Oznaczenia wielkości i symboli:
Te – czas ekspozycji (suma czasów trwania czynności) [min],Tj – czas trwania j-tej czynności w narażeniu [min],m – liczba czynności w narażeniu,n – liczba serii pomiarowych,l – liczba dni roboczych w tygodniu,LAeq,Ti – równoważny poziom dźwięku A w i-tej serii pomiarowej [dB],(LEX,w)k – poziom ekspozycji na hałas dla k-tego dnia pracy [dB],LAeq,Te – równoważny poziom dźwięku A w czasie ekspozycji [dB],LEX,8h – poziom ekspozycji na hałas odniesiony do 8-godzinnego dnia pracy [dB],LEX,w – poziom ekspozycji na hałas odniesiony do tygodnia pracy [dB],LAmax – maksymalny poziom dźwięku A [dB],(LAmax)i – wartość skuteczna poziomu dźwięku A w i-tej serii pomiarowej [dB],LC,PIK – szczytowy poziom dźwiękuC [dB],(LC,PIK)i– wartość chwilowa poziomu dźwięku C w i-tej serii pomiarowej [dB],NDN – wartości dopuszczalne poziomu hałasu [dB],WN – wskaźnik narażenia na hałas (krotność normy),LAeq – równoważny poziom dźwięku A występujący w czasie obserwacji [dB]tdop – dopuszczalny czas pracy w narażeniu na hałas w ciągu doby [min].
ETAP 1Charakterystyka stanowiska pracy, która obejmuje m.in. informacje na temat rodzaju wykonywanej pracy, narażonych pracowników i specyfiki zagrożenia:
· Określenie, czy praca dotyczy jednorodnego procesu technologicznego pod względem narażenia na hałas, czy jest podzielona na kilka różnych czynności lub jest wykonywana na kilku różnych stanowiskach pracy pod względem narażenia na hałas;
· Określenie grupy narażonych pracowników, czy są zatrudnieni młodociani lub kobiety w ciąży, w odniesieniu do których przyjmuje się inne wartości dopuszczalne;
· Określenie rodzaju hałasu występującego na stanowisku pracy, czy jest to hałas słyszalny, czy hałas infradźwiękowy lub ultradźwiękowy, czy ma on charakter hałasu ustalonego lub hałasu nieustalonego.
ETAP 2Czas ekspozycji w ciągu doby jest obliczany ze wzoru 1:
(1)
ETAP 3Równoważny poziom dźwięku A jest obliczany ze wzoru 2 (średnia arytmetyczna) dla hałasu ustalonego, ze wzoru 3 (średnia logarytmiczna) dla hałasu nieustalonego i według wzoru 4 dla kilku różnych czynności w narażeniu:
, (2), (3), (4)
ETAP 4Poziom ekspozycji na hałas odniesiony do 8-godzinnego dnia pracy jest obliczany ze wzoru 5:
, (5)
ETAP 5Poziom ekspozycji na hałas odniesiony do tygodnia pracy (w przypadku nierównomiernej ekspozycji w poszczególnych dniach tygodnia) jest obliczany ze wzoru 6:
, (6)
ETAP 6Maksymalny poziom dźwięku A jest obliczany ze wzoru 7:
, (7)
ETAP 7Szczytowy poziom dźwięku C jest obliczany ze wzoru 8:
, (8)
ETAP 8Wartości dopuszczalne poziomu dźwięku są to wartości NDN i wartości progów działania.
Wartości NDN są zawarte w rozporządzeniach [8, 9, 11, 12] (ze względu na ochronę zdrowia – kryterium szkodliwości) i w Polskich Normach, np. [7] (z uwzględnieniem pozasłuchowych skutków oddziaływania hałasu – kryterium uciążliwości) lub odczytywane bezpośrednio z tablicy 1 i 2.
Wartości progów działania dla hałasu słyszalnego wynoszą:
· dla poziomu ekspozycji na hałas odniesionego do 8-godzinnego dobowego wymiaru czasu pracy wartość progu działania wynosi 80 dB,
· dla poziomu ekspozycji na hałas odniesionego do tygodnia pracy wartość progu działania wynosi 80 dB,
· dla szczytowego poziomu dźwięku C wartość progu działania jako przyjmuje się wartość NDN wynoszącą 135 dB.
Tabela 1. Wartości dopuszczalne dla hałasu słyszalnego ze względu na ochronę zdrowia, które obowiązują jednocześnie (kryterium szkodliwości) [dB].
Grupa pracowników
Poziom ekspozycji dla 8 h dnia pracy
Poziom ekspozycji dla tygodnia pracy
Maksymalny poziom dźwięku A
Szczytowypoziom dźwięku C
LEX,8h
LEX,w
LAmax
LC,PIK
Ogół pracowników
85
115
135
Kobiety w ciąży
65
110
130
Młodociani
80
Tabela 2. Wartości dopuszczalne dla hałasu słyszalnego ze względu na możliwość realizacji przez pracownika jego podstawowych zadań (kryterium uciążliwości) [dB].
ETAP 9
Stanowisko pracy
Równoważny poziom dźwięku
W kabinach bezpośredniego sterowania bez łączności telefonicznej, w laboratoriach, w których są źródła hałasu, w pomieszczeniach, gdzie są maszyny i urządzenia liczące, maszyny do pisania i w innych pomieszczeniach o podobnym znaczeniu.
75
W kabinach dyspozytorskich, obserwacyjnych i zdalnego sterowania z łącznością telefoniczną używaną w procesie sterowania, w pomieszczeniach do wykonywania prac precyzyjnych i w innych pomieszczeniach o podobnym znaczeniu.
W pomieszczeniach administracyjnych, biur projektowych, przeznaczonych do prac teoretycznych, opracowywania danych i w innych pomieszczeniach o podobnym znaczeniu.
55
Wskaźniki narażenia na hałas (krotność normy) są obliczane ze wzoru 9 w odniesieniu do poziomu ekspozycji na hałas dla 8-godzinnego dnia pracy lub tygodnia pracy, maksymalnego poziomu dźwięku A, szczytowego poziomu dźwięku C, a do oceny końcowej przyjmuje się zawsze maksymalną wartość spośród obliczonych wskaźników:
lub ,(9)
Przykładowe wartości wskaźników (krotności normy) w zależności od poziomu ekspozycji na hałas dla 8-godzinnego dnia pracy (85 dB) przedstawiono w tablicy 3.
Tabela 3. Przykładowe zależności wskaźnika narażenia od poziomu ekspozycji na hałas dla 8-godzinnego dnia pracy (85 dB).
Poziom ekspozycji na hałas [dB]
Wskaźnik narażenia (krotność normy)
0,100
76
0,126
77
0,158
78
0,199
79
0,251
0,316
81
0,398
82
0,501
83
0,631
...
dzidzia2603