Degradacja witaminy C podczas suszenia mleka spożywczego w suszarce rozpyłowej
1.Wstęp teoretyczny
W ćwiczeniu korzystałam z suszarki rozpyłowej, która składa się z komory suszenia, dysku rozpyłowego, sekcji grzałek, wentylatora zasysającego gorące powietrze do komory suszarki, cyklonu oddzielającego powietrze od materiału suszonego, pompki perystaltycznej dozującej materiał do suszenia i wodę do przemywania aparatury, sprężarki powietrza do rozpylania materiału w dysku.
Powietrze z otoczenia zasysane jest wentylatorem, znajdującym się na końcu układu suszarki, następnie przepływa przez układ grzejny (grzałki), w którym jest podgrzewane do odpowiedniej temperatury i przez kolektor gorącego powietrza jest wprowadzane do górnej części suszarki. W górnej części korpusu suszarki znajduje się również dysk rozpylający suszony materiał (mleko). Do dysku jest doprowadzane sprężone powietrze ze sprężarki, które wprowadza w ruch obrotowy dysk. Ciśnienie sprężonego powietrza doprowadzanego do dysku reguluje się pokrętłem na pulpicie suszarki: powinno ono wynosić 0,3 MPa , wówczas obroty dysku wynoszą ~25 000 obrotów/minutę. Do przyosiowej części wirującego dysku doprowadzane jest mleko (dozowane pompką perystaltyczną). Pod działaniem siły odśrodkowej ciecz przemieszcza się z coraz większą prędkością w kierunku obwodowym do obrzeża dysku, skąd odrywają się miliardy drobnych kropelek. Średnica rozpylonych kropelek jest zależna od prędkości obrotowej dysku, wynosi w granicach od 30 do 150 µm.
Gorące powietrze z kolektora równomiernie rozprowadzone w górnej części suszarki styka się współprądowo z kropelkami rozpylonego mleka. Następuje prawie natychmiastowe wysuszenie kropelek, które w postaci cząstek proszku zawieszonego w gorącym powietrzu przemieszczają się do dolnej części suszarki, dzięki podciśnieniu wytwarzanemu przez wentylator. Następnie mieszanina dwufazowa (faza stała i faza gazowa) wpływa do cyklonu, w którym następuje oddzielenie fazy stałej (wysuszony proszek ) od fazy gazowej - powietrza, które przepływa przez wentylator i wydostaje się na zewnątrz przez króciec wylotowy.
Powietrze dostarczane do suszenia spełnia potrójną funkcję: stanowi źródło ciepła potrzebnego do zamiany wody zawartej w kropelkach mleka na parę, czynnika odprowadzającego tę parę na zewnątrz oraz czynnika przenoszącego wysuszony produkt.
Zaletą metody rozpyłowej jest bardzo krótki czas suszenia, wynoszący teoretycznie około 5 sekund, a w praktyce nie więcej niż 15 sekund. Krótki czas kontaktu suszonego produktu z gorącym powietrzem pozwala na zachowanie właściwości organoleptycznych produktu przy nieznacznej degradacji witaminy C.
Z ekonomicznego punktu widzenia korzystne jest stosowanie jak najwyższej, dopuszczalnej dla danego produktu temperatury powietrza wlotowego i jak najniższej temperatury powietrza wylotowego. Zwiększa się wówczas sprawność cieplna suszarki oraz wydajność.
2. Cel ćwiczenia
Celem ćwiczenia jest określenie wpływu procesu suszenia mleka w suszarce rozpyłowej na wielkość strat witaminy C podczas tego procesu.
3. Opis przebiegu ćwiczenia i schemat aparatury.
3.1. Przygotować roztwór mleka o zawartości 30% suchej substancji oraz witaminy C w ilości 150mg w przeliczeniu na 100g s.s roztworu mleka.
3.2. Rozpuścić witaminę C w wodzie, dodać resztę wody i odważone wcześniej mleko - dobrze wymieszać.
3.3. W 40cm3 oznaczyć zawartość witaminy C a resztę przeznaczyć do suszenia.
3.4. Oznaczyć zawartość substancji suchej w wysuszonym mleku za pomocą wagosuszarki.
3.5. Oznaczyć witaminę C - próbka składa się z 10,0g roztworu mleka z wit. C i wody destylowanej. W celu wyekstrahowania witaminy wytrząsać próbkę. W erlenmajerce umieścić 2% kwas szczawianowy i roztwór mleka, miareczkować 0,001N roztworem Tillmansa do uzyskania trwałego różowego zabarwienia.
3.6 Tak jak w pkt. 3.5. oznaczyć wit. C w wysuszonym mleku.
4. Obliczenie ilości mleka w proszku, wody i witaminy C do sporządzenia roztworu suszenia.
30g s.s. — 100g roztworux — 500g
x=150g s.s.
95g s.s. — 100g wody150g s.s. — x
x= 157,9g mleka
150mg — 100g s.sx — 150g s.s.
x=0,225g witaminy C
5. Wyniki
Suszenie
Roztwór mleka
Wysuszone mleko
Zawartość wody w wysuszonym mleku
Stopień degradacji
Sprawność cieplna suszarki
Twlot
[°C]
Twylot
VT
[cm3]
W
[%]
Wit. C
[mg/100g s.s.]
D
S
178,9
105
5,9
3,5
3,3
173,1
159,3
7,9
Średnie
43,0
179,8
110
180,3
114
t1=180,3°C
t2=114°C
41,4
115
6. Przykłady obliczeń witaminy C w mleku i suszu.
Wit C=C∙V∙88∙100∙100∙10010∙m∙s.s.
gdzie:
c – stężenie odczynnika Tillmansa, równe 0,001 N,
v – objętość odczynnika Tillmansa zużyta na zmiareczkowanie próbki, cm3,
m – masa badanej próbki, g (10 g roztworu mleka, 2g wysuszonego mleka),
s.s. – zawartość suchej substancji w badanej próbce,
88 – miligramorównoważnik kwasu askorbinowego (witaminy C).
· roztwór mleka
Wit C=0,001∙5,9∙88∙100∙100∙10010∙10∙30=173,1[mg100gs.s.]
· wysuszone mleko
Wit C=0,001∙3,5∙88∙100∙100∙10010∙2∙96,7=159,3[mg100gs.s.]
7. Obliczenie stopnia degradacji witaminy C.
D=A-BA∙100%
A – zawartość witaminy C przed suszeniem, mg/100 g s.s.,
B - zawartość witaminy C po suszeniu, mg/100 g s.s.
D=173,1-159,3173,1∙100%=7,9%
8. Obliczenie sprawności cieplnej suszarki.
S=t1-t2t1-t0∙100%
t1 – temperatura powietrza wlotowego,
t2 – temperatura powietrza wylotowego,
t0 – temperatura powietrza zasysanego, t0 = 20 º C
· dla średnich wartości temperatur
S=179,7-111179,7-20∙100%=43,0%
· dla wybranych temperatur t1=180,3°C...
marta_karwacka