11.05.2012
GARBNIKI
Garbniki często nagromadzają się w korach drzew (np. dębów, wierzb, świerków) a także w korzeniach i kłączach.
Większość biologicznych właściwości garbników wiąże się z ich zdolnością do tworzenia kompleksów z makromolekułami, głównie białkami i polisacharydami.
Garbniki wiążą się z białkami na powierzchni błon śluzowych i skóry, tworząc nierozpuszczalne w wodze kompleksy białkowo-garbnikowe.
Ogólną właściwością garbników jest działanie ściągające, koagulujące białko. W efekcie na błonach śluzowych oraz skórze tworzy się warstewka chroniąca przed utratą wody. Ułatwiająca regeneracje tkanek w przypadku zranień, oparzeń.
Działanie garbników :
- przeciwzapalne : stosowane zewnętrznie dzięki właściwością ściągającym kurczą powierzchniowe naczynia oraz przyczyniają się do uszczelnienia włośniczek, działając przeciw przesiękowo i przeciwobrzękowo.
Znajduje zastosowanie w stanach zapalanych skóry i błonach śluzowych, ma działanie przeciwświądowe.
- antyseptyczne – wykorzystywane przy schorzeniach dermatologicznych, bakteryjnych, bardzo często stosowane są w stanach zapalnych narządów płciowych i w oparzeniach (kora dębu).
- przeciwkrwotoczne – powodują zlepianie czerwonych krwinek przez co mają działanie uszczelniające naczynia włosowate.
Stosuje się w postaci 5-10% wyciągów wodnych lub nalewek alkoholowych.
- tanina – działanie ściągające, zew. w postaci nalewki
- kora dębu
- kłącze wężownika rhizoma bistortae
- kłącze pięciornika rhizoma tormentillae
- liść jeżyny rubi fruticosi folium
- liść szałwii
- ziele fiołka trójbarwnego
SAPONINY (SAPONOZYDY)
Dobrze rozpuszczalne w wodzie w której tworzą pieniące roztwory.
Uszczelniające naczynia krwionośne, przeciwobrzękowe, przeciwzapalne, wzmacniające na organizm, przeciw grzybicze.
W kosmetologii :
- służą do produkcji szamponów, płynów kąpielowych oraz past do zębow
- ich obecność ułatwia przenikanie do skóry innych składników
- wykazują zdolność do obniżenia napięcia powierzchniowego cieczy.
SUROWCE :
Korzeń pierwiosnka, prymulka wyniosła, korzeń lukrecji, lukrecja naga, korzeń mydlnicy, mydlnica lekarska, ziele połonicznika (działanie przeciwkrwotoczne), połonicznik nagi, liść bluszczu( dział. uszczelniające i przeciwkrwotoczne, ujędrniające), kasztanowiec zwyczajny (escyna- uszczelnia naczynia kapilarne, stosowana w leczeniu żylaków, hemoroidów, stanów wysiękowych, również w postaci preparatów doustnych), korzeń żeń-szeń (dział. Odżywcze, rewitalizujące, w kremach do cery dojrzałej), kwiat nagietka ( przeciwzapalny, przyspiesza ziarninowanie, czyli odbudowe nowych komórek skóry, ma działanie przeciwbakteryjne, stosowany najczęściej do cery wrażliwej, podrażnionej i delikatnej).
BARWNIKI ROŚLINNE
Surowce pochodzenia roślinnego
Podział :
- barwniki izoprenoidowe – karotenoidy
- barwniki porfirynowe – chlorofile
- barwniki flawonoidowe – antocyjany
- inne naturalne : ryboflawina, kurkumina
Zastosowanie chlorofilu :
- działanie łagodzące
- przeciwzapalne
- odżywcze
- barwi kosmetyki
- posiada właściwości przeciwbakteryjne
- stosowany przy oparzeniach, trudno gojących się ranach
- w kremach odżywczych i nawilżających
Karotenoidy
- syntetyzowany głównie przez rośliny
- maja zastosowanie w kosmetologii doustne
- głównym źródłem jest marchew, nagietek lekarski, olej z owoców rokitnika (często stosuje się go w mazidłach i maściach, przy skórze zniszczonej, łuszczącej się, przy oparzeniach, odleżynach, trudno gojących się ranach), jarząb pospolity, dzika róża
Źródła antocyjanów : owoc borówki czernicy ( uszczelniają naczynia krwionośne, stosowana w cerze naczynkowej, posiada niedużą zawartość garbników dlatego jest często stosowana w płynach do higieny intymnej jako surowiec ściągający), owoc bzu czarnego, kwiat bławatka ( ma dział. Uszczelniające, przeciwobrzękowe, wykorzystywany do cery naczynkowej), kwiat hibiskusa (szampony, żele pod prysznic, herbaty- barwi na czerwono )
Kurkumina
Pomarańczowożółty barwnik otrzymywany z kłączy rośliny, ma charakterystyczny ostry zapach i smak.
Inne substancje barwiące :
Chinony :
- juglon – brązowy pigment z orzecha włoskiego
- apigenina – żółty barwnik z rumianku pospolitego
ZWIĄZKI SIARKOWE
Do związków siarkowych zaliczamy : olejki czosnkowe, glukozynolaty.
Olejki czosnkowe
- są lotne z parą wodną
- są silnie wonne
- drażnią często błony śluzowe
- mają charakterystyczny zapach
Do surowców zaliczamy : cebulę czosnku, cebulę zwyczajną
- działanie przeciwgrzybiczne, przeciwbakteryjne
- cebula przyspiesz bliznowacenie
Glukozynolaty
Tzw. olejki gorczyczne, odznaczające się zwykle silnym zapachem i lotnością. Są to związki płynne oleiste, nietrwałe, drażnią skórę i błony śluzowe, wywołując przekrwienie.
Surowce zawierające glukozynolaty : korzeń rzodkwi czarnej(Pobudza cebulki włosowe, działa przeciwłojotokowo), nasienie gorczycy czarnej, nasienie gorczycy białej (dział. Rozgrzewające)
ALKALOIDY
- kapsaicyna – drażni zakończenia nerwowe, rozgrzewające
- kofeina – pobudzające krążenie
KasiekJay