tansey_aneks_zrodla(2).pdf

282

Przyszłość

lokalne organizacje partyjne prześcigają się w zabieganiu o no

wych członków, wiele z nich ma też sekcje przeznaczone spe

cjalnie dla młodych. Poza tym realny wpływ na wydarzenia

można uzyskać, pisząc listy do prasy lub do swoich przedstawi

cieli z wyboru.

Jeśli politykę rozumiemy wyłącznie w kategoriach działalno

ści państwa i narodu, pole do działania dla zwykłych obywateli

jest z konieczności ograniczone. Celem tej książki było jednak

pokazanie, że ważne decyzje polityczne mogą być podejmowane

na poziomie organizacji zawodowych, oświatowych i rozrywko

wych, przez władze lokalne i regionalne, dobrowolne grupy

interesów oraz akcje międzynarodowe. Pole do działania dla

jednostek jest już dość szerokie, i — zdaniem autora — będzie

się jeszcze poszerzać.

Aneks

Źródła wiedzy o polityce

Wskazówki te przeznaczone sąprzede wszystkim dla brytyjskich

studentów, mających dostęp do biblioteki uniwersyteckiej oraz

sieci JANET (Joint Academic Network — brytyjska „gałąź"

Internetu). Niektóre trudniejsze dzieła są właściwie przeznaczo

ne dla osób piszących doktorat, korzystanie z nich dla innych

celów może jednak również przynieść bardzo duże korzyści.

Wiele spośród wymienionych prac można znaleźć także w du

żych bibliotekach publicznych, natomiast rosnąca liczba właści

cieli komputerów osobistych z modemem ma dostęp do

większości światowej wiedzy poprzez Internet. Czytelnicy, nie

będący studentami, często nie orientują się, że większość biblio

tek akademickich pozwala bez zbędnych formalności na korzy

stanie z informacji osobom spoza uniwersytetu (choć na ogół nie

wypożycza książek do domu). Biblioteki publiczne zapewniają

na ogół za niewielką opłatą uzyskanie poszukiwanej pozycji

drogą wypożyczeń międzybibliotecznych.

Zalecane lektury

Luard Evan, 1990, The Globalization of Politics: The Changed Focus of Political

Action in the Modern World, New York, New York University Press.

Przedstawia nieco węższy niż autor punkt widzenia na „globalizację".

Masuda Youeji, 1985, Computopia w: Forrester Tom (red.), The Information

Technology Revolution, Oxford, Blackwell. Inspirujący esej jednego z naj

bardziej wpływowych japońskich krytyków i działaczy politycznych.

Moore Nick i Steele S., 1993, Information-intensive Britain, London, Policy

Studies Institute. Wpływ technologii informacyjnej na gospodarkę, władzę

i organizacje w Wielkiej Brytanii, regulacja informacji.

Nugent Neill, 1994, Government and Politics of the European Union, wyd. 3,

Basingstoke, Macmillan. Zbiór pożytecznych informacji na temat funkcjo

nowania Unii Europejskiej.

Rice E.E. (red.), Revolution and Counter-revolution, Oxford, Basil Blackwell.

Obszerny zbiór materiałów konferencyjnych na temat polityki zmiany rewo

lucyjnej.

Książki

Bardzo wielu studentów poszukuje potrzebnych materiałów wy

łącznie na, ich zdaniem, właściwej półce w wypożyczalni. Naj

częściej znajdują bardzo niewiele albo zupełnie nic, po czym

z całą powagą oświadczają wykładowcy: „W bibliotece niczego

nie ma!" Jeśli masz na uwadze jakichś autorów lub tytuły (np.

wybrane z bibliografii podanej w tej książce jako „Zalecane

lektury"), poszukaj ich w katalogu — mogą znajdować się w in

nym miejscu, niż myślisz — następnie zajrzyj do pokrewnych

działów w katalogu i na półkach. Katalog może odsyłać do

zbiorów zastrzeżonych, magazynów lub bibliotek wydziało-

284

Źródła wiedzy o polity c e

Dokumenty urzędowe

285

wych, co nie zawsze jest oczywiste. Należy też przejrzeć katalog

rzeczowy, starając się wyszukiwać pokrewne terminy (np. Partia

Pracy, ale również socjalizm, Rosja, ale również Związek Ra

dziecki, itd.).

Spróbuj skorzystać też ze zbiorów literatury pomocniczej.

Dużo cennych materiałów można odszukać w takich źródłach jak

Encyclopaedia of Social Sciences Kogana i Hawkeswortha

(1992) oraz w wielu różnych słownikach specjalistycznych, np.

Evansa i Newnhama (1992), Riffa (1990), Robertsa i Edwardsa

(1991). W dziale literatury pomocniczej znajdzie się też z pew

nością większość użytecznych źródeł statystycznych.

Ważną częścią działu pomocniczego jest zbiór specjalistycz

nych bibliografii, w którym można znaleźć inspiracje do dal

szych poszukiwań książek i czasopism — np. Royal Comission

on Historical Monuments (1982), Shaw and Sklar (1977).

densowanej i aktualniej szej niż w podręcznikach. Główne bry

tyjskie czasopisma akademickie to „Talking Politics", „Political

Studies", „Politics", „Political Quarterly", „British Journal of Po

litical Science". Wśród czasopism zagranicznych należy wymie

nić „American Political Science Review" oraz „Revue Francais

de Science Politique". Poza artykułami pisma te zawierają na

ogół bardzo przydatne przeglądy książek — doskonała pomoc

w krytycznym ustosunkowaniu się do lektur zalecanych przez

wykładowcę!

Zarówno w przypadku czasopism, jak i gazet powstaje ten

sam problem — jak znaleźć stosowny artykuł. W pewnym sto

pniu podpowiedzią są tytuły — o administracji publicznej można

przeczytać np. w „Public Administration" — jednak poważna

lektura czasopism wymaga posługiwania się dostępnymi wyka

zami bibliograficznymi. Są to np. „International Political Science

Abstracts" (sześć numerów w roku), zawierające spisy treści

i streszczenia z najważniejszych czasopism akademickich, oraz

roczna bibliografia pod nazwą International Bibliography of

Political Science.

Prasa

Wiele wartościowych, a przede wszystkim najnowszych mate

riałów można znaleźć w gazetach i czasopismach. Chodzi tylko

o to, żeby je odszukać! Kiedy, na przykład, odbyły się ostatnie

wybory we Francji? Jeśli nie wiesz, bez trudu uda ci się znaleźć

informacje w poważnych gazetach codziennych, takich jak „The

Times", „Guardian", „New York Times" lub „Le Monde". Przy

datny może okazać się również Keesings Contemporary Archi

ves, który stanowi cenne i przejrzyste podsumowanie współ

czesnych wydarzeń, a także dostarcza wielu pożytecznych infor

macji własnych. Niektóre gazety, jak np. „The Times", publikują

również kwartalne lub roczne spisy treści (poniżej zobacz infor

macje na temat wyszukiwania w wersji elektronicznej).

Dokumenty urzędowe

Brytyjskie publikacje urzędowe są czasami umieszczone w od

rębnym dziale i nie skatalogowane indywidualnie w zbiorach

książek. Taki układ może pozbawić studentów wielu cennych

informacji. Najważniejsze publikacje władz centralnych są pub

likowane przez biuro HMSO (Her Majesty's Stationery Office),

którego katalogi mogą naprowadzić na ważny ślad najnowszych

publikacji z tej kategorii.

Publikacje HMSO dzielą się na cztery główne grupy. Pierw

sza z nich to „Hansard", codzienne sprawozdania z obrad Par

lamentu, co pewien czas oprawiane i opatrywane indeksami.

Indeksy zbiorów „Hansard" wskazują zazwyczaj Izbę Parlamen

tu (Gmin lub Lordów), sesję parlamentarną (np. 1995/1996),

w miarę możliwości datę obrad i oczywiście „kolumnę", w której

znajduje się cytowana notatka (każda strona podzielona jest na

Czasopisma naukowe

Biblioteki naukowe mają też duże zbiory czasopism (przeważnie

kwartalników) akademickich i specjalistycznych. Często to, cze

go akurat szukamy, znajdziemy w nich w wersji bardziej skon-

286

Źródła wiedzy o polityce

CD-ROM-y

287

dwie szpalty). Często łatwiej jest czytać sprawozdania niż ich

słuchać, ponieważ posłowie mogą poprawiać sformułowania

w „Hansard". Drugą grupę stanowią „dokumenty parlamentar

ne", ponumerowane w kolejnos'ci publikacji w okresie trwania

sesji (np. HC 213 1994/5), zawierające raporty komisji parla

mentarnych — często można w nich znaleźć ciekawe wywiady

z ministrami, urzędnikami państwowymi, przemysłowcami, na

ukowcami itp. na temat funkcjonowania polityki władz. Do

trzeciej grupy należą serie monitorów urzędowych (czyli teo

retycznie rozkazów Jej Królewskiej Mości), z których najważ

niejsze są Białe Księgi określające politykę władz na określonym

obszarze. Inne dokumenty to konsultacyjne Zielone Księgi. Po

nadto HMSO wydaje wiele specjalistycznych publikacji różnych

organów władzy.

Ze szkodą dla studentów wiele publikacji urzędowych nie jest

wydawanych przez HMSO, lecz przez oddziały konkretnych

instytucji i dlatego trudno je odszukać. Niektóre przydatne doku

menty można znaleźć jedynie w bibliotece Izby Gmin lub danego

ministerstwa (np. sprawozdania z wykonania zadań). Wszystkie

publikacje organów władzy lokalnej oraz prawie wszystkie or

ganizacji pozarządowych są oczywiście wydawane przez te or

ganizacje w sposób nie skoordynowany. Na temat publikacji

władz lokalnych (por. Nurcombe (1992) i Snape (1969)).

Dokumentacja Unii Europejskiej jest równie złożona jak

władz brytyjskich (por. Thompson (1989)), publikacje władz

Stanów Zjednoczony eh jeszcze bardziej (por. Swarzkopf (1994),

Schmekebier(1969)).

prace studentów i materiały konferencyjne. Niektóre z nich są

skatalogowane przez Bibliotekę Brytyjską i udostępniane po

przez wymianę międzybiblioteczną.

Wideo, telewizja, radio

Elektroniczne źródła masowego przekazu mogą mieć dużą war

tość, trudno jednak je zidentyfikować, umiejscowić i wykorzystać.

Pewne pomoce bibliograficzne zapewnia pracownikom akademic

kim serwis informacyjny BBC. Dla studentów najbardziej uży

tecznym źródłem jest katalog we własnej bibliotece. Jedynym

ważniejszym źródłem informacji o materiałach wideo w szkol

nictwie wyższym Wielkiej Brytanii jest Uniwersytet Otwarty,

który publikuje katalogi i udostępnia kalendarze transmisji.

CD-ROM-y

Wszystkie główne biblioteki mają obecnie zbiory informacji na

CD-ROM-ach (dyskach optycznych) i umożliwiają ich przeglą

danie. Większość z nich to na razie bibliograficzne bazy danych lub

elektroniczne wersje materiałów źródłowych, takich jak encyklope

die, słowniki, informacje firmowe itp. Systemy są zazwyczaj

pomyślane jako „przyjazne dla użytkownika" i nie wymagają

długiego instruowania, jeśli ktoś potrafi obsługiwać magnetowid

lub poszukać w telewizji informacji Oracle lub CeeFax.

Wielką zaletą informacji na CD-ROM-ach jest prostsze ich

wyszukiwanie niż w przypadku konwencjonalnych źródeł dru

kowanych tego samego materiału. Na przykład, zbiór artykułów

lub abstraktów z czasopism akademickich może być przeszuki

wany ze względu na każde łączne wystąpienie terminów „infor

macja" i „polityka" lub osobne wystąpienie każdego z nich w

tym samym artykule czy abstrakcie.

Inne źródła drukowane

Organizacje o znaczeniu politycznym, jak Konfederacja Przemy

słu Brytyjskiego oraz Kongres Związków Zawodowych, główne

grupy nacisku oraz partie polityczne publikują liczne raporty

i dokumenty, które czasami można uzyskać jedynie, zwracając

się do nich bezpośrednio na piśmie.

Cenne informacje mogą zawierać także nie publikowane

288

Źródła wiedzy o polityce

Studiowanie nauk politycznych

289

Bazy danych on-line

Katalog Biblioteki Kongresu

Przegląd Książek Prawnych i Po

litycznych

telnet locis.log.gov

mzltov@nwu.edu [ hasło e-rnail

„subscribelpbr-Inazwisko"

do listserv@nwu.edu]

Mamy już tak wiele czasopism, że żadna biblioteka nie jest

w stanie zgromadzić wszystkich dotyczących jakiegoś zagadnie

nia, mamy już nawet tyle bibliograficznych baz danych, że nie

mieszczą się one w żadnej bibliotece — ani w wersji drukowanej,

ani na CD-ROM-ach. Na szczęście większość bibliotek akade

mickich ma za pomocą linii telefonicznych dostęp do nie mniej

niż kilkuset baz danych, utrzymywanych przez ośrodki kom

puterowe, takie jak DIALOG w Kalifornii. Systemy „on-line"

bywają mniej przyjazne dla użytkownika niż wspomniane wersje

na CD-ROM-ach, czasami trzeba poprosić o pomoc biblio

tekarza, co nie oznacza jeszcze, że którakolwiek z bibliotek

ma możliwość przeszukiwania zasobów największych bibliotek

świata.

W tej postaci dostępne są nie tylko bibliograficzne bazy

danych, ale również szereg baz „pełnotekstowych", w tym m.in.

pełne teksty „Harvard Business Review" oraz najnowsze wiado

mości z „Guardiana" i innych poważnych pism. Potrzebny arty

kuł można sprowadzić do własnego komputera i wkleić jego

fragmenty do swojej pracy. Jeżeli pełny tekst nie jest dostępny,

zazwyczaj wskazany artykuł można otrzymać faksem.

Lista instytucji zajmujących

się naukami i badaniami

politycznymi

Social Science Information

Gateway

E-mail prezydenta USA

Informacja o działalności

Białego Domu

Serwer sieciowy CIA

Paddy Ashdown

polpsrt @ mizzoul.missouri.edu

hasło e-mail subscribe

mailbase@mailbase.ac.uk

president@whitehouse.gov

publications @whitehouse.gov

http://www.ic.gov

Paddy Ashdown

@Libdem. compulink.co.uk

http://www.poptel.org.uk/

labourparty

stansey @ bmth.ac.uk

bit.listserv.politics

alt.politics.libertarian

eunet.politics

Partia Pracy

Autor

USENET serwis informacyjny

w tym:

Studiowanie nauk politycznych

Internet

Każdy z czytelników brytyjskich, zachęcony do studiowania

nauk politycznych, jeżeli dotąd się nie zdecydował, powinien

zapoznać się z bardzo pożyteczną broszurą wydawaną co pół

roku przez CRAC, gdzie zamieszcza się pełny spis akademickich

studiów dziennych w Wielkiej Brytanii. W niektórych colle-

ge'ach i filiach uniwersyteckich prowadzi się skrócone kursy dla

początkujących, jak np. Uniwersytet Otwarty. Jednak nawet na

studiach dziennych przybywa ostatnio „dojrzałych" studentów,

starsi czytelnicy nie powinni więc rezygnować z okazji posze

rzania swoich zainteresowań tą właśnie drogą. W jednym z moich

artykułów, wprawdzie już dość przestarzałym (Tansey (1981))

wskazuję na dużą różnorodność dostępnych w Wielkiej Brytanii

kursów, po których można uzyskać tytuł naukowy w dziedzinie

nauk politycznych.

Studenci obeznani z komputerem mogą korzystać z bezpośred

niego dostępu do sieci JANET, poszukując potrzebnych informa

cji w uniwersyteckich systemach informacyjnych i bibliotekach

niemal na całym świecie. Niektóre systemy informacyjne, np.

DIALOG, są przedsięwzięciami komercyjnymi, za które trzeba

płacić abonament, lecz wiele dostępnych jest dla każdego za

darmo. Bezpośrednio, bez żadnej opłaty można np. uzyskać

dostęp do katalogu Biblioteki Kongresowej. W uzupełnieniu

podajemy przykładowo niektóre użyteczne adresy internetowe

(por. „Guardian" dział „On-line" oraz Carver (1994)).

290

Źródła wiedzy o polityce

Jeśli uniwersyteckie kursy nauk politycznych w Wielkiej

Brytanii wyróżniają się czymkolwiek na tle innych, to chyba

coraz większym urozmaiceniem. Ostatni raport (CNAA (1992,

s. 55-58)) wskazuje, co prawda, że nie spełniły się oczekiwania

autora co do szczegółowych studiów polityki francuskiej, ame

rykańskiej, brytyjskiej i radzieckiej obok nauki o zachowaniach

politycznych i filozofii politycznej na każdym poziomie. „Zróż

nicowanie jest raczej wzorcem". Większość kursów obejmuje

elementy polityki brytyjskiej i nieco teorii politycznej (interpre

towanej na różne sposoby). Wyłoniła się tendencja do zwracania

uwagi na rosnące znaczenie wymiaru europejskiego. Niemniej

jednak studenci, którzy chcą zagłębić się w problemy stosunków

międzynarodowych, działalności publicznej i administracji, polity

ki określonych obszarów (np. Południa) lub nawet historii myśli

politycznej, powinni upewnić się, czy kurs, na który się wybie

rają, takie możliwości oferuje.

Bibliografia

Abel-Smith Brian, 1976, Value for Money in Health Services, London, Heine-

mann.

Algar Hamid (przekład i wstęp), 1980, Constitution of the Islamic Republic of

Iran, Berkeley, CA, Mizan Press.

Allardt E. i Littunen Y. (red.), 1964, Cleavages, Ideologies and Party Systems,

Helsinki, The Westermack Society.

Allison Graham T., 1987, The Essence of Decision. Explaining the Cuban Missile

Crisis, Harper College.

Almond Gabriel i Coleman James (red.), 1960, The Politics of Developing A reas,

Princeton, NJ, Princeton University Press.

Almond Gabriel i Verba Sidney, 1963, The Civic Culture, Princeton, NJ, Prince

ton University Press.

Andreski Stanislav, 1966, Parasitismand Subversion, The Case of Latin America,

London, Weidenfeld & Nicholson.

Andreski Stanislav, 1968, The African Predicament, A Study in the Pathology of

Modernisation, London, Michael Joseph.

Arendt Hannah, 1969, Korzenie totalitaryzmu, tom 1-2, Warszawa, Niezależna

Oficyna Wydawnicza, 1993.

Arystoteles, 1946, Polityka, wyd. 2, Warszawa, PWN, 1964.

Arterton C.F., 1987, Teledemocracy, London, Sage.

Atkinson Anthony B., 1985, The Economics of Inequality, wyd. 2, Oxford,

Clarendon Press.

Bachrach Peter i Baratz Morton S., 1970, Power and Poverty, New York, Oxford

University Press.

Banfield Edward C. i BanfieldL.F., 1967 .The Moral Basis ofa Backward Society,

Glencoe, IL, Free Press.

Barker Sir Ernest, 1961, Principles of Social and Political Theory, Oxford,

Oxford University Press.

Barrett Susan i Fudge C, 1981, Policy and Action, London, Methuen.

Bell Daniel, 1960, The End of Ideology, New York, Basic Books.

Bell Daniel, 1973, The Coming of Post Industrial Society, New York, Basic

Books.

Benedict Ruth, 1935, Patterns of Culture, London, Routledge & Kegan Paul.

Berlin Isiah, 1958, Two Concepts of Liberty, An Inaugural Lecture, Oxford,

Clarendon Press.

Berlin Isiah, 1969, Cztery eseje o wolności, Warszawa, PWN, 1994.

Zalecane lektury

CRAC, 1993, Degree Course Guide to Politics Including International Relations,

Cambridge, Hobsons. Broszury te często można znaleźć w bibliotekach

wydawnictw informacyjnych w oprawionych zestawach po dwa tomy spisów

studiów akademickich ze wszystkich dziedzin.

Englefield D. i Drewry G. (red.), 1984, Information Sources in Politics and

Political Science World Wide, London, Butterworth.

Levine John i Baroudi Carol, 1993, Internet for Dummies, IDG.

Mardall B., 1976, How To Find Out in Politics and Government, London, LLRS

Publications.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: