2 do KRRiT, 1/3 skladu RPP s i se
pozostale : decyduje o stanie wojny i pokoju w imieniu RP,zwoluje referendum.
PREZYDENT
Funkcje arbitra – prawo rozwiazania sejmu, prawo zarzadzania ref, prawo wyglaszania oredzia, prawo do zarzadzania stanow nadzwyczajnych,,
Najwyzszy przedstawiciel RP, gwarant ciaglosci wladzy, stoi na strazy bezpiezenstwa i suwerennosci panstwa nienaruszalnosci i niepodzielnosci terytorium, czuwa nad przestrzeganiem konst, wykonuje swoje zadania w zakresie i na zasadach okreslonych w konst i ustawach,
Oproznienie urzedu: smierc, niewaznosc wyborow, zrzeczenie się urzedu, choroba stwierdzona przez sejm 2/3 ustawowej liczby, orzeczenie TS,- zastepstwo sede vacante, jeżeli ts orzecze niemoznosc sprawowania uzedu przez prezydenta – zastepstwo sede plene Osoba zastepujaca prezydenta nie może skrocic kad sejmu.
-w zakresie pol zagranicznej: ratyfikuje umowy zawarte przez RM- o czy zawiadamia sejm i senat- umowy wymagaja zgody jeżeli dotycza praw i wolnosci obywateli, sojuszy, obciazenia panstwa finansowao.szczegolna procedura dla umow przekazaujacych org.miedzynarodowym kompetencje naczelnych org panstwowych-tryb zgody na ratyfikacje-bezwzg.polowy,(sejm lub ref) zgoda – 2/3 polowy zg narodowego w ramach pol zagranicznej prezydent wspoldziala z RM, może zwrocic się do TK z umowami miedzynarodowymi przed ratyfikacja.
-Najwyzszy zwierzchnik sil zbrojnych, w czasie pokoju wykonuje te funkcje za pomoca Min obrony narodowej,mianuje szefa sztabu generalnego i dowodcow
-W razie zagrozenia bezp na wniosek prezesa RM oglasza mobilizacje, również na jego wnosek mianuje Naczelnego dowodce sil zbrojnych i ich uzycie. Na wniosek min obrony okresla i nadaje stopnie wojskowe.wspolpracuje z rada bezp narodowego
W stosunku do wl ustawodawczej – skracanie kad, zwolanie na pierwsze posiedzenie, zarzadzanie wyborow, wplyw na tresc prawa- veto, wydawanie rozporzadzen z moca ustawy, wplyw na rzad- powolanie rzadu, wplyw na zmine rzadu ( jeżeli z takim wnioskiem wystapi prezes RM), oddzialywanie na biezace funkcjonowanie rzadu- rada gabinetowa
Mianuje- I prezesa SN, NSA, prezesa,wice TK,prezesowSN, wiceprezesoe NSA,Prezesa NBP na wniosek sejmu, czlonkow RPP,RBN,KRRIT,szefa kancelari, KRS-3
Prezydent wydaje rozporzadzenia ,zarzadzenia, postanowienia,
ODPOWIEDZIALNOSC- za kierunek polityki nie ponosi odpow bo bierze ja na siebi min kontrasygnujacy i prezes RM. Prezydenta można jedynie pociagnac do odpowiedzialnosci w zwiazku z pelniona funkcjq- odpow konstytucyjna prawna,sformulowanie oskarzenia, na podstawie zlamania przezydenta prawa, wydaje zgromadzenie narodowe- specjalnie powolana komisja odpowiedzialnosci konstytucyjnej.jeżeli orzecze ona ze jest podstawa do oskarzenia wybiera się z jej grona dwie osoby pelniace role oskarzycieli.nastepnie zgr.narodowe podejmije uchwale o wszczecie procedury przed TS wiekszoscia 2/3 ustawowej liczby na wniosek ¼ zgromadzenia czyli 560-140- o winie orzeka TS jeżeli popelni przestepstwo pospolite TS może przyznac sankcje karne w postaci pozbawienia wolnosci.
przemekn5