pytania i odp.docx

I. ŚREDNIOWIECZE

1. Jakie były uwarunkowania kolonizacji na prawie niemieckim?

KOLONIZACJA NA PRAWIE NIEMIECKIM- zjawisko gosp.-społ. w XIII?XIV w., obejmujące swym zasięgiem Europę Środk.-Wsch., polegające na planowym osadnictwie ludności pochodzącej gł. z zach. obszarów Niemiec.
Kolonizacja na prawie niemieckim dokonywała się na mocy osobnych umów, określających zakres praw oraz swobód kolonistów, zawieranych pomiędzy panem gruntowym a grupą osadników reprezentowanych przez zasadźcę;

- Na wsi kolonizacja na prawie niemieckim przybrała postać gł. osadnictwa zwartego (ulicówki, wsie placowe): wolność od posługiwania na rzecz monarchy, prawo dziedziczenia ziemi użytkowej, obowiązek zapłaty stałej renty rocznej, koloniści przynieśli ze sobą nowe metody uprawy (trójpolówka).

- Osadnictwo miejskie doprowadziło do przebudowy urb. i ustrojowej starych, związanych z grodami osad miejskich, oraz do zakładania zupełnie nowych miast, będących ośrodkami nowego osadnictwa. bądź rynkami lokalnymi dla zreformowanych starszych osad.; cechą osadnictwa miejskiego było wykształcenie się organizacji społ. opartej na samorządowych strukturach cechowych; powstawały specjalne przywileje oraz samorząd, prawo tworzenia cechów.

- Osadnictwo było regulowane na mocy kontraktów zawieranych wg zwyczajów prawa karnego i cywilnego (gł. niem. proweniencji), stosowanych przez osadników i określonych ogólnie mianem prawa niem.; z czasem skodyfikowane w wielu miejscowych odmianach, zachowało jednak wspólne elementy określające: prawo do wolności osobistej osadników; prawo do dziedziczenia i posiadania gruntów i rozporządzania nimi przy zachowaniu zwierzchności pana gruntowego, pod warunkiem wywiązania się z określonych kontraktem powinności;

- Kolonizacja na prawie niemieckim przyczyniła się w dużym stopniu do rozwoju gosp., społ. i cywilizacyjnego Europy Środkowo-Wschodniej.

- podstawową przyczyną wzrostu ludności w europie był przede wszystkim rozwój handlu a także rozwój rolnictwa i rozwój techniki. To przyczyniło się do wzrostu  bytu społeczeństwa, wzrostu ludności a w związku z tym do powolnego przeludnienia Europy

2. Jakie problemy były związane z pieniądzem w średniowieczu?

Okres Średniowiecza, zwłaszcza w fazie rozkwitu, to czas szybkiego rozwoju handlu. Zmiany organizacji pracy umożliwiały powstanie rynków, na których dochodziło do wymiany towarów. Wraz z reorganizacją gospodarki reformowane było również prawo. Poważnym problemem okazał się jednak „sektor finansowy”.

Główne problemy to: fałszowanie monet, manipulowanie przez królów i książęta wartością pieniądza na własne potrzeby. Stosowano powszechny obowiązek wymiany walut, czyli wychwytywano z obiegu monety o wysokiej próbie, potem przetapiano na monety z mniejszą wartością kruszcu (psucie monet)

- Prawo bicia monety, jako regalia, należało do władcy, niemniej w praktyce odstępowane było m. in. feudałom i duchowieństwu. W efekcie na rynku znajdowało się wiele różnych rodzajów pieniądza, a ich wzajemna wartość stała się sprawą problematyczną. Rozwiązaniem tego problemu zajmowali się tzw. kupcy pieniądza, którzy dokonywali zamiany obcych monet na te respektowane w danym kraju.

- Zły pieniądz wyparł pieniądz dobry co spowodowało ogólną nieufność wobec pieniądza, chaos monetarny i deficyt środków płatniczych.

3. Co to była Hanza? – związek kupców z różnych miast z czasów średniowiecza i początku ery nowożytnej. Miasta należące do związku popierały się na polu ekonomicznym, utrudniając pracę kupcom z miast nienależących do związku, jednocześnie zaś stwarzały realną siłę polityczną i niekiedy wojskową. Pierwsze hanzy powstały w XII wieku w Niderlandach, następna (tzw. hanza londyńska) składała się z 15 miast z Flandrii i ułatwiała im handelwełną z Anglii.

Największą sławę zdobyła tzw. Hanza niemiecka (w literaturze znana po prostu jako "Hanza"), która w XIV-XV w. gromadziła praktycznie wszystkie miasta pobrzeża Morza Północnego i Bałtyckiego.

4. Trzy rodzaje renty feudalnej

Renta feudalne system świadczeń na rzecz feudała w zamian za prawo użytkowania ziemi. Wynikała z tytułu zwierzchniej własności ziemskiej. Istniały trzy formy renty feudalnej:

- odrobkowa (pańszczyzna), robocizna świadczona na rzecz feudała

- naturalna (danina) oddawanie na rzecz pana płodów rolnych

- pieniężna (czynsz). (feudalizm, pańszczyzna) opłata pieniężna

5.Jaki nowy etap rozwoju Państwa Polskiego rozpoczął się w XI w?

Okres panowania Mieszka II. Koniec ekspansji militarnej i zwrócenie się ku wykorzystywaniu zasobów krajowych poprzez system świadczeń przymusowych

II OKRES WCZESNONOWOŻYTNY.

1. Rewolucja w rolnictwie w czasach wczesno nowożytnych.

Rozwój rolnictwa był długotrwałym procesem, przebiegającym na wielu płaszczyznach. Zapoczątkowany został przez odejście od obowiązującego od średniowiecza systemu tzw. trójpolówki, polegającego na zostawianiu, co roku części ziemi odłogiem. Wprowadzony na jego miejsce system poczwórny, przeznaczał całość dostępnych ziem na zmieniające się każdego roku uprawy, co również zapobiegało wyjałowieniu ziemi, ale powodowało zwiększenie zbiorów. Szczególne znaczenie miały te uprawy, które można było wykorzystać  jako paszę dla zwierząt hodowlanych w zimie. Wcześniej bydło oddawane było w październiku na rzeź, gdyż z głodu nie było w stanie przeżyć do wiosny. Pojawiły się też wspomagające rolnictwo wynalazki, takie jak siewnik lub graca, a także udoskonalone metody hodowli i uprawy. Spore konsekwencje społeczne miały zmiany w regulacjach własności ziemi. Zaczęła ona być grodzona przez bogatych właścicieli, przez co biedota straciła prawo m. in. do bezpłatnego wypasu. Powodowało to, że wielu uboższych rolników decydowało się na opuszczenie dotychczasowych domów i przeniesienie się do miast, gdzie podejmowali pracę w fabrykach.

2. Przyczyny wzrostu cen w XVI w.

● Wzrost cen spowodowany napływem dużej ilości kruszcu z kolonii hiszpańskiej w Ameryce. W latach 1531-1631 Hiszpania przywiozła do Europy około 159 ton złota i 140 tys. ton srebra. Znaczny wzrost ilości srebra spowodował spadek jego wartości, a w efekcie wzrost cen towarów i usług.

● Wzrost liczby ludności (z 69 mln do 89 mln w ciągu XVI stulecia) doprowadził do wzrostu popytu na żywność.

● Ogólna aktywizacja życia gospodarczego i przyspieszenie rozwoju gospodarki towarowo-pieniężnej, które wywołały wzrost podaży.

● Celowe psucie pieniądza, które przynosiło zyski właścicielom mincerni (władcom i feudałom), przyspieszało zjawisko inflacji.

3. Jakie były przyczyny wtórnego poddaństwa?

Wszystko zaczęło się od momentu, kiedy to w XVI wieku panowie feudalni rozszerzając intensywnie areał folwarczny zaczęli szybko zwiększać ciężary pańszczyźniane i dążyć do maksymalnego wyeliminowania pracy najemnej w gospodarstwie dworskim. Jednocześnie zaczęła wzrastać należność osobista chłopa od pana. Jego gospodarstwo i jego osoba zostały całkowicie podporządkowane dyspozycji pańskiej. Warto powiedzieć, że w XVII wieku, w wyniku wzmagania się ucisku feudalnego, poddaństwo zbliżyło się już mocno do stanu zupełnego niewolnictwa. Zaostrzenie poddaństwa chłopów polegało na:

-przytwierdzeniu ich do ziemi

-pogorszeniu prawnego stosunku włościan do ziemi

-wzroście uprawnień jurysdykcji patrymonialnej.

Przyczyny wtórnego poddaństwa: Rozwój gospodarki folwarczno-pańszczyźnianej. Tworzenie gospodarstw rolnych będących własnością szlachty, kościoła. Zła sytuacja wsi. Chłopi nie mogli opuszczać majątku.

4. Jakie było znaczenie systemu nakładczego?

W okresie XVI w. zapoczątkowała nowa formuła organizacji produkcji zwana nakładem. Organizacja produkcji oparta jest na średniowiecznym ustroju cechowym nie mogła już sprostać wzrostowi zapotrzebowania na towar, ograniczała, bowiem liczbę zarówno samych warsztatów rzemieślniczych, jak i ludzi w nich zatrudnionych.  Pokaźna część rzemieślników znalazła się poza ramami cechów, nie miała uprawnień cechowych, nie zrezygnowała jednak bynajmniej z produkcji. Ludzie ci nie dysponowali przeważnie ani surowcem, ani częstokroć również i własnymi narzędziami produkcji. I jednych i drugich zaczynają im dostarczać bogaci kupcy, niekiedy rzemieślnicy, w zamian, za co otrzymują, po odpowiednio niższych cenach gotowy produkt, który z kolei sprzedają na krajowych lub zagranicznych rynkach z pokaźnym zyskiem. Walka z systemem nakładu, jaką prowadziły miasta i cechy, skłaniała nakładców do angażowania do pracy coraz częściej ludność wiejską, niepodlegającą ustawodawstwu cechowemu. System nakładczy stanowił początek produkcji typu kapitalistycznego, czynił, bowiem z rzemieślnika pracownika de facto najemnego. Od samego początku tego rodzaju układu stosunków poczynają występować ostre przeciwieństwa między pracującymi i pracodawcami przybierając nierzadko formę otwartej walki.

3. POLSKA W XVI-XVIII WIEKU

1. Jak zmieniały się dochody chłopów w XVI wieku?

Siłę roboczą dla folwarku stanowili chłopi in. wieś właściwa. Pańszczyzna, którą świadczyli decydowała o pomyślności folwarku.
Rozmiary robocizn zależały od tego, do jakiej kategorii ludności chłopskiej dany mieszkaniec wsi należał.
1) Najwięcej stali kmiecie – gospodarz pełnorolny. Gospodarstwa kmiece to obszar 1 łanu (17-24 ha). W niektórych rejonach te gospodarstwa były większe.
2) Półkmiecie (półrolnicy) – obszar półłan (½ łana).
3) Zagradnicy – ¼ łana.
4) Chałupnicy – tylko chałupa i ogród.
5) Komornicy in. Kontnicy.
6) Luźni – byli to uciekinierzy z innych dóbr lub z innych państw; kiedy ucisk, ciężary przeszły ich możliwości; uciekali całymi rodzinami; zdarzały się wypadki, że uciekła cała wieś; uciekali jak najdalej; każdy właściciel ziemski chętnie ich przyjmował, zawierał z nimi umowę dawał pracę; najchętniej uciekali chłopi z Polski centralnej na Ukrainę. Luźny mógł wejść na powrót w poddaństwo, jeżeli wszedł w ożenek z poddaną.
7) Do najzamożniejszej części ówczesnej społeczności wiejskiej należeli młynarze i karczmarze – do nich należało z reguły jakieś gospodarstwo.
Obciążenia na rzecz folwarku zależały od tego do, której kategorii chłopi należeli.
● Kmiecie i półrolni – świadczyli pańszczyznę zaprzęgiem (4 woły + pług i brony)
● Pozostali – pańszczyzna ręczna (widły, grabie, siekiera).

W poł. XVI w. –Została wprowadzona pańszczyzna w wymiarze 2 dni z gospodarstwa kmiecego na tydzień.
Koniec XVI w. – 3, 4 dni w tygodniu z gospodarstwa kmiecego.
Poł. XVII w. – 5-6 dni w tygodniu z gospodarstwa kmiecego.
Tak było w dobrach szlacheckich. Nieco lżejsze były obciążenia w dobrach królewskich, w dobrach należących do biskupstw, kapituł. W dobrach należących do klasztorów było tak samo, jak w dobrach szlacheckich albo jeszcze gorzej.
W poł. XVII w. 10-12 dni w tygodniu sięgała pańszczyzna w dobrach kmiecych.
Oprócz tych podstawowych robocizn chłopstwo było zobowiązane do innych robocizn:
● Strzyżenie owiec – wiosna, jesień;
● Stróżowanie w nocy – były to tzw. powaby;
● Robocizna przy sianokosach, przy żniwach;
● Wyjazd w Pańskich sprawach do miasta;
● Tzw. drogi albo podróże – był to wywóz zboża po żniwach do punktów spławu, trwały one nawet kilka tygodni;

2.  Jakie znaczenie miał eksport zboża z Polski dla wyżywienia Europy Zachodniej?

Polskie zboże nie zaspokajało potrzeb wsi Europy zach.., gdyż wieś żywiła się sama, zaspokajała potrzeby miast (zaspokajała w 3-6 % potrzeb). Niemniej dla szlachty ten eksport oznaczał poważny wzrost zamożności, wpłynął korzystnie na zmianę bilansu handlowego z zagranicą. Przez cały wiek XVI do poł. XVII była to relacja jak 2:3 na korzyść Polski. Z tego eksportu wpływały duże pieniądze. Bogacił się na nim w największym stopniu Gdańsk. Kupcy gdańscy przechwytywali 30 % tego zboża. Dochody Gdańska były większe niż dochody skarbu królewskiego. Po drugie ten eksport służył rozwojowi luksusowej konsumpcji szlachty. Jednakże w porównaniu z rozwojem agrarnym kierunek rozwoju systemu rolnego na obszarze Europy wsch. był anachroniczny – polegało to na tym, że umocniło się rolnictwo, jako dział gospodarki narodowej, absolutne uniezależnienie sytuacji gospodarczej państwa od koniunktury ekonomicznej na zach.
Kiedy zachód obniżył swoje zapotrzebowanie na zboże w Polsce rozpoczął się regres gospodarczy.

3. Co było głównym źródłem dochodów folwarków w XVIII w?

Właściciele folwarków szukali nowych źródeł docho­dów, rozwijając zwłaszcza pro­pinację oraz starając się ogra­niczyć kontakty swoich podda­nych z rynkiem. Ostry kryzys pogłębiły wojny początku XVIII w. Równocześnie jednak już w l połowie tego stulecia pojawiły się pierwsze próby re­form. Wprawdzie słaby jeszcze rozwój stosunków rynkowych powodował, iż reformy te nie zawsze przynosiły spodziewane rezultaty, w 2 poło­wie XVIII w. w całym kraju oczynszowano blisko 20% chło­pów, w królewszczyznach Zaczęto w folwarkach wpro­wadzać nowe uprawy, rośliny pastewne, od końca XVIII w. stopniowo ziemniaki, pod­noszono poziom hodowli, zwłaszcza wysokogatunkowe owce. Nastąpił wyraźny wzrost plonów; coraz liczniejsze były próby wprowadzenia na folwarki bez ugorowego systemu uprawy roli, nie zawsze jednak wów­czas oznaczające postęp rolnictwa.

4. Co ograniczało możliwości rozwoju rzemiosła w Polsce w XVI-XVIII w

Przełom wieków XVII i XVIII to okres nieustannych wojen, także domowych. Rosnące zadłużenie rzemieślników,. Co spowodowało upadek polskich sukiennic. Niemożność znalezienia zbytu na kurczącym się rynku wewnętrznym. Pogorszenie na szeroką skalę jakości wyrobów a nawet ich fałszowanie.

5. Przemiany gospodarcze w czasach stanisławowskich

Ożywienie- w drugiej połowie  XVIII wieku we wszystkich dziedzinach życia, kiedy to w 1764 roku w Polsce zaczął rządzić Stanisław August :

-przebudowa wsi polskiej- rozwój osadnictwa czynszowego (rozrastanie rynku wewnętrznego) zwiększanie obszarów zagospodarowanych, wzrost hodowli- większe nawożenie pól

-miasta – upadek mniejszych ośrodków i gwałtowny rozwój miast największych. Wzrost urbanizacji- część ludności chłopskiej migrowała do miast w poszukiwaniu kariery i zarobku. Rozwój usług bankowych i kredytowych. Ludność miejska uległa gwałtownemu rozwarstwieniu- tworzy się zalążki burżuazji i tzw. Klasy robotniczej

-transport-  zbudowano kanał królewski, łączący Dniepr z dorzeczem Wisły. Uległ polepszeniu stan dróg i mostów

-rozwój handlu wewnętrznego-likwidacja ceł i myt wewnętrznych

-rozwój manufaktur- rozbudowa wielkich zakładów metalurgicznych, zakłady broni w Kozielicach

4. REWOLUCJA PRZEMYSŁOWA. Koniec XVIII-1870.

1.Dlaczego rewolucja przemysłowa nastąpiła w Anglii?

-W Anglii zaczęło wzrastać zapotrzebowanie na wyroby przemysłowe poprzez wzrost liczby ludności i rozwijający się podział pracy, postępujący wzrost jej terytoriów kolonialnych oraz rozwój handlu zamorskiego. Zapotrzebowania tego nie była w stanie pokryć produkcja oparta na pracy ręcznej. Powstało przez to poświadczenie, że należy doskonalić metody przetwórcze. Zaczęto wprowadzać nowe rozwiązania techniczne i organizacyjne, a celem było zwiększenie zysków i obniżenie kosztów produkcji. Wzrastające zapotrzebowanie na rynku i eksport pozwalały na zwiększenie skali produkcji.

-Polityczne osłabienie systemu feudalnego- chłopi nie byli już izolowani od rynku, nie musieli płacić czynszu. Bez rozbicia tego systemu nie powstałby rynek ogólnokrajowy, który jest niezbędny do opłacalności przemysłu.

-Rozbudowanie manufaktur-do tego potrzeba środków pieniężnych; Anglia miała wówczas najwięcej nagromadzonych wolnych kapitałów pochodzących ze znacznych zysków z eksportu, eksploatacji licznych i bogatych kolonii oraz wyparciu chłopów z ziemi.

-Odpowiedni poziom rozwoju nauki i techniki w Anglii, przy sprzyjających warunkach ekonomicznych dawał jej najlepsze warunki aby wkroczyć w erę rewolucji przemysłowej.

-zintensyfikowanie produkcji bawełny- powstanie fabryk

-mechanizacja rolnictwa

2. Co spowodowało mechanizację produkcji tkanin bawełnianych w Anglii?

Wielki popyt na tkaniny bawełniane wywołał konieczność in­nowacji technicznych pozwalających zwiększyć produkcję. Anglia obawiała się, że import tanich produktów włókienniczych z Indii grozi rodzimym wytwórcom, więc zakazano importu tkanin z Indii.

Najwcześniejszą innowacją było tzw. latające które przyspieszyło znacznie procesy tkania

-praktyczne zastosowanie spowodowało dysproporcję między szybkością tkania a przędzenia: brakowało przędzy i wielu tkaczy było bez­robotnych.

-spowodowało to poszukiwanie rozwiązań umożliwiających usprawnienie przędzenia

-włókiennictwo stało się pierwszą nowoczesną branżą przemysłowa, która przeszła pełen proces wczesnej industrializacji

3. Co i dlaczego stało się sektorem wiodącym pierwszej rewolucji przemysłowej w Europie kontynentalnej?

Sektorem wiodącym było włókiennictwo. Prekursorem była Anglia

4. Jakie były dalekosiężne skutki Rewolucji Przemysłowej?

Rewolucja przemysłowa przyniosła wiele dalekosiężnych zmian; w Niderlandach spowodowała przyjęcie niepodległości przez jedną część kraju oraz walkę o nią reszty państwa, rewolucja angielska stworzyła pierwsze państwo , w którym szlachta pełniła dominującą rolę, rewolucja przemysłowa zapoczątkowała niekończący się okres wielkich wynalazków a rewolucja francuska sprawiła, że wszyscy mieli równe prawa , wprowadzono trójpodział władzy a co najważniejsze obalono absolutyzm.

- rozwój ustroju monarchii parlamentarnej

- rozwój urbanizacji- powstanie nowych i rozwój starych miast

-rozwój komunikacji- Maszna parowa

-wytworzył się proletariat- poczatek nowych ruchów społecznych

-ukształtowanie się liberalizmu ekonomicznego.

5. Jaką reformę przeprowadzono w Rosji od 1861r.?

W 1861r. przeprowadzona została reforma uwłaszczeniowa Aleksandra II. Była to jedna z wielkich reform przeprowadzonych w Rosji przez cara Aleksandra II. Weszła w życie w 1861 po kilkuletnich przygotowaniach. Na jej mocy 22 558 748 chłopów rosyjskich zyskało wolność osobistą: nie mogli być już przedmiotem transakcji kupna i sprzedaży, zastawu i darowizny. Właściciele ziemscy stracili prawo do dowolnego przesiedlania i karania chłopów. Z kolei chłopi otrzymali prawo podejmowania aktywności przemysłowej i handlowej, zawierania umów, kształcenia się, zawierania związków małżeńskich, nabywania dóbr, przechodzenia do stanów mieszczańskiego i kupieckiego.

5: OKRES 1870-1918

1. Kto i kiedy wprowadził ubezpieczenia społeczne?

Powstanie ubezpieczeń społecznych zbliżonych do współczesnych ubezpieczeń wiązało się z industrializacją. Pierwsze obowiązkowe i bardziej powszechne ubezpieczenia społeczne wprowadzono: 1883–89 w Niemczech – Otto von Bosmark (ubezpieczenia chorobowe, od wypadków przy pracy, na wypadek inwalidztwa i na starość), 1887–88 w Austrii (ubezpieczenia wypadkowe i chorobowe) i 1906 (ubezpieczenia emerytalne pracowników umysłowych), 1891 w Danii (ubezpieczenia emerytalne), 1898 w Nowej Zelandii (ubezpieczenia emerytalne), 1910 we Francji (ubezpieczenia inwalidzkie i na starość), 1908 w Wielkiej Brytanii (ubezpieczenia na starość), 1911 (chorobowe i na wypadek inwalidztwa oraz od bezrobocia), 1912 w Rosji (wypadkowe i chorobowe).

2. Jakie systemy walutowe istniały w XIX wieku?

System waluty złotej był pierwszym międzynarodowym systemem walutowym, a więc zbiorem reguł, zasad, instrumentów i instytucji umożliwiających dokonywanie płatności w skali międzynarodowej. Wykształcił się on pod koniec dziewiętnastego wieku i funkcjonował mniej więcej od 1880 roku do wybuchu pierwszej wojny światowej, czyli do roku 1914. Podstawowe cechy systemu waluty złotej to przede wszystkim to, że jednostka waluty złotej w każdym kraju miała określony parytet, czyli siłę nabywczą wyznaczoną w złocie, co było równoznaczne z funkcjonowaniem wówczas tzw. kursów stałych. Poza tym w obiegu były waluty narodowe uczestniczących krajów w pełni wymienialne na złoto (według określonego parytetu), na waluty innych krajów z waluta wymienialną (według określonego kursu parytetowego), a także istniała pełna swoboda transferu złota w skali międzynarodowej. Władze finansowe poszczególnych krajów, najczęściej banki centralne, były zobowiązane do utrzymywania zabezpieczenia obiegu pieniężnego w formie rezerw złota i przez kontrolę przede wszystkim wielkości podaży pieniądza, odpowiednio proporcjonalnej do posiadanych zasobów złota przez państwo

Drugi system- bimetalizm w Stanach Zjednoczonych. Wady bimetalizmu spowodowały rozszerzenie się systemu waluty złotej..

3. Kiedy się rozpoczęła i jakie były uwarunkowania modernizacji Japonii?

Japonia od XVII w. zamknięta dla Europejczyków, rządzona przez szogunów, tj. namiestników wojskowych, trwała w izolacji do połowy XIX wieku. Udało się ją przełamać dopiero po wyprawie okrętów amerykańskich, która dotarła do Japonii w 1852 r. W 1868 r. została obalona władza szoguna i faktyczne rządy w państwie objął przedstawiciel dynastii cesarskiej. Przeniósł on stolicę z Kioto do Edo, zmieniając jego nazwę na Tokio. Miasto to odbudowywało się wtedy po wielkim trzęsieniu ziemi z 1857 r. i pożarach, które strawiły papierowo-drewnianą zabudowę i spowodowały śmierć 107 tys. ludzi. Japonia wkroczyła w okres radykalnej przebudowy gospodarczej, społecznej i politycznej. W roku 1868 dokonał się przełom w ustroju władzy. Struktury feudalne zostały zniesione przez przejęcie lenn od samurajów, którym wypłacono odprawy pieniężne. Wprowadzono powszechne szkolnictwo, stypendia dla studiujących za granicą, zreformowano służbę zdrowia, administrację, sądownictwo i ówczesny system monetarny. Wprowadzono powszechny obowiązek służby wojskowej i zreorganizowano armię na wzór pruski. Gospodarka stała się otwarta na technikę zachodnią, zaczęły powstawać wielkie przedsiębiorstwa- zaibatsu, czyli japońskie formy zjednoczeń monopolistycznych. Rozwój gospodarczy szedł w parze z ekspansją terytorialną. Korzystając szeroko z zagranicznych specjalistów, maszyn, urządzeń i wynalazków, budowano nowoczesny przemysł, utworzono wielkie koncerny bankowo-przemysłowe Mitsui, Mitsubishi, Sumitomo i inne. Utworzono pocztę, zbudowano pierwszą linię kolejową z Tokio do Jokohamy. Mo...