Wykład nr 6
Zasady obliczania terminów procesowych
- odesłanie do reguł określonych w KC
1. terminy oblicza się wg. przepisów prawa cywilnego (zasada)
2. sobota jest dniem o takich samych skutkach, jak dzień ustawowo wolny od pracy (jeżeli koniec terminu przypada na sobotę można w postępowaniu sądowym czynności dokonać w najbliższy dzień powszedni). W świetle k.p.a sobota jest dniem powszednim.
3. równoznaczne z wniesieniem pisma do sądu jest:
a) oddanie pisma w polskim urzędzie pocztowym
b) oddanie pisma w polskim urzędzie konsularnym
c) złożenie pisma przez żołnierza w dowództwie jednostki wojskowej
d) złożenie pisma przez osobę pozbawioną wolności w administracji zakładu karnego
e) złożenie pisma przez członka załogi polskiego statku morskiego u kapitana statku
Instytucja przywrócenia terminu art. 86-89 – ściśle związana z terminami procesowymi, po spełnieniu określonych warunków sąd może przywrócić termin do dokonania czynności procesowej; k.p.a, ordynacja, k.p.c. - podobnie
a) oparta jest na zasadzie skargowości: przywrócenie tylko na wniosek strony (nie ma możliwości z urzędu)
b) termin do złożenia wniosku: 7 dni od ustania przyczyny uchybienia terminu
c) przesłanka przywrócenia: niedokonanie w terminie czynności bez swojej winy: przesłanka ta wymaga uprawdopodobnienia (nie ma potrzeby udowadniania) jeżeli sąd ma wątpliwości czy ta przesłanka uprawdopodobnienia została spełniona może we własnym zakresie podjąć czynności sprawdzające, przesłankę braku winy należy oceniać według kryteriów obiektywnych – musi wystąpić rzeczywiście istotna przyczyna natury obiektywnej która uniemożliwia dokonania czynności procesowej
d) równocześnie z wnioskiem należy dokonać czynności, której strona nie dokonała w terminie
e) forma orzeczenia: postanowienie, na które służy zażalenie (tak o przywrócenie, jak i o odmowie)
Przerwanie biegu postępowania sądowoadministracyjnego
1. obejmuje dwie odrębne instytucje procesowe: zawieszenie postępowania (wywołane przeszkodą usuwalną) oraz umorzenie postępowania (wywołane przeszkodą trwałą)
2. formą orzeczeń w tych kwestiach jest postanowienie sądu, które może być wydane na posiedzeniu niejawnym
wyjątek stanowi zawieszenie z mocy prawa w razie zaprzestania czynności przez sąd wskutek siły wyższej;
Zawieszenie postępowania sądowoadministracyjnego
1) ma postać obligatoryjną bądź fakultatywna
2) (umieć kilka nie trzeba wszystkich) Przesłanki zawieszenia obligatoryjnego a) śmierć strony, jej przedstawiciela ustawowego, utrata przez nich zdolności procesowej, utrata przez stronę zdolności sądowej, utrata przez przedstawiciela ustawowego takiego charakteru, chyba że przedmiot dotyczy praw i obowiązków osobistych – wówczas umorzenie, bo postępowanie byłoby zbędne, bezprzedmiotowe – np. skarg na odmowę wydania prawa jazdy – po co zawieszać skoro prawo jazdy nie jest dziedziczne jest to uprawnienie natury osobistej
b) wystąpienie braków w składzie organów jednostki organizacyjnej uniemożliwiającej jej działanie c) pozostawanie przez stronę w miejscowości pozbawionej komunikacji z sądem np. śnieżyca d) wszczęcie postępowania upadłościowego gdy sprawa dot. przedmiotu wchodzącego do masy upadłościowej e) przedstawienie przez sąd w tym postępowaniu pytania prawnego do TK f) wniesienie skargi do sądu po wszczęciu postępowania administracyjnego nadzwyczajnego (np. wznowieniowego czy np. w przedmiocie stwierdzenia nieważności)
Przesłanki zawieszenia fakultatywnego
Na egzaminie podać przykłady np. 2
13-39
1) prejudycjalność : zależność rozstrzygnięcia sprawy od wyniku toczącego się postępowania administracyjnego lub sądowego lub przez TK
2) ujawnienie się czynu, którego ustalenie w drodze karnej lub dyscyplinarnej mogłoby wywrzeć wpływ na rozstrzygnięcie sprawy sądowoadministracyjnej
Można powiedzieć, że Te 2 pierwsze przesłanki wspólnie mają ten element prejudycjalności w sobie.
3) brak lub wskazanie złego adresu skarżącego lub niewykonanie przez skarżącego innych zarządzeń i związany z tym skutek w postaci niemożności nadania sprawie dalszego biegu
4) śmierć pełnomocnika, chyba że strona działa przed sądem osobiście
5) zgodny wniosek stron (spoczywanie postępowania) (wniosek skarżącego oraz zgoda organu) – max na 3 lata. Przez 3 lata od daty postanowienia w zawieszeniu, po tym terminie jeżeli brak wniosku o podjęcie, sąd umarza postępowanie
Skutki zawieszenia postępowania
1) Wstrzymanie biegu wszelkich terminów, które zaczynają biec dopiero od początku od dnia podjęcia postępowania; terminy sądowe wyznacza się w miarę potrzeby na nowo; wyjątek:, gdy zawieszono na wniosek stron (spoczywanie) lub ze względu na niemożność nadania sprawie dalszego biegu (strona własnym działaniem uniemożliwia dalsze prowadzenie postępowania) – zawieszenie wstrzymuje tylko terminy sądowe, które biegną dalej od podjęcia postępowania
2) Wstrzymanie czynności sądowych, z wyjątkiem tych, które mają na celu podjęcie postępowania albo wstrzymanie wykonania aktu lub czynności
Podjęcie zawieszonego postępowania:
1) co do zasady, sąd podejmuje postępowanie z urzędu, gdy ustała przyczyna zawieszenia np. w przypadku śmierci strony – od dnia zgłoszenia się lub wskazania następców prawnych; w przypadku prejudycjalności – od uprawomocnienia się orzeczenia kończącego postępowanie prejudycjalne
2) Jeżeli postępowanie spoczywa jego podjęcie następuje na wniosek którejkolwiek ze stron, ale nie wcześniej niż po upływie 3 m-cy od zawieszenia postępowania (postępowanie musi spoczywać co najmniej 3 m-ce)
Przesłanki umorzenia postępowania sądowoadministracyjnego
1) skuteczne cofnięcie skargi przez skarżącego
2) śmierć strony, jeżeli przedmiot postępowania dot. prawa i obowiązków osobistych
3) bezprzedmiotowość postępowania z innych przyczyn (np. przestał istnieć przedmiot skargi ze względu na uchylenie aktu w trybie autokontroli – skargę wnosi się bowiem za pośrednictwem organu który wydał decyzję – skarga i tak jest kierowana do sądu, nawet jeżeli organ uchyli taką zaskarżoną decyzję, ale dla sądu jest ona już wtedy bezprzedmiotowa, inna bezprzedmiotowość gdy np. postępowanie jest zawieszone bo toczy się postępowanie do. Stwierdzenia nieważności i taką nieważność organ stwierdzi więc dla sądu stanie się sprawa już bezprzedmiotowa, ustanie stanu bezczynności organu; zmiana stanu prawnego po wszczęciu postępowania
4) bezczynność stron (w przypadku spoczywania postępowania) – brak wniosku w terminie 3 lat od zawieszenia
1) jest to najistotniejsza czynność sądowa, może się ona odnosić do toku postępowania lub innych kwestii wpadkowych bądź do istoty sprawy sądowoadministracyjnej,
2) rodzaje orzeczeń sądowych :
a) wyroki,
b) postanowienia,
c) zarządzenia przewodniczącego sądu (charakter prawny tych ostatnich jest sporny).
1) wyrok rozstrzyga sprawę co do istoty sprawy sądowoadministracyjnej rozstrzyga czy decyzja administracyjna jest legalna, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej (np. postanowienie NSA o rozstrzygnięciu sporu o właściwość).
2) postanowienie – to co do zasady akt procesowy, wpadkowy (incydentalny) np. postanowienie w kwestii zawieszenia postępowania, umorzenia, wydawany w przypadku gdy ustawa nie przewiduje wydania wyroku.
1) tylko wyrok ma formę solenną (uroczystą) - tzn. sąd wydaje go w imieniu RP,
2) co do zasady – wydawany jest po przeprowadzeniu rozprawy, postanowienia najczęściej wydawane na posiedzeniu niejawnym
3) jedynie prawomocnemu wyrokowi przysługuje powaga rzeczy osądzonej art. 171 Ppsa
nie korzysta z takiej powagi postanowienie
1) sąd jest związany granicami sprawy sądowoadministracyjnej – „rozstrzyga w granicach danej sprawy” – nie może wkraczać w inną nową sprawę,
2) sąd nie jest związany granicami skargi, tzn. ma prawo dokonać oceny zgodności z prawem przedmiotu zaskarżenia (np. decyzji) także wówczas, gdy określony zarzut nie został w skardze podniesiony, nie jest związany zarzutami i wnioskami skargi oraz wskazaną podstawą prawną (o ile taką wskazano)
Sąd nie może wydać orzeczenia na niekorzyść skarżącego, chyba że stwierdzi
naruszenie prawa skutkujące stwierdzeniem nieważności zaskarżonego aktu lub
czynności – motywem jest aby nie stwarzać dla skarżącego obawy ze jak złoży skargę to jego sytuacja prawna zostanie jeszcze bardziej pogorszona, chyba że mamy do czynienia z aktem nieważnym – nie może być w obrocie prawnym nielegalnych decyzji.
1) nasuwa szereg kontrowersji: wyłącza zasadę niezwiązania sądu granicami skargi, ogranicza funkcję kontrolną sądu w zakresie oceny zgodności z prawem działań administracji publicznej
2) ogranicza w sposób bezpośredni możliwości orzecznicze sądu,
3) w sytuacji stwierdzenia przez sąd innych wad niż skutkujących nieważnością aktu lub czynności – sąd nie może uchylić aktu, jeżeli w jego ocenie w ponownym postępowaniu przed organem administracyjnym mógłby zostać wydany mniej korzystny dla skarżącego.
1) przy rozstrzyganiu sprawy sąd może zastosować środki w stosunku do aktów lub czynności wydanych lub podjętych we wszystkich postępowaniach prowadzonych w granicach sprawy (np. w odniesieniu do decyzji organu I instancji przy rozpatrywaniu skargi na decyzje wydane w trybach nadzwyczajnych może odnosić się do decyzji wydanej w trybie zwykłym),
2) przesłanką takiej „głębokości orzekania” jest niezbędność dla końcowego załatwienia skargi. Przedmiotem skargi może być decyzja stwierdzająca nieważność innej decyzji. Rozpatrując skargę na decyzję stwierdzającą bądź odmawiającą stwierdzenia nieważności decyzji może sąd zaingerować w tą decyzję pierwotną co do której toczyło się postępowanie w sprawie nieważności. To samo przy wznowieniu jeżeli w wyniku wznowienia organ wydał decyzję „odmówić uchylenia decyzji dotychczasowej” i na to została złożona skarga do sądu sąd skontroluje nie tylko decyzję odmawiającą uchylenia decyzji dotychczasowej ale i pierwotną.
Ogłoszenie wyroku
1) Powinno nastąpić na posiedzeniu, na którym zamknięto rozprawę (zasada)
Wyjątek: publikacja wyroku – problem odroczenia ogłoszenia wyroku – sąd może zamknąć rozprawę ale jeszcze przemyśleć wyrok – może więc odroczyć jego ogłoszenie
Dopuszczalne jest odroczenie ogłoszenia wyroku na czas do 14 dni (termin instrukcyjny) z możliwością przedłużenia tylko raz o 7 dni; odroczenie wymaga wydania postanowienia, w treści, którego należy wskazać termin ogłoszenia wyroku; samo postanowienie należy ogłosić niezwłocznie po zamknięciu rozprawy
2) Ogłoszenie wyroku następuje na posiedzeniu jawnym (zasada) poprzez odczytanie sentencji i podanie ustanie zasadniczych powodów rozstrzygnięcia.
Wyrok składa się z 3 części :
1) części wstępnej tzw. komparycji,
2) właściwego rozstrzygnięcia (tenor, formuła sentencji), nazywane także rubrum wyroku
3) uzasadnienia.
Część wstępna wyroku obejmuje :
1) sygnaturę akt,
2) nagłówek „w imieniu RP”
3) oznaczenie sądu,
4) wskazanie imion i nazwisk sędziów, protokolanta, prokuratora jeśli brał udział,
5) datę i miejsce rozpoznania sprawy i wydania wyroku,
6) oznaczenie skarżącego,
7) oznaczenie przedmiotu zaskarżenia.
Rozstrzygnięcie (tenor)
1) obejmuje rozstrzygnięcie o żądaniu skarżącego (rozstrzygnięcie o istocie sprawy sądowoadministracyjnej) oraz o innych kwestiach wynikających z przepisów np. koszty postępowania,
2) jego treść zależy od zasadności skargi (jeżeli sąd uznaje, że jest nieuzasadniona to nie ma wtedy znaczenia przedmiot skargi bo ją oddali – sąd zbadał sprawę i stwierdził że skarga na decyzję postanowienie akt praw miejscowego inną czynność jest nieuzasadniona. Jeżeli uzna za uzasadnioną to trzeba brać pod uwagę przedmiotu skargi tzn., czego skarga dotyczyła) oraz przedmiotu zaskarżenia
3) w przypadku nieuwzględnienia skargi, - treść rozstrzygnięcia brzmi : oddalić skargę art. 151 Ppsa...
gosicka