kpk ost.pdf

POSTĘPOWANIE KARNE

Spis treści

Wprowadzenie

Odpowiednie stosowanie przepisów kpk

Warunki dopuszczalności procesu karnego ( przesłanki procesowe )

Sąd

Strony postępowania karnego

Oskarżyciel publiczny

Pokrzywdzony

Oskarżyciel posiłkowy

Oskarżyciel prywatny

Powód cywilny

Oskarżony

Strony szczególne

Quasi - strony

Przedstawiciel procesowe stron

Przedstawiciel ustawowy

Obrońca

Pełnomocnik

Rzecznicy interesu społecznego

Czynności procesowe

Polecenie

Zarządzenie

Postanowienie

Wyrok

Doręczanie decyzji procesowych

Podpisywanie orzeczeń i ich uzasadnień

Porządek i forma czynności procesowych

Doręczenia

Terminy

Sposoby dokumentacji czynności procesowych

Przeglądanie akt i sporządzanie odpisów

Postępowanie odtworzeniowe

Dowody

Wprowadzanie dowodów do procesu

Wyjaśnienia oskarżonego

Świadkowie

Świadek koronny

Biegli, tłumacze, specjaliści

Badanie psychiatryczne oskarżonego

Oględziny

Eksperyment procesowy

Badanie oskarżonego

Wywiad środowiskowy

Dokument

Taśma filmowa/magnetofonowa

Fotografia

Okazanie

Konfrontacja

Sposoby wykrywania dowodów

Kontrola i utrwalanie rozmów

Zatrzymanie rzeczy i przeszukanie

Metody niekonwencjonalne

Środki przymusu

Zatrzymanie

Środki zapobiegawcze

103

Poręczenie

110

Dozór policyjny

113

Please purchase PDF Split-Merge on www.verypdf.com to remove this watermark.

Naczelne zasady procesowe

Zawieszenie w czynnościach służbowych

113

Poszukiwanie oskarżonego i list gończy

113

List żelazny

115

Kary porządkowe

116

Zabezpieczenie majątkowe

119

Postępowanie przygotowawcze

122

Wszczęcie śledztwa

125

Przebieg śledztwa

129

Zakończenie śledztwa

133

Zawieszenie postępowania przygotowawczego

135

Dochodzenie

136

Nadzór prokuratora nad postępowaniem przygotowawczym

138

Czynności sądowe w postępowaniu przygotowawczym

140

Akt oskarżenia

141

Postępowanie przed sądem I instancji

145

Wstępna kontrola oskarżenia

145

Rozprawa w sądzie I instancji

151

Przebieg rozprawy

159

Rozstrzygnięcie sądu I instancji

163

Postępowanie odwoławcze

165

Przesłanki skuteczności środka odwoławczego

167

Zakres orzekania sądu odwoławczego

168

Przyczyny odwoławcze

170

Rozstrzygnięcie w postępowaniu odwoławczym

172

Apelacja174

Zażalenie

Postępowania szczególne

176

Postępowanie uproszczone

179

Postępowanie w sprawach z oskarżenia prywatnego

181

Postępowanie nakazowe

184

Nadzwyczajne środki zaskarżenia

185

Kasacja 186

Wznowienie postępowania

191

Wniosek o stwierdzenie nieważności prawomocnego orzeczenia

194

Wniosek Prokuratora Generalnego

196

Postępowanie po uprawomocnieniu się orzeczenia

196

Podjęcie postępowania warunkowo umorzonego

196

Odszkodowanie za niesłuszne skazanie/niewątpliwie niesłuszne

tymczasowe aresztowanie/zatrzymanie

198

Odszkodowanie dla osób niesłusznie represjonowanych

201

Wyrok łączny

204

Postępowanie karne wojskowe

206

Ekstradycja

208

WPROWADZENIE

POSTĘPOWANIE KARNE- prawnie uregulowana działalność uczestników tego postępowania

Please purchase PDF Split-Merge on www.verypdf.com to remove this watermark.

Zakaz opuszczania kraju

114

178

Wniosek z Art. 12 pwkpk

194

Ułaskawienie

202

zmierzająca do realizacji przepisu prawa karnego materialnego.

Synonimy tego pojęcia ( aczkolwiek używane czasem w nieco innym znaczeniu ):

a) PROCES KARNY- konkretny, w odróżnieniu od abstrakcyjnego ( czyli postępowania karnego ),

b) PROCEDURA KARNA- gdy chodzi o kwestię, jak stosować przepisy.

Z definicji postępowania karnego wynikają trzy elementy:

1) jest to działalność prawnie uregulowana,

FUNKCJE ( RODZAJE DZIAŁALNOŚCI PROCESOWEJ ) POSTĘPOWANIA KARNEGO

a) ŚCIGANIE I OSKARŻANIE:

- policja- może tylko ścigać,

- prokurator- może ścigać i oskarżać

Cel- doprowadzenie do tego, by każda osoba poniosła odpowiedzialność,

b) OBRONA

Cel- aby uzyskać dla oskarżonego jak najkorzystniejszy efekt bez względu na to, czy na takowy

zasłużył

NIEWINNY- nie ten, kto nie dopuścił się danego przestępstwa, ale ten, co do którego nie ma

dowodów, iż się go dopuścił albo też są, ale są one zbyt słabe.

c) ORZEKANIA

Cel- rozstrzyganie w przedmiocie procesu

- sąd,

- prokurator ( umorzenie postępowania przygotowawczego )

d) WYKONYWANIA ROZSTRZYGNIĘĆ ( pochodna względem 3)- regulowana w kkw- wykonanie

wyroku, tymczasowego aresztowania itd.

Proces karny musi być trój- podmiotowy. Każda z trzech funkcji ( a, b, c ), musi należeć do innego

podmiotu.

Inaczej było w średniowieczu- sędzia ( inkwirent ) wszczynał postępowanie ( funkcja ścigania ), był

oskarżycielem ( funkcja oskarżania ), bronił ( funkcja obronna ) i następnie rozstrzygał ( funkcja orzekania ),

Obecnie każda z tych funkcji jest przypisana komu innemu. Jeśli te funkcje próbuje się łączyć, to przypomina to

proces inkwizycyjny.

Pewnym wyjątkiem jest tu postępowanie z nieletnimi- nie ma prokuratora, sędzia pełni funkcję oskarżycielską,

ścigania i orzekania, jest natomiast osobny obrońca. Przedmiotem takiego postępowania nie jest jednak

odpowiedzialność nieletniego ( bo takiej nie ponosi ), chodzi o pomoc nieletniemu. Choć jest to proces o

popełnienie czynu zabronionego, nie jest on procesem karnym. Istotą jest:

- czy nieletni popełnił dany czyn zabroniony?

- jaki środek jest niezbędny?

2) jest to działalność UCZESTNIKÓW tego postępowania

3) cel: jest nim realizacja przepisów prawa karnego materialnego:

- jest w stosunku do prawa karnego materialnego wtórne,

- pełni wobec niego rolę służebną

PRZEDMIOT POSTĘPOWANIA KARNEGO-

a) koncepcja niemiecka- roszczenie, jakie realizuje państwo w stosunku do sprawcy przestępstwa,

krytyka:

- są przecież przestępstwa prywatnoskargowe,

- definicja upodobnia postępowanie karne do postępowania cywilnego

b) przestępstwo, krytyka:

- sprawca czynu zabronionego może być niewinny,

c) kwestia odpowiedzialności karnej sprawcy czynu zabronionego

- czy miał miejsce czyn zabroniony?

- czy spełnia on znamiona przestępstwa?,

- kto jest sprawcą tego przestępstwa?,

- czy ta osoba może ponieść odpowiedzialność?,

- jaką odpowiedzialność należy mu przypisać?

WYKŁADNIA PRZEPISÓW POSTĘPOWANIA KARNEGO

1) ze względu na podmiot:

a) autentyczna ( legalna )- podaje ją sam ustawodawca ( np. żołnierz - osoba pełniąca czynną służbę

wojskową ),

b) sądowa- interpretacja przepisów zaprezentowana przez sądy w:

- konkretnych sprawach ( uchwałą SN jest w danej sprawie wiążąca- Art. 441 §3 ).

- sprawach abstrakcyjnych ( ustawa SN przewiduje instytucję pytań prawnych- prawo do ich

wniesienia przysługuje I Prezesowi SN, RPO ) mających za przedmiot interpretację przepisu. Jeśli

Please purchase PDF Split-Merge on www.verypdf.com to remove this watermark.

uchwałą zostanie podjęta w pełnym składzie, to ma faktycznie charakter wiążący ( moc zasady

prawnej )- sądy nie mają obowiązku jej przestrzegania, ale pewne jest, że w razie odstępstwa od niej,

ich wyrok zostanie skasowany,

- sąd odwoławczy, jeśli wyrok uchyli i przekaże sprawę do ponownego rozstrzygnięcia, może udzielić

wskazań odwoławczych ( interpretacja przepisu )- jest ona wiążąca

c) doktrynalna ( przez naukę )- przedstawienie zdaniem autora prawidłowej interpretacji przepisów,

powołują się na nią sądy. Wówczas niewiążąca wykładnia doktrynalna może przeistoczyć się w

wiążącą faktycznie wykładnię sądową

2) ze względu na metodę:

a) językowa ( gramatyczna )- tak jak przepis brzmi, ze względu na regułę języka polskiego ( np.

spójniki "lub", "albo" ). Jest całkowicie wystarczająca, chyba że prowadzi do:

- rozwiązań absurdalnych,

- dwóch możliwych rozwiązań,

b) systemowa- gdzie przepis jest usytuowany, w której części, dziale?,

c) celowościowa- badamy ratio legis tego przepisu, uzasadnienia do aktów prawnych, nowel,

d) logiczna- posługujemy się metodami logicznego rozumowania ( a contrario, a fortiori ).

Przykład:

- można aresztować osobę, co do której przypuszcza się, iż popełniła przestępstwo, to tym bardziej można

zatrzymać osobę, która na pewno je popełniła

- apelację można wnieść w szczególności wtedy, gdy uważa się, iż orzeczona kara jest niewspółmierna do czynu.

A jeśli środek karny? Wydaje się, że tak, bo przecież środek karny jest łagodniejszy od kary

ŹRÓDŁA PRAWA POSTĘPOWANIA KARNEGO

1) KODEKS POSTĘPOWNIA KARNEGO z 1997, obowiązywał od 01.09.1998 )

- w 99.9% normy procesowe,

- pozostałe to normy procesowe- np. możliwość nadzwyczajnego złagodzenia kary w wyniku

porozumienia z prokuratorem,

2) KODEKS KARNY z 1997 i inne ustawy karne,

- w 99% normy materialne,

- pozostałe to normy procesowe ( np. kiedy przestępstwo jest ścigane na wniosek, kiedy z urzędu,

kiedy z urzędu na wniosek, kiedy jest zbrodnią, występkiem ),

3) USTAWY USTROJOWE

- ustawa o wykonywaniu mandatu posła i senatora ( immunitet poselski )

- prawo o ustroju sądów powszechnych ( sędziowski ),

- ustawa o radcach prawnych ( radcowski ),

- prawo o adwokaturze ( adwokacki ),

4) KONSTYTUCJA RP,

5) USTAWY ADMINISTRACYJNE- regulują pewne kwestie w ten sposób, że wpływają na procedurę

karną:

- ustawa o kosztach sądowych,

- ordynacja podatkowa,

- kodeks karny skarbowy,

- ustawa o Policji,

- ustawa o Kontroli Celnej ( głównie przekazanie materiałów zarekwirowanych do sądu jako

dowodów w procesie ).

GWARANCJE PROCESOWE- te instytucje prawa karnego procesowego, stworzone po to, by chronić

określony interes procesowy strony lub innego uczestnika postępowania albo wymiaru

sprawiedliwości,

1) jeśli gwarancje wymiaru sprawiedliwości- wszystkie te, które ingerują w sferę praw obywatelskich

( np. zajęcie korespondencji, pozbawienie wolności ),

2) jeśli gwarancje strony/innego uczestnika- wszystkie, te, które ograniczają możliwość ingerencji w

sferę praw obywatelskich. Dotyczą:

a) oskarżonego:

- prawo do obrony,

- ograniczenie możliwości aresztowania,

b) świadka (

- osoba najbliższa oskarżonemu może odmówić składania zeznań

Należy więc wypośrodkować między różnymi dobrami chronionymi, np. przy odmowie składania zeznań co jest

ważniejsze:

- interes rodziny,

Please purchase PDF Split-Merge on www.verypdf.com to remove this watermark.

- interes państwa ( oba są konstytucyjnie chronione ),

- duchowny jest zwolniony z obowiązku zeznawania na okoliczności, o których dowiedział się na

spowiedzi ( swoboda wyznania - państwo musi się liczyć z kanonami tego wyznania- np. tajnej

spowiedzi ).

c) obrońcy oskarżonego ( tajemnica adwokacka )

W socjalizmie negowano gwarancje procesowy innych uczestników postępowania ( dobro jednostki =

dobro państwa ). W Rosji do tej pory można ( fakultatywne ) przesłuchać duchownego na

okoliczności, o których dowiedział się na spowiedzi. Wg np. koncepcji francusko- niemieckiej

obrońca, który broni oskarżonego, który rzeczywiście dopuścił się przestępstwa, to poplecznik.

NACZELNE ZASADY PROCESOWE

Naczelne zasady procesowe - podstawowe, swoiste normy, określające główne cechy procesu,

wskazujące i podkreślające to, co na tle całokształtu przepisów jest ważniejsze i ogólniejsze w

stosunku do szczegółów mniej istotnych.

a. znaczenie dla stosowania prawa- mają charakter ogólnych dyrektyw wykładni

wynikających z całokształtu przepisów, oświetlają drogę wykładni, wskazują jej kierunek

i sposób wyjaśniania wątpliwości, wydatnie pomagając w znalezieniu prawidłowych

rozwiązań procesowych

b. znaczenie dla nauki prawa- wyrażają to, co na tle przepisów jest najważniejsze i

najogólniejsze

c. stwarzają odpowiednie warunku analizy historycznej i porównawczej.

a. w znaczeniu empirycznym ( odnosi się do rzeczywistości, faktów, opisywanych

stwierdzeń- reguła, to, co występuje najczęściej, co jako prawidłowość przeważa, co

przeciwstawia się wyjątkowi,

b. w znaczeniu normatywnym ( odnosi się do tego, co powinno być lub co jest dozwolone )

dyrektywa pewnego zachowania się, jako swoista norma zobowiązująca lub uprawniająca-

temu rozumieniu dajemy pierwszeństwo.

Przykład: zasada legalizmu- formułuje pewien obowiązek zachowania- działania na podstawie i w

granicach prawa.

Podział zasad procesowych

1. w znaczeniu abstrakcyjnym - ogólna idea, abstrakcyjny schemat, wskazujący możliwy sposób i

kierunek rozwiązania określonego zagadnienia procesowego. Zazwyczaj takiemu kierunkowi można

przeciwstawić inny kierunek rozwiązania tego samego zagadnienia, co prowadzi do sformułowania

innej, przeciwstawnej odrębnej zasady.

Tworzy się więc pary zasad przeciwstawnych , będących dwoma przeciwnymi biegunami

unormowania danego zagadnienia, np.

Przykład:

zasada tajności ← dostęp do procesu → zasada jawności

zasada skargowości ← wszczęcie postępowania → zasada postępowania z urzędu

legalna ocena dowodów ← ocena dowodów → swobodna ocena dowodów.

Do odpowiedniej zasady abstrakcyjnej sięgnąć może każdy ustawodawca, jednakże zasada

abstrakcyjna- ze względu na swą krańcowość- niemal nigdy nie nadaje się do przeniesienia jej w

pełnej ( idealnej ) postaci do ustawy.

Przykład: chociaż formułujemy zasady jawności i tajności, to sam proces, już z logicznego punktu widzenia, nie

może być ( w aspekcie zewnętrznym i wewnętrznym ) całkowicie tajny ani całkowicie jawny.

2. w znaczeniu konkretnym- odpowiednia ( jednoimienna ) zasada abstrakcyjna w postaci takiej, w

jakiej zaakceptowana została i ujęta w danym systemie procesowym.

To zasada abstrakcyjna, wtłoczona w ramy obowiązującego ustawodawstwa, przykrojona do konkretnych

możliwości jej realizacji.

Zasady abstrakcyjne cechuje więc idealizm, a zasady konkretne- pragmatyzm.

Z dwóch przeciwstawnych zasad abstrakcyjnych w danym systemie procesowym obowiązywać może

jako konkretna tylko jedna zasada, zgodnie z regułami logiki. Mogą jedynie występować, obok zasady

normy szczególne wprowadzające odstępstwa, wyjątki na rzecz abstrakcyjnej ( a nie konkretnej )

normy przeciwstawnej.

Przykład: obowiązuje zasada kontradyktoryjności jako zasada konkretna, ale pewne przepisy wprowadzają

wyjątki od niej na rzecz zasady śledczości ( jako zasady abstrakcyjnej ).

Pojęcia zasad abstrakcyjnych i konkretnych nie odnoszą się tylko do procesu- istnieje abstrakcyjne pojęcie

sprzedaży, poręki, pożyczki, najmu, stanu wyższej konieczności. apelacji, kasacji.

Inny pogląd- prof. M. Cieślak- który rozróżnia

Please purchase PDF Split-Merge on www.verypdf.com to remove this watermark.

Zasada-

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: