Ustawa 30.08.2002r. - Prawo o postępowaniu przed Sadami administracyjnymi (PPSa).
Ustawa 25.07.2002r. - Prawo o ustroju Sądów administracyjnych,
II Postępowanie o charakterze administracyjnym
—————————— Skarga administracyjna
I WSA > PPSA Postępowanie przed sądami administracyjnymi
II NSA
Model ten obowiązuje od 1.01.2004r.
(Naczelny) w W-wie (weszły w życie te ustawy).
Od 1.01.l98Ir. - rozpoczął funkcjonowanie Naczelny Sąd Administracyjny.
Z nowej konstytucji art. 176 wynika, że obywatelowi przysługuje możliwość odwołania się do innego organu, który ma rozpatrzyć sprawę (II instancja).
Sąd administracyjny:
Sądownictwo administracyjne -orzeka w sprawach administracyjnych np. zawsze stroną
stosunku adm-prawnego jest organ i petent, (organ adm.,- ktoś). Organ jest wyposażony we
władztwo organizacyjne. Nie ma sfery spraw adm., które nie podlegają jurysdykcji sądu adm.
Jurysdykcja- zakres możliwości rozpoznawania spraw przez Sąd adm,- jest pełny.
Zewnętrzna sfera adm. - strona organ i petent
Sady adm.- nie ma żadnych wyłączenia, jakie sprawy nie mają być rozpatrywane,
Ustawodawca zapewnił dwa zakresy kontroli sądów administracyjnych - systemy - ( sposoby)
- klauzula generalna ustalają najpełniejszy zakres kontroli SA,
- Enumeracja pozytywna - wyliczenie- (wskazanie czym się zajmuje NSA)
Enumeracja negatywna (czym się. nie zajmuje).
Sposób kształtowania skargi:
Skargowość (techniki)- oparta jest na zasadzie prawa podmiotowego.
Zasada przeciwna jest skargą powszechną- rozstrzyga kto może iść do Sądu adm.
Musi istnieć bezpośredni związek miedzy naruszeniem interesu prawnego przez organ adm. Możemy się skarżyć tylko we własnej sprawie a nie cudzej (chyba, że jest pełnomocnictwo).
Sądy adm. sprawują kontrolę legalności działania organów administracji.
Tylko kryterium legalności jest dopuszczalne dla Sądu adm, (wyłącznie)- bada się wyniki
postępowania zgodnego z przepisami prawa- legalność.
Państwo demokratyczne nie może się obejść bez SA, SA najpełniej służy obywatelowi i ochroną przed państwem.
Sądy powszechne
- I rząd REJONOWE
- II rząd OKRĘGOWE
- III rząd APELACYJNE
Sądy administracyjne NIE NALEŻĄ do tego aparatu.
Sądy szczególne
- sądy administracyjne
- sądy wojskowe
Skarga do Sądu administracyjnego.
Jest to środek prawny, który wszczyna postępowanie sądowo – administracyjne. Jest rozpatrywana przez Wojewódzki Sąd Administracyjny.
Przedmiotem skargi do S.A. może być
· Decyzja administracyjna- musi być ostateczna i wyczerpany tok instancji.
· Postanowienie wydane w toku postępowania administracyjnego
- postanowienie na które przysługuje zażalenie,
- postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym,
- postanowienia rozstrzygające sprawę co do istoty,
- postanowienia kończące postępowanie w sprawie.
· Bezczynność ( milczenie) organu administracji, gdy organ w ustalonym terminie nie wydał decyzji lub postanowienia bądź innego aktu, skarg na bezczynność organu jest dopuszczalna dopiero po wyczerpaniu środków zaskarżenia.
· Akty prawa miejscowego.
· Akty samorządu terytorialnego.
· Akty nadzoru.
· Inne akty i czynności organów administracji, czynności materialno -techniczne np. wydawanie dowodów, paszportów, zaświadczeń.
ü Do SA nie przysługuje skarga odnośnie prawa wewnętrznego administracyjnego ( między organami wyższego a niższego stopnia np. okólnik, regulamin).
ü Termin załatwienia sprawy – bezzwłoczni
Legitymacja procesowa- tj. możliwość wzięcia udziału w konkretnej sprawie (w charakterze strony), możność skorzystania z danego środka prawnego np. skarga do SA, (Prokurator, RPO, Organizacja Społeczna).
Rodzaje legitymacji procesowych :
-czynna- udział może brać ktoś, kto może ktoś skarżyć.
-bierna- przeciwko komu jest sprawa, organ jest skarżony.
Legitymację posiada każdy, kto ma w tym interes prawny .
Skargę do SA maże wnieść:
· każdy, kto ma w tym interes prawny - korzystna sytuacja dla podmiotu poparta normą prawną.
· prokurator
· rzecznik praw obywatelskich
Interes prawny ocenia się w kategoriach:
-musi być jakaś korzystna sytuacja dla jednostki
-musi ona wynikać z jakieś normy prawnej (być chroniona)
-nasza skarga do SA jest oparta o zasadę prawa podmiotowego (norma np. w kodeksie cywilnym)
Prokurator, RPO, organizacje społeczne występują w interesie osób trzecich.
Terminy do wnoszenia skargi- 30 dni (od dnia doręczenia decyzji)
prokurator, RPO, org, społeczne w terminie 6 m-cy.
Tryb wnoszenia skargi.
Skargę wnosimy za pośrednictwem organu administracji na działanie, którego się skarżymy, ponieważ organ ma możliwość samokontroli ( może wydać decyzję całkowitą- czyli uwzględniającą w całości żądania skarżącego).
Obowiązki organu administracyjnego po złożeniu skargi:
skompletowanie akt i przekazanie do sądu administracyjnego, do którego skarga jest kierowana – 30 dni od doręczenia skargi.
Skutki wniesienia skargi:
1 wszczęcie postępowania sąd – administracyjnego ,
2 osiąganie zawiłości sprawy- 3 skutki zawiłości.
- następuje określenie granic sprawy- jeżeli wnosimy skargę do sądu to jest on zobowiązany działać tylko do granic sprawy, wynika to z treści skargi, żądania.
- osiągany efekt perpetuacji właściwości – utrwalenie właściwości( miejscowa i rzeczowa).
- zakaz ponownego orzekania w tej samej sprawie.
Wymogi formalne pisma zawierającego skargę.
Pismo w postępowaniu sądowym obejmuje wnioski i oświadczenia stron.
Każde pismo strony powinno zawierać:
1 oznaczenie sądu do którego jest kierowane, imię i nazwisko lub nazwę stron, ich przedstawicieli ustawowych lub pełnomocników,
2 oznaczenie rodzaju pisma,
3 osnowę wniosku lub oświadczeń,
4 podpis strony albo jej przedstawiciela lub pełnomocnika,
5 wymienienie załączników,
6 pierwsze pismo powinno zawierać dokładny adres zamieszkania stron, ich przedstawicieli, pełnomocników oraz przedmiot sprawy,
7 następne pisma muszą także zawierać sygnaturę akt
8 w skardze należy wskazać zaskarżoną decyzję, postanowienie, inny akt lub czynność, oznaczenie organu, którego działania lub bezczynności skarga dotyczy,
9 należy określić naruszenie prawa lub interesu prawnego,
10 w każdym piśmie wszczynającym postępowanie sądowe należy podać wartość przedmiotu sporu.
Instrumenty dyscyplinujące organ administracyjny do przekazania skargi do SA:
- możemy żądać, żeby sąd ukarał organ grzywną,
- rozpatrzenie sprawy na podstawie odpisu skargi,
- sygnalizacja sądu do organu wyższego rzędu, że w organie niższego rzędu doszło do nieprawidłowości, nie przekazano akt sprawy wraz ze skargą.
Suspensywność środka prawnego- cecha środka prawnego, która powoduje, że wnosząc ten środek wstrzymujemy lub możemy wstrzymać wykonanie zaskarżonego orzeczenia.
Suspensywność względna- samo wznoszenie skargi nie wstrzymuje wykonania orzeczenia, dopiero organ decyduje czy wstrzymać wykonanie orzeczenia czy też nie.
Suspensywność bezwzględna- wniesienie skargi wstrzymuje wykonanie zaskarżonego orzeczenia
Środki zaskarżania( środki prawne).
1. skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego.
v Jest zwyczajnym środkiem zaskarżania, ( przysługującym od orzeczeń nieprawomocnych).
v Przysługuje od wyroków WSA.
v Przedmiotem skargi mogą być:
- wyroki Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego,
- postanowienia WSA kończące postępowanie w danej instancji.
v Do złożenia skargi legitymowany ma prawo
- skarżący,
- organ administracji,
- prokurator,
- Rzecznik Praw Obywatelskich.
v Podstawy skargi kasacyjnej:
- naruszenie norm prawa materialnego poprzez jego błędną wykładnię lub stosowanie, np. kodeks cywilny, karny,
- naruszenie norm prawa procesowego, jeżeli miało to znaczenie dla sposobu rozpatrzenia sprawy.
v Skarga kasacyjna ma przymus radcosko-adwokacki tzn. musi być sporządzona przez adwokata lub radcę prawnego, ponieważ konieczne jest powołanie się na normy prawne, które zostały naruszone.
v Skarga musi być wniesiona w terminie 30 dni od doręczenia orzeczenia do sądu, który wydał zaskarżony wyrok w I instancji.
v Skargę rozpatruje NSA na rozprawie, chyba, że podstawą kasacji jest przepis prawa procesowego, wówczas można zrezygnować z rozprawy.
v Skarga jest rozpatrywana na posiedzeniu niejawnym.
v Badanie wstępne skargi wykonuje WSA- np. sprawdza czy została wniesiona opłata, czy zostało pismo wniesione w terminie itp.
v Badanie merytoryczne skargi wykonuje NSA.
v Skarga jest środkiem dewolutywnym.
v Dewolutywność - cecha środka prawnego, która powoduje przeniesienie sprawy do wyższej instancji. (odwołanie).
v Możliwe rozstrzygnięcia NSA:
1 może sprawę umorzyć (kiedy zachodzą trwałe i nieusuwalne zmiany np, śmierć strony)
2 może oddalić skargę (odrzucenie-wyrokiem merytoryczne rozstrzyganie sprawy; oddalenie-postanowieniem rozstrzyganie kwestii formalnych- na początku jak są biedy)
3 może uwzględnić skargę
· Jeżeli ,sąd uwzględni skargę to:
- może zajść orzeczenie reformatoryjne (polega na tym, że uchyla poprzednie orzeczenie i orzeka co do istoty sprawy-co następuje).
- może zajść orzeczenie kasacyjne (uchyla orzeczenie- wyrok poprzedniej instancji i przekazuje do ponownego rozpoznania),
v W razie uwzględnienia skargi kasacyjnej NSA uchyla zaskarżone orzeczenie w całości lub w części i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania sądowi, który wydał orzeczenie.
2 Zażalenie do Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Zażalenie a skarga kasacyjna- inny jest przedmiot, Skarga przysługuje od wyroku a zażalenie służy na postanowienia i na niektóre zarządzenia.
· Przysługuje na postanowienia WSA np. przekazanie sprawy innemu sądowi administracyjnemu, wstrzymanie lub odmowa wstrzymania wykonania decyzji lub postanowienia czy odrzucenia skargi.
· Zażalenie wnosi się w terminie 7 dni od doręczenia postanowienia.
· Zażalenie powinno zawierać wskazanie zaskarżonego postanowienia i wniosek o jego zmianę lub uchylenie, a także uzasadnienie.
· Akta sprawy wraz z zażaleniem WSA przedstawia NSA po doręczeniu zażalenia pozostałym stronom.
· WSA może na posiedzeniu niejawnym uchylić to postanowienie i rozpoznać sprawę na nowo. Wówczas nie przesyła akt sprawy do NSA.
· Jest środkiem zwyczajnym.
3 Wniosek o wznowienie postępowania.
Ø Służy do usuwania z obrotu orzeczeń prawomocnych dotkniętych szczególnie ciężkimi wadami prawnymi.
Ø Jest środkiem nadzwyczajnym ( przysługującym od orzeczeń prawomocnych
Ustawodawca przewiduje, że wyroki zapadłe w niektórych postępowaniach są zbyt
drastyczne, czy niewłaściwe, wadliwe, że powinny być usunięte z obrotu prawnego.
Ustawodawca wyraźnie wskazuje, kiedy można się zwrócić z wnioskiem o wznowienie postępowania:
Przesłanki wznowienia postępowania:
1. Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego.
· Trybunał Konstytucyjny orzeka o zgodności źródeł prawa z konstytucją, a także ustaw z umowami międzynarodowymi i innych źródeł prawa.
· Jeżeli TK orzeknie, iż akt jest niezgodny wówczas traci moc.
· ...
gosicka