Nerw
Jądra
Przebieg
Główne gałęzie
Obszar unerwienia
I – węchowy
olfactorius
brak
nabłonek węchowy bł. śluzowej jamy nosowej, nerwy węchowe (nici węchowe) przez otwory blaszki sitowej - przebicie op.tw., od dołu do opuszki węchowej [kłębuszki węchowe], pasmo węchowe, trójkąt węchowy, 1) istota dziurkowana przednia, prążek węchowy przyśrodkowy, przeciwległa opuszka węchowa 2) prążek węchowy boczny, zakręt półksiężycowaty i okalający (pierwotna kora węchowa) 3) zakręt przyhipokampowy (pole śródwęchowe)
Brak
Okolica węchowa błony śluzowej jamy nosowej: małżowina nosowa górna, odpowiadająca jej część przegrody nosa.
III – okoruchowy
oculomotorius
(mieszany)
Ruchowe:
Jądro początkowe na wysokości wzgórków górnych blaszki pokrywy (nakrywka śródmózgowia), do przodu od wodociągu mózgu, w pobliżu linii pośrodkowej.
Przywspółczulne:
Jądro dodatkowe Westphala-Edingera
jądro, łuk wypukły w stronę boczną, opuszcza mózgowie – (2 grupy pęczków) dół międzykonarowy powyżej górnego brzegu mostu, bruzda przyśr. odnogi mózgu, połączenie obu pęczków, między t. górną móżdżku a t. górną mózgu do przodu i w bok, przebija op.tw. bocznie od wyrostka pochyłego tylnego, w górnym brzegu ściany bocznej zatoki jamistej, opuszcza czaszkę - kąt przyśr. szczeliny oczodołowej górnej, przejście przez pierścień ścięgnisty wspólny
Gałąź górna (ramus superior):
- m. dźwigacz powieki górnej
- m. prosty górny
Gałąź dolna: (r. interior):
- m. prosty przyśrodkowy
- m. prosty dolny
- m. skośny dolny
- Korzeń okoruchowy (radix oculomotoria), do zwoju rzęskowego, krótki, przedzwojowy, przywsp.
Włókna ruchowe i czuciowe:
- m. proste gałki ocznej (górny, przyśrodkowy, dolny)
- m. skośny dolny gałki ocznej
Włókna przywspółczulne:
- m. rzęskowy
- m. zwieracz źrenicy
IV – bloczkowy
trochlearis
W dół od jądra n. okoruchowego, do przodu od wodociągu mózgu, na wysokości wzgórków dolnych blaszki pokrywy (nakrywka śródmózgowia)
jądro, do góry i tyłu, obejmuje istotę szarą środkową, skrzyżowanie – zasłona rdzeniowa górna, pow. grzbietowa pnia mózgu(!), opuszcza mózgowie – bocznie od wędzidełka zasłony rdzeniowej górnej i ku dołowi od wzgórka dolnego blaszki pokrywy, obejmuje konar mózgu, równolegle do t. tylnej mózgu, przebija op.tw. – ku tyłowi od wyr. pochyłego tylnego i na stoku k. skroniowej, w ścianie bocznej zatoki jamistej, krzyżuje n. okoruchowy, opuszcza czaszkę - szczelina oczodołowa górna, oczodół
Mięsień skośny górny oka
(włókna ruchowe i proprioceptywne)
V – trójdzielny
trigeminus
Jądro ruchowe / żwaczowe (środkowa część mostu - cz. boczna tworu siatkowatego)
Czuciowe:
- j. czuciowe górne (cz. boczna tworu siatkowatego mostu)
- j. pasma rdzeniowego (od dolnego odcinka mostu do cz. szyjnej rdzenia kręgowego – przyśr.),
- j. pasma śródmózgowiowego (górny odcinek mostu, dolny śródmózgowia)
(Przywspółczulne - miejsce sinawe dołu równoległobocznego)
opuszcza mózgowie –boczna pow. mostu, przy odejściu konaru środkowego móżdżku, szczyt piramidy k. skroniowej , cz. większa: [zwój troisty (czuciowy)] – z bocznego brzegu do przodu i ku dołowi wychodzą:
V1 - n. oczny – ku górze i do przodu, szczelina oczodołowa górna, oczodół - podział;
V2 - n. szczękowy – poziomo do przodu, otwór okrągły, dół skrzydłowo-podniebienny;
V3 - n. żuchwowy – ku dołowi, zespolenie z ruchową cz. mniejszą, otwór owalny, dół podskroniowy
· Nerw oczny (opthalmicus) – czuciowy +zwój rzęskowy
· Nerw szczękowy (maxillaris) – czuciowy +zwój skrzydłowo-podniebienny
· Nerw żuchwowy (mandibularis) – mieszany +zwój uszny, podżuchwowy (i podjęzykowy)
· Część większa (portio major) – czuciowa
· Część mniejsza (portio minor) - ruchowa
· opona twarda
· czuciowo: skóra twarzy i czoła do linii szczytowo-uszno-bródkowej, granice gałęzi: szpara ust i szpara powiek,
· błona śluzowa jamy nosowej, jamy ustnej, zatok, policzka, podniebienia, cz. górnej gardła, 2/3 przednich języka
· zęby i dziąsła
· spojówka
· ruchowo: mięśnie: żwaczowe, dna jamy ustnej, napinacz błony bębenkowej, napinacz podniebienia
V1 – oczny
ophthalmicus
(czuciowy)
ściana boczna zatoki jamistej, podział, szczelina oczodołowa górna;
n. łzowy – cz. boczna sklepienia oczodołu, krzyżuje m. prosty boczny, podział, cz. oczodołowa gruczołu łzowego
n. czołowy – pod sklepieniem, na m. dźwigaczu powieki górnej, wcięcie czołowe
n. nosowo-rzęskowy – pierścień ścięgnisty wspólny, do przodu i przyśr., brzeg przyśrodkowy sklepienia oczodołu, podział
zwój rzęskowy (przywspółczulny, w głębi oczodołu) tworzą:
-gałąź n. nosowo-rzęskowego (korzeń czuciowy)
-gałąź n. okoruchowego (korzeń przywspółczulny)
-włókna współczulne zazwojowe ze zwoju szyjnego
oddaje nn. rzęskowe krótkie (czuciowe, przywspółcz., współcz.) do naczyń twardówki i naczyniówki, m. rzęskowego, zwieracza i rozwieracza źrenicy; tęczówki, rogówki
W jamie czaszki:
· gałąź namiotu
Przed wejściem do oczodołu:
· n. łzowy (czuciowy, przywsp.) –> gałąź górna i dolna
· n. czołowy (czuciowy) -> n. nadbloczkowy i nadoczodołowy
· n. nosowo-rzęskowy: cz. rzęskowa:- g. łącząca ze zwojem rzęskowym- nn. rzęskowe długiecz. nosowa:- n. sitowy tylny i przedni- n. podbloczkowy
· czuciowo: namiot móżdżku, ściany zatoki skalistej górnej, poprzecznej, prostej; skóra czoła do szwu wieńcowego, skóra powieki górnej i grzbietu nosa; bł. śluzowa cz. przednio-górnej jamy nosowej, zatoki czołowej, klinowej, komórek sitowych;spojówka, błona włóknista i naczyniowa gałki ocznej
V2 – szczękowymaxillaris(czuciowy)
ściana boczna zatoki jamistej (otrzymuje wł. współcz.), otwór okrągły, dół skrzydłowo-podniebienny, podział, szczelina oczodołowa dolna, n. podoczodołowy
n. jarzmowy – szczelina oczodołowa dolna, boczna ściana oczodołu, oddaje g. łączącą do n. łzowego, otwór jarzmowo-oczodołowy, podział
n. podoczodołowy – dolna ściana oczodołu, bruzda podoczodołowa, kanał podoczodołowy, otwór podoczodołowy, podział
nn. skrzydłowo-podniebienne – korzeń czuciowy zwoju skrzydłowo-podniebiennego
zwój skrzydłowo-podniebienny (przywspółcz.) tworzą:
-nn. skrzydłowo-podniebienne (korzenie czuciowe) – biegną dalej jako gałęzie odprowadzające
-n. skalisty większy (korzenie przywspółczulne, przedzwojowe)
-n. skalisty głęboki (korzeń współczulny) od splotu szyjno-tętniczego wewnętrznego
· gałąź oponowa (środkowa)
W dole skrzydłowo-podniebiennym:
· n. jarzmowy -> g. łącząca do n. łzowego (przywsp.), g. jarzmowo-skroniowa, g. jarzmowo-twarzowa
· n. podoczodołowy -> nn. zębodołowe górne tylne, przednie i środkowa, gg. końcowe (powiekowe dolne, nosowe zewn. i wewn., wargowe górne)
· nn. skrzydłowo-podniebienne -> do zwoju skrzydłowo-podnieb. -> gg. nosowe tylne górne boczne, górne przyśrodkowe i dolne, nn. podniebienne: większy i mniejsze, gg. oczodołowe, g. gardłowa
· czuciowo: opona twarda;skóra powieki dolnej i obu kątów oka, przedniej okolicy skroniowej, skrzydła nosa, cz. górnej policzka i wargi górnej;bł. śluzowa wargi górnej, cz. tylnej i dolnej jamy nosowej, zatoki klinowej i komórek sitowych, podniebienia i dziąseł;wszystkie zęby szczęki
V3 – żuchwowymandibularis(mieszany)
otwór owalny, (g. oponowa), dół podskroniowy, (grupa przednia – gł. ruchowa), (grupa tylna – gł. czuciowa);
n. językowy – między mm. skrzydłowymi, przyjmuje strunę bębenkową, między gałęzią żuchwy a m. skrzydłowym przyśr., krzyżuje m. zwieracz górny gardła i m. rylcowo-językowy, dno jamy ustnej na poziomie trzeciego dolnego zęba trzonowego, nad m. żuchwowo-gnykowym, brzeg boczny języka, wnika do języka między m. gnykowo-językowym a m. bródkowo-językowym
n. zębodołowy dolny – między mm. skrzydłowymi, między więz. klinowo-gnykowym a żuchwą, oddaje n. żuchwowo gnykowy, otwór żuchwy, kanał żuchwy, podział
n. uszno-skroniowy – wokół wyrostka kłykciowego żuchwy, ku górze, między stawem skroniowo-żuchwowym a przewodem słuchowym zewn., pod cz. górną ślinianki przyusznej, do skóry skroni, zwój uszny
zwój podżuchwowy – pęczek tylny (gg. doprowadzające): n. trójdzielny (korzeń czuciowy), struna bębenkowa (korzeń przywsp. przedzw.) i włókna współczulne; pęczek przedni (g. odprowadzająca): gg. do gruczołów języka i ślinianki podjęzykowej, gg. gruczołowe
· g. oponowa
Grupa przednia:
· n. żwaczowy
· nn. skroniowe głęb. przedni i tylny
· n. skrzydłowy boczny i przyśrodk.
· n. policzkowy (czuciowy)
Grupa tylna:
· n. językowy ->gg. cieśni gardzieli, n. podjęzykowy, gg. językowe
· n. zębodołowy dolny -> n. żuchwowo-gnykowy (mieszany), gg. zębowe i dziąsłowe dolne, n. bródkowy
· n. uszno-skroniowy -> (...)
· ...
ticlo