raport_2009.pdf

Raport Roczny

2009

Warszawa, 2010

Marek Belka

Prezes Narodowego Banku Polskiego

2009

Szanowni Paƒstwo

Przed Paƒstwem Raport Roczny Narodowego Banku Polskiego w 2009 r. Zawiera on omówienie realizacji celów

i zadaƒ NBP w minionym roku. Mam nadziej´, ˝e Raport stanie si´ dla Paƒstwa istotnym êród∏em wiedzy

o Narodowym Banku Polskim i jego funkcjonowaniu w ubieg∏ym roku, a prezentowane w nim dane

i informacje pozwolà na przeprowadzenie pog∏´bionych analiz skutecznoÊci dzia∏ania NBP w 2009 r.

W 2009 r. dzia∏alnoÊç NBP by∏a zdeterminowana przez uwarunkowania makroekonomiczne. W nast´pstwie

globalnego kryzysu finansowego gospodarka Êwiatowa znalaz∏a si´ w najg∏´bszej recesji od czasów Wielkiego

Kryzysu z prze∏omu lat 20. i 30. minionego stulecia. Skutkiem tego by∏ silny spadek popytu globalnego,

za∏amanie obrotów w handlu Êwiatowym oraz znaczny wzrost zmiennoÊci cen na Êwiatowych rynkach

finansowych. Pomimo wdro˝enia w wielu krajach programów antykryzysowych symptomy o˝ywienia

gospodarki Êwiatowej by∏y bardzo s∏abe.

Zgodnie z ustawà o Narodowym Banku Polskim podstawowym celem dzia∏alnoÊci NBP jest utrzymanie

stabilnego poziomu cen, przy jednoczesnym wspieraniu polityki gospodarczej Rzàdu.

W 2009 r. roczny wskaênik cen towarów i us∏ug konsumpcyjnych obni˝y∏ si´ o 0,7 punktu procentowego

wobec 2008 r. i wyniós∏ 3,5 proc. Na kszta∏towanie si´ inflacji w 2009 r. w znacznym stopniu oddzia∏ywa∏y

czynniki pozostajàce poza bezpoÊrednim wp∏ywem krajowej polityki pieni´˝nej, przede wszystkim podwy˝ki

cen administrowanych i stawek podatków akcyzowych. Dodatkowo na poziom inflacji wp∏yw mia∏a znaczna

deprecjacja z∏otego w okresie lipiec 2008 – luty 2009 r., wynikajàca ze wzrostu awersji do ryzyka na

Êwiatowych rynkach finansowych i odp∏ywu kapita∏u zagranicznego z rynków wschodzàcych.

Wobec wcià˝ niepewnych perspektyw globalnej gospodarki dzia∏ania NBP w 2009 r. koncentrowa∏y si´ na

ograniczaniu wp∏ywu Êwiatowego kryzysu finansowego na gospodark´ Polski. W tym celu Rada Polityki

Pieni´˝nej kontynuowa∏a rozpocz´te pod koniec 2008 r. ∏agodzenie polityki pieni´˝nej. W 2009 r. stopy

procentowe Narodowego Banku Polskiego zosta∏y obni˝one czterokrotnie – w styczniu, lutym, marcu

i czerwcu, ∏àcznie o 150 punktów bazowych – do poziomu najni˝szego od poczàtku transformacji

gospodarczej. Stopa referencyjna NBP zosta∏a zredukowana z 6 proc. w listopadzie 2008 r. do 3,5 proc.

w czerwcu 2009 r. Obni˝enie stóp procentowych NBP wp∏yn´∏o na spadek wi´kszoÊci rynkowych stóp

procentowych.

Dà˝àc do wzmocnienia stabilnoÊci krajowego systemu finansowego, NBP kontynuowa∏ operacje zasilajàce

banki w p∏ynnoÊç, wprowadzone pod koniec 2008 r. w ramach Pakietu zaufania. Zosta∏y podj´te dzia∏ania

majàce na celu z∏agodzenie ograniczeƒ dost´pnoÊci kredytów dla podmiotów gospodarczych, wyd∏u˝ono

operacje refinansujàce banki oraz pozostawiono do ich dyspozycji dodatkowe Êrodki, pochodzàce

z przedterminowego wykupu obligacji NBP oraz obni˝enia stopy rezerwy obowiàzkowej.

W ramach prac dotyczàcych perspektyw przystàpienia Polski do unii monetarnej NBP prowadzi∏ analizy

w zakresie realnej i nominalnej konwergencji gospodarki polskiej z gospodarkami strefy euro, monitorowa∏

sytuacj´ poszczególnych krajów strefy euro i wynikajàce z tego implikacje dla Polski, a tak˝e kontynuowa∏

badania na temat poziomu kursu równowagi.

W ubieg∏ym roku NBP prowadzi∏ wspólnie z rzàdem prace nad stworzeniem struktur organizacyjnych

zwiàzanych z przygotowaniem wprowadzenia euro w Polsce. Pe∏nomocnik Zarzàdu NBP ds. wprowadzenia

euro zosta∏ wspó∏przewodniczàcym Narodowego Komitetu Koordynacyjnego do spraw Euro oraz Rady

Koordynacyjnej. Przedstawiciele Narodowego Banku Polskiego weszli w sk∏ad siedmiu z oÊmiu zespo∏ów

roboczych.

W ubieg∏ym roku NBP zrealizowa∏ dodatni wynik finansowy w wysokoÊci 4 165 600 tys. z∏, podczas gdy

w 2008 r. wynik ten ukszta∏towa∏ si´ na poziomie zerowym. Wzrost wyniku finansowego Narodowego Banku

Polskiego w 2009 r. by∏ przede wszystkim efektem skutecznego zarzàdzania rezerwami dewizowymi,

prowadzonego w warunkach deprecjacji z∏otego.

W 2009 r. zakoƒczono reorganizacj´ oddzia∏ów okr´gowych NBP oraz rozpocz´to prace nad reorganizacjà

Centrali Narodowego Banku Polskiego. G∏ównym celem tych zmian jest poprawa skutecznoÊci dzia∏ania,

sprawnoÊci zarzàdzania oraz redukcja kosztów operacyjnych.

W minionym roku dzia∏alnoÊcià Narodowego Banku Polskiego kierowa∏ Prezes S∏awomir Stanis∏aw Skrzypek,

tragicznie zmar∏y w kwietniu br. By∏ to szczególnie ci´˝ki rok, w którym Êwiat zmaga∏ si´ z g∏´bokim

za∏amaniem gospodarczym. W tych trudnych warunkach Narodowy Bank Polski aktywnie przeciwdzia∏a∏

narastaniu zjawisk kryzysowych. Inicjowa∏ dzia∏ania majàce na celu ograniczanie negatywnych skutków

globalnego kryzysu gospodarczego, co uchroni∏o nasz system finansowy przed destabilizacjà. Odpowiedzialna

polityka pieni´˝na przyczyni∏a si´ do podtrzymania dodatniego wzrostu gospodarczego, czego nie uda∏o si´

dokonaç ˝adnemu innemu krajowi Unii Europejskiej.

Prezes Narodowego Banku Polskiego

Marek Belka

2009

Spis treÊci

SPIS TREÂCI

RADA POLITYKI PIENI¢˚NEJ .............................................................................10

ZARZÑD NARODOWEGO BANKU POLSKIEGO............................................... 11

SCHEMAT ORGANIZACYJNY NARODOWEGO BANKU

POLSKIEGO WG STANU NA DZIE¡ 31 GRUDNIA 2009 R ................................12

SYNTEZA ........................................................................................................... 13

1. FUNKCJONOWANIE ORGANÓW NARODOWEGO BANKU POLSKIEGO ....21

1.1. Prezes Narodowego Banku Polskiego.................................................................................22

1.2. Rada Polityki Pieni´˝nej .......................................................................................................22

1.3. Zarzàd Narodowego Banku Polskiego................................................................................24

1.4. Realizacja Planu dzia∏alnoÊci Narodowego Banku Polskiego

na lata 2007–2009 ................................................................................................................27

2. POLITYKA PIENI¢˚NA ...................................................................................29

2.1. Strategia polityki pieni´˝nej................................................................................................30

2.2. Uwarunkowania makroekonomiczne polityki pieni´˝nej NBP w 2009 r. ........................32

2.3. Polityka pieni´˝na w 2009 r. ...............................................................................................36

2.4. Instrumenty polityki pieni´˝nej...........................................................................................39

2.4.1. P∏ynnoÊç sektora bankowego w 2009 r. ...............................................................................40

2.4.2. Instrumenty polityki pieni´˝nej w 2009 r. .............................................................................40

2.4.2.1. Stopa procentowa.............................................................................................................41

2.4.2.2. Operacje otwartego rynku.................................................................................................43

2.4.2.3. Rezerwa obowiàzkowa......................................................................................................45

2.4.2.4. Operacje depozytowo-kredytowe ......................................................................................46

2.4.2.5. Swapy walutowe...............................................................................................................47

2.4.2.6. Pozosta∏e operacje ............................................................................................................47

2.4.2.7. Interwencje walutowe .......................................................................................................48

3. DZIA¸ANIA NA RZECZ STABILNOÂCI SYSTEMU FINANSOWEGO................49

3.1. Udzia∏ w pracach Komitetu StabilnoÊci Finansowej...........................................................50

3.2. Dzia∏alnoÊç analityczna i badawcza na rzecz systemu finansowego................................51

3.3. Dzia∏ania majàce na celu przeciwdzia∏anie zaburzeniom

na rynku mi´dzybankowym ................................................................................................52

3.3.1. Wprowadzenie Paktu na Rzecz Rozwoju Akcji Kredytowej ...................................................52

3.3.2. Dzia∏ania NBP w zwiàzku z postulatami zg∏aszanymi przez banki..........................................52

3.3.3. Kredyt wekslowy ..................................................................................................................53

3.4. Mi´dzynarodowa wspó∏praca na rzecz stabilnoÊci finansowej.........................................53

3.4.1. Dzia∏ania zwiàzane z realizacjà zadaƒ wynikajàcych

z cz∏onkostwa Polski w Unii Europejskiej ..............................................................................53

4. DZIA¸ALNOÂå EMISYJNA NBP ................................................................55

4.1. Pieniàdz gotówkowy w obiegu...........................................................................................56

Narodowy Bank Polski

Spis treÊci

2009

4.2. Emisja monet kolekcjonerskich ...........................................................................................56

4.2.1. Nagrody i wyró˝nienia..........................................................................................................57

4.2.2. Nowe zasady sprzeda˝y monet.............................................................................................58

4.3. Wycofywanie z obiegu uszkodzonych lub zu˝ytych znaków pieni´˝nych ......................58

4.4. Fa∏szerstwa znaków pieni´˝nych w walucie polskiej........................................................ 58

4.5. Zaopatrywanie banków w znaki pieni´˝ne........................................................................59

4.6. Wymiana znaków pieni´˝nych, które przesta∏y byç prawnym Êrodkiem p∏atniczym .....59

4.7. Komisja ds. Wprowadzenia Euro.........................................................................................59

5. ZARZÑDZANIE REZERWAMI DEWIZOWYMI ...............................................61

5.1. Ogólne zasady zarzàdzania rezerwami dewizowymi .......................................................62

5.2. Zarzàdzanie ryzykiem finansowym w procesie

zarzàdzania rezerwami dewizowymi .................................................................................63

5.3. Poziom oficjalnych aktywów rezerwowych .......................................................................64

5.4. Strategia zarzàdzania rezerwami walutowymi .................................................................65

5.5. Uwarunkowania rynkowe w 2009 r. ..................................................................................66

5.5.1. Rynek papierów rzàdowych USA, strefy euro, Wielkiej Brytanii i Australii .............................67

5.5.2. Norweski rynek lokat mi´dzybankowych ..............................................................................69

5.6. DochodowoÊç rezerw walutowych .....................................................................................70

5.7. Dochód z dzia∏alnoÊci inwestycyjnej...................................................................................72

5.8. Dzia∏ania majàce na celu podwy˝szenie dochodowoÊci rezerw dewizowych ................72

6. DZIA¸ALNOÂå DEWIZOWA ..........................................................................75

6.1. Rejestr dzia∏alnoÊci kantorowej ..........................................................................................76

6.2. Decyzje w sprawach dewizowych .......................................................................................76

6.3. Kontrola obrotu dewizowego ............................................................................................76

7. DZIA¸ANIA NA RZECZ SYSTEMU P¸ATNICZEGO .........................................79

7.1. Nadzór nad systemami p∏atnoÊci, systemami autoryzacji i rozliczeƒ

oraz nad systemami rozrachunków papierów wartoÊciowych .........................................80

7.1.1. Nadzór nad systemami p∏atnoÊci i systemami autoryzacji i rozliczeƒ......................................80

7.1.2. Nadzór nad systemami rozrachunku papierów wartoÊciowych .............................................80

7.2. Dzia∏ania w zakresie polityki i rozwoju systemu p∏atniczego...........................................81

7.2.1. Dzia∏ania regulacyjne w zakresie systemu p∏atniczego ..........................................................81

7.2.2. Dzia∏ania w zakresie rozwoju funkcjonalnoÊci krajowych wysokokwotowych

systemów p∏atnoÊci i dostosowywania ich do systemów p∏atnoÊci

funkcjonujàcych w Unii Europejskiej .....................................................................................81

7.2.3. Dzia∏ania w zakresie upowszechnienia obrotu bezgotówkowego .........................................82

7.2.4. Dzia∏ania w zakresie rozwoju SEPA.......................................................................................82

7.2.5. Dzia∏alnoÊç Rady ds. Systemu P∏atniczego.............................................................................83

7.3. Realizacja zadaƒ operacyjnych ............................................................................................83

7.3.1. Integracja z systemami p∏atnoÊci funkcjonujàcymi w Unii Europejskiej ..................................83

Raport Roczny 2008

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: