69 ROZBICIE OKR�TU Przed kilku laty,pewnego grudniowego ranka,wyp�yn�� z Liverpoolu wielki okr�t paro- wy,na kt�rego pok�adzie znajdowa�o si� wi�cej ni�li dwie�cie os�b,mi�dzy kt�rymi by�o siedemdziesi�ciu ludzi za�ogi.Tak kapitan,jak i wszyscy prawie marynarze byli Anglikami. W�r�d pasa�er�w za� by�o nieco W�och�w:trzy panie,ksi�dz i kilku muzykant�w.Okr�t udawa� si� do wyspy Malty.Czas by� pochmurny. W�r�d podr�nych trzeciej klasy,zebranych na przodzie pok�adu,znajdowa� si� dwuna- stoletni ch�opiec,W�och rodem,ma�y na sw�j wiek,ale silny,pi�kny typ sycylia�ski,z suro- w� i odwa�n� twarz�. Ch�opiec siedzia� sam,nie opodal przedniego masztu,na kupie lin okr�towych,obok ma�ej wyszarzanej walizki,w kt�rej mia� swoje rzeczy i na kt�rej trzyma� r�k�.By� �niady,w�osy mia� czarne,wij�ce si� i tak d�ugie,�e mu prawie na ramiona spada�y.Odziany by� ubogo,w jak�� obdart� kurtk�,a na szyi mia� star� torb� sk�rzan�.Siedz�c tak patrzy� zamy�lony na pasa�er�w,na okr�t,na marynarzy przebiegaj�cych obok niego z po�piechem i na morze, kt�re coraz niespokojniejszym si� stawa�o.A wygl�da� �w ch�opiec tak,jakby �wie�o przeby� jakie� wielkie nieszcz�cie rodzinne;twarz dziecka mia�a wyraz dojrza�ego cz�owieka. Wkr�tce po wyp�yni�ciu z portu jeden z majtk�w okr�towych,W�och z siw� ju� g�ow�, ukaza� si� na przedzie okr�tu prowadz�c ma�� dziewczynk� za r�k� i zatrzymawszy si� przed Sycylijczykiem rzek�: �Masz tutaj towarzyszk� podr�y,Manio!�Po czym odszed�.Dziewczynka siad�a na ku- pie lin,obok ch�opca,i oboje na siebie patrzyli.Ma�y Sycylijczyk zapyta�: � Gdzie ty jedziesz? A dziewczynka: �Do Malty,a stamt�d do Neapolu.�I doda�a:�Do ojca jad� i do matki,bo oni tam s� i czekaj� na mnie.A ja jestem Julieta Faggiani. Ch�opiec nic nie odpowiedzia�.Po jakim� czasie wydoby� z torby chleb i suszone owoce, dziewczynka mia�a biszkopty,wi�c jedli. �Baczno��!� krzykn�� w�oski marynarz przechodz�c z po�piechem.�Zaraz si� tu taniec zacznie! Jako� istotnie wiatr si� wzm�g�,a okr�t ko�ysa� si� gwa�townie.Ale siedz�ce na linach dzieci nie bardzo na to zwa�a�y.Dziewczynka u�miecha�a si�.By�a ona prawie w tym samym wieku co i jej towarzysz,ale znacznie od niego wy�sza.By�a smag�a,brunetka,szczup�a,w�- t�a i mniej ni� skromnie ubrana.W�osy mia�a k�dzierzawe,kr�tko obci�te,czerwon� chus- teczk� zwi�zane doko�a g�owy,i srebrne du�e ko�a w uszach. Jedz�c opowiadali sobie swoje losy. Ch�opiec nie mia� ju� ani ojca,ani matki!Ojciec,robotnik,umar� niedawno w Liverpoolu, zostawiaj�c go samego na �wiecie,a konsul w�oski odsy�a� go w�a�nie do Palermo,gdzie ma�y sierota mia� dalekich krewnych. Dziewczynk� zabra�a z sob� do Londynu przed rokiem ciotka,wdowa,kt�ra j� bardzo ko- cha�a i kt�rej rodzice oddali j� na jaki� czas licz�c na obiecan� sukcesj�,ale w kilka miesi�cy potem przejecha� ciotk� omnibus i umar�a nie pozostawiwszy po sobie ani szel�ga.Dziew- czynce poradzono tak�e uda� ci� do konsula.Konsul si� ni� zaopiekowa� i oto j� do rodzic�w odsy�a. Oboje poleceni zostali owemu W�ochowi,kt�ry do za�ogi okr�tu nale�a�. �Wi�c tam ojciec i matka �ko�czy�a dziewczynka � my�l�,�e ja z maj�tkiem wr�c�,a ja nie mam nic.Ale i tak b�d� mnie kochali.A moi bracia!Czterech braci mam,takich ma�ych, malutkich...Ja najstarsza w domu.Ubieram ich,myj�.Okropnie si� uciesz�!A ja po cichutku na palcach wejd�... Jakie morze brzydkie!...� Potem nagle do ch�opca:� A ty b�dziesz tam u tych krewnych? � B�d�...Je�li mnie zechc� trzyma� � odrzek�. � A oni ci� nie kochaj�? � Czy ja wiem? � Ja na Bo�e Narodzenie zaczn� trzynasty rok � przem�wi�a dziewczynka. I zaraz zacz�li m�wi� o morzu,o podr�nych,kt�rzy ich otaczali.Tak przesiedzieli przy sobie dzie� ca�y gaw�dz�c od czasu do czasu.Pasa�erowie my�leli,�e to brat i siostra. Dziewczynka robi�a po�czoch�,ch�opiec rozmy�la�,morze stawa�o si� burzliwszym coraz. Kiedy si� rozchodzili wieczorem,dziewczynka rzek�a: � �pij spokojnie! � Nikt tu,moje dzieci,nie b�dzie spokojnie spa�!� rzek� przebiegaj�c �w w�oski marynarz, kt�rego wzywa� kapitan. Chcia� w�a�nie ch�opiec odpowiedzie� ma�ej towarzyszce:�Dobranoc!� � kiedy gwa�tow- ny strumie� wody chlusn�� na niego znienacka i powali� go na �awk�. � Jezus Maria!Krew leci!� krzykn�a dziewczynka rzucaj�c si� do malca. Pasa�erowie schodz�cy spiesznie pod pok�ad nie zauwa�yli tego.Dziewczynka ukl�k�a przy ch�opcu,kt�ry by� og�uszony tym nag�ym upadkiem,obtar�a mu zakrwawione czo�o i zdj�wszy pr�dko swoj� czerwon� chusteczk� usi�owa�a jak najmocniej obwi�za� mu g�ow�. Gdy j� wszak�e przycisn�a do piersi,aby �cisn�� lepiej oba ko�ce chustki,na ��tej jej su- kienczynie,nad paskiem,zosta�a krwawa plama.Manio ockn�� si� i podni�s� si� po chwili. � Czy ci� boli?� zapyta�a Julieta. � Nic mnie nie boli! � Dobranoc ci! � Dobranoc � odpowiedzia� Manio. I zeszli po dwojgu obocznych schodkach do swoich sypialni. Stary marynarz dobrze przepowiedzia�.Jeszcze dzieci nie posn�y,kiedy si� rozp�ta�a straszliwa burza.Ogromne ba�wany tak gwa�townie natar�y na okr�t,�e w par� minut jeden z wielkich maszt�w powalony zosta�,trzy �odzie ratunkowe,z tych kt�re by�y uczepione w tyle okr�tu,fale unios�y jak li�cie,a szturmuj�ce okr�t morze zmiot�o cztery wo�y z przedniego pok�adu. Pomi�dzy pasa�erami zrobi� si� okrutny zam�t.Krzyki przera�enia,rozpacz,p�acz,mo- dlitwy buchn�y jak druga burza.W�osy stawa�y na g�owie s�uchaj�c ich.Morze wrza�o.Na- wa�nica noc ca�� szala�a wzmagaj�c si� ci�gle na sile.Dnia�o j u�,a ona jeszcze ros�a.Ol- brzymie fale bij�ce w statek z ukosa,zalewa�y pok�ad t�uk�c,� ami�c i zmiataj�c w otch�a�,co tylko na nim by�o. Platforma pokrywaj�ca maszyn� by�a zgnieciona,a woda nalewa�a si� do wn�trza ze straszliwym hukiem;ognie pogas�y,maszyni�ci uciekli pod pok�ad przed niechybn� �mierci�; szerokie strugi wdziera�y si� zewsz�d. Wtem grzmi�cy g�os krzykn��: � Do pomp! By� to g�os kapitana,marynarze rzucili si� do pomp.Ale w tej�e chwili nag�e uderzenie fal przechyliwszy okr�t w ty� zgruchota�o por�cze i drzwiczki kajut,a woda strumieniem wlewa� si� do nich pocz�a.Pasa�erowie w �miertelnym przestrachu zebrali si� w wielkiej sali.Wtem kapitan ukaza� si� w progu. �Kapitanie!Panie kapitanie!� krzykn�li wszyscy razem.� Co si� dzieje?...Co si� z nami stanie?...Czy jest nadzieja?Czy jest ratunek?... Kapitan przeczeka�,a� si� krzyk uciszy�,a potem zimnym g�osem rzek�: � Trzeba si� podda� losowi. Jaka� kobieta krzykn�a:�Lito�ci!�By� to jedyny okrzyk. Nikt inny g�osu doby� nie m�g�.Zgroza �cisn�a wszystkie gard�a.Minuty przechodzi�y,w wielkiej sali �miertelna panowa�a cisza. Ludzie patrzyli na siebie zbola�� z przera�enia twarz�.A morze tymczasem szala�o.Okr�t pogr��a� si� zacz��. W jakiej� chwili kapitan pr�bowa� spu�ci� ��d� ratunkow�.Pi�ciu marynarzy wst�pi�o w ni�,barka zosta�a odci�ta.Natychmiast jednak przechyli�a j� gwa�towna fala i dw�ch maryna- rzy posz�o na dno.Jednym z nich by� stary W�och,opiekun dzieci.Pozosta�ym uda�o si� z wielkim trudem zarzuci� sznury na okr�t i dosta� si� na niego z powrotem.Po tej �miertelnej pr�bie za�oga straci�a nadziej�. W dwie godziny potem okr�t by� zalany wod� a� do wysoko�ci osady g��wnego masztu. Pod pok�adem tymczasem rozgrywa�y si� rozdzieraj�ce sceny. Matki rozpaczliwie tuli�y dzieci swe do �ona,przyjaciele padali sobie W obj�cia i �egnali si�,niekt�rzy schodzili do kajut,by tam umiera� nie patrz�c na rozp�tane i hucz�ce morze. Jeden z podr�nych roztrzaska� sobie czaszk� z pistoletu i skona� na schodach sypialni.Lu- dzie czepiali si� konwulsyjnie jedni drugich,kobiety mdla�y i wpada�y w sza� nieopisany. Wielu kl�cza�o doko�a ksi�dza wznosz�c ku niemu z�o�one do modlitwy r�ce.Krzyk,j�ki, p�acz dzieci,�kania,g�osy dzikie,ostre tworzy�y jaki� ch�r piekielny,jak�� symfoni� rozpa- czy,a tu,to tam,stali ludzie nieruchomi jak pos�gi,z rozszerzonymi �renicami,kt�re nie wi- dzia�y nic,z twarzami szale�c�w i trup�w. Ale dwoje dzieci.Manio i Julieta,trzymaj�c si� co si�y jednego z okr�towych maszt�w patrzy�y w morze os�upia�ym wzrokiem jakby nieprzytomne. Morze zacz�o si� uspokaja� wreszcie,ale okr�t zanurza� si� zwolna coraz g��biej.Kilka minut zaledwie i musia� znikn�� pod wod�. � Spuszczaj szalup�!� krzykn�� kapitan. Spuszczono ostatni� szalup�,jaka pozosta�a.Czternastu marynarzy i trzech podr�nych w ni� zesz�o.Kapitan patrzy� z pok�adu. � Kapitanie!Schod� z nami!� krzyczano na niego z szalupy. � Zgin� na stanowisku!...To powinno�� moja!� odkrzykn�� kapitan. � Spotkamy jaki� statek!Ocalimy ci�!Schod�!Ratuj si�!� wo�ali marynarze. � Zostaj� tutaj! �Jest jeszcze miejsce!� krzykn�li wtedy marynarze zwracaj�c si� do pasa�er�w.� Niech zejdzie kobieta!� Zbli�y�a si� kobieta,podtrzymywana przez kapitana,ale zobaczywszy od- leg�o��,w jakiej si� znajdowa�a szalupa,nie mog�a odwa�y� si� na skok i pad�a na pok�ad zemdlona. Inne kobiety by�y bezprzytomne i na wp� nie�ywe. � Dawa� dziecko!� krzyczeli teraz marynarze. Na ten krzyk ma�y Sycylijczyk i towarzyszka jego,jakby skamieniali dot�d od nadludzkiej zgrozy,wstrz��ni�ci gwa�townym instynktem �ycia,pu�cili drzewo masztu w tym samym momencie i rzuciwszy si� na brzeg pok�adu wrzasn�li jednym g�osem:�Ja!...Ja!...�odtr�- caj�c si� wzajem od zej�cia jak dzikie zwierz�ta. � Mniejsze!� krzyczano z szalupy.� ��d� jest prze�adowana!Mniejsze! A na ten krzyk dziewczynka opu�ci�a r�ce jak trafiona gromem i stan�a nieruchoma pa- trz�c na Mania martwymi oczyma. Manio spojrza� na ni� i zobaczy� krwaw� plam� na ��tej sukience.Przypomnia� sobie i ja- ki� b�ysk niebia�ski przelecia� mu po twarzy. � Mniejsze!Pr�dzej!� wo�...
aniona