Małgorzata Kwaśniewska
Wiesława Żaba-Żabińska
Plan indywidualnej pracy z dzieckiem
Wprowadzenie
Zgodnie z treścią Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 roku[1] nauczyciel jest zobowiązany w swojej pracy pedagogicznej do opracowania i realizowania indywidualnego programu wspomagania i korygowania rozwoju dziecka. Zadanie to wymaga od wychowawcy innego niż dotychczas spojrzenia na wykonywane obowiązki zawodowe, a mianowicie musi on w znacznie większym stopniu zwracać uwagę na jednostkowe potrzeby, możliwości i problemy swoich podopiecznych i do nich dostosować swoje oddziaływania wychowawcze. Indywidualna forma pracy z dzieckiem stała się priorytetem stawianym już nie obok ale ponad pracę zbiorową organizowaną dla całej grupy (która to według zaleceń ministerialnych zajmuje najwyżej jedną piątą całości czasu pobytu dzieci w przedszkolu).
To nowe wyzwanie wywołało wśród nauczycieli dyskusję z następującymi pytaniami na czele: Jak taki program powinien wyglądać?, Co powinien zawierać?, Jak przewidywać dynamikę postępu dziecka?, Jak mierzyć efekty swoich przedsięwzięć? itp.
Wychodząc naprzeciw potrzebom wielu nauczycieli poniżej proponujemy swoją autorską wersję struktury takiego programu.
Opracowując ją przyjęłyśmy następujące założenia:
- praca z dzieckiem powinna być zaplanowana na cały rok, w podziale na dwa półrocza;
- indywidualna praca z wychowankiem musi mieć charakter celowy (ujęta w postaci celów
ogólnych i szczegółowych) i planowy (uwzględniająca terminy realizacji zamierzonych
działań));
- pracę edukacyjną koniecznie należy łączyć ze stałą obserwacją dziecka oraz wynikami
obserwacji okresowych (wstępnej, kontrolnej i końcowej);
- praca z dzieckiem musi przybierać różne formy: spontanicznych działań, zabawową,
ćwiczeniową, być elementem zajęć obowiązkowych, pracy rodziców z dzieckiem w domu
oraz wypełniania zaleceń specjalistów;
- wysiłki nauczyciela i dziecka podejmowane w toku realizacji planowych zamierzeń
powinny dać się opisać w postaci efektów pracy;
- końcoworoczny opis efektów pracy powinien być jednocześnie wyznacznikiem kierunku
podejmowania dalszych działań z dzieckiem w kolejnych latach jego edukacji.
W celu uproszczenia tego trudnego zadania jakim jest opracowanie programu indywidualnego wspierania dziecka w rozwoju wraz z jednoczesnym jego obserwowaniem, proponowaną strukturę oparłyśmy o opracowany wspólnie wcześniej Arkusz obserwacji cech rozwojowych dzieci. Oba te materiały dydaktyczne są ze sobą kompatybilne.
Plan indywidualnej pracy z dzieckiem, jako propozycja ramowa, może być modyfikowana przez wykorzystującego go nauczyciela w zależności od potrzeb czy też zaleceń dyrekcji lub lokalnych władz oświatowych. Najważniejszym aspektem w opracowywaniu takiego planu ma być jednak przeświadczenie nauczyciela o swojej roli w procesie indywidualnego rozwoju dziecka i, niezależnie od trudności, odpowiedzialne wykonywanie powierzonych mu zadań.
Na końcu ramowego Planu indywidualnej pracy z dzieckiem zaproponowano praktyczną pomoc metodyczną polegającą na przykładowym jego uzupełnieniu dla wyimaginowanej postaci dziecka pięcioletniego o przeciętnym poziomie rozwoju z dysharmonią rozwojową (niski poziom rozwoju percepcji słuchowej), dla zobrazowania sposobu wykorzystania opracowanego materiału.
Z życzeniami sukcesów w pracy
z każdym dzieckiem
- autorki.
[1] Dziennik Ustaw z dnia 15 stycznia 2009 r. Nr 4, poz. 17
beata2702