Intelektualizm(rozum)etyczny Sokratesa to - tożsamość cnoty i wiedzy, poj. myśl łącząca cnotę z wiedzą Cnota jako dobro bezwzględne cnota + wiedza to nabycie cnoty poprzez naukę , jeśli ktoś posiada wiedzę to wie jakie jest dobre działanie wówczas jest niemożliwe aby postępował nie etycznie przedst;Sokrates , Platon def. Cnoty wg Arystotelesa;Cnota to umiejętność zachowania rozsądku „złotego środka”kto dokonał pod. na dusze rozumną i nieroz.Arystoteles, dusza rozumna = umysł teoretyczny + praktyczny (umiej.wyboru) , Dusza nieroz. = dusza pobudliwa (pragnienia, chcenia) i wegetatywna (głód, pragnienie, seks)na czym Pol.moralizm stoików - zasada zgodności z naturą, ideał mędrca, dobro ma charakter moralnydef. Etyki to nauka o moralnościMoralność – zbiór zasad (norm), które okreś. co jest dobre (prawidłowe, nieszkodliwe), a co złe (nieprawid, szkodliwe).kto głosi tezę unikania przykrości o dążenie do przyjemności - Epikur Podst. Zał. etyki chrześcijańskiej i założycieli Tomasz z Akwinu , Św. Augustyn Podst.zał. E.CH to: dobrem jest Bóg ,każda osoba jest odpowied.za swoje czyny , moje życie jest w rękach Boga , wszystko jest dobre jeśli jest robione dla Boga , miłość do Boga i 2 człowieka jest cnotą , grzech to wykroczenie przeciw Bogupersonalizm-relacje międzyosobowe i odniesienia między człowiekiem a Bogiem , odrzuca egoizm,celem życia jest przekroczenie samego siebie aby dążyć do Boga
jaka etyka jest etyka formalna Kanta-etyka autonomiczna, co oznacza, iż zasad.słuszności czynów człowiek powinien poszukiwać w sobie samym. Co dla Kanta jest moraln. jest działaniem, które podejmuje się z obowiązku.imperatyw kategoryczny-naczelna zasada w etyce I. Kanta, która stanowi czysto formalne prawo działania, wyr.w 3 nakazach: Imperatyw kategoryczny – zasada etyczna, którą można sformułować m.in. w sposób nast.: "należy postępować zawsze wedle takich reguł, co do których chcielibyśmy, aby były one stosowane przez każdego i zawsze"utylitaryzm-To co dobre musi być użyteczne., jest to zasada użytec. Należy przyczyniać się do najwięksi. szczęścia najwięk. liczby ludzi Zakłada się, że wszyscy ludzie są równi i że ich dobro jest jednakowo ważne.prawo niezbywalne służy do ochrony dobra, które jest potrzebne jednostkom w tym celu, by mogli działać jako moralni sprawcy, tzn. wybrać i przyjąć kodeks postęp. respektujący interesy innych np. prawo do życia, do osobistej wolności,do zaspokajania podstaw. potrzeb wartości najogólniej Zdef, jest wszystko to, co stanowi przedmiot potrzeb, postaw, dążeń i aspiracji człowieka.1z ważnych zasad rządzących istn. Wart.w życiu człowieka jest fakt, że wyst. one w systemie, a nie pojedynczo. Człowiek jest uwikłany w sieć wartości, wybór jednej z nich pociąga za sobą konieczność wyboru następnej. I nie jest dobrze, gdy wybiera on wartość sprzeczną z dotychczas uznanymi wartościami, bowiem pęka system wartości przez niego wybrany. Jednym z najwybitniejszych aksjologów XX wieku był Max Scheler hierarchie wg Schellera – to co dla każdego człowieka jest ważne stanowi wart.;1. W. zmysłowe - obejmują przedmioty przyjemności i bólu oraz różnego rodzaju dobra użytkowe,2. W.witalne - szlachetność i podłość, moc i słabość, zalety i wady,3. W. duchowe - piękno i brzydota, prawość i bezprawie, poznanie prawdy,4. W. religijne - szczęście i rozpacz, uczucia świętości i im przeciwne emotywizm(amoralizm)stanowisko, które albo neguje całk. Istn. dobra moral.(a. skrajny), albo podporząd. je innym dobrom (a. umiarkowany, relatywizm)aktu rozumnego ustala etyka chrześc.za pomocą kryt, którego istotną treść wyznaczają 2elem: sprawczy udział woli oraz poznanie dobra, czyli celu.Odpowiednio do tego akty rozumne obej.wszystkie akty, które pochodzą sprawczo od woli człowieka wprawionej do działania przez rozumowe poznanie dobra (celu) jako zamierzonego przez nią skutku akty nierozumne (zwane też aktami człowieka, aktami nieświadomymi, w łacińskiej terminologii actus hominis). Charakteryzują się one tym, że pochodzą sprawczo od innych władz człowieka bez udziału jego rozumu i woli, czyli bez jego świadomości, albo przynajmniej udziału woli.
Aktu złożonego ( ta prostsza)W myśl tego określenia akt złożony zachodzi wówczas, kiedy podmiot działający dąży do urzeczywistnienia określonego dobra zamierzonego ze względu na nie samo za pomocą zróżnicowanych i gatunkowo odrębnych środków,przeszkody aktualne poj. się w człowieku w pewnym momencie, przez jakiś czas oddziaływują na jego władze duchowe, następnie zaś przemijają.to;niewiedzę, uczucia, strach i przymus przeszkody habitualne,które stanowią trwały element psychofizycznej konstytucji człowieka utrudniający lub wręcz uniemożliwiający spełnienie aktów w pełni świadomych. Jedne z nich paraliżują przede wszystkim wolę, inne natomiast zakłócają funkcje rozumu, a są i takie, które oddziałują na całość duchowej struktury człowieka. Zasadnicze ich typy to fałszywe opinie, nałogi i choroby psychiczne.przedmiot aktu - cel czynności, cel przedmiotowy
uprawienia moralne prawa człowieka Prawa czł.to poj. reprezentujące koncepcję, wg której każdemu człow. przysługują pewne prawa, wynik. z godności człowieka, które są niezbywalne (nie można się ich zrzec), nienaruszalne (istnieją niezależnie od władzy i nie mogą być przez nią regulowane), naturalne i niepodzielne. Państwu przypisuje się rolę instytucji, której zadaniem jest ochrona owych praw. Poszanowanie praw człowieka i godności ludzkiej jest uznawane za podstawę sprawiedliwości i pokoju na świecie. Prawa człowieka są powszechne, niezbywalne, nienaruszalne i przyrodzone etyka indywidualna et.które zajmują się tylko jednostkami i są etyki, które zajmują się dobrem grup społecznych. Etyka chrześci. jest etyką indywidualną. Etyka marksistowska, socjalistyczna jest etyką społeczną. Etyki te różnią się od siebie, ale czerpią coś z siebie, jedna z drugiej.prawa abstrakcyjne jest dowolnie wiele i nie są one społecznie wiążące (u Hobbs’a są to prawa obowiązujące w stanie natury) Kto ma prawo abstrakcyjne, ma prawo do ubiegania się o jego uznanie, nie ma prawa do korzystania z tego prawa. Po publicznym uznaniu prawo abstrakcyjne zamienia się w prawo konkretne i staje się egzekwowalne Prawa abstrakcyjne są prawami obowiązującymi jedynie teoretycznie, lecz w konkretnych sytuacjach nie obowiązują, dopóki nie zostanie ustalone jakie względy powinny być brane pod uwagę przed ich zamianą w prawa egzekwowane. Jeśli uznamy, że obowiązują we wszystkich okolicznościach są to prawa absolutne (np.. Prawo do obrony) – niezbywalne Prawa abstrakcyjne są prawami obowiązującymi jedynie teoretycznie, lecz w konkretnych sytuacjach nie obowiązują, dopóki nie zostanie ustalone jakie względy powinny być brane pod uwagę przed ich zamianą w prawa egzekwowane. Jeśli uznamy, że obowiązują we wszystkich okolicznościach są to prawa absolutne (np.. Prawo do obrony) - niezbywalne
Prawa konkretne pozwalają funkcjonować nam tak jak chcemy Są prawami II rzędu – pozwalają korzystać z praw I rzędu – abstrakcyjnych (przykład str.86) Społeczność, która nie daje swym członkom żadnych konkretnych praw, spada do stanu natury (wola silniejszego Hobbes)czym się różni obowiązek prawny od uprawnienia obowiązek prawny, nakaz lub zakaz określonego zachowania się zawarty w normie prawnej; wykonanie o.p. jest zabezpieczone sankcją. Uprawnienie, prawo - przyznanie przez normę prawną danej osobie wyboru określonego zachowania się bez nakładania na nia obowiazku.Dół formularzaczy umielibyście stworzyć każdy dla siebie imperatyw kategoryczny – def i czy utworzyłbyś coś takiego (?)każdy dla siebie"Postępuj tylko według takiej maksymy, dzięki której możesz zarazem chcieć, żeby stała się powszechnym prawem".
gosicka