KRAJKI – TKANE NA BARDKU
I. WARSZTAT
Wykonany jest z czterech listewek o przekroju około 30x30 - 40x40 mm. Dłuższe listewki mają długość około 800-1000 mm, krótsze 300-400 mm. Listewki połączone tworzą drabinkę (rysunek poniżej).
Kolejnym elementem są dwie luźne listewki na których będzie nawijana wełna i utkana krajka. Przekrój listewek około 15x15 mm. Długość listewek jest narzucona przez szerokość drabinki (musi się równać). Na końcach drabinki wyżłobione zostały rowki, tak aby swobodnie były wciskane luźne listewki (rysunek poniżej).
Ostatnim elementem warsztatu jest płytka z wywierconymi otworami podłużnymi (długości około 80-100 mm) i okrągłymi tak aby przez owe otwory przecisnęła się nić wełniana. Płytka może być wykonana z deseczki (grubości 3 mm) lub ewentualnie grubej skóry składającej się z kilku warstw. Ilość otworów może się wahać od 21-41. Ilość otworów będzie miała decydujący wpływ na szerokość krajki. Szerokość płytki musi być taka aby płytka się zmieściła między najdłuższymi listewkami drabinki. Wysokość nie ma znaczenia (rysunek płytki poniżej).
Poniżej rysunek warsztatu już gotowego do tkania.
II. PRZYGOTOWANIE DO TKANIA
Aby uzyskać np. około 4 metrów krajki należy uciąć 5-5,5 metrów nici wełnianej (osnowa). Owych kawałków nici powinno być tyle ile otworów w płytce. Kolorystyka - dowolna.
1. Najpierw przywiązujemy początek nici do jednej z luźnych listewek.
2. Następnie przeciągamy nić przez płytkę.
3. Resztę wełny nawijamy na drugą luźną listewkę.
Czynność powtarzamy do momentu zużycia wszystkich nici wełny. Na koniec naciągamy listewkę z nawiniętą osnową i wciskamy w kanałki (rysunek poniżej).
III. TKANIE
Podnosząc płytkę do góry, nici (czerwona na rysunku) będące w otworach podłużnych opadają na dół, tworząc szczelinę między nićmi w otworach okrągłych (nić niebieska). Przez ową szczelinę przeciągamy wątek (nić brązowa). Następnie palcami (polecam nóż ewentualnie miecz) dociskamy i napinamy wątek. Po zakończeniu czynności, płytkę opuszczamy maksymalnie do dołu. Tym razem nić czerwona znajdzie się na górze, niebieska na dole. Przekładamy wątek w przeciwnym kierunku, poprawiając palcami.
Czynność powtarzamy do momentu dojechania płytką do końca drabinki. Odwijamy osnowę z końcowej listewki i nawijamy utkaną krajkę na przednią listewkę. Naciągamy i ponownie tkamy.
KRAJKI - TKANIE NA TABLICZKACH
Wykonany jest z czterech listewek o przekroju około 30x30 - 40x40 mm (dokładnie tak samo jak poprzedni warsztat). Dłuższe listewki mają długość około 800-1000 mm, krótsze 300-400 mm. Listewki połączone tworzą drabinkę (rysunek poniżej).
Ostatnim elementem warsztatu są tabliczki (rysunek poniżej). Tabliczki są wykonane z grubej skóry bądź cienkiej deseczki - grubości około 3 mm. Długości boków tabliczki powinny być równe - około 7cm - 10 cm, a brzegi lekko zaokrąglone. Ułatwi to ich obracanie. Ilość tabliczek wpłynie na szerokość krajki.
II. PRZYGOTOWANIE DO TKANIA NA 8 TABLICZKACH
Każdy z otworów tabliczki oznaczmy od A do D. W naszym przypadku będzie to 8 tabliczek.
Aby uzyskać np. około 4 metrów krajki należy uciąć 5-5,5 metrów nici wełnianej (osnowa). Owych kawałków nici powinno być tyle ile otworów w tabliczkach (8x4=32). Na podstawie opisu otworów i ilości posiadanych tabliczek możemy stworzyć niżej przedstawiony diagram. Kolory odpowiadają kolorom osnowy przeciągniętej przez dane otwory w tabliczkach.
1
2
3
4
5
6
7
8
A
B
C
D
Kolorystykę i kształty wzorów można projektować samodzielnie zgodnie ze swoim gustem.
Kolejne czynności:
2. Następnie przeciągamy nić przez jeden z określonych przez diagram otwór tabliczki.
Czynność powtarzamy do momentu zużycia wszystkich nici wełny. Na koniec naciągamy listewkę z nawiniętą osnową (rysunek poniżej - linią przerywaną osnowa z tyłu tabliczki).
Przeciągnięte przez wszystkie tabliczki osnowy tworzą szczelinę między nimi. Przez ową szczelinę przeciągamy wątek. Następnie palcami (polecam nóż ewentualnie miecz) dociskamy i napinamy wątek. Po zakończeniu czynności, wszystkie tabliczki obracamy w tył albo w przód. Powstanie ponownie szczelina między nićmi przez którą przekładamy wątek w przeciwnym kierunku, poprawiając palcami.
Kierunki obrotów tabliczek:
Jeśli będziemy obracać tabliczki tylko w jednym kierunku, uzyskamy taki wzór:
Lesio87