Dz.U.02.112.981
2003.01.15 zm. Dz.U.2002.240.2055 art. 3
2005.01.01 zm. Dz.U.2004.273.2703 art. 2
2005.10.02 zm. Dz.U.2005.167.1399 art. 53
2006.07.28 zm. Dz.U.2006.107.721 art. 2
2007.01.01 zm. Dz.U.2006.220.1600 art. 4
2008.11.10 zm. Dz.U.2008.180.1109 art. 22
2010.01.01 zm. Dz.U.2009.157.1241 art. 4
zm. Dz.U.2009.219.1707 art. 2
USTAWA
z dnia 25 września 1981 r.
o przedsiębiorstwach państwowych.
(tekst jednolity)
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 1. Przedsiębiorstwo państwowe jest samodzielnym, samorządnym i samofinansującym się przedsiębiorcą posiadającym osobowość prawną.
Art. 2. 1. Organy przedsiębiorstwa samodzielnie podejmują decyzje oraz organizują działalność we wszystkich sprawach przedsiębiorstwa, zgodnie z przepisami prawa i w celu wykonania zadań przedsiębiorstwa.
2. Organy państwowe mogą podejmować decyzje w zakresie działalności przedsiębiorstwa państwowego tylko w wypadkach przewidzianych przepisami ustawowymi.
Art. 3. 1. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, określi zakres stosowania przepisów ustawy do przedsiębiorstw państwowych podległych Ministrowi Obrony Narodowej oraz ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych i Narodowemu Bankowi Polskiemu.
1a. Rada Ministrów może określić, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady i tryb działalności przedsiębiorstw, o których mowa w ust. 1, w sprawach, do których na podstawie ust. 1 nie stosuje się przepisów niniejszej ustawy.
2. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, określi również zakres stosowania przepisów ustawy do przedsiębiorstw państwowych wykonujących w całości lub w przeważającej części zadania dla potrzeb obronności i bezpieczeństwa Państwa, a także do wykonujących te zadania jednostek organizacyjnych innych przedsiębiorstw.
Art. 4. 1. Przepisów ustawy, z wyjątkiem przepisów o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz o prowizji od zysku przedsiębiorstwa państwowego, nie stosuje się do:
1) (skreślony),
2) przedsiębiorstwa państwowego "Porty Lotnicze",
3) przedsiębiorstwa państwowego Polskie Linie Lotnicze "Lot",
4) (uchylony).
2. Przepisów ustawy, z wyjątkiem przepisów o Krajowym Rejestrze Sądowym, nie stosuje się do:
1) banków,
2) (skreślony),
3) państwowego przedsiębiorstwa użyteczności publicznej "Zakład Unieszkodliwiania Odpadów Promieniotwórczych".
Rozdział 2
Tworzenie przedsiębiorstw państwowych
Art. 5. Przedsiębiorstwa państwowe mogą być tworzone jako:
1) przedsiębiorstwa działające na zasadach ogólnych,
2) przedsiębiorstwa użyteczności publicznej.
Art. 6. 1. Przedsiębiorstwa użyteczności publicznej mają przede wszystkim na celu bieżące i nieprzerwane zaspokajanie potrzeb ludności. W szczególności przedsiębiorstwa te mają na celu produkcję lub świadczenie usług w zakresie:
1) inżynierii sanitarnej,
2) komunikacji miejskiej,
3) zaopatrzenia ludności w energię elektryczną, gazową i cieplną,
4) zarządu państwowymi zasobami lokalowymi,
5) zarządu państwowymi terenami zielonymi,
6) (uchylony),
7) usług pogrzebowych i utrzymania urządzeń cmentarnych,
8) usług kulturalnych.
2. Organ założycielski, w granicach obowiązujących przepisów, określa zakres i warunki, na jakich przedsiębiorstwa użyteczności publicznej obowiązane są świadczyć usługi na rzecz ludności.
3. Organ założycielski ma obowiązek dotowania działalności przedsiębiorstwa użyteczności publicznej, którego działalność jest nierentowna, ale konieczna ze względu na potrzebę zaspokajania potrzeb ludności.
4. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, określa warunki i zasady działania przedsiębiorstw użyteczności publicznej.
Art. 7. 1. Przedsiębiorstwa państwowe tworzą:
1) naczelne oraz centralne organy administracji państwowej,
2) Narodowy Bank Polski i banki państwowe,
zwane w dalszych przepisach ustawy organami założycielskimi.
2. W uzasadnionych wypadkach inny organ państwowy niż organ określony w ust. 1 może utworzyć przedsiębiorstwo państwowe po porozumieniu z naczelnym lub centralnym organem administracji państwowej właściwym ze względu na rodzaj działalności tworzonego przedsiębiorstwa.
3. Akt o utworzeniu przedsiębiorstwa określa jego nazwę, rodzaj, siedzibę i przedmiot działania.
4. Akt o utworzeniu przedsiębiorstwa użyteczności publicznej może określać również zasady i warunki powoływania zakładów, filii, oddziałów oraz innych wewnętrznych jednostek organizacyjnych przedsiębiorstwa, które sporządzają bilans.
Art. 8. (skreślony).
Art. 9. 1. Utworzenie przedsiębiorstwa państwowego poprzedza postępowanie przygotowawcze, które ma na celu zbadanie i ocenę potrzeby oraz warunków utworzenia przedsiębiorstwa.
2. Organ zamierzający utworzyć przedsiębiorstwo państwowe powołuje w tym celu zespół przygotowawczy, który dokonuje niezbędnych ustaleń i przedstawia swoją opinię.
Rozdział 3
Przedsiębiorstwa mieszane
Art. 10. 1. Organy administracji państwowej mogą tworzyć i likwidować przedsiębiorstwa międzynarodowe wspólnie z innymi państwami.
2. Warunki tworzenia i likwidowania oraz zasady funkcjonowania takich przedsiębiorstw określają porozumienia i umowy między zainteresowanymi państwami.
Art. 11. Przedsiębiorstwo państwowe może w celach gospodarczo uzasadnionych tworzyć jednostki gospodarcze, przewidziane w przepisach prawa.
Rozdział 4
Statut przedsiębiorstwa
Art. 12. 1. Statut przedsiębiorstwa reguluje strukturę organizacyjną przedsiębiorstwa oraz inne sprawy przewidziane w niniejszej ustawie.
2. Statut uchwala ogólne zebranie pracowników na wniosek dyrektora przedsiębiorstwa.
Art. 13. 1. Zatwierdzenia przez organ założycielski wymagają statuty następujących przedsiębiorstw państwowych:
1) użyteczności publicznej,
2) handlu zagranicznego,
3) stacji radiowych i telewizyjnych, przemysłu teleelektronicznego, transportu samochodowego i budownictwa łączności,
4) Państwowej Komunikacji Samochodowej oraz zakładów naprawczych taboru kolejowego.
1a. W przedsiębiorstwie użyteczności publicznej, dla którego organem założycielskim jest wojewoda i którego działalność wykracza poza obszar województwa, statut zatwierdza wojewoda w porozumieniu z ministrem właściwym ze względu na przedmiot działalności przedsiębiorstwa.
2. Podjęcie decyzji w sprawie zatwierdzenia statutu powinno nastąpić w możliwie krótkim terminie, nie dłuższym jednak niż 3 miesiące od przedłożenia statutu organowi założycielskiemu.
Rozdział 5
Rejestr przedsiębiorstw państwowych
Art. 14. Przedsiębiorstwo państwowe podlega obowiązkowi wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego.
Art. 15. (skreślony).
Art. 16. Przedsiębiorstwo państwowe uzyskuje osobowość prawną z chwilą wpisania do Krajowego Rejestru Sądowego.
Art. 17. (skreślony).
Rozdział 6
Łączenie, podział, likwidacja i upadłość przedsiębiorstw
Art. 18. 1. Łączenie i podział przedsiębiorstwa państwowego utworzonego w trybie określonym w art. 7 zarządza organ założycielski z własnej inicjatywy, za zgodą rady pracowniczej bądź na wniosek rady pracowniczej przedsiębiorstwa lub na wniosek kierownika zakładu przedsiębiorstwa wielozakładowego, poparty przez radę pracowniczą zakładu lub nie mniej niż 50% załogi zakładu, w którym nie ma rady pracowniczej.
2. W celu lepszego wykorzystania środków produkcji oraz poprawy efektywności gospodarki właściwy ze względu na przedmiot działania przedsiębiorstw minister może podejmować decyzje w sprawie podziału przedsiębiorstwa państwowego:
1) z własnej inicjatywy,
2) na wniosek organu założycielskiego lub rady pracowniczej przedsiębiorstwa,
3) na wniosek rady pracowniczej i kierownika zakładu sporządzającego bilans lub kierownika takiego zakładu, w którym nie ma rady pracowniczej,
po zasięgnięciu opinii organu założycielskiego oraz organów przedsiębiorstwa. Od decyzji tych przysługuje sprzeciw na podstawie art. 63.
Art. 18a. 1. Likwidacja przedsiębiorstwa państwowego polega na zadysponowaniu jego składnikami materialnymi i niematerialnymi, o których mowa w art. 551 Kodeksu cywilnego, i wykreśleniu przedsiębiorstwa państwowego z Krajowego Rejestru Sądowego, po zaspokojeniu lub zabezpieczeniu wierzycieli.
2. (skreślony).
3. (skreślony).
Art. 19. 1. Likwidacja przedsiębiorstwa państwowego może nastąpić, jeżeli:
1) przedsiębiorstwo prowadzi działalność gospodarczą ze stratą w ciągu kolejnych sześciu miesięcy,
1a) (skreślony),
2) prawomocnym wyrokiem sądu lub ostateczną decyzją administracyjną zakazano przedsiębiorstwu działania we wszystkich dziedzinach objętych dotychczasowym przedmiotem działania, a przedsiębiorstwo nie podjęło działalności w innej dziedzinie,
3) z wnioskiem takim zwróci się zarząd komisaryczny,
4) ponad połowę aktywów ogółem przedsiębiorstwa łącznie:
a) stanowią udziały, inne tytuły uczestnictwa w spółkach lub obligacje,
b) oddano do używania innym osobom na podstawie umów prawa cywilnego.
2. Decyzję o likwidacji podejmuje organ założycielski z własnej inicjatywy bądź na wniosek rady pracowniczej przedsiębiorstwa, o ile minister właściwy do spraw Skarbu Państwa nie zgłosi sprzeciwu, wraz z uzasadnieniem, w terminie dwóch tygodni.
Art. 20. Od decyzji organu założycielskiego, o której mowa w art. 19 ust. 2, radzie pracowniczej i dyrektorowi przedsiębiorstwa przysługuje sprzeciw w trybie art. 63.
Art. 21. Z chwilą postawienia przedsiębiorstwa państwowego w stan likwidacji:
1) organ założycielski odwołuje dyrektora przedsiębiorstwa i wyznacza likwidatora,
2) ulegają rozwiązaniu, z mocy prawa, organy samorządu załogi przedsiębiorstwa,
3) kompetencje rady pracowniczej do zatwierdzania rocznych sprawozdań finansowych przedsiębiorstw państwowych, postawionych w stan likwidacji, wykonuje organ założycielski.
Art. 22. 1. Zamiar wraz z założeniami dokonania połączenia, podziału oraz likwidacji przedsiębiorstwa państwowego przedstawia się w formie pisemnej ogólnemu zebraniu pracowników lub radzie pracowniczej przedsiębiorstwa oraz związkom zawodowym działającym w przedsiębiorstwie w celu uzyskania opinii.
2. W wypadku wniosku o likwidację przedsiębiorstwa opinia może zawierać propozycje zmierzające do wyprowadzenia przedsiębiorstwa z trudnej sytuacji gospodarczej.
Art. 23. 1. Przed podjęciem decyzji o połączeniu, podziale lub likwidacji przedsiębiorstwa przeprowadza się postępowanie przygotowawcze.
2. Do przeprowadzenia postępowania przygotowawczego organ założycielski powołuje zespół przygotowawczy. Zespół ten ma zbadać przyczyny, cel, potrzebę i warunki zamierzonych zmian organizacyjnych oraz przedstawić opinię, a w przypadku likwidacji - jej program.
Art. 24. Przedsiębiorstwo państwowe może być postawione w stan upadłości.
Art. 24a. 1. Z dniem ogłoszenia upadłości przedsiębiorstwa państwowego:
1) organ założycielski odwołuje dyrektora przedsiębiorstwa i wyznacza reprezentanta upadłego,
2) ulegają rozwiązaniu, z mocy prawa, organy samorządu załogi przedsiębiorstwa.
2. Wynagrodzenie reprezentanta upadłego ustala sędzia komisarz, na wniosek organu założycielskiego, zgodnie z przepisami prawa upadłościowego.
3. Wynagrodzenie reprezentanta upadłego wypłacane jest z funduszu masy upadłości i zaliczane do kosztów postępowania upadłościowego.
Art. 24b. Z dniem ogłoszenia o wszczęciu postępowa...
gosicka