Organizacja:
- ilość osób: cała klasa,
- przygotowanie uroczystości trwa 1 - 2 dni,
- należy przygotować poszczególne rekwizyty do wybranych 5 - 6 wróżb,
- uroczystość trwa około 2 - 3 godz.
I. Informacja, którą można przekazać dzieciom na początku zabawy:
Pełen czarów andrzejkowy wieczór zdarza się tylko raz w roku.
Stare polskie przysłowie mówi, że: „Na Świętego Andrzeja błyska pannom nadzieja”.
Wigilia Świętego Andrzeja, czyli 29 listopada to wieczór pełen nadziei, niespełnionych marzeń... Tylko wtedy wszelkie wróżby są najpewniejsze...
Oczywiście wróżyć sobie może każdy bez względu na wiek i płeć.
Pragnienie poznania przyszłości towarzyszyło ludziom już od najdawniejszych
czasów. Próbowano odczytywać dzieje ludzkich losów z układu Gwiazd, Księżyca, ze wschodu i zachodu Słońca.
Wróżby odbywały się w dzień św. Katarzyny, czyli 24 listopada i wigilię św. Andrzeja, czyli 29 listopada.
W Katarzynki zbierali się chłopcy, by za pomocą różnych sztuczek dowiedzieć się o przyszłej żonie, kolejach życia, szczęściu. Jak przysłowie ludowe mówi:
„W święto Katarzyny są pod poduszką dziewczyny”.
W Andrzejki wróżyły sobie tylko dziewczęta, powtarzając: „Andrzeju, Andrzeju, dziewcząt dobrodzieju. Wolę swą okaż, najmilszego pokaż”.
Najbardziej rozpowszechnioną Katarzynkową i Andrzejkową wróżbą było lanie wosku na wodę. Zastygły w fantastyczne kształty wosk dawał nieograniczone możliwości snucia wróżebnych opowieści. Właściwą treść wróżby odczytywano oczywiście z cienia jaki rzucał woskowy kształt na ścianę.
Inne dawne wróżby to:
- Na noc pod poduszkę układano karteczki z imionami chłopców (dziewcząt). Rano po przebudzeniu lewą ręką wyciągano jedną z nich. Imię na wylosowanej karteczce informowało o najlepszej koleżance (lub najlepszym koledze).
- Chłopcy sadzili gałązki wiśni w doniczkach i czyja zakwitła przed Nowym Rokiem, ten miał być bardzo szczęśliwy w dalszym życiu.
- Dziewczęta zaglądały do studni i tam w lustrze wody ukazywały się prawdopodobnie twarze przyjaciół.
- Podsłuchiwano rozmowy – przewaga słów „idź, wyjdź, przyjdź „oznaczała dobrą wróżbę, natomiast słowa „siedź, zostań „wróżyły złą wróżbę na Nowy Rok.
- Wróżba z butami - czyj but pierwszy opuści próg pokoju, pierwsza (pierwszy) wyjdzie za mąż (ożeni się).
Obecnie oba obrzędy zostały połączone i są obchodzone jako tradycyjne Andrzejki. Są one dziś rozpowszechnione w całej Polsce i stanowią doskonały pretekst do wesołej zabawy. Na ogół nikt nie traktuje ich poważnie, ale jak tradycja głosi:
„w tę jedną, jedyną noc wróżby i przepowiednie sprawdzają się co do joty”.
II. Nauczyciel – Proponuję więc abyśmy i my spróbowali uchylić rąbka tajemnicy przyszłości. Zapraszam do wspólnej zabawy, a w tym celu aby pozyskać patrona wróżb powtarzamy 3 razy czarodziejskie zaklęcie:
(wszyscy głośno powtarzają)
„Andrzeju, Andrzeju, nasz dobrodzieju
dobrą wróżbę daj”.
III. WRÓŻBY (do wyboru):
1. Lanie wosku na wodę.
Można skonstruować grotę czarownika i tam odbywać się będzie lanie wosku oraz odczytywanie wróżb.
Do miski z wodą po kolei każdy uczestnik leje wosk przez ucho od klucza, bo klucz zamyka wszelkie sekrety i tajemnice.
Gdy wosk zastygnie, wyjmujemy go z naczynia i ustawiamy między źródłem światła a ścianą, i tak długo obracamy na wszystkie strony, aż cień przybierze kształt nasuwający jakieś skojarzenia. Tak np. cień przypomina:
- but – może to być podróż do Włoch, albo wymarzone buty,
- drzewo – wyjazd do lasu na lato,
- lokomotywa – podróże, zawód kolejarza,
- słoń – podróże do Afryki,
- żółw – uważaj na to co robisz, plotki przysporzą ci kłopotów,
- czarownica na miotle – nie wdawaj się w kłótnie,
- smok – dokonasz wielkich rzeczy,
- diabeł – nie poddaj się złym radom,
- strach na wróble – interesująca znajomość,
- wilk – sporo niespodzianek, urozmaicony rok,
- głowa konia – zysk finansowy,
- papuga – dobry czas na działanie, „będzie szło jak z płatka”.
2. Wychodzenie bucików za próg.
Wszyscy uczestnicy zabawy zdejmują po jednym bucie i ustawiają po kolei jeden za drugim, rozpoczynając od przeciwległej ściany, w kierunku drzwi. Gdy wszystkie buty są ustawione, bierzemy ostatni i stawiamy przed pierwszym, aż jeden z nich przekroczy próg. Właściciel tego pantofla będzie tym szczęśliwym wybrańcem losu, np. zdobędzie sławę, pochwałę, czeka go wymarzona podróż, albo spełnią się najskrytsze marzenia.
3. Wybierz przedmiot, a dowiesz się jaka jesteś.
Wróżka układa na stole odpowiednio przygotowane przedmioty. Każdy może wybrać jeden spośród nich, a wróżka mu powie:
- wazon – jesteś skryta,
- orzech – nie boisz się trudności,
- świecznik – boisz się odpowiedzialności,
- okulary – widzisz w innych same wady,
- wachlarz – umiesz się dostosować,
- zegarek – lubisz uporządkowane życie,
- list – jesteś zbyt ciekawska,
- nożyczki – ciężko ci podjąć decyzję,
- kwiat – nienawidzisz plotek.
4. Stateczki.
Przygotowujemy wcześniej karteczki z imionami wszystkich obecnych, poskładane na kształt stateczków (albo stateczki zrobione ze skorupki orzecha, patyczka i kartki z imieniem).
Puszczamy statki na wodę i obserwujemy jak pływają. Statki, które się zetkną oznaczają, że osoby te będą szczęśliwe w przyjaźni. Jeżeli odpłyną od siebie, grozi to kłótnią.
5. Wróżba z talerzykami.
Uczestnicy wskazują jeden z czterech talerzy, pod którymi znajdują się podane niżej rekwizyty oznaczające:
- liście laurowe – zyskanie sławy,
- pieniądz – bogactwo,
- mapa - dalekie podróże,
- listek koniczyny – kariera zawodowa.
6. Uczeni i lenie.
Dwa duże wazony - w jednym książka, drugi pusty. Osoby, które ustawią się przy wazonie z książką – garną się do wiedzy, przy pustym – lenie.
7. Co w przyszłości?
Na stole pod misą chowamy różne przedmioty: kwiatek, koronkę, czapkę. Jeśli nie patrząc, uczestnik wyciągnie spod misy kwiatek - zostanie starą panną. Jeżeli w palce chwyci koronkę - w przyszłości pójdzie do klasztoru. Jeśli zaś dotknie czapki, w najbliższym czasie wyjdzie za mąż.
8. Z kim się spotkam?
Do brzegów dużej, do połowy napełnionej wodą miednicy przylepiamy kartki z
wypisanymi imionami chłopców. Następnie puszczamy na wodę przylepioną
do deseczki zapaloną świeczkę. Karteczka, która się spali od wędrującej po wodzie świecy, to znak, że ten chłopiec marzy o spotkaniu z osobą puszczającą po wodzie świeczkę.
9. Ilu mam przyjaciół?
Odszukiwanie cukierków ukrytych przed zabawą na sali. Kto znajdzie najwięcej,
ten ma najwięcej przyjaciół.
10. Los szczęścia.
Wybieramy z koszyczka serce z imieniem chłopca (dziewczyny).
11. Kim w przyszłości zostaniesz?
Losowanie kartki z zawodem zawiniętej bibułą w formie cukierka.
12. Nasze charaktery.
Osoba zainteresowana kręci butelką, wokół, której leżą rozrzucone podane niżej rekwizyty:
- wałek – silny charakter, - zegarek – spóźnialski,
- lusterko – egoista, - pióro gęsie – kłamca,
- pieniądz – bogactwo, - korale – strojnisia,
- książka – naukowiec, - notes – drobiazgowość,
- łyżka – żarłok, - chusteczka – płaczek,
- grzebień – elegant, - mydło – czyścioch,
13. Wróżba z kwiatem.
Płatki kwiatka pomalowane w pięciu kolorach. Kwiat ten może stanowić element dekoracji i być umieszczony w widocznym miejscu.
Należy wybrać sobie jeden dowolny kolor (ulubiony) i od tego koloru policzyć swoje imię.
- O czym świadczy wybrany przez Ciebie kolor?
Czerwony - ten kolor oznacza, że masz usposobienie zadziorne, lubisz się kłócić.
Czekają cię przelotne kłopoty, ale zakończą się pomyślnie.
Zielony - ten kolor świadczy o niezdecydowaniu. Jednak pozwala przypuszczać, że
masz kryształowy charakter. Najwrażliwszy Twój punkt to mały palec u
lewej nogi.
Pomarańczowy - kolor nieśmiałych i trochę sentymentalnych, którzy nie doceniają
samych siebie. Są natomiast bardzo życzliwi dla innych. Nieśmiałe
marzenie – samochód, wciąż kryją się w cieniu.
Żółty - świadczy o naturze marzycielskiej, lubisz „bujać w obłokach”. Głowa na
Ziemi, stopy w... gwiazdach. Istoty uwielbiające ten kolor są nieuchwytne,
delikatne i spokojne.
Niebieski – kolor ten oznacza poczucie realizmu, umiejętności planowania, istota ta
posiada zdolności artystyczne, nieraz jeszcze nie odkryte. Miła
niespodzianka, może nagroda pod koniec roku.
14. Imię wybranka (wybranki)
Zawieszone dwa balony, a w nich kartki z imionami – w jednym chłopców, w drugim dziewcząt. Pod balonem z imionami chłopców stają dziewczynki, przekłuwamy balon. Każda chwyta po jednej kartce z imieniem chłopca – przyszłego męża.
Pod balonem z imionami dziewcząt stają chłopcy i wróżbę powtarzamy.
15. Ciastkowy horoskop (autor - B. Krzemińska).
Kupujemy ciastka w zwierzęce kształty. Częstujemy dzieci po jednym i odczytujemy odpowiedni horoskop:
Ryba – masz życie jak ryba, płynie ci szybko, bez problemów i kłopotów. Jakież
trudności może spotkać ryba? Żadne! W szkole nic trudnego cię nie czeka.
W najbliższych dniach czeka cię niespodzianka.
Kaczka - urodziłeś się pod szczęśliwą gwiazdą. Już teraz jest ci dobrze, masz wiele,
a w dalszym życiu będziesz miał co tylko dusza zapragnie. W gwiezdny
wieczór, gdy zobaczysz spadającą gwiazdę - pomyśl sobie marzenie –
a z pewnością się spełni.
Jaskółka - życie leci ci jak jaskółce podróż do ciepłych krajów. Masz dobrze, a możesz
mieć lepiej. Wszystko zależy od ciebie. Odwiedzi cię w najbliższym czasie
ktoś bliski, dostaniesz upominek. Czeka cię lekki katar.
Słoń - masz życie pełne niespodzianek jak trąba słonia. W życiu będziesz miał
wszystko czego dusza zapragnie, ale nie tak łatwo. Musisz porządnie na to
zapracować. Niedługo czeka cię miły upominek.
Nosorożec – twoje życie będzie szczęśliwe. Już teraz masz nosa do wielu spraw.
Czeka cię w tym tygodniu pochwała od bliskiej osoby. Uważaj na kolegów
z długimi nosami, bo wyczują co chcesz nakręcić.
Sowa – to ptak mądrości. W przyszłości będziesz pewnie naukowcem, może będziesz
badał Antarktydę czy Kosmos, ale na razie ucz się więcej niż sowa. Czeka cię
wiele nauki i dobre stopnie.
Pies – czeka cię szczęśliwe życie, lecz już teraz musisz się często domagać różnych
rzeczy. W szkole w najbliższych dniach same dobre opinie. Poznasz niedługo
nową koleżankę lub kolegę.
Kurka – masz życie jak w bajce i wiele się już nie zmieni. Będzie ci dobrze. Spotka
cię coś wesołego i z tego powodu poczujesz się szczęśliwy. Uważaj na kamyczki, nie bądź ślepy jak kura. Gdy się potkniesz o kamień to zobaczysz gwiazdy w jasny dzień.
Żółw – jesteś bardzo powolny, ale dokładny. Pośpiech jest ci nie potrzebny. Powoli
dojdziesz do celu, a czeka cię wspaniała przyszłość. Ktoś bardzo cię kocha –
może mama, może tata. Okaż im swoją miłość.
Wiewiórka – życie twoje jest twarde i ciężkie jak dla wiewiórki orzech do zgryzienia.
Może wolałbyś mieszkać na Księżycu? Ale przemyśl taką decyzję. Bo już teraz
czeka na ciebie niespodzianka. W szkole będą się działy same dobre rzeczy.
16. Rzucanie kości.
Narysuj okrąg o średnicy około 30 cm. Przygotuj trzy kostki do gry. Zamieszaj je w dłoni lub w kubku i wyrzuć na wyznaczone pole. Kostki wrzucone do środka okręgu mogą mieć sumę od 3 do 18. Policz wszystkie oczka i odczytaj swoje przeznaczenie:
3 – szczęście 11 –złapiesz katar
4 – przykrość 12 – dobre wieści
5 – spełnienie życzeń 13 – smutek
6 – coś zgubisz 14 – możesz liczyć na pomoc 7 – kłopoty w szkole 15 – potrzebujesz opieki
8 – coś wisi w powietrzu...
Wrozbitka