RYNEK PIENIĘŻNY.pdf

RYNEK PIENIĘśNY

Rynek pienięŜny dostarcza kapitału krótkoterminowego na finansowanie działalności

bieŜącej banków, przedsiębiorstw, innych podmiotów i osób fizycznych. Rynek ten jest

mechanizmem zamiany pieniądza bankowego (banków komercyjnych) na pieniądz banku

centralnego. Chroni banki przed niewypłacalnością, stanowi rynek rezerw kasowych

systemu bankowego i gospodarki finansowej państwa. Jest miejscem spotkania popytu

na pieniądz i jego podaŜy spotkania podmiotów dysponujących nadmiarem pieniądza i

cierpiących na jego niedobór. Pieniądz jest tu towarem posiadającym swoją wewnętrzną

wartość.

Szeroka interpretacja rynku pienięŜnego definiuje go jako strukturę rynku finansowego o

specyficznych cechach:

1. jest on segmentem rynku finansowego w znacznym stopniu kontrolowanym

przez bank centralny

2. jest rynkiem, na którym występuje znaczna ilość pośredników finansowych

3. jest źródłem utrzymania płynności finansowej wszystkich podmiotów

gospodarczych

4. jest miejscem kształtowania bazowych stóp procentowych

5. jest rynkiem wyznaczającym poziom kursów walutowych

6. jest rynkiem, na którym cena instrumentów finansowych jest funkcją

zapotrzebowania budŜetu na pieniądz gotówkowy

Charakterystyczne cechy rynku pieniądza wyznaczają mu fundamentalne zadania w

systemie gospodarczym. Na rynku pienięŜnym ma miejsce:

zaopatrywanie się podmiotów gospodarczych w płynność,

alokacja zasobów finansowych i transformacji ich terminów oraz ryzyka,

zawieranie wszystkich transakcji krótkoterminowych między podmiotami

sektora finansowego i pozafinansowego

emisja i obrót instrumentów finansowych sektora bankowego

handel papierami wartościowymi i instrumentami finansowymi nie mającymi

tego statusu

Składowymi rynku pienięŜnego są:

rynek międzybankowy – na którym operacje prowadzone instrumentami

finansowymi są zastrzeŜone wyłącznie dla banków komercyjnych i banku

centralnego

detaliczny rynek bankowy (lokacyjnokredytowy) – uczestnikami są róŜne

podmioty gospodarcze: gospodarstwa domowe, przedsiębiorstwa, sektor

publiczny, niebankowe instytucje finansowe, które korzystają z lokat

krótkoterminowych i kredytów bankowych

rynek krótkoterminowych bonów lokacyjnych – rynek weksli i innych

papierów wartościowych emitowanych przez niebankowe podmioty

gospodarcze,

rynek walutowy – na którym dominują banki komercyjne operujące walutą

obcą i dewizami

Z punktu widzenia powszechności zawieranych transakcji na rynku pienięŜnym

wyodrębniamy:

■ rynek zamknięty, tzw. rynek międzybankowy,

■ rynek otwarty, rynek emisji i obrotu róŜnych krótkoterminowych instrumentów

dłuŜnych podmiotów niebankowych.

Bardziej przejrzysty w ocenie zasad funkcjonowania jest podział na:

▶ rynek detaliczny, czyli rynek operacji bankowych z klientem,

▶ rynek hurtowy, czyli rynek lokat międzybankowych i krótkoterminowych

dłuŜnych papierów wartościowych.

Rynek międzybankowy

Jest rynkiem wolnych środków pienięŜnych, miejscem, gdzie pod wpływem popytu i

podaŜy pieniądza banku centralnego równowaŜy się stan aktywów i pasywów banków

komercyjnych.

Poprzez transakcje na rynku międzybankowym banki komercyjne mogą planowo

regulować własną płynność, a takŜe:

zyskują większy stopień niezaleŜności od kredytu refinansowego banku centralnego,

dostają moŜliwość spekulacji na instrumentach finansowych rynku i przez to poszerzają

źródła własnej dochodowości operacyjnej.

Wolne środki płynne zaleŜą od czynników, które dzielimy na:

bezpośrednie, wynikające z braku pełnej synchronizacji wpłat i wypłat z czynności

operacyjnych prowadzonych w bankach komercyjnych, które wpływają na rozmiary

rezerw gotówkowych bez względu na politykę płynnościową banków komercyjnych,

pośrednie, determinujące ogólne warunki gromadzenia płynnych rezerw w systemie

bankowym.

Czynniki pośrednie to:

1. polityka kredytowa/lokacyjne banków komercyjnych,

2. pozycja banków komercyjnych w systemie pośrednictwa finansowego,

3. polityka rezerwy obowiązkowej, prowadzona przez bank centralny,

4. system norm ostroŜnościowych zewnętrznych i wewnętrznych banków komercyjnych,

5. stopień umiędzynarodowienia systemu bankowego,

6. stan koniunktury gospodarczej.

Rynek międzybankowy wobec banków komercyjnych umoŜliwia zarządzanie płynnością i

prowadzenie planowania finansowego.

Banki komercyjne zawierają transakcje o róŜnym okresie zapadalności, aby ukształtować

strukturę zapotrzebowania na płynność. Podstawowe transakcje rynku międzybankowego

mają formę depozytu.

Depozyt międzybankowy – transakcja polegająca na przyjęciu lub udzieleniu przez jeden

bank drugiemu określonej kwoty środków pienięŜnych na określony czas, przy określonej

stopie procentowej.

Ze względu na okres trwania depozyty międzybankowe dzielimy na:

krótkoterminowe, o okresie trwania od jednego dnia do jednego miesiąca,

długoterminowe, o okresie trwania od jednego miesiąca do jednego roku.

Ze względu na charakter przeprowadzonych transakcji między bankami komercyjnymi

wyróŜniamy depozyty międzybankowe:

typu call,

terminowe.

Depozyty typu call nie mają ustalonego ostatecznego terminu zapadalności. Inicjuje je

strona inwestująca, która decyduje o terminie wypowiedzenia depozytu. Najczęściej

okres ten wynosi 24 do 48 godzin. Celem złoŜenia takiego depozytu jest utrzymanie

środków finansowych o wysokim stopniu płynności, które jednocześni przynoszą dochód

kapitałowy.

Depozyty terminowe mają uzgodniony termin wypowiedzenia, dzielą się na:

1. „overnight” ,

2. „tomnext”,

3. „spotnext”,

4. „week fixed”,

5. „2 weeks”,

6. „1 month”,

7. „2 (3,6,9,12) months”

Na rynku międzybankowym nie ma moŜliwości negocjacji przerwania przyjętego lub

udzielonego depozytu, poniewaŜ jest on strukturą sformalizowaną, ułatwiającą regulację

płynności i planowanie finansowe wszystkim uczestnikom rynku.

Ceną depozytu międzybankowego jest stopa procentowa rynku międzybankowego.

Ustalana jest jako średnia stopa procentowa, po której banki kwotujące przyjmują lub

udzielają depozytu.

Charakterystyka detalicznego rynku pieniądza.

Osobliwością detalicznego rynku pieniądza jest brak sprecyzowania charakteru lokat i

okresu przechowywania w wielu przypadkach, szczególnie indywidualni posiadacze

gospodarstwa domowe nie mają ustalonej z góry decyzji co do przeznaczenia

zgromadzonych środków.

NadwyŜki zasobów pieniądza na detalicznym rynku bankowym lokalizują takŜe

organizacje sektora publicznego (jednostki budŜetowe, finansowane z budŜetu państwa

lub budŜetów samorządowych, zakłady budŜetowe pokrywające wydatki w części z

własnych dochodów, fundusze pozabudŜetowe itp.)przedsiębiorstwa i niebankowe

instytucje finansowe.

Instrumenty rynku pienięŜnego

1. Weksle, które dzielą się na handlowe i finansowe.

Weksle handlowe to papiery wartościowe, które opierają się na zasadach prawa

wekslowego obowiązującego w danym kraju. Formą pojawiającej się wierzytelności jest

kredyt kupiecki. Są one papierami wartościowymi o specyficznych właściwościach,

dlatego mają zastosowanie w rozliczaniu transakcji handlowych. Mogą być dyskontowane

i redyskontowane w systemie bankowym.

Weksel finansowy to papier wartościowy reprezentujący wierzytelności pienięŜne róŜnych

podmiotów gospodarczych. Mogą je emitować: Skarb Państwa, władze lokalne i

przedsiębiorstwa. Nie moŜe być on dyskontowany i redyskontowany w systemie

bankowym, poniewaŜ reprezentuje wyłącznie dług podmiotów gospodarczych bez

przepływu towarowego

2. Akcepty bankowe to zobowiązania banków komercyjnych do zapłaty wierzytelności

wekslowej. W przypadku, gdy weksel staje się wymagalny, a wystawca weksla nie

jest w stanie uregulować stosownej kwoty zobowiązania wekslowego, bank

akceptujący weksel musi bezwarunkowo za niego zapłacić.

3. Bony lokacyjne często są papierami wartościowymi o charakterze dyskonta, tzn. ich

wartość nominalna jest wyŜsza od ceny zakupu.

Krótkoterminowe papiery wartościowe banków komercyjnych są wyodrębnione z bonów

lokacyjnych, zaliczają się do nich:

noty depozytowe banków – stanowią imienne świadectwo przyjęcia depozytów

dewizowych od inwestorów zagranicznych,

zbywalne certyfikaty depozytowe – dokument bankowy świadczący o złoŜonej lokacie

w banku komercyjnym, są wystawione na okaziciela,

bony pienięŜne banków komercyjnych – świadectwo istniejących krótkoterminowych

oszczędności osób fizycznych, adresowane są z góry do ograniczonego i określonego

kręgu subskrybentów,

bony pienięŜne banków centralnych – są papierami wartościowymi systemu

bankowego, adresowane do banków komercyjnych, ich emisja i obrót słuŜą celom

regulowania płynności stopy procentowej w systemie bankowym.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: