Ochrona Praw czlowieka wyklady[1].doc

(300 KB) Pobierz

OCHRONA PRAW CZOWIEKA

WYKŁAD 1

02.10.2009, Dr Paweł Jaros

Koncepcja - prawa człowieka to prawa wrodzone, wynikające z natury człowieka, z samego faktu bycia człowiekiem, zakotwiczone w naturę człowieka, ich stwórcą jest Bóg.

A. Łopatka – uprawnienia które przysługują każdemu człowiekowi (istocie ludzkiej) z tej tylko racji, że jest człowiekiem, są niezbywalne, nikt nie może ich odebrać, każdy ma je w tym samym stopniu, a państwo powinno je chronić tak, aby nikt go nie naruszył. Ich źródłem jest przyrodzona godność . Prawa człowieka nie są nadprzyrodzone ani dane przez naturę - są wbrew naturze, a wręcz ją ujarzmiają – walka człowieka przeciwko powrotowi do warunków zwierzęcych.

Preambuła Konstytucji – prawa człowieka zostały uznane a nie ustanowione.

Właściwości praw człowieka:

1) wynikają z godności

a) godność osobowa – posiada ją każdy z nas (osoby ludzkie), mamy ją od urodzenia i przysługuję każdemu.

b) godność osobista – odnosi się do konkretnego człowieka, być z czegoś dumnym np. matka z dzieci

2) niezbywalne – nie można ich się zrzec, sprzedać ani kupić czy odebrać

3) powszechne – obowiązuję wszystkich, wszędzie o na każdym etapie rozwoju

4) integralne – wszystkie prawa są współzależne i nie można ich sobie przeciwstawić

Historia

ANGLIA

1215r. Karta wolności (Magna Charta Libertatum) - zakaz pozbawiania wolności bez zakazu

1679r. Habeas Corpus Act - ograniczenia bezprawnych więzień z koloniach

1791 r. Karta Praw Stanów Zjednoczonych Ameryki (ang. United States Bill of Rights) to termin określający pierwsze dziesięć poprawek do Konstytucji Stanów Zjednoczonych, które weszły w życie. Zagwarantowały one prawo do własności prywatnej, wolności wyznania i sumienia oraz prasy, ochrony oskarżonego w procesie karnym, prawo do swobodnego gromadzenia się.

FRANCJA

1789 r. Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela - Wolności i prawa obywatelskie (fundamentalne i nienaruszalne): wolność fizyczna i duchowa (wolność słowa i wyznania), prawo własności, bezpieczeństwo, opór przeciwko wszelkim formom ucisku, równość wobec prawa i sądu, nietykalność osobistą, równy dostęp do urzędów i stanowisk.

USA

1776r – Deklaracja Praw Wirginii - wszyscy są równi, wolni, niezależni, posiadają przyrodzone prawa, których nie mogą się pozbawić.

POLSKA

1433r. Neminem captivabimus nisi iure victum (łac. nikogo nie uwięzimy bez wyroku sądowego)

Paweł Włodkowic i jego traktaty – prawo do wolności i mienia również poganom

Konstytucja 3 maja 1791r – prawo do sądu dla chłopów

Podział podmiotowy praw człowieka:

I. prawa osobiste:

a) prawo do życia

b) prawo do nietykalności osobistej (art. 39 Konstytucji)

c) wolność osobista

d) prawo do sądu (art. 45 Konstytucji)

e) prawo do prywatności (art. 47 Konstytucji)

f) wolność sumienia i wyznania (art. 53 Konstytucji)

g) praw do azylu i statutu uchodźcy (art. 56 Konstytucji)

II. prawa polityczne

a) prawo do udziału w życiu publicznym (art. 66 Konstytucji)

b) Prawo do dostępu do dokumentów

c) prawo do wstępu na posiedzenia sądowe

d) prawo do udziału w referendum

e) bierne prawo wyborcze

f) prawo do inicjatywy ustawodawczej

g) prawo do zgromadzeń (art. 57 Konstytucji)

h) prawo do zrzeszania się (art. 11 Konstytucji)

III. prawa gospodarcze

a) prawo do własności

b) prawo do dziedziczenia

c) prawo do działalność gospodarczej (art. 20 Konstytucji)

d) prawo do wyboru i wykonywania zawodu

e) prawo do zabezpieczeń społecznych (art. 57 Konstytucji)

f) prawo do ochrony zdrowia

g) prawo do nauki (art. 70 Konstytucji)

h) prawo do ochrony środowiska

WYKŁAD 2

10.10.2009, Dr Paweł Jaros

Organizacja Narodów Zjednoczonych jest następczynią Ligi Narodów.

Na historię utworzenia ONZ składały się w szczególności następujące wydarzenia:

1. Podpisanie 14.08.1941 r. Z inicjatywy premiera Wielkiej Brytanii W. Churchilla i prezydenta USA F. D. Roosvelta tzw. Karty Atlantyckiej, w której wyrażano zamiar przywrócenia przedwojennego terytorialnego status quo i potwierdzono skonstruowanie skutecznego systemu bezpieczeństwa zbrojnego

2. Powołanie na konferencji w San Francisco (25.04 – 26.04.945), w której uczestniczyło 50 państw, Organizacji Narodów Zjednoczonych

3. Wejście w życie Karty Narodów Zjednoczonych 24.10.1945

4. Pierwsze posiedzenie Zgromadzenia Ogólnego ONZ 10.01.1946

24.10.1951r. Polska dołączyła do ONZ(późno, bo nie miała rządu, który był uznawany przez resztę świata) .

Siedziba: NY

Członkowie: 192 państwa

sekretarz generalny: Ban Ki-moon

Języki urzędowe: arabski, angielski, francuski, chiński, rosyjski, hiszpański

ZADANIA:

· Utrzymanie międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa za pomocą zbiorowych i pokojowych wysiłków.

· Rozwijanie przyjaznych stosunków między narodami na zasadach samostanowienia i równouprawnienia.

· Rozwiązywanie konkretnych problemów międzynarodowych (gospodarczych, społecznych, kulturalnych, humanitarnych, czy dotyczących praw człowieka) na zasadzie współpracy międzynarodowej oraz uznania równości ras, płci, języków i wyznań

· Stanowienie ośrodka uzgadniania działań narodów w imię wspólnych celów.

CZŁONKOSTWO ONZ:

Członkiem ONZ, wg artykułu 4. Karty NZ może być "każde państwo miłujące pokój, które przyjęło zobowiązania zawarte w Karcie" i – zdaniem ONZ – "jest w stanie je wypełniać". Przyjęcie następuje na podstawie uchwały Zgromadzenia Ogólnego podjętej na zalecenie Rady Bezpieczeństwa.

WYSTĄPIENIE I WYKLUCZENIE Z ONZ

1. Karta NZ nie określa konkretnych procedur wystąpienia z ONZ, wystąpienie takie jest więc możliwe na mocy jednostronnej deklaracji. Jak dotąd z ONZ wystąpiło tylko jedno państwo – Indonezja w 1965, powróciła jednak do Organizacji już rok później.

2. Za uporczywe łamanie zasad Karty NZ państwo członkowskie może być usunięte z ONZ przez Zgromadzenie Ogólne na wniosek Rady Bezpieczeństwa. Taka sytuacja miała miejsce w 1992, gdy wykluczono z Organizacji Jugosławię. Dyskutowano także nad wykluczeniem RPA za stosowanie apartheidu. Istnieje też procedura zawieszenia w prawach członka, podejmowana przez Zgromadzenie Ogólne na wniosek Rady Bezpieczeństwa (w obu przypadkach większością 2/3 głosów).

ZASADY CZŁONKOSTWA

· suwerenna równość wszystkich członków

· wykonywanie w dobrej wierze zobowiązań zgodnie z Kartą Narodów Zjednoczonych

· rozwiązywanie sporów środkami pokojowymi

· powstrzymanie się od groźby użycia siły lub użycia jej w sposób nieuzgodniony z celami ONZ

· okazywanie wszelkiej pomocy ONZ w każdej akcji podjętej zgodnie z Kartą Narodów Zjednoczonych, jako środka zapobiegawczego lub przymusu

· nie ingerowanie ONZ w sprawy, które należą do kompetencji wewnętrznej państwa

· wpływanie na państwa, które nie są członkami ONZ, aby postępowały zgodnie z jej zasadami w stopniu koniecznym do utrzymania pokoju i bezpieczeństwa

ORGANY ONZ

I. ZGROMADZENIE OGÓLNE ONZ

Zgromadzenie Ogólne składa się z przedstawicieli wszystkich państw członkowskich ONZ, z których każdemu przysługuje 1 głos, a każdy członek może mieć nie więcej niż pięciu przedstawicieli w ZO. Zbiera się ono na doroczne sesje zwyczajne, które rozpoczynają się każdego roku we wtorek następujący po drugim poniedziałku września oraz sesje nadzwyczajne, zwoływane na żądanie Sekretarza Generalnego lub większości członków (dotychczas odbyły się 24 sesje nadzwyczajne).

II. RADA BEZPIECZEŃSTWA ONZ

RB składa się z 5 stałych członków oraz 10 członków niestałych, wybieranych na 2 lata zgodnie z tzw. kluczem regionalnym (5 miejsc dla Afryki i Azji, 2 Ameryki Łacińskiej, 2 Europy Zachodniej i 1 Europy Środkowej). Teoretycznie państwa te powinny posiadać "szczególne zasługi w utrzymaniu międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa", w praktyce jednak decyduje parytet geograficzny.

CHRL jest reprezentowana w Radzie Bezpieczeństwa dopiero od 1971 r. Wcześniej w Radzie Chiny reprezentował przedstawiciel Tajwanu.

Aktualnie w skład Rady Bezpieczeństwa wchodzą:

· jako członkowie stali:

o Chiny,