konsultacje-1.pdf

Konsultacje społeczne

Uwagi zgłoszone przez

Obywateli Kultury

Strategia Rozwoju

Kapitału Społecznego

2011-2020

Projekt

Warszawa, 28 marca 2011r.

SPIS TREŚCI

WPROWADZENIE........................................................................................................................................3

I. RELACJA STRATEGII ROZWOJU KAPITAŁU SPOŁECZNEGO DO INNYCH DOKUMENTÓW STRATEGICZNYCH ....9

1. Dokumenty krajowe .................................................................................................................................... 9

2. Dokumenty europejskie............................................................................................................................. 12

II. ZAŁOŻENIA STRATEGII ROZWOJU KAPITAŁU SPOŁECZNEGO....................................................................16

1. Definicja kapitału społecznego.................................................................................................................. 18

2. Wizja.......................................................................................................................................................... 19

3. Misja.......................................................................................................................................................... 20

4. Zasady horyzontalne ................................................................................................................................. 20

III. WYZWANIA ROZWOJOWE DLA KAPITAŁU SPOŁECZNEGO ......................................................................21

1. Analiza SWOT kapitału społecznego w Polsce – podsumowanie diagnozy ............................................... 21

2. Opis wyzwań rozwojowych dla kapitału społecznego ............................................................................... 22

IV. CELE, PRIORYTETY I KIERUNKI DZIAŁANIA (UKŁAD CELÓW DO 2020 ROKU)......................................... 3130

Cel 1. Kształtowanie postaw sprzyjających kooperacji, kreatywności oraz komunikacji .......................... 3332

Cel 2. Poprawa mechanizmów partycypacji społecznej i wpływu obywateli na życie publiczne............... 46 45

Cel 3. Usprawnienie procesów komunikacji społecznej oraz wymiany wiedzy ......................................... 6260

Cel 4. Rozwój i efektywne wykorzystanie potencjału kulturowego i kreatywnego .................................. 7975

V. SYSTEM REALIZACJI STRATEGII ROZWOJU KAPITAŁU SPOŁECZNEGO ................................................... 9792

1. Założenia systemu realizacji SRKS ......................................................................................................... 9792

2. Podmioty zaangażowane w realizację SRKS.......................................................................................... 98 93

3. Mechanizmy koordynacji horyzontalnej.............................................................................................. 10297

4. Monitorowanie i ewaluacja w systemie realizacji SRKS ...................................................................... 10398

5. Instrumenty wdrożeniowe służące realizacji SRKS ............................................................................ 107102

VI. SYSTEM WSKAŹNIKÓW DLA STRATEGII ROZWOJU KAPITAŁU SPOŁECZNEGO .................................. 111106

1. Metodologia wyboru wskaźników dla SRKS ...................................................................................... 111 106

2. Struktura systemu wskaźników dla SRKS .......................................................................................... 113108

VII. RAMY FINANSOWE ..................................................................................................................... 130 125

SPIS RYSUNKÓW............................................................................................................................... 139134

SPIS TABEL ....................................................................................................................................... 139134

SRKS_ver_rob_28.03.2011r., Uwagi zgłoszone przez Obywateli Kultury

Wprowadzenie

Ze względu na specyficzne uwarunkowania historyczne, jak podaje Raport „ Polska 2030. Wyzwania

rozwojowe” 1 , kapitał społeczny w Polsce przybiera najczęściej postać kapitału przetrwania

i adaptacji, zarówno z uwagi na wyniesione z przeszłości postawy, nawyki, oraz deficyt

umiejętności społecznych, jak i niedostatki infrastruktury społecznej (działanie instytucji

publicznych, mediów i niedostatek przestrzeni publicznych). Obniża to wykorzystanie potencjału

rozwojowego Polski, poprzez niską zdolność do mobilizacji i elastycznego łączenia różnorodnych

zasobów, kompetencji i talentów.

Zmiana nawyków i postaw, wzmacnianie umiejętności społecznych, aktywizacja wartości

w orientowaniu działań jest bardzo trudna i wymaga „treningu”. Motywacji nie buduje się poprzez

apele do rozumu czy poczucia obowiązku, ale w procesie kreowania pozytywnych doświadczeń

społecznych w różnych dziedzinach życia społecznego oraz na różnych jego poziomach. Tworzenie

kapitału społecznego dokonuje się w rodzinie, szkole, klubie sportowym, zakładzie pracy, na osiedlu,

w kontaktach z instytucjami publicznymi itp. – wszędzie tam, gdzie „trenowane” są umiejętności

społeczne, gdzie jednostka wkracza w sieć relacji i „ujawnia się” w przestrzeni publicznej. Edukacja

obywatelska (rozumiana jako budowanie nawyku i umiejętności angażowania się w sprawy wspólne)

w szkole nie może ograniczyć się do lekcji i podręcznika – musi wiązać się ze stworzeniem w polskich

szkołach publicznej przestrzeni otwartej na uczniów, rodziców, nauczycieli oraz aktywnym

włączeniem szkół w sieci społeczne, dostarczające uczniom (i nie tylko, również rodzicom)

pozytywnych doświadczeń obywatelskich (zaangażowanie społeczne, m.in. poprzez wolontariat,

partycypacja, wpływ, dostęp do informacji itp.).

Działania służące poprawie tak rozumianego kapitału społecznego stanowią integralną część planu

rozwoju Polski. Trzeba przy tym zauważyć, że przygotowanie rządowego dokumentu planistycznego

poświęconego w całości rozwojowi kapitału społecznego jest przedsięwzięciem pionierskim.

Zakładając, iż jakość kapitału społecznego przekłada się praktycznie na wszystkie obszary ludzkiego

działania, pojawia się potrzeba ujęcia horyzontalnego , związanego z koniecznością szerokiej

międzysektorowej i międzyresortowej współpracy . Niniejsza strategia jest więc projektem

angażującym wiele podmiotów i integrującym ich obszary działania, natomiast koordynatorem prac

związanych z przygotowaniem i realizacją strategii jest minister kultury i dziedzictwa narodowego

***

Zdolność do mobilizacji i elastycznego łączenia różnorodnych zasobów, kompetencji i talentów jest

głównym czynnikiem rozwoju wszystkich dziedzin oraz poziomów życia społecznego. W sferze

gospodarczej oznacza to konieczność zmiany filozofii działania i kultury organizacyjnej. Rozwojowi

gospodarczemu regionów i krajów sprzyja 2 otwartość biznesowa i zawodowa, skłonność do kooperacji

oraz wchodzenia we wspólne przedsięwzięcia inwestycyjne. Na poziomie mikroekonomicznym,

sukcesom i przedsiębiorczości sprzyja odejście od sztywnego podziału zadań na rzecz współdziałania

w otwartych sieciach 3 . Również w sferze publicznej rozwój oznacza zmianę kultury działania: przejście

Raport przygotowany przez Zespół Doradców Strategicznych Prezesa Rady Ministrów pod redakcją naukową

ministra Michała Boniego, czerwiec 2009 roku. Raport stanowi podstawę dla Długookresowej

i Średniookresowej Strategii Rozwoju Kraju i prezentuje 10 wyzwań rozwojowych dla Polski na najbliższe 20 lat,

z których 10. poświęcone jest rozwojowi kapitału społecznego, http://www.polska2030.pl

Odwołanie do Putnama

Tu jakiś przypis do nowoczesnych teorii organizacji, np. Piąta dyscyplina Petera Senge

3 | S t r o n a

SRKS_ver_rob_28.03.2011r., Uwagi zgłoszone przez Obywateli Kultury

od idei zarządzania poprzez podział zadań między relatywnie izolowane, wyspecjalizowane piony

funkcjonalne, do otwartej koordynacji i budżetów zadaniowych itp. W sferze społecznej, poszukuje

się natomiast dróg wzmocnienia i upodmiotowienia różnego rodzaju społeczności tak, by stały się

one zdolne do samoorganizacji, rozwoju i tworzenia dóbr wspólnych.

Przyjęcie, a następnie wdrożenie Strategii Rozwoju Kapitału Społecznego do 2020 r. ma służyć

wzmocnieniu tak rozumianego społecznego kapitału rozwoju w Polsce.

***

Zakres Strategii Rozwoju Kapitału Społecznego został zdefinioowany w 2009 r. w Planie

uporządkowania strategii rozwoju . 4 Struktura dokumentu została zbudowana w oparciu o cztery

kluczowe obszary tematyczne dla rozwoju kapitału społecznego w Polsce, zidentyfikowane na

etapie przygotowywania strategii. Są to:

postawy i kompetencje społeczne,

współdziałanie i partycypacja społeczna,

komunikacja społeczna,

kultura i kreatywność.

Dla każdego z czterech obszarów została przeprowadzona szczegółowa diagnoza obecnej sytuacji,

wraz ze wskazaniem istoty zachodzących procesów i zjawisk, a także ich uwarunkowań. Diagnoza

została przeprowadzona w oparciu o analizę danych zastanych (tzw. desk research), na podstawie

których prowadzone było dalsze wnioskowanie na potrzeby strategii.

Podsumowanie ustaleń dla każdej części diagnozy stanowi analiza SWOT. Ocena korelacji, pomiędzy

silnymi i słabymi stronami oraz szansami rozwojowymi i zagrożeniami zidentyfikowanymi w danym

obszarze, stanowiła punkt wyjścia dla sformułowania wyzwań cząstkowych dla obszaru.

Na tej podstawie została przeprowadzona zbiorcza analiza SWOT dla kapitału społecznego

w Polsce, a także zostały sformułowane wyzwania rozwojowe.

Wskazano pięć wyzwań rozwojowych. Pierwsze z nich, posiadające status wyzwania wiodącego,

koresponduje z celem głównym strategii. Pozostałe cztery odpowiadają celom operacyjnym SRKS,

zbudowanym dla każdego z jej obszarów tematycznych.

Wyzwania cząstkowe, sformułowane dla poszczególnych obszarów strategii, stanowiły istotny punkt

odniesienia na etapie formułowania priorytetów i kierunków działania strategii.

Zgodnie z przyjętym porządkiem logicznym dokumentu wyznaczone zostały również wskaźniki dla

Strategii Rozwoju Kapitału Społecznego. Dla celu głównego oraz wskazano jeden wskaźnik główny.

Dla każdego z obszarów przedstawiony został jeden wskaźnik kluczowy oraz dwa lub trzy wskaźniki

pomocnicze. Przygotowując system wskaźników dla SRKS, przewidziano ich komplementarny układ.

Przedstawioną logikę dokumentu przedstawia poniższy diagram oraz umieszczona za nim tabela

prezentująca istotę powiązań między obszarami diagnozy oraz wskazanymi dla nich wyzwaniami,

celami, kierunkami działań i wskaźnikami.

4 Plan uporządkowania strategii rozwoju – tekst uwzględniający dokonaną w dniu 10 marca 2010 roku

reasumpcję decyzji Rady Ministrów z dnia 24 listopada 2009 roku przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego.

4 | S t r o n a

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: