PS_A - sciąga.doc

WOJEWÓDZKIE SĄDY AMINISTRACYJNE

ORGANY WSA: prezes sądu, zgromadzenie ogólne sędziów WSA, kolegium WSA

WYMAGANIA SĘDZIA WSA

1)  ma obywatelstwo polskie i korzysta z pełni praw cywilnych i obywatelskich,

2)   jest nieskazitelnego charakteru,

3)  ukończył wyższe studia prawnicze w Polsce i uzyskał tytuł magistra lub zagraniczne uznane w Polsce,

4)  jest zdolny, ze względu na stan zdrowia, do pełnienia obowiązków sędziego,

5)  ukończył 35 lat życia,6) wyróżnia się wysokim poziomem wiedzy w dziedzinie administracji publicznej oraz prawa administracyjnego i innych dziedzin prawa związanych z działaniem organów administracji publicznej

7) pozostawał co najmniej osiem lat na stanowisku sędziego, prokuratora, radcy w Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa albo przynajmniej przez osiem lat wykonywał zawód adwokata, radcy prawnego lub notariusza albo przez dziesięć lat pozostawał w instytucjach publicznych na stanowiskach związanych ze stosowaniem lub tworzeniem prawa administracyjnego lub pracował w charakterze asesora sądowego w wojewódzkim sądzie administracyjnym co najmniej dwa lata.

ORGANIZACJA

Dzieli się na wydziały tworzone i znoszone przez prezesa NSA.

NACZELNY SĄD AMINISTRACYJNY

ORGANY NSA: Prezes NSA, Zgromadzenie Ogólne Sędziów NSA i Kolegium NSA

WYMAGANIA SĘDZIA NSA – jak wyżej , tylko 40 lat i 10 lat na stanowisku sędziego itd.

ORGANIZACJA

Dzieli się na izby:

Finansowa – sprawuje nadzór nad orzecznictwem WSA w sprawach zobowiązań podatkowych i innych świadczeń pieniężnych oraz o egzekucji świadczeń pieniężnych

Gospodarcza – w sprawach działalności gosp, ochrony własności przemysłowej, budżetu, dewizowych, papierów wartościowych, bankowości, ubezpieczeniowych, cen, ceł ...

Ogólnoadministracyjna – w pozostałych, w szczególności z zakresu budownictwa, zagospodarowania przestrzennego, gospodarki wodnej, och środ, rolnictwa, lecznictwa ...

WŁAŚCIWOŚCI  (ZAKRES KOGNICJI) WSA

1) Sprawują kontrolę działalności administracji publicznej. Kontrola ta obejmuje orzekanie w sprawach skarg na:

-decyzje administracyjne

-postanowienia wydane w postępowaniu administracyjnym, na które służy zażalenie albo kończące postępowanie, a także na postanowienia rozstrzygające sprawę co do istoty;

-postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które służy zażalenie

- inne akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa;

-bezczynność organów administracyjnych w wydaniu decyzji, postanowienia bądź aktów i czynności poprzednio wymienionych,

-akty prawa miejscowego organów samorządu terytorialnego i terenowych organów administracji rządowej;

-inne akty jednostek samorządu terytorialnego i ich związków, podejmowane w sprawach administracji publicznej;

-akty nadzoru nad działalnością organów jednostek samorządu terytorialnego;

WŁAŚCIWOŚĆ NSA

1) rozpoznaje środki odwoławcze od orzeczeń wojewódzkich sądów administracyjnych, stosownie do przepisów ustawy;

2) podejmuje uchwały mające na celu wyjaśnienie przepisów prawnych, których stosowanie wywołało rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych;

3) podejmuje uchwały zawierające rozstrzygnięcie zagadnień prawnych budzących poważne wątpliwości w konkretnej sprawie sądowo administracyjnej;

4) rozstrzyga spory o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego i między samorządowymi kolegiami odwoławczymi, o ile odrębna ustawa nie stanowi inaczej, oraz spory kompetencyjne między organami tych jednostek a organami administracji rządowej.

5) rozpoznaje inne sprawy należące do właściwości Naczelnego Sądu Administracyjnego

na mocy odrębnych ustaw.

SĘDZIOWIE

Sędziowie SA w sprawowaniu swojego urzędu są niezawiśli i podlegają tylko Konstytucji oraz ustawom

Sędziów SA do pełnienia urzędu na stanowisku sędziowskim powołuje Prezydent RP, na wniosek KRS

WYŁACZENIE  SĘDZIEGO z ustawy lub na żądanie, sprawy:

1) w których jest stroną lub pozostaje z jedną z nich w takim stosunku prawnym, że wynik sprawy oddziałuje na jego prawa lub obowiązki;

2) swojego małżonka, krewnych lub powinowatych w linii prostej, krewnych bocznych do czwartego stopnia i powinowatych bocznych do drugiego

stopnia;

3) osób związanych z nim z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli;

4) w których był lub jest  pełnomocnikiem jednej ze stron;

5) w których świadczył usługi prawne na rzecz jednej ze stron lub jakiekolwiek inne usługi związane ze sprawą;

6) w których brał udział w wydaniu zaskarżonego orzeczenia, jak też w sprawach o ważność aktu prawnego z jego udziałem sporządzonego lub przez niego rozpoznanego oraz w sprawach, w których występował jako prokurator;

7) w których brał udział w rozstrzyganiu sprawy w organach administracji publicznej

STRONY POSTĘPOWANIA

1. PODMIOT SKARŻĄCY –

- adresat decyzji administracyjnej (strona postępowania administracyjnego),

- adresat postanowienia (strona albo inny uczestnika post administracyjnego, egzekucyjnego lub zabezpieczającego)

-  skarżący inną czynność podjętą w innej formie prawnej przez administrację publiczną, albo skarżący bezczynność administracji

-   Prokurator, Rzecznik PO,

-   Organizacja społeczna na warunkach określonych prawem (uzależnione od jej statutowej działalności)

2. ORGAN którego działanie albo bezczynność jest przedmiotem skargi do Sądu Administracyjnego

- naczelny lub centralny organ administracji państwowej

- organ administracji rządowej

- organ samorządu terytorialnego oraz inne powołane z mocy prawa do załatwiania spraw z zakresu administracji publicznej

UCZESTNICY POSTĘPOWANIA

Uczestnik postępowania na prawach strony –

- osoba która brała udział w postępowaniu administracyjnym, a nie wniosła skargi, ale tylko pod warunkiem, że wynik postępowania sądowego dotyczy jej interesu prawnego

- osoba która nie brała udziału ale wynik postępowania dotyczy jej interesu prawnego

-    może to być też organizacja społeczna w zakresie jej statutowej działalności w sprawach dotyczących interesów prawnych innych osób.

-  Prokurator , jeśli wymaga tego ochrona praworządności lub praw człowieka i obywatela.

-   Rzecznik PO na prawach przysługujących prokuratorowi.

Prokurator i Rzecznik Praw Obywatelskich mają prawo:

- przysługuje im dłuższy termin na złożenie skargi

- możliwość brania udziału w posiedzeniach toczących się za zamkniętymi drzwiami

- Prokurator Generalny i RPO mogą żądać podjęcia przez NSA uchwał wyjaśniających przepisy prawne, których stosowanie wywołało rozbieżności w orzecznictwie SA

ZDOLNOŚĆ SĄDOWA -  zdolność osób do występowania przed sądem administracyjnym jako strona.

ZDOLNOŚĆ PROCESOWA – zdolność do czynności w postępowaniu przed sądami administracyjnymi

KURATOR – ustanawia go sąd dla osoby nie mającej zdolności procesowej, która nie ma przedstawiciela ustawowego, oraz dla strony nie mającej organu powołanego do jej reprezentowania.

PEŁNOMOCNICTWO – Pełnomocnikiem strony (osoby fiz osoby prawnej)może być adwokat, radca prawny, inny skarżący, zstępni, małżonek, rodzeństwo, pracownik jednostki.

Wypowiedzenie pełnomocnictwa przez mocodawcę odnosi skutek prawny w stosunku do sądu od nia zawiadomienia go o tym , natomiast w stosunku do strony przeciwnej i innych uczestników od dnia doręczenia im tego zawiadomienia. Pełnomocnictwo wygasa w razie śmierci strony, albo utraty przez nią zdolności sądowej. Jednak pełnomocnik działa aż do czasu zawieszenia postępowania.

PISMA STRONY W POSTĘPOWANIU SĄDOWYM:

a)Rodzaje: Wnioski i oświadczenia

b)Treść: oznaczenie sądu do którego jest skierowane, imie nazwisko lub nazwa stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników, oznaczenie rodzaju pisma, osnowę pisma, podpis strony lub przedstawiciela lub pełnomocnika i załączniki (np. pełnomocnictwo)

c) na zarządzenie o pozostawieniu pisma bez rozpoznania (np.. w wyniku jego nieprawidłowej treści) przysługuje zażalenie.

Natomiast pismo poprawione lub uzupełnione w wyznaczonym terminie wywołuje skutki prawne od dnia jego wniesienia.

WARUNKI SKARGI DO SĄDU ADMINISTRACYJNEG

1) sąd administracyjny wszczyna postępowanie na podstawie skargi , złożonej przez podmiot uprawniony do jej złożenia (zasada skargowości). Skargę na decyzję może wnieść tylko legitymowany podmiot

2) Wyczerpanie środków zaskarżenia . Warunkiem skuteczności złożenia skargi na decyzję jest obowiązek wyczerpania środków zaskarżenia którymi są : odwołania, zażalenia, wnioski o ponowne rozpatrzenie przed organem właściwym do rozpatrzenia. Nie dotyczy Prokuratora i RPO

3) terminy złożenia skargi na decyzję:

a) - dla strony i org społecznej – 30 dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie

w pozostałych przypadkach 30 dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie 60 dni od dnia wniesienia wezwania o usunięcie naruszenia prawa

- dla Prokuratora i RPO termin to 6 miesięcy od dnia doręczenia stronie rozstrzygnięcia w sprawie indywidualnej a w pozostałych przypadkach 6 miesięcy od dnia wejścia w życie aktu lub podjęcia innej czynności uzasadniającej wniesienie skargi.

b) Skargę do sądu administracyjnego wnosi się za pośrednictwem organu którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi. Organ ten przekazuje skargę wraz z aktami sprawy i odpowiedzią na skargę w terminie 30 dni od dnia jej wniesienia.

3) w celu skutecznego wniesienia skargi do S.A. należy uiścić wpis. Wpis stosunkowy – jest pobierany w sprawach których przedmiot dotyczy należności pieniężnych lub wpis stały – w pozostałych przypadkach lub bezczynność.

SKUTKI PRAWNE SKARGI

1) Względna suspensywność skargi – Wniesienie skargi nie wstrzymuje wykonania aktu lub czynności. Skarga jest niesuspensywna, ale są wyjątki:

-w razie wniesienia skargi na decyzję lub postanowienie organ który je wydał może wstrzymać z urzędu lub na wniosek skarżącego ich wykonanie w całości lub w części chyba ze zachodzą przesłanki, od których w postępowaniu administracyjnym uzależnione jest nadanie dec lub postanowieniu rygoru natychmiastowej wykonalności, albo gdy ustawa szczególna wyłącza wstrzymanie ich wykonania

-w razie skargi na inne akty lub czynności może wstrzymać z urzedu lub na wniosek.

-W razie wniesienia skargi na uchwały JST i na akty terenowych organów administracji rządowej może z urzędu lub na wniosek wstrzymać z wyjątkiem przepisów prawa miejscowego, które już weszły w zycie.

-Sąd może na wniosek oskarżonego wstrzymać gdy zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia szkody, lub też skarzący jeśli organ nie przychyli się do jego wniosku może złożyć wniosek do sądu.

2) Cofnięcie skargi , można cofnąć zarówno przed jak i na rozprawie. Sad może też uznać cofniecie za niedopuszczalne.

3) Odrzucenie skargi przesłanki:

- jeśli wniesiono ją po upływie terminu (chyba że sąd przywróci ten termin)

-   jeżeli sprawa nie należy do właściwości S.A.

- gdy nie uzupełniono w wyznaczonym terminie braków formalnych skargi

-  jeżeli sprawa objęta skargą między tymi samymi stronami jest w toku lub została już prawomocnie osądzona

-  jeżeli jedna ze stron nie ma zdolności sądowej albo skarżący nie ma zdolności procesowej

-  skarga jest niedopuszczalna jeżeli złożył ją podmiot który nie ma uprawnień do jej złożenia lub nie wyczerpał środków odwoławczych, lub nie uiścił wpisu.

4) Oddalenie skargi następuje wówczas, jeżeli sąd skargi nie uwzględnił bo była bezzasadna

5) Uwzględnienie skargi :

- sąd uchyla decyzję (postanowienie) w całości lub w części, jeżeli stwierdzi naruszenie prawa materialnego

- stwierdza nieważność decyzji (post), jeżeli zachodzą przyczyny wadliwości decyzji

- stwierdza wydanie decyzji (post) z naruszeniem prawa

TERMINY

1) Bieg terminu wyznaczonego przez sąd lub przewodniczącego (tzw. Termin sądowy) rozpoczyna się od dnia ogłoszenia postanowienia lub zarządzenia wyznaczającego termin, a jeżeli ustawa przewiduje doręczenie z urzędu – od dnia doręczenia postanowienia lub zarządzenia.

2)  Przywrócenie terminu wyłącznie na wniosek strony złożony w terminie 7 dni od dnia ustania przyczyny uchybienia terminu 

Wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia skargi wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi.

Postanowienie o przywrócenie terminu albo odmowie jego przywrócenia może być wydane na posiedzeniu niejawnym. Oba te postanowienia są zaskarżalne w formie zażalenia.

POSTĘPOWANIE MEDIACYJNE – celem takiego postępowania jest wyjaśnienie i rozważenie okoliczności faktycznych i prawnych sprawy, oraz przyjęcie przez strony ustaleń co do sposobu jej załatwienia w granicach obow prawa

Może być prowadzone na wniosek lub mimo braku wniosku stron.

Prowadzi je sędzia lub ref. Sądowy, odbywa się z udziałem stron.

Na podstawie ustaleń dokonanych w postępowaniu mediacyjnym, organ uchyla lub zmienia zaskarżony akt albo wykonuje lub podejmuje inną czynność stosownie do okoliczności sprawy w zakresie swojej właściwości i kompetencji. Jeżeli strony nie dokonają ustaleń co do sposobu załatwienia sprawy, podlega ona rozpoznaniu przez sąd.

Na akt wydany na podstawie ustaleń, dokonanych w postępowaniu mediacyjnym, można wnieść skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego w terminie 30dni od dnia doręczenia aktu albo wykonania lub podjęcia czynności.

POSTĘPOWANIE UPROSZCZONE – też ma na celu przyspieszenie postępowania przed S.A. Może być przeprowadzone w następujących przypadkach:

1) gdy zaskarżona decyzja lub postanowienie są dotknięte wadą nieważności, albo wydane zostały z naruszeniem prawa dającym podstawę do wznowienia postępowania;
2) strona zgłosi wniosek o skierowanie sprawy do rozpoznania w trybie uproszczonym, a żadna z pozostałych stron w terminie 14 dni od zawiadomienia o złożeniu wniosku nie zażąda przeprowadzenia rozprawy. 

3) gdy organ nie przekazał sądowi skargi mimo wymierzenia grzywny. Sprawę rozpoznaje także sąd na żądanie skarżącego na podstawie nadesłanego odpisu skargi, gdy stan faktyczny i prawny przedstawiony w skardze nie budzi wątpliwości.

ZAWIESZENIE POSTĘPOWANIA

1) z mocy prawa, jeżeli sąd w skutek siły wyższej zaprzestaje czynności procesowych

2) Obligatoryjnie z urzędu:

- w razie śmierci strony, chyba ze przedmiot postępowania dotyczy praw i obow ściśle związanych z osobą zmarłego

- w razie śmierci przedstawiciela ustawowego

- utrata zdolności procesowej, zdolności sądowej

- jeżeli w składzie organów jednostki organizacyjnej będącej stroną zachodzą braki uniemożliwiające jej działanie

- jeżeli strona lub jej przedstawiciel ust znajdują się w miejscowości pozbawionej komunikacji z sądem

- jeżeli sąd w tej sprawie przedstawia pytanie prawne T. Konst

- w razie wniesienia skargi do sądu po wszczęciu postępowania administracyjnego w celu zmiany, uchylenia, stwierdzenia nieważności aktu lub wznowienia postępowania

3) Fakultatywne zawieszenie z urzędu:

- jeżeli rozstrzygnięcie sprawy zależy od wyniku innego toczącego się postępowania

- jeżeli zostanie ujawniony czyn, którego ustalenie w drodze karnej lub dyscyplinarnej mogłoby wywrzeć wpływ na rozstrzygniecie sprawy przed S.A.

- jeżeli nie można nadać sprawie dalszego biegu na skutek braku lub wskazania złego adresu skarżącego lub niewykonania przez skarżącego innych zarządzeń w sprawie

- w razie śmierci pełnomocnika, chyba ze strona działa osobiście

4) na zgodny wniosek stron

Sąd podejmuje zawieszone postępowanie z urzędu jeśli ustaną przyczyny zawieszenia.

UMORZENIE POSTĘPOWANIA zawieszonego

1) Sąd umarza postępowanie zawieszone na zgodny wniosek stron, jeżeli wniosek o podjęcie postępowania nie został zgłoszony w ciągu trzech lat od daty postanowienia o zawieszeniu.

2) Na skutek braku lub wskazania złego adresu skarżącego lub niewykonania przez niego innych zarządzeń

3) W razie stwierdzenia braku następcy prawnego strony, która utraciła zdolność sądową po upływie 3 lat od daty postanowienia o zawieszeniu tej przyczyny.

4) Jeżeli skarżący skutecznie cofną skargę

5) W razie śmierci strony (jeżeli dotyczy ściśle p i o )

6) Gdy postępowanie z innych przyczyn stało się bezprzedmiotowe

Umorzenie postępowania zawieszonego przez NSA powoduje uprawomocnienie się orzeczenia WSA

ORZECZENIA SĄDOWE

1) Wyroki – wyrokiem sąd rozstrzyga sprawę. Sąd wydaje wyrok po zamknięciu rozprawy , na podstawie akt sprawy.

Może być wydany na posiedzeniu niejawnym, w post uproszczonym , albo jeżeli ustawa tak stanowi.

Sentencję wyroku podpisuje cały skład sądu.

Ogłoszenie powinno nastąpić na posiedzeniu, na którym zamknięto rozprawę, jednak w sprawie zawiłej sąd może odroczyć ogłoszenie wyroku o 14 dni.

Uzasadnienie wyroku sporządza się z urzędu w terminie 14 dni od dnia ogłoszenia wyroku albo podpisania sentencji wydanego wyroku na posiedzeniu niejawnym.

W sprawach w których skargę oddalono uzasadnienie wyroku sporządza się na wniosek strony.

2) Postanowienia – gdy nie jest przewidziany wyrok w ustawie

Wydawane na posiedzeniach niejawnych, jawnych lub rozprawie.

SANKCJE ZA NIEWYKONANIE ORZECZEN

Grzywna- wymierzona w przypadku uchylania się organu administracji od zastosowania się do orzeczenia sądowego. Grzywnę wymierza sąd do wysokości dziesięciokrotnego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.

Podejmowane na wniosek uczestnika postępowania w postaci postanowienia.

Złożenie skargi poprzedzone musi być zwróceniem się do organu z pisemnym wezwaniem do wykonania orzeczenia, później składa się skargę, sąd ja uwzględnia i wydaje postanowienie o ukaraniu grzywną.

Wystąpienia prezesa sądu lub składu orzekającego – stosowane w wypadku rażących naruszeń przez organ administracji obowiązku przekazania w ustawowym terminie skargi do sądu wraz z aktami sprawy i odpowiedzią na skargę, oraz w wypadku, gdy w toku rozpoznawania sprawy przed sądem skład orzekający stwierdzi istotne naruszenie prawa.

Roszczenie o odszkodowanie – przysługuje osobie która poniosła szkodę wskutek nie wykonania orzeczenia sądu. 3 miesiące organ ma na decyzję.

...