Pszenica
Pszenica to podstawowe zboże chlebowe o światowym znaczeniu. Ma wysokie wymaganie glebowe
- rośnie tylko na najlepszych glebach o obojętnym odczynie, oraz wysokie wymagania agrotechniczne
- wymaga starannej uprawy i wysokiego poziomu nawożenia.
Pszenicę uprawia się jako zboże:
ozime, siane jesienią, na obszarach o łagodnych zimach lub tam, gdzie występuje dostatecznie gruba i trwała pokrywa śnieżna;
jare, siane wiosną, na obszarach o klimacie kontynentalnym.
Ozime odmiany pszenicy dają zdecydowanie wyższe plony od odmian jarych szczególnie wtedy, gdy są uprawiane na dobrych glebach i w dogodnym klimacie.
Plony pszenicy są bardzo zróżnicowane. Mogą być bardzo niskie - poniżej 20 q/ha. Notuje się je w biednych krajach, w których dominuje rolnictwo ekstensywne, oraz w krajach, na których obszarze występuje klimat kontynentalny, gdzie uprawia się jare odmiany tego zboża, tj. w Rosji, Azji Centralnej, Afryce Północnej.
Możemy wyróżnić także plony średnie - od 20 do 30 q/ha. Występują w krajach prowadzących gospodarkę ekstensywną, ale o wyższej kulturze rolnej, np. Stany Zjednoczone, Kanada, Indie.
Polny wysokie - osiągają wydajność 30 q/ha w warunkach uprawy intensywnej, np. w Holandii, Niemczech, Danii, Wielkiej Brytanii i Egipcie.
Pszenica jest przedmiotem obrotu międzynarodowego. Nadwyżki eksportowe powstają w krajach, które osiągają wysokie zbiory na 1 mieszkańca ze względu na niewielką liczbę ludności, np. Kanada, mają nowoczesną strukturę konsumpcji (a przy tym z niskim udziałem zbóż), np. Francja, Stany Zjednoczone, a także w krajach, w których hodowla opiera się na naturalnych pastwiskach i uprawie roślin pastewnych, np. Australia, Argentyna. Czołowymi eksporterami są: Stany Zjednoczone, Kanada, Francja, Argentyna i Australia. Czołowymi importerami pszenicy są: Rosja, Chiny, Japonia, a więc kraje, w których produkcja tego zboża nie zaspokaja bieżących potrzeb konsumpcyjnych.
Czołowymi producentami są: Chiny, Indie, Stany Zjednoczone, Francja
Główne rejony uprawy to:
w Europie: Wyżyna Starej Kastylii, Nizina Francuska, Padańska, Węgierska, Mołdawska, Wyżyna Bawarska, Nizina Śląska, południowa Ukraina i Powołże w Rosji;
w Azji: wschodnia Turcja, Pogórze Kazachskie, północne Chiny, Nizina Chińska i Mandżurska, zachodnia część Niziny Gangesu oraz Pendżab i Kaszmir;
w Ameryce Północnej: Wielka Równina Prerii w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie oraz stany Waszyngton i Oregon;
w Ameryce Południowej: obszar Pampy, południowa część Niziny La Płaty, Urugwaj, południowo-wschodnia Brazylia; w Afryce: Maroko, Algieria, delta i dolina Nilu oraz Kraj Przylądkowy w RPA;
w Australii: dorzecze rzeki Murray oraz południowo-wschodnia Australia (okolice Perth).
Pszenica jest podstawowym zbożem chlebowym
uprawianym w Polsce. Ma wysokie wymagania:
agrotechniczne: wymaga starannej uprawy gleby i intensywnego nawożenia,
glebowe: wymaga najlepszych gleb o obojętnym odczynie.
Pszenica jest wykorzystywana do produkcji mąki.
W niewielkim stopniu wykorzystuje się ją także jako zboże paszowe. Uprawy pszenicy koncentrują się na
Wyżynie Opatowskiej, Lubelskiej, Miechowskiej, Podkarpaciu, Nizinie Śląskiej, Przedgórzu Sudeckim, Kujawach, Nizinie Szczecińskiej, Żuławach, Warmii.
Rejony uprawy pszenicy:
PSZENICA
Mocne strony:
Słabe strony
- wysokie plony
- podstawowe zboże służące do produkcji mąki
- najwyższa cena w porównaniu z innymi zbożami
- jakość zboża zależy od warunków pogodowych w czasie zbiorów
- wysokie wymagania glebowe ograniczają uprawę tego zboża do niektórych rejonów Polski
Rośliny zbożowe
Jęczmień
Jęczmień to zboże o średnich wymaganiach glebowych. Stosowny jest jako pasza, do produkcji piwa oraz mąki i kasz. Uprawia się go jako ozimy w krajach o klimacie oceanicznym oraz jako jary w rejonach o krótkim okresie wegetacyjnym i małej ilości opadów. Ozime odmiany tej rośliny dają zdecydowanie wyższe plony. Z racji krótkiego okresu wegetacyjnego i dużej odporności na susze jest to zboże największym zasięgu uprawy - uprawia się je na półpustyniach oraz za kołem podbiegunowym.
Czołowymi producentami są: Rosja, Francja, Niemcy i Kanada.
Jęczmień jest zbożem o najwszechstronniejszym wykorzystaniu. Służy: do produkcji kasz, jako pasza w chowie trzody chlewnej, jako surowiec do produkcji słodu stosowanego w browarnictwie.
Uprawia się go na co najmniej średniej jakości glebach - nie udaje się na glebach najsłabszych. Głównymi rejonami uprawy jęczmienia są: Pojezierze Mazurskie, Pojezierze Pomorskie, Nizina Śląska i Przedgórze Sudeckie, Wielkopolska, Kujawy, Ziemia Lubuska, Wyżyna Lubelska i Opatowska.
Rejony uprawy jęczmienia:
JĘCZMIEŃ
Mocne strony
najwszechstronniej wykorzystywane zboże
średnie wymagania glebowe umożliwiają jego uprawę na gorszych stanowiskach
wysoka w porównaniu z żytem i owsem cena skupu, co poprawia opłacalność produkcji
zastosowanie w hodowli trzody chlewnej
wysokie wymagania klimatyczne odmiany ozimej, która daje zdecydowanie wyższe plony
OWIES
skromne wymagania glebowe
jedyne ze zbóż, które może być uprawiane na obszarach górskich
pasza stosowana w hodowli koni i trzody chlewnej
możliwość wykorzystania do produkcji zdrowej żywności z uwagi na najwyższą zawartość mikroelementów
niskie w porównaniu z innymi zbożami plony
niska w porównaniu z innymi zbożami cena
Rejony uprawy owsa:
Żyto
Żyto to zboże o najskromniejszych wymaganiach glebowych, które rośnie nawet na najsłabszych glebach. Do niedawna było podstawowym zbożem chlebowym. Obecnie najczęściej jest uprawiane w krajach, gdzie istnieje tradycja spożywania chleba żytniego oraz krajach, gdzie jest zbożem paszowym w hodowli trzody chlewnej.
Rejony uprawy ciągną się w Eurazji od Holandii przez Niemcy, Polskę, Nizinę Wschodnioeuropejską po Ural. Czołowymi produ...
ania_walter