Finanse publiczne – wykład
Tryb niestacjonarny 2009/2010
Zasada prawa publicznego:
· dozwolone jest tylko to, co przepis zezwala
· co nie jest prawnie dozwolone jest zabronione
Podział finansów:
· publiczne
· prywatne
Finanse publiczne:
· publiczne zasoby pieniężne
· operacje tymi zasobami
· normy prawne je regulujące
Różnice między finansami publicznymi a prywatnymi:
· gromadzone są na zasadzie przymusu
· przeznaczane na zaspokajanie potrzeb publicznych
· szeroki zakres działania
Funkcje finansów publicznych:
· alokacyjna - finansowanie potrzeb publicznych
· redystrybucyjna -uzyskiwanie dochodów i dokonywanie wydatków
· stabilizacyjna stymulowanie ekonomicznego potencjału gospodarki
Gospodarka finansowa - działalność polegająca na tworzeniu, gromadzeniu, działaniu i wydawaniu zasobów pieniężnych.
Metody prowadzenia gospodarki finansowej:
· bezzwrotna- nieodpłatne wyposażenie podmiotów w środki
· zwrotna (kredytowa)- tworzenie, gromadzenie i rozdzielanie środków pieniężnych z obowiązkiem ich zwrotu przez przedsiębiorstwa.
Ustawa o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych
Ustawa o finansach publicznych
Jednostki sektora finansów publicznych.
Środkami publicznymi są:
· dochody publiczne
· środki pochodzące z budżetu UE
· środki pochodzące ze źródeł zagranicznych niepodlegające zwrotowi
· przychody budżetu państwa i budżetów j.s.t.
Sektor Finansów Publicznych dzieli się na podsektory:
· rządowy
· samorządowy
· ubezpieczeń społecznych
Finanse publiczne obejmują procesy związane z gromadzeniem środków publicznych oraz ich rozdysponowaniem, a w szczególności:
· gromadzeniem dochodów i przychodów
· wydatkowaniem środków publicznych
· finansowaniem potrzeb pożytkowych budżetu
Jednostka budżetowa:
Są to takie jednostki organizacyjne sektora Finansów Publicznych, które pokrywają swoje wydatki budżetu, a pobrane dochody odprowadzają na rachunek odpowiednio dochodów budżetu państwa lub budżetu (metoda finansowania brutto).
Rachunek dochodów własnych: państwowe jednostki budżetowe gromadzą na rachunku dochodów własnych wpływy z:
· opłat za udostępnianie dokumentacji przetargowej
· spadków, zapisów i darowizn w postaci pieniężnej na rzecz jednostki budżetowej
· odszkodowań i wypłat za utracone lub uszkodzone mienie oddane jednostce budżetowej w zarząd bądź użytkowanie
· z działalności wykraczającej poza zakres działalności podstawowej określonej w statucie
Zakład budżetowy - jednostka organizacyjna sektora finansów publicznych, która:
· odpłatnie wykonuje wyodrębnione zadania
· pokrywają koszty swojej działalności z przychodów własnych
· podstawą gospodarki finansowej jest roczny plan finansowy
· dokonuje wpłat do budżetu nadwyżek środków obrotowych ustalanych na koniec miesiąca rozliczeniowego.
Gospodarstwo pomocnicze:
· wyodrębnione z jednostki budżetowej pod względem organizacyjnym i finansowym część jej podstawowej działalności lub działalności ubocznej
· pokrywa koszty swojej działalności z uzyskiwaniem przychodów własnych
· tworzy i likwiduje je kierownik jednostki budżetowej
· może otrzymać z budżetu dotacje przedmiotowe
Fundusze motywacyjne:
· środki finansowe gromadzone przez państwowe jednostki budżetowe na wyodrębnionych rachunkach bankowych z części dochodów budżetu państwa uzyskanych z tytułu porządku rzeczy lub korzyści majątkowych pochodzących z ujawnienia przestępstw skarbowych i wykroczeń skarbowych
· są przeznaczone na nagrody dla pracowników, żołnierzy i funkcjonariuszy którzy przyczynili się bezpośrednio do uzyskania dochodów budżetu.
Fundusze celowe:
· powołane ustawowo
· przychody pochodzą ze środków publicznych
· wydatki są przeznaczone na realizację wyodrębnionych zadań
· może działać jako osoba prawna
Budżet państwa:
· roczny plan dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów
· jest uchwalany w formie ustawy budżetowej na okres roku budżetowego
· ustawa budżetowa stanowi podstawę gospodarki finansowej w roku budżetowym
Klasyfikacja budżetowa - sposób grupowania jednorodnych dochodów i wydatków. Klasyfikacja wg. kryteriów:
· podmiotowych - odpowiada resortowej organizacji państwa
· przedmiotowo-funkcjonalnych - wg. źródeł dochodów i celów wydatków
· rodzajowych - wg. rodzajów zadań
Dysponenci części budżetowych:
· kierownicy organów władzy państwowej, kontroli i ochrony prawa
· właściwi ministrowie
· wojewodowie
· kierownicy urzędów centralnych
4
gosicka