ZIEMNIAKI.doc

ZIEMNIAKI             

Ziemniaki to rośliny bulwiaste pochodzą z chłodniejszych i wilgotniejszych obszarów Ameryki Południowej.

Pierwsze uprawy ziemniaka pojawiły się w czasach prehistorycznych w Ameryce Południowej.

Do Europy ziemniaki dotarły w XVI wieku, a rozpowszechniły się w XVII w.

Obecnie nasz kontynent dostarcza ¾ ogólnoświatowych zbiorów ziemniaków.

Ziemniaki są mało wymagające pod względem glebowym, wolą gleby piaszczyste.

Potrzebują jednak nawozu organicznego głównie obornika.

W okresie wzrostu bulwy wymagają wilgoci nie lubią zbyt wysokich temperatur.

Odpowiada im umiarkowany klimat europy środkowej.

Największymi producentami są Chiny, Indie i Rosja, Polska, uzyskując plony dochodzące do około od 13,5 do 15,5 mln ton rocznie.

W Polsce obszar upraw zajmuje około 790 tyś. hektarów.

W Polsce ziemniaki są uprawiane na obszarze całego kraju, najwięcej w środkowej i środkowo-wschodniej części polski.

Najwięcej sadzi się na nizinie śląskiej.

W Polsce ziemniaki zajmują około 18% gruntów ornych, co stawia je na drugim miejscu po zbożach pod względem zajmowanej powierzchni uprawnej.

Ważną rolę odgrywa w rozpowszechnianiu ziemniaków rodzimy przemysł gorzelniowo-spirytusowy pokrywający krajowe zapotrzebowanie i znaczy eksport wyrobów monopolowych.

Wykorzystanie ziemniaków znacznie wzrosło po opracowaniu techniki ich magazynowania w kopcach, w których dają się przechowywać aż do wiosny następnego roku.

Bulwy ziemniaka po ugotowaniu stanowią cenny pokarm człowieka, owoce, części zielone, kwiaty i zielone bulwy zawierają solaninę, co czyni surowe rośliny słabo trującymi. Popularnymi potrawami z ziemniaków są frytki, chipsy i kopytka.

Ziemniak jest też ważną rośliną pastewną, jako gotowany był podstawą tradycyjnej metody żywienia świń.

Jest ważną rośliną przemysłową, używa się go do produkcji, krochmalki, mączki ziemniaczanej, która jest niemalże czystą skrobią.

Mączka ziemniaczana jest produktem używanym do wytwarzania wielu produktów spożywczych i przemysłowych.

Ziemniaki są znane także pod innymi nazwami: Kartofle, Pyry, Grule, Perki.

W Polsce istnieją dwa monumenty poświęcone ziemniakowi, w Biesiekierzu oraz w Poznaniu na Łęgach Dębińskich.

Ze względu na historię upraw ziemniaka oraz związany z nią udział tej rośliny w ocaleniu przed śmiercią głodową milionów ludzi na świecie, Organizacja Narodów Zjednoczonych ogłosiła rok 2008 Międzynarodowym Rokiem Ziemniaka.

W Polsce pod koniec marca 2004 w Krajowym Rejestrze Odmian figurowało 118 odmian, wśród których dominowały odmiany jadalne.

Badaniem nowych odmian ziemniaka zajmuje się Instytut Ziemniaka.

Odmiany ziemniaka dzieli się zazwyczaj ze względu na ich termin zbioru (np. średnio wczesne, średnio późne, późne):

Ø      Bardzo wczesne: Krasa, Irys, Gloria, Bard, Denar, Drop, Ruta, Berber, Lord, Irga.

Ø      Wczesne: Nora, Kulik, Augusta, Gracja, Dorota, Vineta.

Ø      Średnio wczesne: Ibis, Pirol, Żagiel, Satina, Triada, Kuba.

Ø      Średnio późne: Bryza, Syrena, Zeus, Beata, Jasia, Moli.

Ø      Późne: Ania, Bzura, Ślęza, Sonda, Medea.

Produkcja ziemniaków w Polsce w tyś. ton w latach 1998-2007

Światowi producenci ziemniaków w mln. ton.