Alergologia 06.11.2009 wyklad .
Antygen → to substancja / czasteczka zdolna do wywolania swoistej odpowiedzi immunologicznej.
Immunogennosc → zdolnosc wywolania odpowiedzi immunologicznej
Alergenowosc → zdolnosc do selektywnego reagowania ze swoistymi przeciwcialami lub uczulonymi limfocytami
Epitop → pojedyncza determinanta antygenu, jest rozpoznawana i laczy się z paratopem przeciwciala lub receptora TCR , na jednej czasteczce antygenu może znajdowac się wiele epitopow.
Epitopy mogą być linearne lub konformacyjne. Mogą znajdowac się na powierzchni lub wewnatrz czasteczki.
Immunogennosc
Obcosc → czasteczka musi być rozpoznana jako obca - „nie wlasna „
właściwości immunogenne → antygenu są tym większe, im bardziej odlegly ewolucyjnie jest organizm z którego pochodza
Wielkosci czasteczek → najlepszymi immunogenami są czasteczki, które mają ok. 100kDa
Sklad chemiczny oraz heterogennosc → najbardziej immunogenne są bialka i polisacharydy. Syntetyczne homopolimery nie wykazuja właściwości immunogennych – nie budza zainteresowaniaukladu immunologicznego .
Mozliwoasc degradacji – prezentacji – zanim komorki zerne beda mogly zaprezentowac antygen limfocytom T , musi on zostac najpierw zdegradowany .
Miejsce kontaktu → podskorne domiesniowo, do wezla chlonnego
Adiuwanty → przedluzaja czas ekspozycji, pobudzaja komorki ukladu immunologicznego.
Antygeny
– synergiczne Izoantygen → u osobnikow identycznych genetycznie
– autologiczne → wlasne
– alogeniczne → u odobnikow tego samego gatunku
– ksenogeniczne → roznych gatunkow
– heterofilne → u roznych gatunkow zwierzat i roslin
– antygeny monowalentne → zawierajace tylko jeden epitop i wiazace sie z pojedynczym paratopem. Zawsze monowalentne są hapteny
– antygeny poliwalentne → wiazace się z kilkoma paratopami jednoczesnie. Ten typ antygenow może tworzyc duze, wytracajace się w tkankach kompleksy immunologiczne
– swoiste tkankowo, komorkowo
– kryptoantygeny → autoantygeny
Antygeny i Hapteny
Bialka , Lipoproteiny , Glikoproteiny
Hapteny → czasteczki które nie są immunogenne , choc mają właściwości antygenowe
Hapteny mogą stac się immunogenne po zwiazaniu z bialkiem- nosnikiem
Zdolnosc haptenow do indukowania swoistej odpowiedzi humoralnej po zwiazaniu z nosnikiem wykorzystuje się do otrzymywania przeciwcial skierowanych np. przeciw hormonom ( testy diagnostyczne) .
Zwiazanie się haptenow ( leki) z bialkami organizmu np. bialkami osocza może prowadzic do reakcji nadwrazliwosci ( uczulen ) .
Immunoglobuliny = przeciwciala
Immunoglobuliny yo glikoproteidy zlozone z lancuchow peptydowych polaczonych mostkami siarczkowymi ( -S-S-)
W sklad jednej czasteczki wchodza :
– dwa lancuchy lekkie – L (light ) 25 kDa
– dwa lancuchy ciezkie – H ( heavy ) 50-72 kDa
(rysunek )
Fab – fragment wiazacy antygen.
Fc – fragment krystalizujacy – wiaze się z receptorem Fc na roznych komorkach ( neutrofilach , bazofilach, eozynofilach, komorkach NK. ) W zaleznosci od budowy fragmentu Fc rozrozniamy klasy immunoglobulin : IgA, IgG, IgM, IgE oraz podklasy IgG 1,2,3,4, IgA 1,2.
IgG
IgA
IgM
IgE
Stezenie z surowicy mg/dL
1200
200
120
0,05
Okres poltrwania ( dni)
21
6
10
2
Aktywacja dopelniacza
++
-
++++
Opsonizacja
+
Aktywnosc p-wirusowa
+++
Uczulenie k. tucznych
Czastki immunologlobulinopodobne
Naleza do rodzin immunoglobulin.
W sklad ich budowy wchodzi przynajmniej 1 domena :
• immunoglobuliny
• receptory limfocytow T
• czasteczki MHC
• Czasteczki CD obecne na powierzchni limfocytow T
• receptory komorkowe
Immunoglobulina G
• stanowi od 80% wszystkich przeciwcial surowicy.
• Istnieja 4 podklasy rozniace się wlasciwosciami biologicznymi
• IgG1, IgG3 oraz IgG4 zdolne są do przekroczenia bariery lozyska, dzieki receptorom Fc©R na powierzchni komorek trofoblastu – matczyna IgG zapewnia obrone w pierwszych miesiacach zycia
• IgG1 ,IgG2, oraz IgG3 aktywuja uklad dopelniacza
• IgG1 oraz IgG3 wiaza się z wysokim powinowactwem z FcR obecnym na powierzchni komorek zernych – posrednicza w opsonizacji
• IgG uczestnicza we wtornej odpowiedzi immunologicznej
Immunoglobulina IgA
Ma 2 formy :
Surowicza IgA1
Wydzielnicza sIgA – glownie IgA2 – jest obecna w slinie , lzach pocie , wydzielniach ukladu pokarmowego, oddechowego i moczowoplciowego.
W wydzielinach sluzowo-surowiczych sIgA wystepuje w postaci dimerow, trimerow, a nawet tetramerow polaczonych lancuchem J .
sIgA wystepuje w pokarmie kobiecym ( siarze )
sIgA zawieraja także fragment wydzielniczy, który chroni je przed dzialaniem proteaz i który umozliwia im wedrowke przez cytoplazme komorek nablonkowych lub komorek wydzielniczych gruczolow lzowych, sluzowych lub mlecznych.
Fragment wydzielniczy to fragment receptora, który wiaze IgA na powierzchni komorek nablonkowych .
Immunoglobulina M
• jest to pierwsza immunoglobulina syntetyzowana przez plod
• wraz z IgD obecna jest w blonie dojrzalych, dziewiczych limfocytow B (IgD – prawdopodobnie uczestniczy w aktywacji limfocytow B )
• w surowicy wystepuje w postaci pentameru lub heksameru polaczonego lancuchem J
• ze względu na wielkosc z trudem dyfunduje; uczestniczy w odpowiedzi pierwotnej
• bardzo ekektywnie aktywuje uklad odpornosci
Immunoglobulina IgE
• Wystepuje w surowicy w bardzo niskim stezeniu, w postaci monomeru
• IgE uczestnicza w reakcjach alergicznych typu I
• Fragment Fc wiaze się z receptorem FcSR obecnym na powierzchni bazofilow i komorek tucznych
• Po zwiazaniu z alergenem p-ciala IgE powoduja degranulacje tych komorek i uwalnianie mediatorow ( histamina )
Przeciwciala antyidiotypowe
• Przeciwko epitopowi bakterii powstaje p-cialo z paratopem w czesci zmiennej
• To p-cialo może być antygenem – wówczas paratop staje się epiopem dla kolejnego p-ciala
•...
KasiekJay