TEATR W KULTURZE notatki.pdf

___________________________________________________________________________________________________________________

>>>15.022011ZJCI1

___________________________________________________________________________________________________________________

Teatralnod (gr. Theatron – widowniawteatregreckim)teatrtonietylkororywkapojcieobejmujegraktorką

pojedyncepredtawieniebudynek(pretreo, amfiteatr), Intytucjgrupaludiowpólnymceludiedintuki,

twórcodpocególnegodramaturga(npteatrekpira)twórcodinceniatoratwórcodwidowikowadanej

epoki, teatr regionu, narodu.

W okresie wielkiej reformy teatru XIX/XX poszukiwano istoty teatru.

Coodróżniateatrodinnychtuk?

Diałalnodteatrujetw opozycji do literatury.

Teatrłużyamoponaniuweniepołecnymimetaiycnymjetobraowaniemtegocoidiejenacenie

(interakcja). WidpryglądaiamemuobieWteatredokonujeiamoponaniepreoberwacj Maunkcj

metakomentaradoludkiegodiałania pektakljetodbiciemrecywitegożycia.

Utrukturowanepryglądaniei, ustrukturowana obserwacja – widownia (teżmawojątruktur)

Utrukturowanediałanie - scena, aktorzy

Teatr - ustrukturowane diałanie kulturowa praktyka pokrewniona diki unkcji perormacyjnej z rozmaitymi

enomenami jak wytpy recytatorów mimów żonglerów popiy cyrkowe wytpy tanecne rewia kabaret

happeningdiałanieplatycneperormanceekperymentalne

Funkcja performacyjna - beporednieiycnedowiadceniedareniaktóremożepreważadnadkomunikowaniem

ikcjonalnejrecywitocicylinptocojetnacenieodnoiidowiatarecywitego

Teatrrodiiwmomencieoddielenia widowiskaodwidowniigodynailuj(niekwetionowanieiniepodważanie

diałaoaktorów)Nieitniejeprawdiwodiałwiatilujirądiiinnymiprawami – Richard Schechner.

To co w jednej kulturze uznawane jest za teatr, niekoniecznie musi takbydodbieranewinnej

Teatr zawiera projekt wykonawczy, czyli ktałtteatralnydramatu Jettocechawyróżniającadramat

Teatralnod– epółcynnikówwojkoci

Wpółcenie używanie pojcia teatralnoci jet kategorią naukową analitycną opiową używaną do badania

recywitocipołecnejikulturowej

___________________________________________________________________________________________________________________

>>>22.022011ZJCI2: Richard Schechner – Co to jest performatyka i performans<<<

___________________________________________________________________________________________________________________

SCHECHNER RICHARD – ur. w1934rokuwNewarkwtanieNewJereyjetjednąnajwybitniejychoobowociamerykaokiego

teatruekperymentalnegoJetproeoremperormatykiwTichchoolothertnaUniwerytecieNowojorkimatakże

wydawcąkrytykiemireżyeremałożycielwydiałuperormatykiijedentwórcówperormatykiroumianejjakodycyplina

akademickachechnermówiiż"diałania*roumianeewidentniejakopretreobadaoperormatyki+toaktywnodwytkiego

coitniejepocąwyodkwarkówpopreitotycująceiwiadomeażdogromadgalaktycnych"

Jegokiążkapt„Perormatyka”jetretelnym opisem zjawiska jakim jest performatyka.

PERFORMATYKA - którąajmujeichechnerbadateatrpredtawienietanieciobrdkorytającedobycyantropologii

historii, socjologii, semiotyki, architektury i teatrologii. Dyscyplina ta, koncentrujeinawajemnychrelacjachperormanu

kulturowegoijawikżyciacodiennegogłbianapiciaiprecnociwewpółcenymwiecie

PERFORMANSE : Wg Schechnera - „pierwy perorman” to ytuacja – nie zdarzenie ani gatunek. Performans wywodzi i

potreby, żeby co i wydaryło i żeby oiągnąd jaki reultat.

kładająiachowanychkodyikowanychprekaywalnychachowaoTo„achowaniewdwójnaób”tworyipopre

interakcjrytuałuiabawyJednadeinicji-zrytualizowane zachowaniepreiąkniteabawąlubpreniąuwarunkowane

Cywtucecywporciewmuycepopularnejlubżyciucodiennym- kładająierytualiowanychgetówidwikówNawet

kiedywydajeinamżejetemypontanicnyioryginalniwikod tegococynimyiwypowiadamyotałajużucynionai

wypowiedianawceniej– nawetprenaamychWtukachperormatywnychwyraniewydielaiionacawytpy

podkrelającaktżeachowaniaartytycneto„niepierwyna”lecpreciwnie – żeodgrywająjewydwiceniwykonawcyktóry

powiciliwójcanaprygotowaniaipróbyPerormanwywodiipotrebyżebycoiwydaryłoiżebyoiągnądjaki

rezultat. Perormanemożnaimprowiowadlectogłówniewrecywitocipoleganawyborewródnanegojużmateriałuina

odpowiednim uszeregowaniu go.

Itnieją przestrzenie wktórychperormaneodgrywaicególniectolubitniejewnichwpoóbnaturalnyTakimi

pretreniamiąrytuały(dwojakiegorodajuawic„rytuałyżyciacodiennego”ora„rytuałyodwitne”wiąanegłównie

religią) ormy życia połecnego (polityka, sport, rozrywka – cególnie maowa) i wrecie niektóre ormy aktywnoci

artytycnych(opróccoocywiteperormanuartytycnego innagłównadycyplinąpotreganąjakoperormanjetteatr)

Dwa rodzaje prejciaperormanu od rytualnego do estetycznego, od estetycznego do rytualnego.

1Cowyróżniaperormatykjakodiedinbadao

Predmiotem badao performatyki ą zachowania . Perormatycy wykorytują archiwalne kiążki otograie

architekturtukipikneproduktytukicykulturyjakoelementciągłejgrywiąkówirelacji wiadectwa

archeologicnejednaknajbardiejkoncentrująinatymcoludierobią na codieo (repertuar – tocorobiąludie

kiedywłanie to robią) - próbują badadco co jet mienne ruchliwe – mikrocodzienne procesy. Naczelnym,

podtawowymałożeniemperormatykijetotwartodjejpolaPerformatyka aktywniewłącai także w praktyki i

trategiepołecne

Badacamiąawycajcynniartycidlategoteżogromnącedperormatycnegoprojektutanowipraktyka

artystyczna - jednaktaknaprawdwytkoicokolwiekmożnabadadjakoperorman – nie istnieje granica tego co nim

jest. perormatykaacynaitamgdiewikodokrelonychdiełikoocyperormatykaekponujenapiciai

precnocinurtującewpółcenywiat

Perormatykażywiympatidotegocoawangardowemarginalnenietypowemniejocioweakrcone.

metoda badania (metodaacerpnitaantropologiiprytoowanadonowegoużytku)

+badania w terenie oberwacjeodrodka (oberwacjaucetnicąca)

+dowiadcenie

+dytanoglądu

+należyuwiadomidobiewłanąpotawwobecinnychanatpniepodjądrodkibyjąutrymadlub

mienid

+akładaiinterkulturowodbadania

+niemawiedynieaangażowanej– nieąnaturalni Niemacegotakiegojakbrakupredeo

+Badaiwytkojakopraktykachowaniecydarenieaniejakopredmiot

W terenieperormatycyutawieniwpoycjibrechtowkiegodytanupowalającegonakrytykironioobity

komentarpełnewcuciaucetnictwo

Perormatykałącyiinnymidiedinami nauki – cerpieiynteujeujcia z antropologii, historii, socjologii,

semiotyki, architektury, teatrologii, sztuk wykonawczych, naukpołecnychtudióweminitycnychgenderstudies,

pychoanaliyemiologiietnologiitudiówregionalnychkultury popularnej, kulturoznawstwa.

Perormaneprybierająwielepotaciirodajów"erokiepectrum"lub "kontinuum"ludkichdiałaoodrytuałów

zabaw, portówrorywek(teatrmuyka)poprerolepołecneawodowepłcioweraoweiklaoweaż do

udrawiania(amanimchirurgia)mediówiInternetu.

Pocuciediałaniektóreotajeopracowanepredtawionewyróżnionewytawionenapoka- jest performansem.

Charakterytycnącechąperormatykitanowitożeekponujeonanapiciaiprecnocinurtującywpółceny

wiat

Perormatykaniemakoocajelichodiowymiarteoretycnyirobocy

Kulturypootająwciągłejinterakcji- niemagrupcałkowicieodiolowanychjednakróżnicemidykulturamiątak

głbokieżeteoriaperormanuniemożebyduniweralna- nie obejmuje wszystkich.

WartociktórymikierująiludienieąnaturalneponadcaowedaneodBogainiemiennenależądoideologii

naukitukireligiipolitykiiinnychdiedinludkichwyiłkówidociekaoWartociąwypracowanewpociecoła

prygodnemiennebiegiemcautoowanedookolicnocipołecnychihitorycnychtanowiąunkcjkultur

grupjednotekmożnaichużywaddoochronyiwywoleniaalbodoucikuikontroli.

2. Hiperteksty – comająwpólnegoperormatyką

Hipertektyłącąłowaobraydwikikrótyunkcjonalne(łącenieróżnychkodów wjednymtekcie).

np. dwiki z ruchem.

Prykłademhipertektumożebydteleonkomórkowy– możnanimwyładmaporomawiadrobiddjcieitdana

amympoiomieklawiaturymożnatworydtektbdącykombinacjąlitercyriinnychnaków

Niemuąbydbeporednimitektamiachowaniamialemająwielewpólnegoperormatyką

Ten rodzaj komunikacji jest bardzo per formatywnyachcanadawcówiodbiorcówbyużywaliwyobraninawigując

popredynamicnąchmurmożliwociotacającychkażdykomunikatiinterpretującją

3. Profile performatyki na różnych Uniwerytetach(uwgldnieniemprogramunaNY) (z jakich diedinwywodii

na nich performtyka)

Główneodnogi

- Northwestern University – akorenionawnaukachokomunikacjiitudiachkraomówcychwteorii

aktówmowyietnograii

- New York University – zakorzeniona w teatrze, naukachpołecnychbadaniacheminitycnych

iqueertudiachpotkolonialnychpotrukturalimieiperormane

eksperymentalnym

Inne uniwersytety:

- Brown University: teatr

- UniverityoWaleperormatykakupiainatukachuprawianychnażywo– taniecteatrrytuał

- Queen Mary College – University of London: wydiałdramatycny

- NationalUniverityoingaporerytuałIteatralnodwregionieantropologiaetnograia, kulturoznawstwo.

- De Montfort UniverityodnieienieoteatrunptaniecBrechtwielokulturowod

- Arizona State University West

- UniverityoLimerickprogramGłouiRuchu

- Georgetown University: adaptacja I performans literatury, sztuka performansu, etnografia performansu,

perormanmidykulturoweIpolitycny

- University of California:Critical Studies In Performance – teoria performansu

- Concordia University: sztuka performatywna.

- University Collage in Northampton

- University Collage in Plymouth

- University of Chicago: komitet Teatru I Performatyki

- University of Bristol

- RoehamptonUniverityteatrtaniecrolapołecnatożamodkulturowa

- University In Sidney

- KenneawtateUniverityżyciepatrenienauka

4. Geneza naukowa – rodowódperformatyki.

- Platon – wyklcienaukpoetykiiteatru (wszystkojetłudeniem– mit jaskini . To co prawdziwe, rzeczywiste,

idealneitniejetylkowwiecieidei)uważałżeteatrjetpodyceniememocjiktórepowinnyuchnąd

Arystoteles przywraca je do łak oczyszcza je z niszczycielskiego skutku. – popretukmożnadokonad

Katharijetpobudeniemucud Podnoiłwartodtuki– madolnocilecnice

- filozofowie indyjscy: „Maja”i„Lila” – wechwiatjetłudeniemgrąteatrem Najbardziej rzeczywiste jest

roigranemienneiłudne. Poza Maja-Lila nie ma nic.

- Renesans, Szekspir - theatrum mundi – wiatteatrem

- Lacan – w 1949r wariacja na temat theatrum mundi - „cenalutrana”

- Bateson – w 1955r – „teoriaabawiwyobrani”Podkreleniewagimetakomunikacji

- Goffman – w 1959r - „cłowiekwteatreżyciacodiennego”rytuałydniacodiennegopłynnytrumieożycia

- Austin – 1962r – „jakdiaładłowami”- ludzkie wypowiedijakoormydiałania– performatywy; istota

kontekstu i tradycji, np. akt połecnydokonanyapomocąłów– biorobieciebieamża

- Francja: Lyotard, Deleuze, Foucault, Baudrilliard, Derrida, Debord, Guattari, Bourdieu

5. 7 obsarówwpólnychdlanaukpołecnychiperformatyki.

1. Perormaneżyciacodiennegołącnieegromadeniamiwelkiegorodaju

2trukturaportówrytuałówabawipublicnychachowaopolitycnych

3. analiza rozmaitych form komunikacji innych niżłowo pisane i semiotyka.

4wiąkipomidyludkimiawiercymicechamiachowaonacikiemnaabawiachowania

zrytualizowane

5teapektypychoterapiiktórepodkrelająbeporedniąinterakcjmidyoobamiodgrywaniei

wiadomodciała (np. psychodrama )

6. etnografia i prehistoria arównokulturegotycnychjakiwojkich

7. ustanowienie ujednoliconych teorii performansu bdącychwitocieteoriamiachowania

6. Projekty naukowegaetywjakichireajorganizacjeMidynarodowepole+wnioki

- 1977konerencjanatemat„rytuałdramatiwidowiko”– Victor Tuner.

- 1981 – 1982: 3 wiatowekonerencjenatematrytuałuiperormanu

- pomierciTunerapotkanianatemat„perormanuinterkulturowego”– 1990.

- 1980prektałcenieiNYUwWydiałPerormatyki– DepartmentoPerormancetudie(1wydiał)

- 1986: redakcja TDR – The Jorunal of Performance Studies – czasopismo performatyczne.

- 1988ałożenie Centre for Performance Research (CPR ) – konferencje „Punktytyku”(1996włanepimo

„PerormanceReearch”)

- 1993cłonkowie American Theatre In higher Education (ATHE) ałożyliperormatycną“gruprobotnicą”

- 1997: PSi – Performance Studies International

7.Czasownik „perorm”.

- w sporcie, seksie i biznesie - onacapełnienieprotaniewymaganiomukce

- w sztuce – wytąpidagradataocyditd

- wżyciucodiennym– popiadiuwydatnidwłanecynnocinaużytektychktóryjeoglądają pójdna

Całego.

8. Jakżycieludkiewiążeiperormatykąperormanem

Perormanmożnaropatrywadwodnieieniudo

+ bytu – nasza egzystencja.

- aktywny lub statyczny

- linearny lub cykliczny

- roerającyilubapadający

- materialny albo duchowy

+ diałao – aktywnodwytkiegocoitnieje

+ okaanychdiałao – perormaneuwydatnieniediałao

+ wyjanienia„okaanychdiałao” – performatyka.

Performans wynacatożamodtworyptlcaowąachowaniawmocnioneprekontekttradycj

konwencj

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: