Niezwykłe przypadki samobójstw_Brunon Holyst.pdf

P R A C A P R Z E G L Ą D O W A

RAPORT SPECJALNY

Brunon Hołyst

Uniwersytet Łódzki

Niezwykłe przypadki samobójstw

Unusual suicide cases

Adres do korespondencji:

prof. dr hab. Brunon Hołyst

Instytut Psychiatrii i Neurologii, pok. 836

ul. Sobieskiego 9, 02–957

tel.: (022) 458 26 59, 458 26 15

e-mail: brodniak@ipin.edu.pl

Streszczenie

Praca jest przeglądem i opisem 34 niezwykłych przypadków samobójstw, w tym 1 podwójnego, 3 za-

bójstw z próbą upozorowania samobójstw i 1 aktu samobójczego z próbą upozorowania zabójstwa.

W większości tych przypadków zastosowanie nietypowych i drastycznych metod odebrania sobie życia

wiąże się z występowaniem ostrych urojeniowych i depresyjnych zaburzeń psychotycznych albo zabu-

rzeń osobowości. Innym częstym czynnikiem współwystępującym z niezwykłymi sposobami popełnienia

samobójstwa jest alkohol i inne substancje psychoaktywne. Na wybór specyficznych metod śmierci sa-

mobójczej wpływa także zawód ofiary związany z dostępnością leków, broni palnej i innych śmiercionoś-

nych środków, jak również chęć naśladownictwa samobójstwa dokonanego w nietypowy sposób przez

znane osobistości świata polityki czy kultury.

Suicydologia, tom 3, nr 1, 88–97

Towarzystwo Suicydologiczne

ISSN 1895–3786

www.suicydologia.viamedica.pl

Suicydologia 2007; 3: 88–97

słowa kluczowe: niezwykłe samobójstwa, pozorowane samobójstwa i zabójstwa, podwójne samobój-

stwo, metody, zaburzenia psychiczne, substancje psychoaktywne

Abstract

In the overview 34 unusual suicides are described — in that number a double suicide, 3 cases of fake

suicide in an attempt to cover up a homicide, and a suicidal act staged as homicide. In the majority of

these cases the use of atypical and drastic methods of committing suicide is associated with the presen-

ce of acute paranoid and depressive psychotic disorders or personality disorders. Alcohol and drug

abuse is another frequent factor concurrent with unusual means of suicide. The choice of specific me-

thods of committing suicide is also related, on the one hand, to the victim’s occupation involving availa-

bility of drugs, firearms and other lethal means, and on the other hand, to imitation of a suicide committed

in an atypical way by a celebrity from the political or artistic circles.

Suicydologia 2007; 3: 88–97

key words: fake suicide, staged homicide, double suicide, means of suicide, mental disorders, substan-

ce abuse

W literaturze suicydologicznej i kryminalistycznej przedsta-

wiono wiele przypadków samobójstw interesujących ze wzglę-

du na motywy i sposoby odebrania sobie życia. Ich niezwy-

kłość znajduje swoje uzasadnienie między innymi w determi-

nacji i pomysłowości modus operandi . Kilkanaście takich przy-

padków zasługuje na publikację w naszym czasopiśmie.

1. Strzały w głowę, skutkujące zerwaniem sklepienia

czaszki i rozpryśnięciem tkanki mózgowej znane są jako

postrzały Krönleina; zostały opisane przez niego, a póź-

niej przez Lochtego [1]. Wyróżnia się dwa rodzaje po-

strzałów: czołowy i skroniowy. W ich następstwie do-

chodzi do wypatroszenia czaszki; charakterystyczne są

szerokie uszkodzenia miejsca wlotu pocisku przy braku

możliwości ustalenia wylotu w przypadku czołowo-po-

tylicznego przebiegu kanału albo też nierzucający się

w oczy wlot przy znacznie powiększonym otworze wyloto-

słowa kluczowe

key words:

Brunon Hołyst, Niezwykłe przypadki samobójstw

wym od skroni do skroni lub ścianki czaszki; są to cechy

możliwe do wyjaśnienia tylko po uwzględnieniu konfigu-

racji kości czaszki. Kanał postrzału przebiega zwykle po-

niżej mózgu, ze względu na niedokładne opisy krymina-

listyczna ocena może być czasami błędna. Uszkodzenia

wlotowe i wylotowe niekiedy nie są opisywane bądź są

maskowane przez pęknięcia i roztrzaskanie się czaszki.

Przypadki tego rodzaju opisali Lochte [2] oraz inni.

Schollmeyer i Lindner opisali [3] przypadek samobój-

stwa z podobnymi obrażeniami.

Dwudziestotrzyletni mężczyzna został znaleziony martwy

w mieszkaniu, na sofie, w pozycji siedzącej ze znacznie

uszkodzoną częścią czołową głowy. Jego matka wcześ-

niej usłyszała głośny wybuch i znalazła obficie zakrwa-

wione ciało syna.

Na zalanym krwią stole stojącym w odległości 80–100

cm od głowy ofiary leżała prawa półkula mózgu, zaś na

przeciwległej ścianie widoczne były rozpryski tkanki

mózgowej. Między rozstawionymi na podłodze butami

tkwiła rura — zdjęta z modelu armatki lufa długości 19,5

cm. Lawetę armatki z czasów napoleońskich przecho-

wywano jako eksponat w oszklonej szafie. W suficie

pokoju tkwiła stalowa kula o średnicy 0,8 cm. W trakcie

oględzin mieszkania znaleziono dwa pakiety po 10 pu-

dełek zapałek, z których zeskrobano masę zapłonową

użytą do wystrzału kuli. Sekcja zwłok wykazała między

innymi całkowite zniszczenie części twarzowej czaszki

wraz z górną szczęką, kością jarzmową oraz popękaną lewą

półkulą czaszki. W tyle czaszki stwierdzono lejkowaty otwór

i gwiaździste pęknięcia kości. Podwsierdziowo i w drogach

oddechowych stwierdzono obecność osadów krwi, a na

lewej i prawej ręce oraz prawym przedramieniu widoczne

były rozpryski krwi. Nie stwierdzono resztek niedopalone-

go prochu w ranach czołowych ani na rękach; stężenie al-

koholu we krwi denata wynosiło 1,7‰.

W toku dochodzenia ustalono, że zmarły zajmował się

konstrukcją modeli armatek i eksperymentował z gra-

natnikami własnej produkcji. Trzy spośród jego czterech

sióstr popełniły samobójstwo. Denat nie pozostawił li-

stu pożegnalnego [3].

2. Jama ustna należy do preferowanych miejsc samo-

bójczych postrzałów z broni palnej. Samobójstwa takie

popełniają głównie mężczyźni w wieku 30–60 lat, cho-

ciaż także starsi, często noszący protezy zębowe.

W związku ze starzeniem się społeczeństw europejskich

należy się liczyć ze zwiększaniem się liczby osób noszą-

cych protezy zębowe także wśród samobójców strzela-

jących sobie w usta.

Oto dwa przykłady z praktyki.

Siedemdziesięciotrzyletniego mężczyznę znaleziono

martwego we własnej sypialni. Obok jego stóp leżał re-

wolwer typu Nagant, kaliber 7,62 mm, z którego wystrze-

lono jeden nabój. Przy lewym ramieniu denata znale-

ziono dwa fragmenty górnej protezy zębowej. Prawie

niewidomy mężczyzna w związku z planowanym

umieszczeniem go w domu starców już kilka razy próbo-

wał popełnić samobójstwo. W jamie ustnej ofiary znale-

ziono drugą połowę protezy oraz stwierdzono silne osma-

lenie podjęzykowej powierzchni zębów i uszkodzenie ję-

zyka. Na granicy podniebienia miękkiego i twardego znaj-

dowała się wydłużona rana wlotowa pocisku, ranę wylo-

tową znaleziono zaś po lewej tylnej stronie ciemieniowej.

Osiemdziesięcioczteroletni mężczyzna powiesił się na

klamce drzwi kuchennych w pozycji klęcznej. Obok

leżał flower marki Aetna, kaliber 9 mm. W komorze

nabojowej znaleziono pustą łuskę po naboju śruto-

wym (średnica śrutu 1,5 mm). Mężczyzna ten cierpiał

na nietrzymanie moczu i wielokrotnie mówił, że chce

pozbawić się życia. Poza bruzdą wisielczą na szyi

w jamie ustnej denata stwierdzono osmalenie górnej

protezy zębowej, zaś pośrodku ubytek wielkości dziur-

ki od klucza o średnicy 10 mm. Ponadto sekcja wyka-

zała uszkodzenie śrutem sklepienia czaszki i obecność

śrutu w lewym płacie skroniowym. Odłamki protezy

często uszkadzają części miękkie podniebienia,

a otwór w protezie wykazuje typową dla płaskich kości

formę lejkową. Dodatkowo mogą wystąpić koliste

pęknięcia, przypominające wzorzec spękania kości-

stego sklepienia czaszki [4].

3. W przypadku postrzałów z broni palnej ważne jest

ustalenie wszelkich okoliczności, które mogłyby wywo-

łać podejrzenie zabójstwa. W podręcznikach krymina-

listyki i artykułach jej dotyczących ustalenie sposobu za-

dania śmierci opiera się na powiązaniu okoliczności

i dowodów z miejsca zdarzenia, liczby ran i cech wlotu

pocisków oraz jego kierunku i toru.

Poniżej opisany przypadek dotyczy niezwykłego miej-

sca śmierci, jej okoliczności, badania obrażeń na ciele

ofiary, w tym okolicy rany wlotowej.

Dwudziestotrzyletni mężczyzna został znaleziony na lek-

ko pochyłym polu otoczonym lasem i krzewami. Był

martwy i leżał twarzą w dół. Stwierdzono ranę postrza-

łową w plecach. W miejscu zdarzenia dwulufowa strzel-

ba kaliber 12 mm była umocowana sznurkiem do drze-

wa. Drugi sznur długości około 2,5 m był przywiązany

za pomocą dwóch węzłów do języka spustowego broni

oraz do następnego drzewa i wysunięty do przodu.

Dubeltówkę umocowano na wysokości 142 cm od ziemi

i 120 cm od poziomu stóp ofiary. Strzał został oddany z od-

ległości za pomocą sznurka przywiązanego do języka spu-

stowego. Wolny koniec sznurka leżał luźno poniżej broni.

Nie znaleziono żadnego innego sznura. Odległość od wy-

lotu lufy do ciała ofiary wynosiła 140 cm. Miejsce zdarze-

nia znajdowało się około 500 m od mieszkania denata

i odległość tę mężczyzna przeszedł, jak ustalono, pieszo.

Dochodzenie nie wykazało obecności żadnej choroby

psychicznej u ofiary, nie znaleziono też listu pożegnal-

nego. Stwierdzono jednak, że zmarły był pod wpływem

silnych emocji po śmierci najlepszego przyjaciela, który

zginął w wypadku drogowym.

SUICYDOLOGIA 2007, tom 3, nr 1

Oględziny wykazały obecność rany postrzałowej

w przestrzeni międzyżebrowej po lewej stronie. Rana

wlotowa miała kształt kolisty o średnicy 3 cm. Nie

stwierdzono wokół niej rąbka osmalenia ani osadu

prochu. Zranione zostały lewe płuco, serce, i wątro-

ba. Plastikowa przybitka i drobiny śrutu ptasiego zna-

lazły się pod skórą poniżej mostka. Badanie labora-

toryjne odzieży nie wykazało pozostałości postrzało-

wych, natomiast odciski palców na broni należały do

denata. Wielkość rany postrzałowej była zgodna

z danymi uzyskanymi w testach przeprowadzanych z za-

stosowaniem tej broni. Analiza krwi i moczu nie wy-

kazała, żeby ofiara była pod wpływem alkoholu bądź

narkotyków.

Tak więc ustalenie autopsji, badania miejsca zdarzenia,

przebiegu oraz jego rekonstrukcja pozwoliły potwier-

dzić podejrzenie samobójstwa denata.

Większość samobójstw zdarza się w domach i sypialniach

ofiar, będących ich ulubionymi miejscami. Czasami jed-

nak kandydaci na samobójców wybierają dziwne miej-

sca, na przykład wozy policyjne lub inne, które widzieli

w telewizji.

W tym przypadku zmarły zastrzelił się w terenie wiej-

skim, przygotowując w tym celu specjalny scenariusz.

Większość samobójców używających broni palnej nie

pozostawia żadnych listów. Stwierdzono to tylko w 28%

takich przypadków.

Jeśli chodzi o rodzaj wybieranej broni, to przeważnie

jest to broń krótka (Niemcy, USA) natomiast w Szwecji

i Kanadzie najczęściej używa się strzelb, a w Iranie ka-

rabinów wojskowych. Różnice te mogą być spowodowa-

ne względami historycznymi, kulturowymi i prawnymi.

Użycie strzelby śrutowej jest najczęstsze w okręgach

wiejskich [5].

4. Na Węgrzech, podobnie jak w innych państwach, po-

wieszenie się należy do najczęściej stosowanych metod

samobójczych; następne w kolejności to intoksykacja

lekami, rzucenie się pod pociąg i skok z wysokości.

W opisanym przypadku samobójca użył prymitywnego

aparatu własnej konstrukcji. Był nim 78-letni emeryt, z

zawodu mechanik, którego znaleziono w jego mieszka-

niu nieprzytomnego, chociaż 2 godziny wcześniej widzie-

li go sąsiedzi. Leczył się na nadciśnienie tętnicze, dlate-

go w klinice najpierw wzięto pod uwagę możliwość wy-

lewu krwi do mózgu. Badanie rentgenowskie czaszki wy-

kazało obecność obcego ciała w kształcie gwoździa,

tkwiącego między podniebieniem a okolicą potyliczną

w mózgu. Po usunięciu gwoździa w klinice neurologicz-

nej pacjent dostał wysokiej gorączki i wkrótce zmarł.

Do wystrzelenia gwoździa wykorzystał on przyrząd zna-

leziony przez policję po ponownym przeszukaniu miesz-

kania. Była to 50-centymetrowej długości stalowa rurka

o średnicy 3 cm i grubości ścian 3 mm, zakończona

z obu stron gwintem, a po jednej stronie zaopatrzona

w metalową tulejkę z 8-milimetrowym przewodem. W rur-

ce tkwiła 46-centymetrowa sprężyna spiralna z 3-milime-

trowego stalowego drutu oraz przebijak stalowy o długo-

ści 33 cm i o średnicy 1 cm, stożkowato zakończony. Jako

pocisk posłużył gwóźdź długości 13 cm i grubości 6 mm.

Przy „ładowaniu” aparatu sprężyna była dociskana za po-

mocą przebijaka, zaś przy „strzelaniu” należało wyjąć bo-

lec zabezpieczający. Wówczas sprężyna wyrzucała „pocisk”.

O użyciu w celach samobójczych aparatów własnej pro-

dukcji informowało wielu autorów, na przykład Maxei-

ner i wsp. [6]. Jak wskazuje omówiony przykład, wygląd

takiego przyrządu może nie nasuwać żadnych podejrzeń.

Niebezpieczeństwo błędnej oceny sytuacji może zaist-

nieć, gdy nie jest widoczny otwór wlotu pocisku (w tym

przypadku w podniebieniu).

Jak wiadomo, jama ustna należy do często wybieranych

przez samobójców lokalizacji postrzałów zarówno z bro-

ni lekkiej, jak i długiej, rzadziej z aparatów stosujących

pociski bolcowe, jak aparaty do uboju bydła.

Związek byłego zawodu samobójcy ze sposobem popeł-

nienia czynu jest niekiedy tak oczywisty, że można mó-

wić o „samobójstwach związanych z zawodem” ( berufs-

bezogenen Suiziden ) [7].

5. Powieszenie jest z reguły samobójstwem, rzadkością

są nieszczęśliwe wypadki z mechanizmem powieszenia,

a do sporadycznych sytuacji należą zabójstwa i powie-

szenia w celu zamaskowania przestępstwa.

Oto kilka spraw z instytutu Medycyny Sądowej w Ham-

burgu zarejestrowanych przez policję kryminalną jako

zabójstwa przez powieszenie, także w połączeniu z in-

nymi środkami pomocniczymi.

Pięćdziesięciodziewięcioletni dentysta i jego 15-letnia

córka zostali znalezieni martwi; przyczyną ich zgonów

było powieszenie. Córka została powieszona na klamce

drzwi za pomocą konopnego sznura. W mieszkaniu zna-

leziono butelkę z eterem. Dochodzenie wykazało, że

mężczyzna miał długi. Od czasu samobójstwa żony prze-

żywał stany depresji. Na podstawie tych ustaleń oraz li-

stu pożegnalnego policja doszła do wniosku, że ojciec

najpierw za pomocą eteru pozbawił córkę świadomo-

ści, a następnie powiesił. Potem sam popełnił samobój-

stwo przez powieszenie. Stan ten można określić jako

samobójstwo rozszerzone.

Trzydziestoletniego mężczyznę znaleziono martwego

w piwnicy, zawiniętego w pościel i z plastikową torebką

na głowie. Wokół szyi miał zawiązany sznur do wiesza-

nia bielizny, ponadto na jego ciele znaleziono liczne rany

zadane tępym narzędziem (krwiaki na głowie i tułowiu)

oraz rany cięte i kłute na piersiach, rękach i nogach.

Oprócz bruzdy wisielczej na szyi stwierdzono obecność

drugiej bruzdy znajdującej się za uszami i na karku.

Rekonstrukcja zdarzenia wykazała, że dwaj sprawcy

zmuszali mężczyznę do oddania pieniędzy, bijąc go i ka-

lecząc nożem. Następnie powiesili go na sznurze do bie-

lizny na haku nad drzwiami. Po odcięciu ofiary ponow-

nie zaciśnięto sznur na jego szyi.

Brunon Hołyst, Niezwykłe przypadki samobójstw

Między 32-letnim robotnikiem a jego byłym pracodawcą

(64 lata) doszło w jego mieszkaniu do sprzeczki i bójki.

Młodszy mężczyzna uderzył starszego popielniczką kil-

ka razy w głowę, zaciągnął nieprzytomnego do łazienki

i powiesił go tam na sznurze konopnym przywiązanym

do rurki gazowej w pozycji półsiedzącej. Chciał upozo-

rować samobójstwo. Jednak po kilku dniach zgłosił się

na policję i złożył zeznanie, jeszcze zanim ofiarę znale-

ziono. Podczas sekcji zwłok w znacznym już rozkładzie

stwierdzono wiele ran tłuczonych głowy i podbiegnięć

krwawych oraz plamy zastoinowe. W sądowo-medycz-

nych badaniach miejsca zdarzenia stwierdzono ponad-

to starcia farby z rury gazowej oraz jej obecność na sznu-

rze i twarzy denata.

Ośmioletnia dziewczynka została powieszona przez

matkę na strychu. Obok leżał jej pijany ojciec. W toku

policyjnego przesłuchania ojciec zeznał, że to on zwabił

dziecko pod jakimś pretekstem na strych i tam skłonił

je do wejścia na stół i wyglądania przez okno. Nagle za-

łożył jej pętlę na szyję i zepchnął ze stołu. Sekcja wyka-

zała typowe cechy powieszenia na szyi dziecka.

W mieszkaniu znaleziono samotnie mieszkającą 77-let-

nią martwą kobietę. Była nie w pełni ubrana i powie-

szona w półleżącej pozycji ciała na sznurze elektrycz-

nym umocowanym do gałki szuflady stołu. Krótki od-

stęp między punktem powieszenia a szyją kobiety świad-

czył, że sama nie mogła się powiesić w tej pozycji [8].

6. Samobójstwo przez powieszenie się w samochodzie

należy do rzadkich zjawisk.

Ciało denata znaleziono 15 metrów poza samochodem

z pętlą na szyi; drugi koniec sznura był umocowany do

drzewa. Mężczyzna popełnił samobójstwo, posługując

się samochodem, który uruchomił, mając pętlę na szyi.

Pętla zaciągnęła się, gdy pojazd ruszył i zatrzymał się

dopiero na stosie pni drzewnych. Kluczyki były w pozy-

cji włączenia silnika, który zgasł po zderzeniu z prze-

szkodą. Tylne drzwi w samochodzie typu hatchback były

otwarte, a pozostałe zamknięte. Siedzenie kierowcy

i położony za nim fotel pasażera zostały wygięte do tyłu,

uszkodzone oparcie pod głowę oraz półka zostały wy-

rwane i znalazły się na ziemi między samochodem

a zwłokami ofiary. Te i inne okoliczności na miejscu zda-

rzenia jednoznacznie wskazywały na samobójstwo. To

przypuszczenie potwierdziła notatka znaleziona później

w mieszkaniu ofiary.

W przypadku wszelkiego rodzaju sił uciskających szyję,

takich jak działające przy powieszeniu, zadzierzgnięciu

i zadławieniu, główny mechanizm prowadzący do zgo-

nu stanowi uduszenie.

W tym przypadku, ponieważ ciężar ciała denata przy-

czynił się do zaciśnięcia pętli, jako przyczynę zgonu zdia-

gnozowano powieszenie. Przyczyny śmierci jednak nie

można było określić tylko na podstawie zewnętrznego

zbadania: mogło dojść zarówno do niedotlenienia mó-

zgu, jak i do uszkodzenia jego pnia.

W tym przypadku w pośmiertnych radiologicznych ba-

daniach nie wykazano żadnych złamań kostnych ani

uszkodzeń pnia mózgu czy tyłomózgowia. Zwłaszcza

pośmiertna wielowarstwowa tomografia komputerowa

i obrazowanie za pomocą rezonansu magnetycznego

wykazały, że przyczyną zgonu było niedotlenienie mó-

zgu będące skutkiem klasycznego zadzierzgnięcia przy

powieszeniu [9].

7. Niezwykle rzadko zdarzają się przypadki, kiedy ofia-

ra usiłuje upozorować samobójstwo na zabójstwo. Prze-

ważnie są to samobójstwa za pomocą broni palnej albo

upozorowane na wypadki drogowe. W opisanym poni-

żej przypadku samobójstwa przez powieszenie ofiara

również dość skutecznie pozorowała swoją śmierć jako

zabójstwo.

Był to 38-letni mężczyzna, który powiesił się za pomocą

elektrycznego kabla na zamku w drzwiach ubikacji. Ofia-

ra miała w ustach białą skarpetę przewiązaną czerwoną

chustką, ręce zakute w kajdanki od tyłu, a nogi luźno

związane czarnym kablem. Nie znaleziono żadnego li-

stu pożegnalnego. Sekcja wykazała jedynie powierz-

chowne obrażenia spowodowane kablem na szyi i na

nogach oraz brak obrażeń wewnętrznych. Badanie miej-

sca zdarzenia i ofiary oraz przesłuchanie świadków uza-

sadniały wniosek, że śmierć nastąpiła w wyniku samo-

bójstwa. Nie było śladów włamania, a drzwi frontowe

były zamknięte od wewnątrz. Pod nogami ofiary znaj-

dowało się przewrócone drewniane krzesło. W miesz-

kaniu nie stwierdzono żadnych śladów walki, wszystkie

miejsca związania ofiary można było łatwo rozwiązać,

zaś kajdanki (cyrkowe) można było otworzyć automa-

tycznie — bez kluczyka. Dochodzenie wykazało, że ofia-

ra nabyła kajdanki rok wcześniej i znała zasady ich uży-

cia. Po zestawieniu wzrostu ofiary z ustawieniem krze-

sła i wysokością drzwi stwierdzono, że denat był w sta-

nie stanąć na palcach i poluzować ucisk kabla.

Według zeznań przyjaciółki denat wykazywał wcześniej

wyraźne stany depresji i powtarzał; „chyba się zabiję”.

Jednocześnie informował on członków rodziny, że jego

życie jest zagrożone przez jakiś gang narkotykowy. Na

podstawie dokładnego dochodzenia nie można było

ustalić jasnych motywów ofiary dotyczących upozoro-

wania samobójstwa na zabójstwo. Upozorowanie takie

może wynikać z chęci zemsty na rodzinie bądź przyja-

ciołach albo też z obawy utraty odszkodowania, jeśli

dana osoba była ubezpieczona na życie. W tej sprawie

ofierze chodziło raczej o wzbudzenie sympatii i poczu-

cia winy u byłej przyjaciółki, z którą mężczyzna chciał

bezskutecznie naprawić stosunki. Wyniki śledztwa doty-

czące życia osobistego ofiary, brak śladów walki o życie

i niedbale wykonane wiązania kabla pozwoliły wykluczyć

zabójstwo [10].

8. Kombinowane samobójstwo przez spalenie i skok

z wysokości należy do niezwykle rzadkich sytuacji — na

przykład na 33 436 zwłok przekazanych w latach 1966–

SUICYDOLOGIA 2007, tom 3, nr 1

–1985 do Instytutu Medycyny Sądowej Uniwersytetu

Humboldta stwierdzono tylko 2 takie przypadki.

Około północy 8 grudnia 1984 roku świadek zaobser-

wował, jak z 21-piętrowego bloku spada na betonowe

podłoże płonąca pochodnia. Stwierdzono, że był to męż-

czyzna, który rzucił się z 11 piętra przez barierkę scho-

dów ratunkowych. Ten 29-letni, szczupły mężczyzna

przed skokiem nasączył ubranie 1 litrem oleju lnianego

i podpalił się. Stwierdzono, że profil jego butów był iden-

tyczny z odciskiem olejowym na 11 piętrze. Ubranie

w większej części uległo spaleniu. W trakcie obdukcji usta-

lono, że przyczyną śmierci były liczne obrażenia głowy,

tułowia i kończyn, pęknięcie serca i krwiak opłucnej.

Oparzenia objęły 65% powierzchni ciała. Nie było sa-

dzy w płucach ani hemoglobiny tlenkowęglowej we krwi,

jedynie w moczu denata wykryto glukozę. Badanie mo-

tywów czynu wykazało, że mężczyzna ten cierpiał na

cukrzycę i od 4 lat był leczony z powodu schizofrenii.

Nie zostawił żadnego listu, nie podejmował też wcześ-

niej prób samobójczych.

W drugim przypadku 27 grudnia 1985 roku 30-letniego

mężczyznę znaleziono o godzinie 15.00 na podwórku

domu mieszkalnego w jeszcze palącej się odzieży. Prze-

wieziony do szpitala mężczyzna zmarł w ciągu 8 godzin.

Dochodzenie wykazało, że jeszcze w mieszkaniu oblał

ubranie spirytusem i podpalił się zapałką, a następnie

skoczył z 4 piętra do ogrodu. W wyniku obdukcji usta-

lono jako przyczynę zgonu oparzenia II i III stopnia na

80–85% powierzchni ciała. Ponadto doszło do złamania

kości i wykrwawienia. Według zeznań siostry mężczyzna

ten w ciągu ostatnich 5 lat bardzo się zmienił: był samotny,

nie utrzymywał z nikim kontaktów, nie pracował. Poczuł

się „naprawiaczem świata” i znajdował ucieczkę od codzien-

ności w kręgach religijnych. Niekiedy podejmował się opieki

nad osobami starszymi, 2 lata wcześniej podjął próbę sa-

mobójczą, oblewając się łatwopalnym płynem i podpala-

jąc się. Wielokrotnie hospitalizowano go z powodu różne-

go typu psychoz. Krótko przed samobójstwem matka i sio-

stra oświadczyły mu, że nie będą go dalej wspierać finan-

sowo. Nie pozostawił listu pożegnalnego.

Ofiary obu opisanych przypadków były w podobnym

wieku, samotne i chore psychicznie; rodzaje popełnia-

nych prób samobójczych były jednakowe, charakteryzo-

wały się chęcią szybkiej autodestrukcji i brakiem demon-

stracyjnego charakteru czynu [11].

9. W naszym kręgu kulturowym kombinacja samobój-

stwa i podpalenia jest rzadkością — częstsza jest w in-

nych cywilizacjach (np. indyjski rytuał palenia wdów,

nazywany „sati”, czy demonstracyjne samospalenia się

mnichów buddyjskich w czasie wojny wietnamskiej).

Copeland pisze o 24 przypadkach, które zdarzyły się na

Florydzie w ciągu 7 lat, kiedy usiłowano popełnić samo-

bójstwo przez spalenie się [12].

Z kolei Lange i Kirsch w okręgu Drezno w ciągu 12 lat

stwierdzili 3 przypadki samobójstw przez spalenie się [13].

W obu krajach częstotliwość tego rodzaju samobójstw

w stosunku do ich ogólnej liczby wynosiła około 1%.

Oto 2 przypadki samobójstw przez spalenie.

Kobieta w wieku 42 lat została znaleziona w pobliżu

miejsca zamieszkania z ranami ciętymi na przegubach

dłoni oraz na szyi w stanie silnego wykrwawienia (1974).

W domu mieszkalnym utrzymywała małe zoo — 3 psy,

5 żółwi, wiele papug i kanarków. Żyła głównie dla tych

zwierząt, nie utrzymując kontaktów zawodowych, a je-

dynie znajomość ze starszym mężczyzną. Właściciel wy-

mówił jej mieszkanie, a nie było jej stać na wynajęcie

nowego. Przeżywała trwogę na myśl o rozstaniu z uko-

chanymi zwierzętami i gdy właściciel coraz bardziej na-

ciskał na opuszczenie mieszkania, wpadła w panikę

i postanowiła razem ze zwierzętami pozbawić się życia.

Pozostawiła znajomemu list pożegnalny, wrzucając go

do jego skrzynki, a po powrocie do domu zabiła zwie-

rzęta i podpaliła dom. Mimo upływu krwi została urato-

wana i umieszczona w szpitalu psychiatrycznym. Policja

nie zdołała jej przesłuchać co do okoliczności zabójstwa

zwierząt i usiłowania popełnienia samobójstwa, gdyż

wpadła w spazmy. Postępowanie umorzono, a stan cho-

rej określono jako schizoidalne zaburzenie osobowości.

W innym bardziej skomplikowanym przypadku próby

samobójstwa rozszerzonego (tj. połączonego z zabój-

stwem partnerki i syna) — chodziło o 29-letniego mu-

rarza, który po załamaniu się jego związku i odsunięciu

się od niego syna postanowił spalić się i wysadzić dyna-

mitem w mieszkaniu byłej partnerki. Nosił się z fanta-

zjami samobójczymi przez kilka miesięcy przed czynem.

Pierwsza próba samobójstwa połączonego z zabójstwem

partnerki nie udała się, gdyż mężczyzna zrezygnował

z uderzenia samochodem przy wielkiej szybkości w drze-

wo, ponieważ kobieta obiecała mu — ze strachu — ko-

lejną próbę porozumienia (zwabił on partnerkę do sa-

mochodu i zablokował możliwości ucieczki przez drzwi

bądź okno). Kiedy kobieta po tej „przygodzie” nadal

odmawiała powrotu do partnera, postanowił pozbawić

się życia za pomocą ognia i dynamitu, przyniesionych

do mieszkania, „w którym był szczęśliwy”. Partnerce

z synem udało się uciec z tego pokoju, w którym kandy-

dat na samobójcę rozlał benzynę, założył sobie kabel na

szyję i spowodował eksplozję dynamitu. Podczas rekon-

strukcji zdarzenia okazało się, że palący się kabel się

zerwał, zaś wybuch dynamitu ugasił pożar. Ciśnienie

wybuchu nie wywołało większych szkód, bowiem okno

i drzwi były otwarte. Sprawca z ciężkimi poparzeniami utra-

cił przytomność, ale został odratowany. Dzięki chirurgii pla-

stycznej zrekonstruowano mu twarz już po odbyciu kary.

W czasie rozprawy w związku z próbami zabójstwa i pod-

palenia mieszkania znajdował się na sali sądowej w ma-

sce na twarzy. Przypadek tego niedoszłego samobójcy

i zabójcy sklasyfikowano jako „paranoidalne zakłóce-

nie osobowości”.

Pierwszy opisany przypadek świadczy, że samobójczo

motywowani podpalacze nie zawsze chcą umierać w pło-

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: